ONSEKİZİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ
V
ONBİRİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ
VII
CEZA HUKUKUNA GİRİŞ, CEZA HUKUKU KURALLARININ UYGULAMA ALANI
§1. KAVRAM, SUÇ POLİTİKASI VE CEZA HUKUKUNA HAKİM İLKELER, CEZA
HUKUKUNUN DİĞER HUKUK DALLARIYLA İLİŞKİSİ
II– SUÇ POLİTİKASI, CEZA HUKUKUNA HAKİM OLAN İLKELER
6
1– Suç Politikası Kavramı
6
2– Suç Politikasının Ana İlkeleri
8
A– Hukuk Devleti İlkesi
8
D– Ceza Hukukunun Son Çare Olması İlkesi
15
III– CEZA HUKUKUNUN DİĞER HUKUK DALLARIYLA İLİŞKİSİ
16
1– Ceza Hukuku ile Medeni Hukuk Arasındaki İlişki
16
2– Ceza Hukuku ile Kamu Hukukunun Bazı Dalları Arasındaki İlişki
17
3– Ceza Hukuku ile Ceza Muhakemesi Hukuku Arasındaki İlişki
18
4– Ceza Hukuku ile İnfaz Hukuku Arasındaki İlişki
21
5– Ceza Hukukunun Yakın Bilim Kolları ile İlişkisi
22
§2. CEZA HUKUKUNUN TARİHİ
I– CEZA HUKUKUNUN AVRUPADAKİ TARİHİ GELİŞİMİ
31
II– ESKİ CEZA HUKUKU DÖNEMİ
31
B– Şahsi Öç Usulünün Sakıncaları
32
C– Şahsi Öç Usulüne Getirilen Sınırlamalar
33
III– XVIII. YÜZYIL SONLARINDAN ZAMANIMIZA KADAR OLAN DÖNEM
36
A– Toplumsal Yarar Kuramı
38
B– Mutlak Adalet Teorisi
42
C– Karma veya Eklektik Kuram
42
a– Karma Teorinin Önemli İlkeleri
43
b– Karma teorinin Ceza Hukukuna Etkisi ve Okula Yapılan
A– Pozitivist Okulun Kurucuları
45
B– Pozitivistlere Göre Suçluluğun Nedenleri
46
C– Pozitivistlere Göre Suçluların Sınıflandırılması ve Haklarında
b– Suçluların Sınıflandırılması
49
bb– Akıl Hastası Suçlular
51
D– Pozitivist Okulun Temel Özellikleri
53
E– Pozitivist Okulun Ceza Hukukuna Etkisi ve Okula Yapılan Eleştiriler
54
F– Pozitivist Okulun Karma Kuramdan Farkları
57
4– Ceza Hukuku Milletlerarası Birliği
58
5– İtalyan Üçüncü Okulu
62
6– Hukuk Tekniği Okulu
63
7– Çağdaş Toplumsal Savunma Teorileri
64
IV– CEZA HUKUKUNUN TÜRK DEVLETLERİNDEKİ GELİŞİM SÜRECİ
69
2– İslamiyet’in Kabulünden Önceki Dönemde Ceza Hukuku
69
3– İslamiyet’in Kabulünden Sonraki Dönemde Ceza Hukuku
70
a– Allah’ın Haklarına Karşı İşlenen Suçlar
71
dd– Kazif veya Zina İftirası
75
ff– Bir Müslüman’ın Dinini Terk Etmesi Yahut Başka Bir Dine
gg– Devlete Karşı İsyan
77
b– Kulun Haklarına Karşı İşlenen Suçlar
77
aa– Adam Öldürme ve Çeşitleri
78
aaa– Kasten Adam Öldürme
78
bbb– Kasıt Benzeriyle Öldürme
79
ddd– Hataya Benzer Bir Fiil ile Öldürme
80
eee– Sebep Olmak Suretiyle Öldürme
80
c– Taziren Cezalandırılan Fiiller
81
B– Osmanlı Devletinde Ceza Hukuku
82
a– Tanzimattan Önceki Dönem
82
b– Tanzimattan Sonraki Dönem
84
aa– 1256 (1840) Tarihli Ceza Kanunnamesi
84
bb– 1267 (1851) Tarihli “Kanunu Cedit”
87
cc– 1274 (1858) Tarihli “Ceza Kanunname–i Hümayunu”
93
4– Cumhuriyet Dönemi Ceza Hukuku
97
A– 1926 Tarihli Türk Ceza Kanununun Hazırlanışı ve Uygulanması
97
B– Yeni Türk Ceza Kanununun Kabulüne Kadar Yapılan Çalışmalar ve
5237 sayılı TCK’nın Genel Hükümleri
100
§3. CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI, SUÇTA VE CEZADA KANUNİLİK İLKESİ
I– CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI
115
2– Ceza Hukukunun Doğrudan Kaynakları
116
a– Kanunsuz Suç ve Ceza Olmaz İlkesi
120
b– İlkenin Batıda Tarihi Gelişimi
122
c– Türk Hukukunda İlkenin Tarihi Gelişimi
124
d– Türk Ceza Kanunu’nda Suçta ve Cezada Kanunilik Prensibi
125
e– Kanunilik İlkesine Yapılan Eleştiriler
126
f– Kanunilik İlkesine Yönelik Eleştirilere Verilen Cevaplar
128
g– Yürütmenin Düzenleyici İşlemleriyle Suç İhdası Sorunu
129
ı– Kanunilik İlkesinin Sonuçları
137
aa– Kanun Koyucu Bakımından Sonuçları
137
bb– Hakim Bakımından Sonuçları
138
j– Türk Ceza Kanunu ile Özel Yasalar Arasındaki İlişki
139
C– Uluslararası Antlaşmalar
143
3– Ceza Hukukunun Dolayısıyla Kaynakları
147
a– Ahlaka Aykırı Fiillerle Suçların Aynı Olduğu Görüşü
147
b– Suçların Ahlaka Aykırı Fiillerin En Önemlileri Olduğu Görüşü
148
c– Ceza Hukuku ve Ahlak Kurallarının Ortak ve Ayrı Sahalarının
Bulunduğunu Kabul Eden Görüş
149
B– Örf ve Adet (Gelenek)
150
C– Siyasal ve Toplumsal Akımlar
152
E– Mahkeme İçtihatları
153
II– CEZA HUKUKUNDA YORUM
156
A– Gramatik Araç (Lâfzi Yorum)
156
B– Hazırlık Çalışmaları
157
C– Kanunun Sistematiği
159
E– Sosyolojik Gerçekler
160
F– Karşılaştırmalı Hukuk
161
G– Hukukun Genel İlkeleri
161
A– Yapan Organa Göre Yorum Çeşitleri
161
B– Niteliği Bakımından Yorum Çeşitleri
164
e– Kıyas ve Genişletici Yorumdan Farkı
167
§4. CEZA HUKUKU KURALLARININ ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI
I– CEZA KANUNLARININ YAPILMASI, YÜRÜRLÜK BAŞLANGICI, YAYINI VE
II– CEZA YASALARININ YÜRÜRLÜK SÜRELERİ
170
A– Yürürlükten Açık Olarak Kaldırma
170
B– Yürürlükten Dolaylı Olarak Kaldırma
170
3– Geçici (İstisnai) Yasalar
172
III– CEZA YASALARININ GEÇMİŞE YÜRÜRLÜ OLMAMALARI, LEHE YASANIN
GEÇMİŞE YÜRÜRLÜ OLMASI
172
IV– LEHDE OLAN CEZA YASALARININ GEÇMİŞE YÜRÜMESİ VE BUNLARIN
V– LEHDE OLAN YASANIN ETKİ ALANI
182
VI– SUÇUN İŞLENDİĞİ ZAMAN
184
VII– CEZALARIN İNFAZ REJİMİNE, GÜVENLİK TEDBİRLERİNE, CEZA
MUHAKEMESİ HUKUKUNA VE ZAMANAŞIMINA İLİŞKİN YASALARIN
ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI, ANAYASA MAHKEMESİNİN İPTAL
KARARLARININ GERİYE YÜRÜMESİ MESELESİ
187
1– Cezaların İnfaz Rejimine İlişkin Yasalar
187
2– Güvenlik Tedbirlerine İlişkin Yasalar
188
3– Ceza Muhakemesi Hukukuna İlişkin Yasalar
189
A– “Derhal Uygulama” Prensibi
190
B– “Derhal Uygulama” Kuralının Sonuçları
190
a– İşlemlerin Yürürlükteki Yasaya Göre Yapılması
190
b– Eski Yasaya Göre Yapılmış İşlemlerin Yürürlükteki Yeni Yasanın
Varlığına Rağmen Geçerliliğini Koruması
191
c– Eski Yasaya Göre Henüz Yapılmamış İşlemlerin Bundan Böyle
Artık Yeni Yasaya Göre Yapılması
191
d– Yeni Yasanın Sanığın Lehinde veya Aleyhinde Olmasına
Bakılmadan Uygulanması
191
C– Derhal Uygulama Kuralının İstisnası
193
4– Zamanaşımına İlişkin Yasalar
194
5– Anayasa Mahkemesinin İptal Kararlarının Geriye Yürümesi Meselesi
195
VIII–SÜRELİ, GEÇİCİ VEYA İSTİSNAİ YASALARIN ZAMAN BAKIMINDAN
§5. CEZA HUKUKU KURALLARININ KİŞİ BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI
II– İÇ HUKUKTAN DOĞAN İSTİSNALAR
203
B– Milletlerarası Hukuk
204
b– Kişi Dokunulmazlığı
205
2– Parlamenter Muafiyetler
206
C– Yasama Sorumsuzluğu
210
b– Yasama Sorumsuzluğunun Şartları
210
c– Yasama Sorumsuzluğunun Sonuçları
212
D– Yasama Dokunulmazlığı
213
b– Yasama Dokunulmazlığının İstisnaları
215
c– Yasama Dokunulmazlığının Sona Ermesi
216
III– MİLLETLERARASI HUKUKTAN DOĞAN İSTİSNALAR
217
1– Diplomasi Dokunulmazlığı
218
B– Kişi Dokunulmazlığı
219
C– Haberleşme Dokunulmazlığı
219
D– Arşivlerin Dokunulmazlığı
220
E– Konut Dokunulmazlığı
220
F– Elçilik Binalarının Dokunulmazlığı
220
2– Diplomasi Bağışıklığı (Muafiyeti)
221
C– Gümrük Bağışıklığı
222
3– Yabancı Askerlerin Dokunulmazlığı
222
B– NATO Kuvvetleri Sözleşmesine Göre Gönderen ve Kabul Eden
Devletlerin Yargı Yetkileri
224
a– Kesin Yargı Yetkisi
225
aa– Gönderen Devletin Kesin Yargı Yetkisi (NATO Kuvvetleri
Sözleşmesi, m. VII/2– a)
225
bb– Kabul Eden Devletin Kesin Yargı Yetkisi (NATO Kuvvetleri
Sözleşmesi, m.VII/ 2–b)
225
b– Gönderen ve Kabul Eden Devletlerin Yargı Yetkilerini Öncelikle
Kullanacakları Haller
226
aa– Gönderen Devletin Yargı Yetkisine Öncelikle Sahip Olduğu
Haller (NATO Kuvvetleri Sözleşmesi m.VII/3 (a)/i, ii)
226
aaa– Suçun, Münhasıran Gönderen Devletin Malına veya
Emniyetine veya Münhasıran Bu Devletin Kuvveti veya
Sivil Unsuru veya Mensubunun veya Bir Yakınının
Şahsına veya Malına Karşı İşlenmiş Olması (m. VII / 3– a/i)
226
bbb– Suçun Resmi Görevin İfası Dolayısıyla veya Resmi
Görev Sırasında İşlenmiş Olması (m. VII/3– a/ii)
226
bb– Kabul Eden Devletin Yargı Yetkisine Öncelikle Sahip
Olduğu Haller (NATO Kuvvetleri Sözleşmesi m. VII/3–b)
228
SUÇ TEORİSİ (SUÇ KAVRAMI, SUÇUN UNSURLARI, KUSURLULUK, CEZA HUKUKUNDA HATA, SUÇUN UNSURLARI DIŞINDA KALAN DİĞER HALLER, SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ)
§1. SUÇ VE UNSURLARI HAKKINDA GENEL BİLGİLER
II– SUÇUN UNSURLARI HAKKINDA GENEL BİLGİLER
233
III– SUÇUN YAPISINI AÇIKLAYAN TEORİLER
236
1– Klasik Suç Kavramı ve İlli Hareket Teorisi (Franz v. Liszt, 1851–1919;
Ernst Beling, 1866–1932)
236
2– Neo–Klasik Suç Kavramı (Edmund Mezger, 1883–1962)
237
3– Amaççı Hareket Teorisi (Hans Welzel, 1904–1977)
238
4– Sentezci Yaklaşım (Teleolojik Teori, Gallas, Jescheck, Roxin)
239
5– Negatif Suç Unsurları Teorisi (Bütüncül Haksızlık Teorisi, Lehre von den
Negativen Tatbestandsmerkmalen, Lehre vom
Gesamtunrechtstatbestand)
241
IV– UNSURLARIN AYRIMI
242
2– İki Unsur Taraftarları
243
3– Üç Unsur Taraftarları
245
4– Dört Unsur Taraftarları
250
5– Beş Unsur Taraftarları
254
6– Sekiz Unsur Taraftarları
256
V– TİPİKLİK ve HUKUKA AYKIRILIK HAKKINDA GENEL AÇIKLAMALAR
258
1– Yazılı Olan ve Yazılı Olmayan Tipiklik Unsurları
264
2– Deskriptif ve Normatif Tipiklik Unsurları
265
3– Fiile ve Faile İlişkin Tipiklik Unsurları (Nitelikli Unsurlar)
266
4– Tipikliğin Maddi (Objektif) ve Manevi (Sübjektif) Unsurları
266
I– TİPİKLİĞİN MADDİ UNSURLARI (OBJEKTİF UNSURLAR)
269
A– Kavram, İcrai ve İhmali Fiil
269
B– Fiilin Ceza Hukukundaki Fonksiyonu
270
C– Fiilin Sınırlayıcı Fonksiyonu
271
a– Fiil Yeteneği–Kusur Yeteneği Ayırımı
271
b– Mutlak Kuvvet (Cebir) Etkisi Altındaki Davranışlar
272
c– Zorlayıcı Kuvvetin Etkisi Altındaki Davranışlar
272
e– Refleks Hareketler
274
f– Affekt Hareketler ile Yarı Otomatik Davranışlar
274
g– Şuurun Tamamen Kaybolduğu Sırada Gerçekleştirilen Davranışlar
275
h– Hayvanlardan Kaynaklanan Davranışlar
276
ı– Tüzel Kişilerin Durumu
276
a– Ontolojik Teoriler
277
aa– Tabii (İlli) Hareket Teorisi (Kausale Handlungslehre)
278
bb– Amaççı (Gai–Final) Hareket Teorisi (Finale Handlungslehre)
281
cc– Sosyal Hareket Teorisi (Die soziale Handlungslehre)
286
dd– Kişisel Hareket Teorisi (Personale Handlungslehre)
288
c– Fiil Teorileri ile İlgili Kanaatimiz
289
E– Fiilin Niteliğine Göre Suçların Tasnifi
292
a– Hareketin Sayısına Göre Tasnif
292
aa– Tek Hareketli Suçlar
292
bb– Birden Fazla Hareketli Suçlar
292
aaa– Birleşmiş Hareketli Suçlar
292
bbb– Bölünebilen veya Kesintili Suçlar
293
ccc– Seçimlik Hareketli Suçlar
294
b– Hareketin Şekline Göre Tasnif
295
aa– İcrai ve İhmali Suçlar
295
bb– İhmal Suretiyle İcra Suçları
297
c– Hareketin Önemine Göre Tasnif: Serbest Hareketli– Bağlı Hareketli Suçlar
305
d– Fiilin İcrasının Devam Edip Etmemesine Göre Tasnif: Ani Suç –
B– Neticeye Göre Suçların Tasnifi
310
a– Sırf Hareket Suçları–Neticeli Suçlar
310
3– İlliyet (Nedensellik) Bağı
312
B– İlliyet Bağı ile İlgili Teoriler
314
a– Şart Teorisi (Şartların Eşitliği Teorisi)
314
b– Etkin Sebep Teorisi
318
c– Uygun Sebep Teorisi (Adäquanztheorie, Théorie de la
d– Hukuki Önem Teorisi (Relevanztheorie)
324
C– İlliyet Bağına İlişkin Özel Durumlar
326
a– Alternatif (İkili–Seçimlik) İlliyet
326
c– İlliyetin Atipik Gelişimi
328
d– Varsayılan İlliyet
328
f– Toplu Kararlarda İlliyet (Kausalität bei
Gremienentscheidungen)
330
D– Objektif İsnadiyet Teorisi
331
a– Hareket ile Netice Arasında Nedensellik Bağı Olmalıdır
332
b– Netice Failin Eseri Olmalı ve Failin Nedensellik Bağı Üzerinde
Hakimiyeti Bulunmalıdır
332
c– Davranış Hukuken Tasvip Edilmeyen ve İzin Verilen Riski Aşan
Bir Tehlike Oluşturmalı ve Bu Tehlike Neticeye Yansımalıdır
337
d– Netice, İhlal Edilen Normun Koruma Alanı İçinde Olmalıdır
337
B– Gerçek Özgü Suçlar (echten Sonderdelikten)
339
C– Görünüşte Özgü Suçlar (Unechten Sonderdelikten)
339
D– Bizzat İşlenebilen Suçlar (Doğrudan Tek Başına İşlenebilen Suçlar,
eigenhändige Delikte)
340
E– Tüzel Kişilerin Suç Faili Olup Olamayacakları Sorunu
341
b– Tüzel Kişinin Esasını Açıklayan Teoriler
342
aa– Farazilik (Fiksiyon) Teorisi
343
bb– Hakikilik (Gerçeklik) Teorisi
344
7– Suçun Nitelikli Unsurları
360
A– Fiille İlgili Nitelikli Unsurlar
360
a– Fiilin İşleniş Tarzıyla İlgili Olanlar
360
b– Fiilin İşlendiği Zaman ve Yerle İlgili Olanlar
361
B– Fail ve Mağdurla İlgili Nitelikli Unsurlar
361
a– Failin Vasfı ile İlgili Olanlar
361
b– Mağdurun Vasfı ile İlgili Olanlar
361
c– Fail ile Mağdur Arasındaki İlişki Bakımından Nitelikli Unsurlar
362
C– Suçun Konusu ile İlgili Nitelikli Unsurlar
362
II– TİPİKLİĞİN MANEVİ UNSURLARI (SÜBJEKTİF UNSURLAR)
363
A– Manevi Unsur – Kusurluluk Ayrımı, Fiil Yeteneği
363
B– Kastı Açıklayan Teoriler
369
c– Bilinç ve İrade Teorisi (Karma Teori)
371
aaa– Birinci Dereceden Doğrudan Kast
378
bbb– İkinci Dereceden Doğrudan Kast
379
D– Kastın Aranacağı Zaman
387
a– Doğrudan Kast – Olası Kast
390
b– Genel Kast – Özel Kast
390
c– Ani Kast – Tasarlama (Taammüt) Kastı
391
e– Alternatif Kast–Kümülatif Kast
397
a– Genel Bilgiler ve Avrupa’daki Tarihi Süreç
403
b– Türk Hukuku’nda Taksirden Doğan Ceza Sorumluluğunun Ta–
b– Etkin Sebep Teorisi
405
c– Öngörebilme Teorisi
406
d– Öngörebilme ve Önleyebilme Teorisi
409
e– Hata (Yanılma) Teorisi
410
D– Kast – Taksir Ayrımı
411
E– Taksirli Suçun Unsurları
412
b– Taksirli Suçun Tipikliği
414
aa– Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne Aykırı Davranış, Bu Yüküm–
lülüğün Kaynağı, Objektif Niteliği, Aidiyeti
414
aaa– Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne Aykırı Davranış
414
bbb– Dikkat ve Özen Yükümlülüğünün Kaynağı
414
ccc– Dikkat ve Özen Yükümlülüğünün Objektif Niteliği ve
ddd– Birden Fazla Kişinin Katıldığı Faaliyetlerde Şahısların
Dikkat ve Özen Yükümlülüklerinin Tespiti
416
bb– Neticenin Gerçekleşmesi, Nedensellik Bağı ve Objektif
aaa– Neticenin Gerçekleşmesi
421
bbb– Nedensellik Bağı
421
ccc– Neticenin Objektif İsnat Edilebilirliği
422
aaaa. Davranışın İzin Verilen Riski Aşan Bir Tehlike
Oluşturması ve Bu Tehlikenin Neticeye Yan–
bbbb. Neticenin Objektif Öngörülebilirliği
423
cccc. Yükümlülüğe Aykırılık Bağının Varlığı
424
dddd. Neticenin İhlal Edilen Normun Koruma Alanı
ffff. Mağdur veya Üçüncü Kişinin Eklenen Dav–
ranışının Objektif İsnadiyete Etkisi
427
c– Taksirli Suçun Hukuka Aykırılığı
430
F– Taksirli Suçlarda Kusur
430
H– Taksirli Suçlarda Şahsi Cezasızlık Sebebi ve Cezada İndirim Yapılma–
sını Gerektiren Şahsi Sebep
438
b– Şahsi Cezasızlık Sebebi
438
c– Cezadan İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebep
443
5– Kast–Taksir Kombinasyonu: Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suç
445
B– Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçun Yapısı
450
C– Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlarda Nedensellik Bağı
453
D– Ağır veya Başka Netice Bakımından En Azından Taksirle Hareket
III– HUKUKA AYKIRILIK UNSURU
456
2– Hukuka Uygunluk Sebepleri ve Bunların Sistemleştirilmeleri
462
A– Kanun Hükmünü Yerine Getirme (m. 24/1)
463
B– Hukuka Uygun Emrin İfası (m.24/2)
467
C– Meşru Savunma (m. 25/1)
469
aa– Meşru Savunmanın Batıda Gelişim Süreci
470
bb– Türk Hukukunda Meşru Savunmanın Gelişim Süreci
471
c– Mukayeseli Hukukta Meşru Savunma
472
d– Meşru Savunmanın Şartları
474
aa– Saldırıya İlişkin Şartlar
474
aaa– Bir Saldırının Bulunması
474
bbb– Saldırının Haksızlığı
477
ccc– Saldırının Bir Hakka Yönelmiş Olması
478
ddd– Saldırının Halen Mevcut Olması
480
bb– Savunmaya İlişkin Şartlar
483
aaa– Savunmada Zorunluluk Olması
483
bbb– Savunmanın Saldırıya ve Saldırana Karşı Yapılması
486
ccc– Savunmanın Saldırı ile Orantılı Olması
487
D– Hakkın Kullanılması (m. 26/1)
492
bb– Düşünce Hürriyeti Kavramı ve Kapsamı
495
aaa– Haber Alma ve Öğrenme Hürriyeti
497
bbb– Kanaat Hürriyeti
498
ccc– Düşünceyi Açıklama Hürriyeti
498
cc– Düşünce Hürriyetinin Sınırlandırılması, Sınırlandırma Se–
bepleri ve Sınırlandırma Kriterleri
500
b– İhbar ve Şikayet Hakkı
505
c– Savunma Dokunulmazlığı
506
e– Organ ve Doku Nakilleri
513
bb– Yaşayan Vericiden Organ veya Doku Alınması
515
cc– Ölüden Organ veya Doku Alınması
518
E– İlgilinin Rızası (m. 26/2)
523
a– Genel Bilgiler, Tipikliği Kaldıran Rıza, Hukuka Uygunluk Sebebi
b– Hukuka Uygunluk Sebebi Olan İlgilinin Rızasının Şartları
526
aa– Kişinin Suçun Konusu Üzerinde Serbestçe Tasarruf Hakkına
cc– Rızanın Açıklanması
531
3– Hukuka Uygunluk Sebeplerinde Sınırın Aşılması
532
A. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Kast Olmaksızın Aşılması
B– Meşru Savunmada Sınırın Mazur Görülebilecek Bir Heyecan, Korku
veya Telaş Nedeniyle Aşılması (m.27/2)
537
§3. KUSURLULUK, KUSURLULUĞU AZALTAN VE KALDIRAN SEBEPLER
II. KUSURLULUĞU AZALTAN VE KALDIRAN SEBEPLER
547
1– Hukuka Aykırı, Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesi (m. 24/3–4)
548
2– Zorunluluk Hali (m. 25/2)
552
B– Tehlikeye İlişkin Şartlar
555
a– Ağır Bir Tehlikenin Varlığı
555
b– Tehlikenin “Muhakkak” Olması
557
c– Tehlikenin Kişinin Kendisine veya Başkasının Hakkına Yönelik
d– Tehlikeye Bilerek Sebebiyet Verilmemesi
558
C– Korunmaya İlişkin Şartlar
559
a– Tehlikeden Başka Türlü Korunma İmkanının Bulunmaması
559
b– Zorunluluk Halinde İşlenen Fiil ile Tehlike Arasında Oran Bu–
c– Tehlikeye Göğüs Germe Mükellefiyetinin Bulunmaması
561
D– Zorunluluk Hali ile Meşru Savunmanın Karşılaştırılması
562
4– Korkutma ve Tehdit
566
5– Haksız Tahrik (m.29)
568
B– Haksız Tahrikin Hukuki Esası
570
C– Haksız Tahrikin Şartları
571
a– Tahriki Teşkil Eden Bir Fiil Gerçekleşmiş Bulunmalıdır
571
b– Fiil Haksız Olmalıdır
574
c– Haksız Fiil Sonucunda Failde “Hiddet veya Şiddetli Elem” Orta–
d– Suç “Hiddet veya Şiddetli Elem”in Etkisi Altında İşlenmiş Olma–
D– Haksız Tahrikin Çeşitleri
582
a– Genel – Özel Haksız Tahrik
582
b– Basit Tahrik – Ağır Tahrik
582
E– Haksız Tahrik ve Diğer Haller
583
a– Haksız Tahrik – Tasarlama (Taammüt)
583
b– Haksız Tahrik – Kan Gütme Saiki
584
c– Haksız Tahrik – Töre Saiki
585
d– Haksız Tahrik – Taksirli Suçlar
588
e– Haksız Tahrik – Meşru Savunma
589
f– Haksız Tahrik – Takdiri Hafifletici Sebepler
590
B– Türk Hukukunda Yaş Küçüklüğünün Kusur Yeteneğine Etkisi
592
a– On İki Yaşını Bitirmemiş Olanlar
593
b– On İki Yaşını Bitirip On Beş Yaşını Bitirmemiş Olanlar
596
c– On Beş Yaşını Bitirip On Sekiz Yaşını Bitirmemiş Olanlar
597
D– Yaş Küçüklüğünün Ceza Muhakemesi Yönünden Arz Ettiği Özellikler
599
E– Yaş Küçüklüğünün Yaptırım Sistemi Yönünden Arz Ettiği Özellikler
601
F– Yaş Küçüklüğünün Kabahatler Yönünden Arz Ettiği Özellikler
603
E– TCK’nın Benimsediği Sistem
604
10– Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisi Altında Olma
612
B– İrade Dışı Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisinde Olma
612
C– İradi Olarak Alınan Alkol veya Uyuşturucu Madde
613
D– Alkol ve Uyuşturucu Madde Bağımlılığı
614
II– KASTI KALDIRAN HATA HALLERİ
618
1– Suçun Maddi Unsurlarında Hata (m.30/1)
618
2– Suçun Nitelikli Unsurlarında Hata (m.30/2)
627
3– Hukuka Uygunluk Sebeplerinin Maddi Şartlarında Hata (m.30/3)
630
B– Hukuka Uygunluk Sebeplerinin Maddi Şartlarında Kaçınılmaz Hata
631
III– KUSURLULUĞU ETKİLEYEN HATA HALLERİ
636
1– Kusurluluğu Kaldıran veya Azaltan Nedenlerin Maddi Şartlarında Hata
2– Haksızlık Yanılgısı (m. 30/4)
638
§5. UNSURLARIN DIŞINDA KALAN DİĞER HALLER
I– ŞAHSİ CEZASIZLIK SEBEPLERİ
643
2– Ceza Muhakemesi Yönünden Önem Arz Eden Hususlar
644
II– CEZAYI KALDIRAN VEYA AZALTAN ŞAHSİ SEBEP OLARAK ETKİN PİŞMANLIK
III– OBJEKTİF CEZALANDIRILABİLME ŞARTLARI
649
2– Ceza Muhakemesi Yönünden Önem Arz Eden Hususlar
653
§6– CEZA MUHAKEMESİ ŞARTLARI
6– Açık Dava Bulunmaması
658
7– Önödemenin Yerine Getirilmemesi
658
8– Uzlaştırmanın Sonuçsuz Kalması
659
III– YARGILAMA ŞARTLARI
659
1– Sanığın Hazır Bulunması
659
2– Sanığın Akıl Hastası Olmaması
660
3– Bekletici Meselenin Çözümü
660
4– Geçici Yasama Dokunulmazlığının Bulunmaması
660
§7. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ
1– Kavram ve Türk Ceza Kanununun Düzenlemesi
662
2– Teşebbüs Halinde Kalan Suçun Cezalandırılmasının Sebepleri, Teşebbü–
sün Hukuki Niteliği ve Gösterdiği Özellikler
665
3– Teşebbüsün Yardımcı Norm Niteliği
667
4– Teşebbüsün Şartları
668
A– Kasten İka Edilebilen Bir Suçun İşlenmek İstenmesi ve Bu Suça İliş–
B– Gerçekleştirilen Fiilin İcra Hareketi Niteliğinde Olması
671
b– Hazırlık Hareketlerinin Cezalandırılmamasının Sebepleri
673
c– Hazırlık Hareketleriyle İcra Hareketlerinin Birbirinden Ayrılması
675
aa– Genel Açıklamalar
675
aaa– Sübjektif Teoriler
675
aaaa– Açıkça Ortaya Çıkan Suç Kastı Teorisi
676
bbbb– Failin Planına Dayanan Sübjektif Teori
676
bbb– Objektif Teoriler
677
aaaa– Kronolojik Teori
677
bbbb– Şekli ve Maddi Objektif Teori
677
cccc– Tek Anlamlı Hareket Teorisi
678
ccc– Karma Teoriler ve TCK’nın Benimsediği Görüş
679
bb– Hazırlık Hareketleri İle İcra Hareketlerinin Birbirinden Ay–
rılmasına İlişkin Özel Durumlar
683
C– Fiilin Elverişli Olması
686
D– Neticeli Suçun veya İcra Hareketleri Kısımlara Bölünebilen Sırf Ha–
reket Suçunun Bulunması
687
E– Elde Olmayan Sebeplerle İcra Hareketlerinin Tamamlanamamış ve–
ya Tamamlanmış Olmakla Birlikte Neticenin Gerçekleşmemiş Ol–
5– Teşebbüs Aşamasında Kalan Suçlarda Cezanın Belirlenmesi
693
6– Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlarda Teşebbüs
694
7– Teşebbüse Elverişli Olmayan Suçlar
695
8– Gönüllü Vazgeçme ve Etkin Pişmanlık
697
a– Sübjektif Teoriler
699
c– Suç Politikasından Hareket Eden Teoriler
700
9 – İşlenemez Suç (Elverişsiz Teşebbüs)
707
2– Zorunlu İştirak ve Geçici (Zorunlu Olmayan) İştirak Ayrımı
713
3– Suça İştirakin Hukuki Esası
715
4– Suça İştirakin Cezalandırılması Konusunda Sistemler
716
5– İştirak Şekilleri ve Bağlılık Kuralı
718
c– Müşterek Faillik (m.37/1)
722
aaa– Birlikte Suç İşleme Kararının Bulunması
723
bbb– Birden Çok Failin, Fiil Üzerinde Fonksiyonel Hakimi–
bb– Özgü Suçlarda Müşterek Faillik
734
cc– İhmali Suçlarda Müşterek Faillik
735
dd– Taksirli Suçlar ve Müşterek Faillik
736
aa– Genel Açıklamalar
736
bb– Örgüt Yöneticilerinin Örgütün Faaliyeti Çerçevesinde İşle–
nen Bütün Suçlardan Fail Olarak Sorumlu Tutulması
aa– Genel Bilgiler ve Benzer Kavramlardan Farkı
743
bb– Azmettirme ve Manevi Yardım Etme
744
cc– Azmettirme ve Dolaylı Faillik
744
dd– Azmettirme ve Suç İşlemeye Tahrik
745
ee– Azmettirmenin Cezalandırılmasının Şartları
745
aaa– Suç İşleme Hususunda Karar Vermemiş Olan Kişiye
Belli Bir Suçun İşlenmesine Karar Verdirilmesi
746
bbb– Azmettirilenin Kasten, Hukuka Aykırı ve En Azından
Teşebbüs Aşamasında Kalmış Bir Fiil İşlemesi
747
ff– İhmali ve Özgü Suçlarda Azmettirme
751
gg– Azmettirenin Cezalandırılması
752
aa– Maddi Yardım Etme
756
aaa– Suçun İşlenmesinde Kullanılan Araçları Temin Etmek
756
bbb– Suçun İşlenmesinden Önce veya İşlenmesi Sırasında
Maddî Yardımda Bulunarak İcrasını Kolaylaştırmak
757
bb– Manevi Yardım Etme
760
aaa– Suç İşlemeye Teşvik
760
bbb– Suç İşleme Kararını Kuvvetlendirmek
761
ccc– Suçun İşlenmesinden Sonra Yardımda Bulunmayı
ddd– Suçun Nasıl İşleneceği Konusunda Yol Göstermek
762
aa– Kasten ve Hukuka Aykırı İşlenmiş Bir Fiilin Varlığı
763
bb– Suçun En Azından Teşebbüs Aşamasına Varmış Olması
764
b– Nitelikli Hallerin Suç Ortaklarına Sirayeti
765
6– İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Gönüllü Vazgeçme (m.41)
769
7– Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlarda İştirak
772
8– Kışkırtıcı Ajan ve Gizli Soruşturmacı
773
9– Yığınların Etkisiyle İşlenen Suçlar
776
B– Yığınların Cezai Sorumluluğu
776
b– 765 ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun Sistemi
778
1– Genel Bilgiler, Görünüşte İçtima
780
B– Zincirleme Suçun Şartları
789
a– Bir Suç İşleme Kararının Bulunması
790
b– Aynı Suçun Değişik Zamanlarda Birden Çok İşlenmesi
793
c– Suçların Aynı Kişiye Karşı İşlenmiş Olması
799
C– Zincirleme Suçta Müeyyide
800
B– Fikri İçtimaın Hukuki Esası ve Şartları
803
aa– Fiil ile kasdedilen harekettir
804
bb– Fiil tekliği –Fiil Çokluğu
806
b– Birden Fazla Suçun Oluşmasına Sebebiyet Verme
811
aa– Aynı Neviden Fikri İçtima (m. 43/2)
811
bb– Farklı Neviden Fikri İçtima (m. 44)
814
C– Fikri İçtimaı Kabulün Sonuçları
819
§1. CEZA KAVRAMI, CEZANIN AMACI, NİTELİKLERİ VE ÇEŞİTLERİ
1– Mutlak Ceza Teorileri
825
D– Teorilerin Eleştirisi
826
2– Nisbi Ceza Teorileri
827
B– Genel Önleme Teorisi
827
C– Özel Önleme Teorisi
828
D– Teorilerin Eleştirisi
828
4– TCK’nın Benimsediği Sistem
829
III– CEZANIN NİTELİKLERİ
830
IV– CEZANIN ÇEŞİTLERİ
834
I– HAPİS CEZASININ TARİHİ GELİŞİMİ
839
II– HAPİS CEZASININ İNFAZ SİSTEMLERİ
841
1– Müşterek Hapis (Topluluk) Sistemi
841
2– Hücre (Pennsylvania) Sistemi
843
3– Karma (Auburn) Sistem
846
4– İrlanda Sistemi (Dereceli Sistem)
847
III– HAPİS CEZASININ LEH VE ALEYHİNDEKİ DÜŞÜNCELER
853
IV– HAPİS CEZASININ ÇEŞİTLERİ
855
2– Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezası
855
3– Müebbet Hapis Cezası
856
4– Süreli Hapis Cezası
857
A– Kısa Süreli Hapis Cezası
858
b– Kısa Süreli Hapis Cezasının Adli Para Cezasına veya Tedbirler–
den Birine Çevrilmesi
858
bb– Seçenek Yaptırımlara Çevirme Şartları
860
cc– Seçenek Yaptırımlar
862
aaa– Adli para cezasına çevirme
862
aaaa– Mağdurun veya kamunun uğradığı zararın,
aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya
tazmin suretiyle tamamen giderilmesi (TCK.
bbbb– En az iki yıl süreyle, bir eğitim kurumuna de–
vam etme (TCK m.50/1–c)
866
cccc– Belirli yerlere gitmekten veya belirli etkinlik–
leri yapmaktan yasaklanma (TCK m. 50/1–d)
867
dddd– Ehliyet ve ruhsat belgelerinin geri alınması,
belli bir meslek ve sanatı yapmaktan yasak–
lanma (TCK. m.50/1–e)
867
eeee– Gönüllü olmak şartıyla kamuya yararlı bir işte çalıştırma (TCK. m.50/1–f)
868
dd– Adli para cezası ya da tedbire çevirmenin sonuçları
870
ee– Çevrilen ceza veya tedbire uymamanın yaptırımı
870
5– Hapis Cezasının Özel İnfaz Usulleri
871
A– Cezanın Hafta Sonunda İnfazı
871
B– Cezanın Geceleri İnfazı
871
C– Hükümlünün Konutunda Cezasının İnfazı
872
b– Yaş veya Cinsiyet Nedeniyle Konutta İnfaz
873
c– Hastalık Nedeniyle Konutta İnfaz
873
d– Doğum Nedeniyle Konutta İnfaz
873
D– Özel İnfaz Usullerinin Uygulanamayacağı Haller
874
E– Cezanın Özel İnfaz Şekline Uyulmamasının Yaptırımı
874
1– Hapis Cezasının İnfazına Başlanması
874
B– Hükümlülerin Kuruma Kabulü
876
C– Hükümlülerin Kuruma Yerleştirilmesi
877
2– Hapis Cezasının İnfazının Ertelenmesi
878
3– Hükümlülerin Başkalarıyla Görüşmesi ve Dışarıyla Haberleşmesi
880
4– İzin, 14/07/2023 t. ve 7456 s.lı Kanun ile Getirilen Düzenlemeler
882
6– Ceza İnfaz Kurumlarının Türleri
886
VI– HAPİS CEZASININ SAKINCALARINI GİDERMEYE YÖNELİK KURUMLAR
889
1– Cezaya ve Mahkumiyete Engel Olan Seçenek Kurumlar
889
a– Genel Açıklamalar ve Hukuki Niteliği
889
b– Önödemenin Şartları
890
aa– Önödemelik Bir Suçun Bulunması
891
bb– Suçun Uzlaştırma Kapsamında Olmaması
891
cc– Suçun İşlendiği Hususunda Yeterli Şüphe Bulunması
892
d– Önödemenin Gerçekleşmesi ve Sonuçları
893
C– Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi
896
D– Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
897
b– Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Şartları
899
aa– Cezaya İlişkin Şartlar
899
bb– Faile İlişkin Şartlar
899
c– Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının Uygulanması
900
d– Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Sonuçları
901
2– Hapis Cezasının İnfazına Seçenek Kurumlar
901
A– Hapis Cezasının Ertelenmesi
902
b– Hapis Cezasının Ertelenmesinin Şartları
905
aa– Sanığın Adli Geçmişi
905
bb– Ertelemeye Konu Olan Mahkumiyet
907
cc– Sanığın Yeniden Suç İşlemeyeceği Kanaatinin Oluşması
909
dd– Verilen Zararın Tazmini
910
d– Denetim Süresi ve Mahkumun Yükümlülükleri
912
e– Ertelemenin Geri Alınması
913
f– Ertelemenin Sonucu
913
B– Şartla Salıverilme
914
aa– Cezanın Bir Kısmının İnfaz Edilmiş Olması
920
bb– Hükümlünün İnfaz Kurumundaki Süreyi İyi Halli Olarak Ge–
e– Şartla Salıverilme Sonrasında Kalan Cezanın Dışarıda İnfazı
927
f– Şartla Salıverilme Kararının Verilmesi ve Geri Alınması
929
g– Şartla Salıverilmeden Yararlanamayanlar
931
C– Denetimli Serbestlik Tedbirinin Uygulanması
933
b– Denetimli Serbestlik Tedbirinin Kapsamı, İnfazı, Sona Ermesi,
14/07/2023 t. ve 7456 s.lı Kanun ile Getirilen Düzenlemeler
934
II– ADLİ–İDARİ PARA CEZASI AYIRIMI
941
III– ADLİ PARA CEZASININ BELİRLENMESİNDE SİSTEMLER
942
IV– ADLİ PARA CEZASININ TESPİTİ
943
V– ADLİ PARA CEZASININ İNFAZI
945
§4. CEZANIN BELİRLENMESİ VE BİREYSELLEŞTİRİLMESİ
I– TEMEL CEZANIN TAYİNİ VE FERDİLEŞTİRME
947
2– Cezanın Belirlenmesi ve Bireyselleştirilmesinde Kurallar
948
A– Cezaların Artırılmasının, Eksiltilmesinin ve Değiştirilmesinin Kanuni–
B– Temel Cezanın Tespiti ve Takdir Hakkını Kullanırken Dikkate Alın–
ması Gereken Kriterler
951
a– Suçun İşleniş Biçimi
955
b– Suçun İşlenmesinde Kullanılan Araç
956
c– Suçun İşlendiği Zaman ve Yer
956
d– Suçun Konusunun Önem ve Değeri
957
e– Meydana Gelen Zarar veya Tehlikenin Ağırlığı
958
f– Kasta veya Taksire Dayalı Kusurun Ağırlığı
958
g– Failin Güttüğü Amaç ve Saik
960
C– Suçun Olası Kastla ya da Bilinçli Taksirle İşlenmesi
961
D– Nitelikli Unsurlara Göre Cezanın Artırılması ve Eksiltilmesi
961
E– Cezanın Hesaplanmasına İlişkin Prensipler
963
II– TAKDİRİ İNDİRİM NEDENLERİ
965
2– Leh ve Aleyhteki Düşünceler
966
3– Takdiri İndirim Sebeplerinin Uygulanması
967
2– Şahsî Hürriyeti Sınırlama Sonucunu Doğuran Hâller
971
3– Mahsubun Hangi “Mahkûmiyet”ten Yapılacağı Hususu
972
4– Mahsubun Hangi Suç Dolayısıyla Verilecek Mahkûmiyetten Yapılacağı
I– GÜVENLİK TEDBİRLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
975
2– Güvenlik Tedbirlerinin Uygulanma Şartları
975
A– Tehlikeli Hal Bulunmalıdır
976
B– Bir Suç İşlenmiş Olmalıdır
977
C– Kanunda Hüküm Bulunmalıdır
978
D– Mahkeme (Hâkim) Kararına Dayalı Olmalıdır
979
3– Güvenlik Tedbirlerinin Hukuki Niteliği
981
4– Güvenlik Tedbirlerinin Çeşitleri
983
II– BELLİ HAKLARI KULLANMAKTAN YOKSUN BIRAKILMA
984
3– Hak Yoksunluğuna İlişkin Kurallara İstisna Oluşturan Durumlar
989
2– Müsaderenin Çeşitleri
995
B– Bir Suçun İşlenmesine Bağlı Müsadere
996
C– Suçun İşlenmesinde Kullanılmak Üzere Hazırlanan Eşyanın Müsa–
D– Konusu Suç Teşkil Eden Eşyanın Müsaderesi
1000
E– Kaim Değer (Eşdeğer) Müsaderesi
1000
4– Kazanç Müsaderesi
1001
3– Hukukî Niteliği, Çeşitleri ve Tekerrüre Benzeyen Müesseseler
1009
B– Tekerrürün Çeşitleri
1010
C– Tekerrürü Kabul Eden Teoriler
1013
a– Cezanın Yetersizliği Teorisi
1014
b– İsnadiyetin Ağırlığı Teorisi
1014
5– Tekerrürün Şartları
1016
B– Yeni Bir Suç İşlenmesi
1021
6– Tekerrürün Neticeleri
1024
7– Tekerrür Benzeri Müesseseler: Özel Tehlikeli Suçlular
1029
V– TÜZEL KİŞİLER HAKKINDA UYGULANACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ
1030
§6. DAVA VE CEZA İLİŞKİSİNİ SONLANDIRAN HALLER
I– SANIĞIN VEYA HÜKÜMLÜNÜN ÖLÜMÜ
1035
1– Kavram ve Hukuki Niteliği
1036
A– Genel Af– Özel Af
1040
B– Cumhurbaşkanı’nın Özel Af Yetkisi
1041
2– Zamanaşımının Tarihi Gelişimi
1043
A– Zamanaşımının Batı Hukukundaki Gelişimi
1043
B– Zamanaşımının Türk Hukukundaki Gelişimi
1045
A– Zamanaşımı Müessesesinin Lehinde Olan Görüşler
1046
c– Cezanın Önleme Özelliği
1047
e– Psikolojik Değişme
1048
f– Unutma– Sosyal Fayda
1048
g– Delillerin Bozulması
1048
a– Beccaria’nın Görüşü
1049
b– Bentham’ın Görüşü
1049
4– Zamanaşımının Hukuki Niteliği
1050
A– Zamanaşımını Ceza Muhakemesi Hukuku Müessesesi Kabul Eden
B– Zamanaşımını Ceza Hukuku Müessesesi Kabul Eden Görüş
1051
C– Zamanaşımını Karma Bir Kurum Olarak Kabul Eden Görüş
1051
A– Tanımı, Şikayet ve Dava Süresi Kavramlarından Farkı
1053
B– Dava Zamanaşımına Uğramayan Suçlar
1055
C– Dava Zamanaşımı Süreleri ve Türk Ceza Kanununun Sistemi, Zamana–
şımı Sürelerinin Özel Hukuk İlişkilerine Etkisi (Uzamış Zamanaşımı)
1057
a– Dava Zamanaşımı Süreleri ve Türk Ceza Kanununun Sistemi
1057
b– Zamanaşımı Sürelerinin Özel Hukuk İlişkilerine Etkisi (Uzamış
D– Zamanaşımı Sürelerinin Tespitinde Esas Alınacak Ceza
1060
E– İki Çeşit Ceza Gerektiren Suçlarda Dava Zamanaşımı Süresinin Be–
F– Dava Zamanaşımı Süresinin İşlemeye Başlaması ve Suçun Özel Gö–
rünüş Şekilleri Açısından Değerlendirme
1063
G– Dava Zamanaşımı Sürelerinin Durması ve Kesilmesi
1068
b– Dava Zamanaşımı Süresini Durduran Sebepler
1069
cc– Bekletici Mesele
1072
dd– Suç Faili Hakkında Kanun Gereğince Hakkında Kaçak Oldu–
ğu Hususunda Karar Verilmiş Olması
1073
ee– Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı Verilmesi
Sonucunda Sanığın Denetim Süresine Tabi Tutulması
1074
gg– Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi
1075
c– Dava Zamanaşımının Kesilmesi
1075
bb– Zamanaşımını Kesen Sebepler
1076
aaa– Şüpheli veya Sanıklardan Birinin Savcı Huzurunda
İfadesinin Alınması veya Sorguya Çekilmesi
1076
bbb– Şüpheli veya Sanıklardan Biri Hakkında Tutuklama
ccc– Suçla İlgili Olarak İddianame Düzenlenmesi
1079
ddd– Sanıklardan Bir Kısmı Hakkında da Olsa, Mahkûmi–
yet Kararı Verilmesi
1080
cc– Dava Zamanaşımının Kesilmesinin Etkileri
1081
B– Ceza Zamanaşımına Uğramayan Cezalar
1083
C– Ceza Zamanaşımı Süreleri ve Türk Ceza Kanunu’nun Sistemi
1083
D– Ceza Zamanaşımı Sürelerinin Başlangıcı
1085
E– Ceza Zamanaşımı Sürelerinin Durması ve Kesilmesi
1086
a– Ceza Zamanaşımının Durması
1087
b– Ceza Zamanaşımının Kesilmesi
1087
aa– Mahkûmiyet Hükmünün İnfazı İçin Yetkili Merci Tarafın–
dan Hükümlüye Kanuna Göre Tebligat Yapılması
1088
bb– Hükümlünün Yakalanması
1089
cc– Bir Suçtan Dolayı Mahkûm Olan Kimsenin Üst Sınırı İki Yıl–
dan Fazla Hapis Cezasını Gerektiren Kasıtlı Bir Suç İşlemesi
1089
c– Ceza Zamanaşımının Kesilmesinin Etkileri
1090
7– Zamanaşımının Güvenlik Tedbirlerine Etkisi
1090
MİLLETLERARASI CEZA HUKUKU
§1. CEZA HUKUKU KURALLARININ YER BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI
I– CEZA YASASININ MÜLKİLİĞİ SİSTEMİ
1093
2– Mülkilik Sisteminin Gerekçeleri
1094
A– Ceza Hukuku Bakımından
1094
B– Ceza Muhakemesi Hukuku Bakımından
1094
C– Milletlerarası Hukuk Bakımından
1095
3– Ceza Yasalarının Mülki Olması Sistemi İle İlgili Meseleler
1095
A– Türkiye’ye (Ülke) Neler Dâhil Olduğu Sorunu
1095
aa– Karasularında Bulunan Yabancı Savaş Gemileri Hakkında
Sahil Devletinin Yargı Yetkisi
1097
bb– Karasularında Bulunan Yabancı Ticaret ve Yolcu Gemileri
Hakkında Sahil Devletinin Yargı Yetkisi
1097
aaa– İngiliz Sistemi
1097
bbb– Fransız Sistemi
1098
ccc– 1958 Cenevre “Karasuları ve Bitişik Bölge Sözleşmesi”
1098
c– Açık Denizler Üzerinde Devletin Yetkisi
1099
aa– Devletlerin Bu Sahadaki Egemenlik Haklarının Kapsamı
Konusundaki Sistemler ve Anlaşmaların Kabul Ettiği Çözüm
1100
bb– Havada İşlenen Suçlarda Uygulanacak Yasa
1101
aaa– Askeri Hava Vasıtaları
1101
bbb– Sivil Hava Vasıtaları
1102
e– Kıta Sahanlığında veya Münhasır Ekonomik Bölgede Tesis
Edilmiş Sabit Platformlar
1104
f– Askeri İşgal Altında Bulunan Yerler
1105
B– Suçun İşlendiği Yerin Tespiti
1105
c– İsabet veya Arada Tesir Teorisi
1108
4– Türkiye’de İşlenen Bir Suçtan Dolayı Yabancı Ülkede Hüküm Verilmiş
II– FAİLE GÖRE ŞAHSİLİK SİSTEMİ
1113
2– Sistemin Gerekçeleri
1114
3– Faile Göre Şahsilik Sistemi Gereğince Cezalandırılan Fiiller (TCK. m.10, 11)
1114
A– Memur veya Görevli Olarak Yabancı Ülkeye Gidenlerin İşledikleri
B– Yabancı Ülkede Türk Vatandaşı Tarafından İşlenen Suçlar (TCK. m.11)
1115
4– Faile Göre Şahsilik Sistemi Gereğince Türk Ceza Kanunu Tarafından Ce–
zalandırılan Fiiller Hakkında Yabancı Ülkede Hüküm Verilmiş Olması
1118
2– Devleti Koruma İlkesi (TCK. m.12/1, 13/1(b))
1119
A– TCK. m.12/1 Kapsamında Devletin Korunması
1119
B– TCK. m.13/1 (b) Kapsamında Devletin Korunması
1120
IV– EVRENSELLİK SİSTEMİ
1123
1– İkame (Başka Devlet Adına) Yargı İlkesi (TCK.m.12/3)
1123
2– Bütün İnsanlığı İlgilendiren Suçlar (TCK. m.13)
1124
V– BİR TÜRK VEYA YABANCININ YABANCI ÜLKEDE SUÇ İŞLEYİP TÜRKİYEDE
YARGILANMASI (m. 19)
1125
2– Hükmün Uygulanma Şartları
1126
A– Fail Türk Vatandaşı veya Yabancı Olmalıdır
1126
B– Suç Yabancı Ülkede İşlenmelidir
1126
C– Fail Türkiye’de Bulunmalıdır
1126
D– Fiil Türkiye’nin Güvenliğine veya Zararına İşlenmiş Bir Suç Olmamalıdır
1127
E– Fiil, Türk Vatandaşına Karşı ya da Türk Kanunlarına Göre Kurulmuş
Özel Hukuk Tüzel Kişisi Zararına İşlenmemiş Olmalıdır
1127
VI– YABANCI MAHKEMELER TARAFINDAN VERİLEN MAHKÛMİYETE BAĞLI
II– GERİ VERME KURUMUNUN KAYNAKLARI
1132
III– GERİ VERMENİN ŞARTLARI
1138
1– Geri Vermenin Olumlu Şartları
1138
A– Bir Antlaşmanın Varlığı
1138
B– Suç Teşkil Eden Bir Fiilin Varlığı
1138
a– Fiil Her İki Devlet Kanununa Göre de Suç Olmalıdır
1138
b– Suç Geri Vermeye Konu Teşkil Etmelidir
1142
C– Geri Vermenin Talep Edilmiş Olması
1145
D– Fiilin Ağırlığı ile İade Dolayısıyla Oluşacak Mağduriyetin Orantılı Olması
1145
2– Geri Vermenin Olumsuz Şartları
1145
A– Vatandaşın İade Edilmezliği Kuralı
1145
B– Düşünce Suçundan Dolayı İade Edilmezlik Kuralı
1148
C– Siyasi Suçlardan Dolayı İade Edilmezlik Kuralı
1148
b– Siyasi Suçu Açıklayan Görüşler
1149
cc– Üstünlük Teorisi
1150
ee– Harp Adetleri Teorisi
1151
c– Siyasi Suçun İstisnaları
1152
bb– Tedhişçilik Fiilleri
1153
dd– Soykırım (Jenosit)
1158
d– Avrupa Sözleşmesinde ve Türk Hukukunda Siyasi Suçlar Nede–
niyle Geri Verilmezlik Kuralı
1163
D– Samimi Olmayan Taleplerden Dolayı Geri Verilmezlik Kuralı
1168
E– Askeri Suçlardan Dolayı İade Edilmezlik Kuralı
1169
F– Mali Suçlardan Dolayı Geri Verilmezlik Kuralı
1171
G– Talep Edilen Devletin Yargı Hakkı Olması Halinde Geri Verilmezlik
a– Suçun Talep Edilen Devletin Ülkesinde İşlenmesi
1173
b– Suçun Yabancı Bir Ülkede İşlenmesine Rağmen, Talep Edilen
Devletin Yargı Hakkının Mevcut Olması
1173
H– “Non bis in idem” Kuralı
1175
IV– GERİ VERMENİN USULÜ
1176
1– Geri Vermeyi İsteyen Devlet Tarafından Yapılacak İşlemler
1176
2– Geri Verme İstenilen Devletçe Yapılacak İşlemler
1179
C– Karma Sistem (Belçika Sistemi)
1179
3– Geri Verme İsteminin Yerine Getirilmesi
1183
V– GERİ VERMENİN SONUÇLARI
1186