ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI, ÖZELLİKLERİ, KAYNAKLARI VE TARİHSEL GELİŞİMİ
I. ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI
27
A. Uluslararası Ceza Hukuku Kavramı
27
B. Uluslararası Ceza Hukukunun Yakın Kavramlarla İlişkisi
35
C. Uluslararası Suç ve Benzer Kavramlar
40
2. Diğer Uluslararası Suçlar ve/veya Sınır Aşan Suçlar
48
3. “Devlet Suçları” (?)
52
4. TCK’da Yer Alan Düzenleme
54
II. ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNUN TEMEL ÖZELLİKLERİ
56
III. ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI
62
B. Uluslararası Ceza Mahkemelerinin Kurucu Statüleri
66
C. Uluslararası Örf ve Adet Hukuku
67
D. Uluslararası Ceza Hukukunun / Devletler Genel Hukukunun Genel İlkeleri
72
E. Uluslar Topluluğunca Kabul Edilen Genel İlkeler
73
G. Genel Değerlendirme
75
IV. ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ
76
A. İlkel Sistem ve Antik Yunan Dönemi
76
B. Roma ve Ortaçağın İlk Dönemleri
78
C. İtalyan Statüler Teorisi
80
1. Sitenin Yargı Bölgesinde İşlenen Suçlar
81
a. Bartole’nin Seleflerinde
81
2. Site Yetki Bölgesi Dışında İşlenen Suçlar
83
a. Bartole’nin Seleflerinde
83
D. 13. Yüzyıldan İtibaren Belçika ve Fransız Hukukundaki Gelişmeler
84
E. 13. Yüzyıldan İtibaren Diğer Avrupa Hukukları
88
CEZA KANUNLARININ YER BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI
I. MÜLKİLİK (ÜLKESELLİK) İLKESİ
93
C. Mülkilik İlkesinin Maddi Nedenleri ve Uluslararası Düzene İlişkin Dayanakları
95
D. Mülkilik İlkesinin Uygulama Alanının Belirlenmesi
97
2. Mülkilik İlkesi Çerçevesinde Suçun İşlendiği Yer
100
b. Harekete Üstünlük Tanıyan Görüşler
101
c. Neticeye Üstünlük Tanıyan Görüşler
102
e. TCK Açısından Değerlendirme
103
E. Ne bis in idem İlkesinin Uluslararası Geçerliliği
116
1. Türk Hukukunda ve Karşılaştırmalı Hukukta Durum
116
2. Ne bis in idem İlkesinin Avrupa Birliği İçinde Geçerliliği
123
II. KİŞİSELLİK İLKESİ
131
A. Sanığa Göre Kişisellik İlkesi
132
B. Mağdura Göre Kişisellik İlkesi
138
C. Memuriyet veya Görevle Yurt Dışına Gidenlerin Yabancı Ülkede İşledikleri Suçlar (Diplomatik ve Konsolosluk Yargı Bağışıklığından Yararlananlar)
141
1. Genel Olarak Dipolamasi Ajanları ve Konsolosların Yargı Bağışıklığı
141
2. Yabancı Ülkede Görev Yapan Kamu Görevlilerinin İşledikleri Suçlar
143
III. GERÇEKLİK VEYA KORUNMA İLKESİ
145
IV. EVRENSEL YETKİ (ADALET) İLKESİ
147
A. Tek Yanlı Evrensel Yetki
157
B. İkame (Temsile Dayalı) Yargı Yetkisi
159
V. YARGILAMA YETKİSİNİ DÜZENLEYEN İLKELERİN GENEL DEĞERLENDİRİLMESİ VE YETKİ ÇATIŞMALARINI ÖNLEYECEK ÇÖZÜM YOLLARI
162
VI. YABANCI CEZA KANUNUNUN DEĞERİ
166
A. Karşılaştırmalı Hukukta Genel Görünüm
166
c. Uluslararası İlişkiler Yönünden Sağlanacak Yarar
169
a. Yabancı Kanuna Duyulan Güvensizlik
170
b. Suç Yeri Ülkesinin İç İşlerine Karışma Tehlikesi
170
c. Yabancı Ceza Kanununu Bir Bütün Olarak Ele Alıp Değerlendirebilme Güçlüğü
170
C. Türk Hukukunda Durum
171
CEZA İŞLERİNDE ULUSLARARASI ADLİ YARDIMLAŞMA
I. KAVRAM OLARAK ADLİ YARDIMLAŞMANIN KAPSAMI
175
A. Genel Olarak Kapsamı
175
B. Adli Yardımlaşmanın Sınırı
177
C. Adli Yardımlaşmada İzlenecek Yöntem
178
II. DAR ANLAMDA CEZAİ KONULARDA ULUSLARARASI ADLİ YARDIMLAŞMALARDA UYGULANACAK KURALLAR
179
A. Adli Yardımlaşmanın Dayanakları
179
B. Adli Yardımlaşmanın Maddi Koşulları
190
2. Çifte Cezalandırılabilirlik ve Kovuşturulabilirlik
190
4. Ordre Public (Kamu Düzeni) Çekincesi
193
C. Adli Yardımlaşmanın Geleneksel Türleri
193
1. Bilgi Verme ve Adli Sicil Bilgilerinin Gönderilmesi
193
2. Mahkeme Kararları ve Yargılamaya İlişkin Belgelerin Tebliği
194
3. Tanık, Bilirkişi ve Sanıkların Dinlenmesi
194
4. Delil Amacıyla Dosya, Belge ve Eşyanın Gönderilmesi
195
5. Tutuklu Kişinin Yüzleştirme veya Teşhis Amacıyla Tanık Olarak Bir Başka Ülkeye Gönderilmesi
196
D. Sınır Aşan Modern Soruşturma Metotları
197
2. Video–Konferans Yoluyla Tanık, Bilirkişi veya Sanıkların Dinlenmesi
199
3. Sınır Ötesi Ortak Soruşturma Ekibi Oluşturma
200
4. Gizli Soruşturma Tedbirleri
200
5. Sınır Ötesi Gözetleme ve Sıcak Takip
201
6. Kontrollü Teslimat
201
E. Yabancı Ülkede Elde Edilen Delillerin Değerlendirilmesi
203
F. Kolluk Alanında Bir İşbirliği Örgütü Olarak INTERPOL
206
2. INTERPOL’e Üyelik, Örgütün Uluslararası Hukuk Açısından Statüsü ve Örgütsel Yapı
208
3. INTERPOL Faaliyetlerine Egemen Olan İlkeler
213
a. Ulusal Egemenliklere Saygı İlkesi
213
b. Yalnızca Adi Suçların Kovuşturulmasına İlişkin Adli Yardımlaşma İstemleriyle İlgilenme İlkesi
213
c. İşbirliğinin Evrenselliği İlkesi
214
d. Bütün Üyelere Eşit Davranma İlkesi
214
e. Örgütün Faaliyetlerini Yaygınlaştırma İlkesi
215
f. İşbirliğinin Esnekliği İlkesi
215
g. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesine Saygı İlkesi
215
7. Yararlandığı Araçlar
218
9. INTERPOL’e Yönelik Eleştiriler
220
1. Tanımı ve Temel Esasları
221
B. Türk Hukukuna Egemen Olan Geri Verme Kuralları
227
1. Geri Vermenin Koşulları
228
a. Eyleme İlişkin Kurallar
228
aa. Çifte Cezalandırılabilirlik İlkesi
228
ab. Suçun Kovuşturulabilir Olması
229
ac. Suçun Geri Vermeye Elverişli Olması
230
ad. Siyasal Suçlarla Bunlara Bağlı Adi Suçlarda Geri Vermeme İlkesi
231
ae. Askeri Suçtan Geri Verilmezlik İlkesi
235
af. Düşünce Suçundan Geri Verilmezlik İlkesi
235
ag. Mali Suçlardan Geri Verilmezlik İlkesi
236
ah. Geri Verme İsteminin Ciddi Olması
236
aı. Kendisinden İstemde Bulunulan Ülkenin Kendisinin Yargılama Yetkisine Sahip Olmaması
237
ai. “Non bis in idem” Kuralı
239
aj. Geri Vermeye Konu Oluşturan Suçun Ölüm Cezasını Gerektirmesi
240
ak. Ordre Public (Kamu Düzeni) Çekincesi
245
b. Geri Verilmesi İstenen Sanık veya Hükümlüye İlişkin Koşullar
249
ba. Uyruk (Vatandaş) Geri Verilmez Kuralı Genel Olarak
249
bb. Diğer Geri Verme Engelleri
253
a. İstemde Bulunan Devletin Türkiye Olması Durumunda Yapılacak İşlemler
256
b. İstemde Bulunulan Devletin Türkiye Olması Durumunda Yapılacak İşlemler
257
c. Geri Verme Amacıyla Geçici Tutuklama
259
d. Geri Verilmesine Karar Verilen Kimsenin Teslimi
262
3. Geri Vermenin Sonuçları ve Geri Vermede Özellik (Hususilik) Kuralı
264
a. Özellik Kuralının Sağladığı Güvenceler
264
b. Özellik İlkesinin Sonuçları
266
c. Özellik İlkesinin İstisnaları
267
4. Geri Vermeyi Kabul Etmeyen Devletin İzleyeceği Yol
268
IV. CEZA KOVUŞTURMALARININ AKTARILMASI VE CEZA YARGILARININ ULUSLARARASI DEĞERİ
272
A. Ceza Kovuşturmalarının Aktarılması
272
B. Ceza Yargılarının Uluslararası Değeri
278
2. Ceza Yargılarının Uluslararası Değeri Konusunda Avrupa Sözleşmesi
280
3. 6706 sayılı Kanun’daki Düzenleme
286
V. İNFAZIN AKTARILMASI
288
ULUSLARARASI CEZA MAHKEMELERİ
I. ULUSLARARASI CEZA HUKUKU KAPSAMINA GİREN İHLALLERE ULUSLARARASI TOPLUMUN YANITI
293
B. Ulusal Alanda Yapılan Yargılamalar
295
C. Çok Taraflı Uluslararası Sözleşmeler
296
D. Gerçek/Barış/Uzlaştırma Komisyonları
297
F. Diğer Cevap Yolları
310
II. ULUSLARARASI CEZA YARGISINA DUYULAN GEREKSİNİMİN GEREKÇELERİ
311
III. SÜREKLİ BİR ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİNE DUYULAN GEREKSİNİMİN GEREKÇELERİ
314
IV. ULUSLARARASI BİR CEZA MAHKEMESİ KURMA ÇABALARININ TARİHÇESİ
317
A. Yirminci Yüzyıl Öncesi
317
B. Yirminci Yüzyılın Başından İkinci Dünya Savaşı Öncesine Kadarki Süreç
321
C. Nürnberg ve Tokyo Askeri Ceza Mahkemeleri
325
1. Mahkemelerin Niteliği ve Özellikleri
327
2. Mahkemelerin Yargı Yetkisi
328
3. Yargılamaların Sonuçları ve Özellikli Bazı Yönleri
329
D. İkinci Dünya Savaşından Sonraki Gelişmeler
335
E. BM Tarafından Kurulan Ad Hoc (Özel) Mahkemeler
340
1. Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi
340
a. Mahkemenin Kuruluş Süreci
340
b. EYUCM’un Kuruluşunun Yasal Dayanağı
342
c. EYUCM’un Hukuki Niteliği
345
e. EYUCM’un Yargı Yetkisi
346
f. EYUCM’da Soruşturma, Kovuşturma ve İnfaz
352
g. EYUCM’un Faaliyeti
354
2. Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi
357
a. Mahkemenin Kuruluşunu Gerektiren Olaylar ve Kuruluş Aşaması
357
b. RUCM’un Özellikleri
358
3. Uluslararası Ceza Mahkemeleri İçin Mekanizma
362
V. ULUSLARARASI CEZA DİVANI
364
A. UCD’nin Kuruluş Aşaması, Önemi ve Devletlerce Karşılanışı
365
B. Statünün Yürürlüğü, Statüye Katılma – Çekince Koyma, Statüden Çekilme
368
C. UCD’nin Kurumsal Yapısı
369
2. İstinaf, İlk Derece ve Ön Soruşturma Dairesi
371
3. Savcılık Makamı (Office of the Prosecutor)
372
4. Kalem Teşkilatı (Registry)
373
5. Taraf Devletler Meclisi (Assembly of States Parties)
374
D. Yargı Yetkisinin Niteliği ve Ulusal Yargılama Mercileriyle İlişki – Tamamlayıcılık İlkesi
376
E. Yargı Yetkisinin Kullanılmasının Ön Şartları
379
F. Zaman Bakımından (Ratione Temporis) Yetki
382
G. Kişi Bakımından (Ratione Personae) Yetki
383
H. Madde Bakımından (Ratione Materiae) Yetki
385
I. Yargı Yetkisinin Kullanılması
387
2. Taraf Devletlerin Bildirimi
389
3. BM Güvenlik Konseyi’nin Bildirimi
390
4. Savcının Re’sen Harekete Geçme Yetkisi
393
5. Olayın UCD Önüne Geliş Biçimine Göre Savcılığın Görev ve Yetkileri
396
İ. Davanın Yetki Açısından Kabul Edilebilirliği
401
1. Davanın Kabulüne Engel Durumlar
401
2. Davanın Kabul Edilebilirliğine İlişkin Ön Karar
412
3. Yargı Yetkisine İtiraz
414
J. Divanın Uygulayacağı Hukuk
417
K. Yargılama Usulü, Uluslararası İşbirliği ve Cezaların İnfazı
423
L. UCD’nin Performansı ve Bunun Eleştirileri
442
VI. “YARI ULUSLARARASI” VEYA “ULUSLARASILAŞMIŞ” VEYA “MELEZ” VEYA “KARMA” CEZA MAHKEMELERİ
448
B. Karma/Melez Mahkemeler Kurmanın Avantajları ve Dezavantajları
451
1. Sierra Leone Özel Mahkemesi (SCSL)
454
2. Kamboçya Olağanüstü Daireleri (ECCC)
457
3. Lübnan Özel Mahkemesi (STL)
461
4. Doğu Timur ve Kosovo
464
5. Olağanüstü Afrika Daireleri
466
6. Diğer Bazı Organlar ve Güncel Gelişmeler
467
ULUSLARARASI CEZA SORUMLULUĞUNA DAİR GENEL İLKELER
I. ULUSLARARASI SUÇUN GENEL UNSURLARI
470
II. CEZA SORUMLULUĞUNUN KİŞİSELLİĞİ VE KUSUR İLKESİ
475
B. “Devlet Suçları” Kavramı
477
III. NULLUM CRIMEN NULLA POENA SINE LEGE (KANUNSUZ SUÇ VE CEZA OLMAZ) İLKESİ
479
IV. CEZA SORUMLULUĞUNU ORTADAN KALDIRAN DURUMLAR
485
A. Kusur Yeteneğini Etkileyen Durumlar
487
D. Zorunluluk Hali/Tehdit
501
F. Zararla Karşılık Verme
508
2. Askeri gereklilik/zorunluluk
509
V. ULUSLARARASI HUKUKTAN KAYNAKLANAN BAĞIŞIKLIKLAR
511
B. Bağışıklık Türleri: Kişisel Bağışıklık ve Fonksiyonel Bağışıklık
513
C. Fonksiyonel Bağışıklık ve Uluslararası Suçlar
515
D. Kişisel Bağışıklıklar ve Uluslararası Suçlar
521
E. UAD’nin “Tutuklama Kararı” Davasında Yarattığı Belirsizlik
522
F. Roma Statüsü bakımından Bağışıklıklar
525
VI. BİREYSEL SORUMLULUK MODALİTELERİ
527
3. Planlamak (Planning)
538
D. Conspiracy (Komplo Kurma)
539
E. Joint Criminal Enterprise (Müşterek Suç Girişimi)
540
F. Üstlerin Sorumluluğu (Komuta Sorumluluğu) Öğretisi (Doctrine of Superior Responsibility/Command Responsibility)
545
2. Kurumun Hukuki Niteliği
546
4. Kurumun Uygulanma Koşulları
551
VII. CEZANIN BELİRLENMESİ VE İÇTİMA
559
ULUSLARARASI CEZA MAHKEMELERİNİN KURUCU ANTLAŞMALARINDA YER VERİLEN SUÇ TİPLERİ
I. SOYKIRIM (JENOSİD)
563
1. Kavram ve Hukuki Nitelik
563
2. 1948 Sözleşmesine Dair Temel Bazı Bilgiler
565
3. Uluslararası Adalet Divanı’nın 2007 Tarihli Kararı
566
B. Korunan Hukuksal Değer
569
3. Plan veya Politika Unsuru Aranır Mı?
579
F. Hukuka Uygunluk Nedenleri
583
1. Genel Açıklamalar ve Dolus Specialis Unsuru
584
2. Grubu “Kısmen” Yok Etmek Amacının Anlamı ve Kapsamı
587
H. Suçun Özel Görünüş Biçimleri
591
II. İNSANLIĞA KARŞI İŞLENEN SUÇLAR
594
B. Korunan Hukuksal Değer
596
2. “Sivil Nüfusa Yönelik”
601
3. Yaygın veya Sistematik Saldırı Unsuru ve Failin Eyleminin Bunun Bir Parçası Olması
602
4. Politika (veya Plan) Unsuru
606
F. Hukuka Uygunluk Nedenleri
616
H. Suçun Özel Görünüş Biçimleri
617
A. Uluslararası İnsancıl Hukuk (UİH)
618
B. UİH’nin Savaş Suçları ile İlişkisi
623
C. Silahlı Çatışmalar Hukuku Hakkında Genel Bilgiler
623
D. Savaş Suçlarının Tasnifi ve Genel Unsurları
629
2. Savaş Suçlarının Genel Unsurları
630
E. Roma Statüsü’nde Savaş Suçları
637
2. Statü’de Yer Verilen Savaş Suçları
642
a. 12 Ağustos 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmelerinin Ağır İhlalleri
642
b. Savaş Yasa ve Adetlerinin Diğer Ciddi İhlalleri
645
c. Cenevre Sözleşmelerinin Ortak 3. Maddesinin Ciddi İhlalleri
650
d. Uluslararası Nitelikte Olmayan Silahlı Çatışmalarda Uygulanabilen Kural ve Adetlerin Diğer Ciddi İhlalleri
651
B. Uluslararası İlişkilerde Kuvvet Kullanma Yasağının Tarihçesi
654
1. Saldırı Suçunun Unsurları
660
2. Saldırı Fiili Üzerinde UCD’nin Yargı Yetkisini Kullanabilmesi
664