Bölge İdare Mahkemelerinin Kesin Nitelikteki Kararları Arasında Aykırılığın Giderilmesi

Türk idari yargı sisteminde 20.07.2016 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanan istinaf kanun yolunda, bazı ilk derece mahkemesi kararları istinaf aşamasında kesinleşmekte, yani hiç temyiz incelemesinden geçmemektedir. Bu durum Türkiye'nin dokuz ayrı bölgesinde bulunan ve farklı yargı çevrelerine sahip olan bölge idare mahkemelerinin istinaf aşamasında kesinleşen kararları arasında çelişki yaşanması, böylece aynı hukuk kuralının farklı şekilde uygulanması ve çelişkili kararların ortaya çıkması ihtimalini doğurmaktadır.

Bu kapsamda, istinaf kanun yolunun yürürlüğe girmesiyle 2016 yılında 2576 sayılı Kanun'un 3/C maddesinde benzer olaylarda, bölge idare mahkemesi dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasındaki aykırılıkların giderilmesi yolu düzenlenmiştir. Bu düzenlemede, aykırılıkları giderme görevi önce Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu'na verilmiş, ancak üç yıllık tecrübede, İçtihatları Birleştirme Kurulu'nun yapısı gereğince aykırılığın giderilmesi yoluna ilişkin sadece bir karar çıkması üzerine, 2019 yılında 2576 sayılı Kanun'un 3/C maddesinde değişiklik yapılarak aykırılığı giderme görevi Danıştay İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurulu'na verilmiştir. Ayrıca bu değişiklikle, kurulların üç ay içerisinde karar vereceği düzenlenerek, daha dinamik bir yapı oluşturulmuştur.

Özellikle 2020 yılından sonra yeni yapıyla verilen kararlarla, aykırılığın giderilmesi yolu şekillenmeye başlamıştır. Bu kapsamda çok yeni olan bu müessesenin tartışılan ve eksik yönlerinin ortaya konulması, müessesenin şartlarının, verilen kararların hukuki statüsünün belli bir sistematik içerisinde ortaya konulması amacıyla hazırlanan eserde; aykırılığın giderilmesi yolunun etkili bir yol olup olmadığı, aykırılığın giderilmesi kararlarına derece mahkemelerinin uyup uymadıkları ve lehine aykırılığın giderilmesi kararı verilen tarafların, güncel menfaatlerinin giderilip giderilmediği hususlarının ortaya konulması amaçlanmıştır.