Hukuk Davaları – Cilt:4 Aile Mahkemesi  – Tüketici Mahkemesi – İş Mahkemesi Davaları Munise Dayı, Gültezer Hatırnaz Erol, Prof. Dr. Hamdi Tamer İnal, Doç. Dr. Hayrunnisa Özdemir, Hasan Ali Özyörük, Efrail Aydemir, Dr. Öğr. Üyesi Ahmet   - Kitap
2. Baskı, 
Ocak 2019
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
17x25
Sayfa:
840
Barkod:
9789750253096
Kapak Türü:
Ciltli
Fiyatı:
1.275,00
24 saat içerisinde temin edilir.
5
ürünü beraber alın
%15 İNDİRİMDEN
yararlanın!
Kitabın Açıklaması
Hukuk Davaları kitabımızın ilk baskısında, size eksiksiz bir Velazquez tablosu göstermek gibi bir iddiamız olmadığını, bununla birlikte, önünüze gelen davalarda eksik parçaları tamamlamanıza yardımcı olacak önemli bir kaynak sunmayı amaçladığımızı söylemiştik. Ayrıca ele aldığınız davayı baştan itibaren doğru ve eksiksiz kurgulamanıza destek olmak amacıyla yola çıkmıştık.
Geçen zamanda siz değerli okuyucularımızın Hukuk Davaları kitabına gösterdiği ilgi ve gelen olumlu dönüşler, sizlere doğru bir kaynak sunabildiğimizi göstermiş, bu da kitabın her aşamasında heyecanla çalışan bizleri son derece mutlu etmiştir.
Kapsamlı kitabımızın 2.baskısında da, yurtdışında çok başarılı örneklerini gördüğümüz kolektif bir çalışma usulünü devam ettirip, bu doğrultuda hakim, avukat, akademisyen gibi çok farklı bilgi ve deneyime sahip 36 değerli hukukçu yazar ve 5 editörü bir araya getirdik.
Bu baskıda da ana sistematik değişmemekle birlikte, mevzuatta meydana gelen çok önemli ve kapsamlı değişikliklere göre kitap baştan sona güncellenmiş, güncel yargı kararları ve dilekçelerle zenginleştirilmiştir.
Diğer yandan önceki baskıda yer almayan bazı yeni bölümler eklenmiş ve içeriğin güçlendirilmesine ihtiyaç duyulan bazı bölümler tümüyle yeniden yazılmıştır. "Yaşayan Bir Kaynak" olma-sı nedeniyle hali hazırdaki ciltler genişlese de yine 5 cildin aşılmamasına gayret edilmiştir.
Sizlerden gerek okuyucu, gerekse bu yaşayan kitabın gelecekteki potansiyel yazarlarından biri olarak her türlü katkı ve önerilerinizi [email protected] adresinden bize iletmenizi bekliyoruz.
Ülkemizde ilk kez yayımlanan ve bugün 2.baskısını gerçekleştirmenin tatlı keyfini yaşadığımız bu özel eserin, hukuk camiasına önemli katkılar sunmaya devam ederek büyüyeceğine inanıyoruz.
Seçkin Yayıncılık
Editöryal Ekibi
Kitabın Konu Başlıkları
.
Aile Mahkemelerinin Görevine Giren Davalar
.
Evlilik Hukuku ve Hısımlık, Av. Munise DAYI
.
Eşler Arasında Mal Rejimine İlişkin Davalar, Av. Munise DAYI
.
Tüketici Hukukuna İlişkin Davalar, Av. Arb. Gültezer HATIRNAZ EROL – Av. Prof. Dr. Hamdi Tamer İNAL – Doç. Dr. Hayrunnisa Özdemir
.
İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Davaları, Av. Hasan Ali Özyörük
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Yazar Özgeçmişleri 
5
2. Baskıya Önsöz 
9
Önsöz 
10
Kısaltmalar 
29
9. KISIM:AİLE MAHKEMELERİNİN GÖREVİNE GİREN DAVALAR
1. BÖLÜM: EVLİLİK HUKUKU VE HISIMLIK
Av. Munise DAYI
I. Aile Mahkemesi 
31
A. Giriş 
31
B. Aile Mahkemelerinin Kuruluşu 
33
C. Aile Mahkemelerinde Görevli Personel 
33
1. Aile Mahkemeleri Hâkimleri 
33
2. Psikolog, Pedagog ve Sosyal Çalışmacı 
34
D. Aile Mahkemelerinin Görevleri 
37
II. Aile Mahkemelerinin Görevine Giren Davalar 
39
A. Görev 
39
B. İlgili Usul Hükümleri 
40
C. Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesi Kapsamındaki İstemler 
46
D. Nişanlılık 
51
1. Nişanın Bozulmasının Sonuçları 
51
a. Nişanın Bozulması Nedeni ile Maddi ve Manevi Tazminat Davası 
51
b. Nişanın Bozulması Nedeni ile Hediyelerin Geri Verilmesi İstemine İlişkin Dava 
54
2. Nişanın Bozulmasına İlişkin Davalarda Zamanaşımı 
54
E. Evlenme 
56
1. Evlenmeye İzin Davası 
56
2. Bekleme Süresinin Kaldırılması Davası 
58
3. Batıl Olan Evlenmelere İlişkin Davalar 
60
a. Mutlak Butlan Nedeniyle Evlenmenin Feshi Davası 
60
aa. Eşlerden Birinin Sürekli Ayırtım Gücünden Yoksunluğu 
61
bb. Akıl Hastalığı 
61
cc. Eşler Arasında Yakın Derecede Hısımlık Olması 
61
b. Nispi Butlan Nedeni ile Evlenmenin Feshi Davası 
63
F. Boşanma 
65
1. Boşanma Davaları 
65
a. Özel Boşanma Nedenleri 
73
aa. Zina Nedeni ile Boşanma Davası 
73
bb. Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış Nedeni ile Boşanma Davası 
76
cc. Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedeni ile Boşanma Davası 
79
dd. Terk Nedeni ile Boşanma Davası 
81
ee. Akıl Hastalığı Nedeni ile Boşanma Davası 
85
b. Genel Boşanma Nedeni 
87
aa. Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Nedeni ile Boşanma Davası 
87
aaa. Çekişmeli Boşanma Davası (MK 166/1 m.) 
87
bbb. Anlaşmalı Boşanma Davası (MK 166/3 m.) 
92
ccc. Üç Yıllık Ayrılıktan Sonra Açılan Boşanma Davası (MK 166/4 m.) 
97
ddd. Ayrılık Kararı Verilmesi ve Bir Araya Gelinmemesi Halinde Açılan Boşanma Davası 
99
2. İştirak Nafakası ve Artırılması Davaları 
103
3. Bekârlık Soyadını veya Boşandığı Eşinin Soyadını Kullanmaya İzin Verilmesi Davası 
108
4. Çocukla Kişisel İlişki Kurulması İstemi Davası 
113
a. Çocukla Kurulan Kişisel İlişkinin Yeniden Düzenlenmesi İstemi Davası 
116
b. Kişisel İlişki Hakkının Kaldırılması İstemi Davası 
118
G. Evlilik Birliği 
120
1. Evlilik Birliğini Temsil Yetkisinin Kaldırılması İstemi Davası 
120
2. Evlilik Birliğini Temsil Yetkisinin Geri Verilmesi Davası 
122
3. Aile Konutu Şerhi Verilmesi İstemi 
124
4. Evlilik Birliğinin Korunmasına İlişkin Davalar 
127
a. Eşler Birlikte Yaşarken 
130
b. Birlikte Yaşamaya Ara Verilmesi 
132
c. Borçluların Borçlarını Diğer Eşe Ödemelerine Karar Verilmesi İstemi 
134
d. Tasarruf Yetkisinin Sınırlanması 
136
e. Durumun Değişmesi 
138
H. Eşyaların Tespiti, Eşya ve Ziynetlerin İadesi Alacağı İstemine İlişkin Davalar 
138
I. Soybağına İlişkin Davalar 
144
1. Babalığın Tespiti ve Nafaka Tayini Davası 
145
2. Soybağının Reddi Davası 
149
3. Tanımanın İptali Davası 
153
4. Evlat Edinme Davası 
158
a. Evlat Edinmede Rızanın Aranmaması İstemi Davası 
163
b. Evlat Edinme İlişkisinin Kaldırılması İstemi Davası 
165
5. Velayetin Kaldırılması Davası 
167
6. Küçüğün Bir Kuruma Yerleştirilmesi İstemi 
171
İ. Çocuk Mallarının Korunması Davası 
173
J. Nafaka Davaları 
176
K. Yabancı Mahkeme Kararının Tanıma ve Tenfizi Davası 
184
2. BÖLÜM: EŞLER ARASINDA MAL REJİMİNE İLİŞKİN DAVALAR
Av. Munise DAYI
I. İlgili Mevzuat 
191
A. Yasal Mal Rejimi 
191
B. Mal Rejimi Sözleşmesi 
192
C. Mal Rejimi Sözleşmesi ile Yapılabilecek Değişiklikler 
192
D. Edinilmiş Mal Kavramı 
194
E. Kişisel Mal Kavramı 
196
F. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimine Hâkim Olan İlkeler 
197
1. İspat Kolaylığı İlkesi 
197
2. Alacaklı Eşin Hakkının Alacak Hakkına Dayanması 
198
3. Borçlu Eşe Ödeme Kolaylığı Sağlanması 
198
G. Mal Rejiminin Sona Ermesi 
199
1. Eşlerden Birinin Ölümü 
199
2. Mahkeme Kararı ile Mal Ayrılığına Geçilmesi 
199
3. Başka Bir Mal Rejiminin Kabulü İle 
200
4. Boşanma veya Evliliğin İptali Davası İle 
200
II. Kanıtlama 
201
III. Yargılama Usulü 
202
IV. Mevcut Mal Rejiminin Olağanüstü Mal (Ayrılığı) Rejimine Dönüştürülmesi Davası 
203
V. Cebri İcra Halinde Eşler Arasında Mal Ayrılığına Karar Verilmesi Davası 
205
VI. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Tasfiyesi Davaları 
207
10. KISIM:TÜKETİCİ HUKUKUNA İLİŞKİN DAVALAR
Av. Gültezer HATIRNAZ EROL
Av. Prof. Dr. Hamdi Tamer İNAL
Doç. Dr. Hayrunnisa ÖZDEMİR
I. Ayıplı Mal ve Ayıplı Hizmetten Kaynaklanan Davalar 
213
A. Ayıplı Mal 
213
1. Genel Olarak 
213
II. TKHK’ya Göre Ayıplı Mal Tesliminden Doğan Sorumluluğun Şartları 
214
A. Ayıplı Bir Malın Teslimi 
214
B. Zikir ve Vaad Edilen Niteliklerin Yokluğu 
214
C. Lüzumlu Vasıfların Yokluğu 
215
D. Ayıp Çeşitleri 
218
1. Maddî Ayıp 
218
2. Hukukî Ayıp 
218
3. Ekonomik Ayıp 
219
E. Hasarın Geçtiği Anda Ayıbın Var Olması 
220
F. Ayıbın Bilinmemesi 
220
G. Ayıptan Doğan Sorumluluğu Kaldıran Bir Sorumsuzluk Anlaşması Yapılmamış Olması 
221
H. Muayene ve İhbar Külfeti Bir Şart Olmaktan Çıkmıştır 
221
III. Ayıplı Mal Karinesinden Kurtuluş 
222
IV. İspat Yükü 
222
V. Tüketicinin Seçimlik Hakları 
223
A. Dönme Hakkı 
224
B. Satış Bedelinin İndirilmesi 
225
C. Ücretsiz Onarım ve Yenisi ile Değiştirme Hakları 
226
D. Ayıplı Malın Ayıpsız Benzeriyle Değiştirilmesini İsteme Hakkı 
228
E. Tazminat Talebi 
230
1. Sözleşmeden Dönme Durumunda Tazminat 
230
2. Diğer Seçimlik Haklarla Birlikte Tazminat Talebinde Bulunmak 
231
3. Seçimlik Hakları Kullanmaksızın Sözleşmeye Aykırılık Sebebiyle Tazminat Talebi 
231
F. Ayıplı Mal Tesliminden Dolayı Sorumlu Tutulacak Kişiler 
231
1. Satıcı 
231
2. Tüketicinin Üretici ve İthalatçıya Başvurma Hakkı 
231
3. Kredi Veren 
232
VI. Zamanaşımı 
233
VII. Ayıplı Hizmetin Tanımı Ve Unsurları 
236
A. Genel Olarak 
236
B. Ayıplı Hizmetten Dolayı Sorumluluk 
238
C. Tüketicinin Seçimlik Hakları 
238
1. Sözleşmeden Dönme 
238
2. Ayıp Oranında Satış Bedelinden İndirim Talep Etme 
239
3. Ücretsiz Onarım İsteme 
239
4. Hizmetin Yeniden Görülmesi 
239
5. Maddi Tazminat 
240
D. Zamanaşımı 
240
VIII. Banka Kredi Sözleşmelerinden Kaynaklanan Davalar 
243
A. Giriş 
243
B. Kredi Kuruluşları ve Kredi Çıkarma Yöntemleri 
245
1. Bankalar 
245
a. Tüketici Kredisi Sözleşmesi Kavramı 
245
aa. Banka Tarafından, Ödeme Zorluğu İçinde Kalan Borçluya Sağladığı, Ödemenin Ertelenmesi, Ödünç veya Benzeri Finansman Şekilleri Aracılığıyla Kredi Sağlaması 
246
aaa. Tüketici Kredileri 
247
bbb. Banka Tarafından, Ödemenin Ertelenmesi Yöntemi Kapsamında Kredili Mevduat 
248
bb. Kredi Kartı Kullanımı 
250
aaa. Kart Sahipleri ve İşyerlerinin Yükümlülükleri 
252
bbb. Kredi Kartlarında Taraf İlişkileri 
254
ccc. Kredi Kartlarında İki ve Üç Taraf İlişkisi 
255
ddd. Kredi Kartının Gayrinakdî ve Nakdî Kredi İşlevi 
255
cc. Finansal Kiralama Sözleşmesi Yöntemi ile Kredilendirme ve Konut Finansmanı 
256
aaa. Finansal Kiralama Sözleşmeleri Aracılığı ile, Taşınır Mallar Satın Alınabilmesi ve Taşınmaz Malların Kiracılık Yöntemi ile Satın Alınabilmesi 
259
bbb. Finansal Kiralama Süresinin Hitamında Ödenmiş Olan Kira Tutarının, Malın İktisadî Değerinin Üzerinde Olması, Mülkiyetin Devrinin Taraflarca Amaçlanmış Olduğunun Karinesi Olması 
261
2. Özel Finans Kurumları 
265
a. Özel Finans Kurumlarının Kuruluş ve Faaliyetleri Kapsamında Kredi 
266
b. Fon Kullandırma Yöntemleri 
267
3. Finansman Şirketleri 
267
a. Finansal Kiralama Sözleşmenin Konusu Kapsamında Taşınır ve Taşınmaz Mallar 
268
b. Finansal Kiralama Konusu Malın Zilyetliğinin, Kiracılık Sıfatının veya Mülkiyetin Devri 
268
C. Görev 
269
1. Tüketici Kredilerine İlişkin Uyuşmazlıkların Çözüm Mercii 
270
a. Tüketici Mahkemelerinde Görev 
271
b. Görevle İlgili Düzenlemeler Kamu Düzenine İlişkin Olup, Taraflar İleri Sürmese Dahi Yargılamanın Her Aşamasında Re’sen Gözetilmesi Gereği 
273
aa. Aynı Yerde Ayrı Bir Tüketici Mahkemesi Varsa, Çekişmenin Tüketici Mahkemesinde Görülmesi Gereği 
274
bb. Hukukî İşlemin TKHK Kapsamında Kaldığının Kabul Edilmesi İçin Yasanın Amacı İçerisinde, Tanımları Verilen Taraflar Arasında Mal ve Hizmet Satışına İlişkin Bir Hukukî İşlemin Olması Gereği 
275
cc. Tüketicinin, Davalı Sağlık Merkezinde Yaptırdığı Tahlilin Hatalı Yapılması Nedeniyle Açılan Manevî Tazminat Davasında Tüketici Mahkemesinin Görevli Olması 
276
2. Usûle İlişkin Hükmün Uygulanabileceği Zaman Yönünden, Kanun’da Bir Geçiş Hükmüne Yer Verilmediği Durumda, Usûle İlişkin Kuralın, Henüz Sonuçlanmamış Olan Tüm Davalarda Uygulanması Gereği 
278
a. Taraflar Arasında Meydana Gelen İhtilâfın, 6502/TKHK Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Olması ve Davanın, Tüketiciler, Tüketici Örgütleri veya Bakanlık Tarafından Açılması 
279
b. Tüketici Mahkemelerinin Hesap İşletim Ücreti Nedeniyle Açılan Davalarda Görevli Olmaması 
281
3. Tüketicinin Taraf Olduğu İnternet Bankacılığı 
281
4. Tüketici İşlemi ile Konu Olan Sözleşmeler Alanında Görevli Mahkeme ve Ayırıcı Kıstaslar 
282
a. Hazır Bir Malı veya Hizmeti Satın Alarak, Onu Günlük Yaşamında Kullanan veya Tüketen Kişinin Korunması Kıstası 
284
b. Kanunun Kapsamına, Tüketime Yönelik Dar Kapsamlı Mal ve Hizmet İlişkilerinin Alınması Kıstası 
286
c. Tüketicinin, İşlemi Nihaî Olarak Kâr ve Kazanç Sağlamak Amacına Dönük Olarak Yapmamış Olması Kıstası 
289
d. Hukukî İşlemin, Yasanın Amacı Kapsamında ve Taraflar Arasında Mal ve Hizmet Satışına İlişkin Olması Kıstası 
293
e. Tüketiciye Verilen Hizmetin Parasal Bir Menfaat Karşılığında Yapılması Kıstası 
294
D. Yetki 
295
E. Davacı – Davalı 
297
1. Davacı 
297
a. Davacı Tüketici 
299
aa. Tüketicinin Maddî Zararlarına İlişkin Dava 
299
bb. Tüketicinin Manevî Zararlarına İlişkin Dava 
300
cc. Satıcıya Karşı Rücû Davası 
301
dd. Ayıplı Mal ve Hizmetlere İlişkin Dava 
301
aaa. Üretimin, Satışın Durdurulması ve Malın Toplatılması ve Maddî ve Manevî Zarar Davası 
302
bbb. Olduklarından Farklı Görünen Mallar Hakkında Maddî ve Manevî Zarar Davası 
303
ee. Konut Finansmanı Kredisi ile Taşınmaz Satın Alımında İşlem Temelinin Çökmesi ve Sonuçları 
307
aaa. Beklenmeyen Hâl Kuramı (İşlem Temelinin Çökmesi Kuramı) 
314
bbb. Beklenmeyen Hâl Kuramının (İşlem Temelinin Çökmesi Kuramının) Uygulanması 
319
b. Davacı Bakanlık 
337
aa. Üretimin ve Satışın Durdurulması ile Malın Toplatılmasına İlişkin Dava 
337
bb. Kanuna, Genel Ahlâka Aykırı, Doğru ve Dürüst Olmayan Reklâm ve İlânların Durdurulması veya Düzeltilmesine İlişkin Dava 
338
aaa. Standardına Uygun Hâle Getirilmeyen Malların Müsaderesine ve Toplatılmasına İlişkin Dava 
338
bbb. Süreli Yayın Kuruluşları Tarafından Düzenlenen Kampanyalara İlişkin Dava 
339
c. Davacı Tüketici Örgütleri 
339
2. Davalı 
340
a. Ayıplı Maldan veya Ayıplı Malın Neden Olduğu Her Türlü Zarardan Sorumluluk 
340
b. Bağlı Kredi ile Gerçekleşen İşlemlerdeki Ayıplı Mal Satımında 
341
F. Yargılama Usûlü 
343
1. Basit Yargılama Usûlü 
344
2. Tabii Hâkim İlkesine Ters Düşmemek Gereği 
345
3. Üretimin veya Satışın Durdurulması ve Malın Toplatılması 
346
G. Emsal Yargıtay Kararları 
373
IX. Hekimin Kusuru Sonucu Oluşan Tıbbi Hata Nedeniyle Maddi ve Manevî Tazminat Davaları 
375
A. Kamu Hastanelerinde Çalışan Hekimin Kusuru Sonucu Oluşan Tıbbi Hata Nedeniyle, İdare Aleyhine Açılan Tam Yargı Davası (Hizmet Kusuru Nedeniyle Maddi ve Manevî Tazminat Davası) 
375
1. Giriş 
375
2. Maddi – Manevî Tazminat 
376
a. Maddi Tazminat 
376
b. Manevî Tazminat 
377
3. Görev 
377
4. Yetki 
378
5. Davacı – Davalı 
379
B. Özel Hastanede Çalışan Hekimin Kusuru Sonucu Oluşan Tıbbi Hata Nedeniyle Maddi ve Manevi Tazminat Davası 
389
1. Giriş ve İlgili Mevzuat 
389
2. Tazminat Sorumluluğu ve Tazminat 
392
a. Doğrudan Hekime Başvurma 
392
b. Özel Hastanelerin, Tazminat Sorumluluğu, Tazminat Sorumluluğunun Sonuçları 
393
c. Tazminat Sorumluluğunun Temelleri 
394
d. Tazminat Sorumluluğunun Doğması İçin Aranan Şartlar 
394
aa. İlişki Koşulu– Bir Sözleşmenin Varlığı – Haksız Fiil 
394
bb. Eylem– Sözleşmenin İhlali – Hukuka Aykırılık 
395
cc. Zarar 
395
dd. Kusur 
395
ee. İlliyet (Nedensellik) Bağı 
395
e. Tazminat Türleri 
395
aa. Maddi Tazminat 
395
aaa. Bedensel Zararlar Nedeniyle Tazminat 
395
bbb. Ölüm Nedeniyle Tazminat Davaları 
396
bb. Manevi Tazminat 
396
f. Tazminat Miktarının Belirlenmesi 
397
g. Tazminat Davalarında, Dava Türleri 
397
h. Uygulamada Açılan Tazminat Davası Konuları 
399
3. Görev 
399
4. Yetki 
401
a. Sözleşme İlişkisi Var İse 
401
b. Haksız Fiil İlişkisi Var İse 
401
5. Davacı – Davalı 
402
6. Yargılama Usulü 
402
a. Tazminattan İndirim 
404
b. Tazminat Davalarında Zararın İspatı 
405
c. Tazminat Davalarında Zamanaşımı 
406
C. Serbest Çalışan Hekimin Kusuru Nedeniyle Oluşan Tıbbi Hata Nedeniyle Maddi ve Manevi Tazminat Davası 
416
1. Giriş ve İlgili Mevzuat 
416
2. Tazminat Sorumluluğu ve Tazminat 
418
a. Hastanın Serbest Çalışan Hekime Başvurması 
419
b. Serbest Çalışan Hekimin, Yardımcı Kişi Kullanması 
421
c. Tazminat Sorumluluğun Temelleri 
421
d. Tazminat Sorumluluğun Doğması İçin Aranan Şartlar 
422
aa. İlişki Koşulu– Bir Sözleşmenin Varlığı – Haksız Fiil 
422
bb. Eylem– Sözleşmenin İhlali – Hukuka Aykırılık 
422
cc. Zarar 
422
dd. Kusur 
422
ee. İlliyet (Nedensellik) Bağı 
422
e. Tazminat Türleri 
423
aa. Maddi Tazminat 
423
aaa. Bedensel Zararlar Nedeniyle Tazminat 
423
bbb. Ölüm Nedeniyle Tazminat Davaları 
423
bb. Manevi Tazminat 
424
f. Tazminat Miktarının Belirlenmesi 
424
g. Tazminat Davalarında, Dava Türleri 
425
h. Uygulamada Açılan Tazminat Davası Konuları 
426
3. Görev 
427
4. Yetki 
428
a. Sözleşme İlişkisi Var İse 
428
b. Haksız Fiil İlişkisi Var İse 
428
5. Davacı – Davalı 
429
6. Yargılama Usulü 
429
a. Tazminattan İndirim 
431
b. Tazminat Davalarında Zararın İspatı 
432
c. Tazminat Davalarında Zamanaşımı 
433
11. KISIM:İŞ VE SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU DAVALARI
Av. Hasan Ali ÖZYÖRÜK
I. İş ve Sosyal Güvenlik Hukukunun Tarihsel Gelişimi 
441
A. İş Hukuku 
441
B. Sosyal Güvenlik Hukuku 
445
II. Tanımlar 
448
A. İşçi 
449
1. İşçi Kavramı ve Tanımı 
449
2. İşçilik Sıfatının Zorunlu Unsurları 
450
a. İşçinin Gerçek Bir Kişi Olması Zorunluluğu 
451
b. Sözleşmeye Bağlı Olarak Çalışma 
452
aa. İşçi, Sözleşmeli Personel ve Memur Ayırımı 
453
bb. Çırak ve Stajyerler 
455
cc. Ayrık Durumlar 
456
c. Bağımlı Olarak ve Ücret Karşılığı Çalışma 
456
aa. Bağımlılık Unsuru 
457
bb. Ücret Karşılığı Çalışma 
457
B. İşveren 
458
1. İşveren Kavramı ve Tanımı 
458
2. İşveren Sıfatının Unsurları 
460
a. Kimlerin İşveren Olabileceği 
460
b. İşveren Sıfatının Kazanılması İçin, İşçi Çalıştırma Koşulu 
461
aa. Çalışmanın İş Sözleşmesine Dayanması ve Ücret Karşılığı Yapılması 
461
bb. İşverenin Yönetim Hakkı 
462
C. İşyeri 
463
D. İşveren Vekili 
465
1. İşveren Vekili Kavramı ve Tanımı 
465
2. İşveren Vekili Sıfatının Unsurları 
466
a. İşvereni Temsil Etmek–Onun Adına Hareket Etmek 
466
b. İşin, İşyerinin ve İşletmenin Yönetiminde Görev Alma 
467
E. Asıl İşveren – Alt İşveren 
468
1. Asıl İşveren – Alt İşveren Kavramları ve Tanımları 
468
2. Alt İşverenlik Sözleşmesi 
471
F. Sigortalı 
473
1. Kanun Kapsamında Kabul Edilen Sigortalılar 
474
a. İş Sözleşmesiyle Çalışanlar 
474
b. Bağımsız Çalışanlar 
474
c. Kamu Görevlileri 
474
2. Yasa Kapsamında Yer Almayan Sigortalılar 
475
III. İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Davalarında Yargılama Usulü 
475
A. Görevli ve Yetkili Mahkeme 
475
B. Basit Yargılama Usulü 
476
C. İş Hukukunda Zorunlu Arabuluculuk 
478
D. Bazı Uyuşmazlık Türleri Bakımından Yargılama Usulünde Özellik Arzeden Hususlar 
482
1. İşe İade Davalarında Yargılama Usulüne İlişkin Durumlar 
482
a. İtiraz Süreci 
482
b. İtirazın Konusu ve Süresi 
482
c. Geçerli Nedenin İspatı 
483
d. Yargılama Usulü 
485
aa. Genel Olarak 
485
bb. Bazı Olay ve Hukuki Olguların Yargılamaya Etkisi 
485
aaa. İşçinin Ölümü 
485
bbb. İşçinin Önel İçerisinde Emekli Olması veya Derhal Fesih Beyanında Bulunması 
486
ccc. İşçinin Davadan Vazgeçmesi 
489
ddd. İşçinin Başka Bir İşe Girmesi veya Gelir Getirici Bir Faaliyette Bulunması 
490
eee. İşyerinin Kapanması 
490
fff. Yargılama Sırasında İşverenin İşçiyi Yeniden İşe Başlatması 
491
2. Sosyal Güvenlik Hukukuna İlişkin Davalarda Yargılama Usulüne İlişkin Özel Durumlar 
493
a. Göreve İlişkin İlkeler 
493
aa. Genel Olarak 
493
bb. İş Kanunu Kapsamı Dışındaki İşler ve İşyerleri ile İlgili Uyuşmazlıklar 
493
cc. Özel Sigorta Şirketlerine Karşı Açılan Davalar 
493
dd. Çırakların İş Kazaları Nedeniyle Açacakları Davalar 
494
ee. 2022 sayılı Yasa ile İlgili Uyuşmazlıklar 
494
ff. 5434 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunundan Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 
495
gg. 6183 Sayılı Kanunun 88 ve 99’uncu Maddelerinden Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 
495
hh. İdari Para Cezasına İtiraz Davaları–İdari Yargı 
496
b. Yetkiyi İlişkin İlkeler 
497
aa. Genel Olarak 
497
bb. İş Kazası Nedeniyle Tazminat Davalarında Yetki 
498
cc. Birden Fazla Yetkili Mahkeme Bulunması 
498
dd. Kurumun Prim ve Diğer Alacaklarının Tahsiline Yönelik Davalarda Yetki 
498
c. Ayrık Durumlar 
498
aa. Şirketin Kaydının Ticaret Sicilinden Silinmesi 
498
bb. İş Kazasından Kaynaklanan Maddi ve Manevi Tazminat Davası ile İşçi Alacaklarına İlişkin Dava Birlikte Görülemez 
499
cc. Şirket Üst Düzey Yöneticilerinin Prim Borçlarından Dolayı Sorumluluğu 
500
IV. İş ve Sosyal Güvenlik Hukukuna İlişkin Dava Türleri 
501
A. İş Davaları 
501
1. İşçi Alacaklarına İlişkin Davalar 
501
a. Feshe Bağlı İşçi Alacaklarının Tahsiline İlişkin Davalar 
501
aa. Genel Olarak 
501
bb. Feshe Bağlı Alacaklar 
502
aaa. Kıdem Tazminatı 
503
bbb. İhbar Tazminatı 
527
ccc. Yıllık İzin Ücreti 
530
ddd. İş Kaybı Tazminatı 
533
eee. Bakiye Süre Ücreti 
534
fff. Eğitim Gideri Tazminatı 
536
ggg. Kötüniyet Tazminatı 
537
hhh. Yeni İş Arama İzni Ücreti 
538
b. Feshe Bağlı Olmayan İşçi Alacakları 
539
aa. Eşit İşlem Borcuna Aykırılık Tazminatı 
539
bb. Ücret ve Ekleri 
542
aaa. Prim 
545
bbb. İkramiye 
548
ccc. Transfer Ücreti 
549
ddd. Bahşiş 
550
eee. Asgari Geçim İndirimi 
551
fff. İlave Tediye 
552
ggg. Sefer Harcırahı – Sefer Primi 
554
cc. Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Ücreti 
558
aaa. Fazla Çalışmanın İspatı 
564
bbb. Denkleştirme 
568
dd. Hafta Tatili Ücreti 
569
ee. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti 
572
ff. Harcırah–Geçici Görev Yolluğu 
573
gg. Süt İzni Ücreti 
574
hh. Sendikal Tazminat 
575
c. Basın İş Kanunundan Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 
576
aa. Basın Çalışanlarının Kıdem Tazminatı Hakkı 
578
bb. Fazla Çalışma Alacağı 
580
cc. Basın Çalışanlarının İkramiye Hakkı 
581
2. İşe İade Davaları 
585
a. Giriş – İş Güvencesi Kavramı ve Yasal Dayanağı 
585
b. İş Güvencesi Hükümlerinin Uygulanacağı İşyerleri 
586
aa. Otuz İşçi Sayısının Hesaplanmasında Nazara Alınması Gereken İşçiler 
588
bb. İşverenin Yurt Dışında Çalıştırdığı İşçiler 
590
c. İş Güvencesinden Yararlanabilecek İşçiler 
591
aa. Genel Olarak 
591
bb. İşveren Vekilleri 
594
d. Feshin Geçerli Bir Nedene Dayandırılması Zorunluluğu 
596
aa. Geçerli Neden Kavramı 
596
bb. İşçinin Kişiliği ile Alakalı Geçerli Fesih Nedenleri 
597
aaa. İşçinin Yetersizliğinden Kaynaklanan Geçerli Nedenler 
597
bbb. İşçinin Davranışlarından Kaynaklanan Geçerli Nedenler 
599
ccc. İşçinin Kişiliğinden Kaynaklanan Nedenlerin Fesih Sebebi Sayılabilmesi İçin Gerekli Koşullar 
601
cc. İşletmeyle, İşyeriyle ve İşle İlgili Geçerli Fesih Nedenleri; 
601
aaa. İşçinin İstihdamını Engelleyen Nedenlerin Bulunması 
602
bbb. Feshin İşletmesel Bir Karara Dayanması 
603
dd. Geçerli Nedenin Yargısal Denetimi 
603
aaa. Keyfilik Denetimi 
604
bbb. Tutarlılık Denetimi 
604
ee. Geçerli Nedenin Yargısal Denetiminde Esas Alınacak İlkeler 
605
aaa. Feshin Son Çare Olması İlkesi 
605
bbb. Ölçülülük İlkesi 
607
ccc. Menfaatlerin Değerlendirilmesi İlkesi 
609
ddd. Tahmin İlkesi 
609
e. Feshin Yazılı Olarak Yapılması Koşulu 
609
f. Fesih Bildiriminde Fesih Nedeninin Açık ve Kesin Bir Şekilde Belirtilmesi 
610
g. İşverenin Savunma Almak Zorunda Olduğu Haller 
610
h. Feshin Geçersizliğinin Hukuki Sonuçları 
612
aa. Genel Olarak 
612
bb. İşçinin Yeniden İşe Başlatılması 
613
aaa. İşçinin İşe Başlama Başvurusu – İşverenin İşe Davetinin Şekli ve Süresi 
613
bbb. İşçinin Önceki İşinde ve İşyerinde İşe Başlatılması 
615
ccc. İşçinin İşe Başlama Başvurusunu Geri Alması 
616
cc. Feshin Geçersizliğinin Tespitine Rağmen İşçinin Yeniden İşe Başlatılmaması 
617
aaa. İşe Başlatmamanın Yeni Bir Fesih Sayılması 
617
bbb. Boşta Geçen Süre Ücreti ve İş Güvencesi Tazminatı 
617
ccc. İşe Başlatmamanın Hukuki Sonucu 
620
dd. Feshin Geçerli Sayılması Hali 
621
ee. İş Güvencesine İlişkin Mutlak Emredici Nitelikteki Hükümler 
622
3. Asıl İşveren–Alt İşveren İlişkisinden Kaynaklanan Davalar 
624
a. Asıl İşverenin ve Alt İşverenin İşveren Kimliği 
625
b. Asıl İş ve Yardımcı İşin Alt İşverene Devredilebilme Koşulları 
625
aa. “Asıl İş” Kavramı ve Alt İşverene Devredilebilme Koşulları 
626
bb. “Yardımcı İş” Kavramı ve Alt İşverene Devredilebilme Koşulları 
629
c. Alt İşveren İşçilerinin Sadece Alınan İşte Çalıştırılması Koşulu 
630
d. Alt İşveren Daha Önce O İşyerinde Çalıştırılan Bir Kimse Olmamalıdır 
632
e. Asıl İşveren ve Alt İşverenlerin Sorumlulukları 
633
aa. İşçinin Yeni Alt İşveren Nezdinde Çalışmaya Devam Ettiğinin Savunulması 
635
aaa. İşçinin İş Sözleşmesini Feshetmesi 
636
bbb. Alt İşveren Tarafından İşçiye Yeni İş Teklifinde Bulunulması 
636
cc. Değişen Alt İşverenler Arasındaki İlişkinin İşyeri Devri Olarak Kabulünün Hukuki Gerekçesi 
639
f. Asıl İşveren ve Alt İşverenin İşçiye Karşı Sorumluluklarının Sınırları 
640
aa. Alt İşverenlik İlişkisi Devam Ederken İş Sözleşmesinin Feshedilmesi 
640
bb. İşçinin Alt İşverenin Kendi İşinde de Çalışması 
641
cc. İşçinin Alt İşverenlik İlişkisi Kapsamı Dışında Asıl İşverenin Kendi İşinde de Çalıştırılması 
642
dd. İşçinin Alt İşverenlik İlişkisinden Sonra Başka Bir Asıl İşverenin İşinde veya Alt İşverenin Kendi İşinde Çalıştırılması 
642
4. Ayrık Konular 
643
a. Rekabet Yasağına Aykırılık Davaları 
643
b. İşçinin Sır Saklama Borcu (Yükümlülüğü) 
649
aa. Kavram Olarak 
649
bb. Hukuki Nitelendirme 
650
cc. Sır Saklama Yükümlülüğünün Rekabet Yasağı ve Sadakat Borcu ile İlişkisi 
652
dd. Zaman Bakımından Sır Saklama Borcu 
653
ee. Sır Saklama Borcuna Aykırılıkta Kusur Unsuru – Sırrın Usulsüz Olarak Kullanılması 
655
ff. Sır Saklama Borcuna Aykırılıkta Kusur Unsuru – Sırrın Usulsüz Olarak Kullanılması 
655
c. İşçi Alacakları Davalarında Zamanaşımı 
658
aa. Genel Olarak 
658
bb. Zamanaşımının Başlaması ve Kesilmesi 
660
cc. Zamanaşımının Kesilmesinin Diğer Borçlulara Etkisi 
663
dd. Zamanaşımından Feragat 
663
ee. İş ve Sosyal Güvenlik Uyuşmazlıklarında Zamanaşımı 
664
d. İş Davalarında Muvazaa Konusu 
665
aa. Alt İşverenlik İlişkisi Açısından Muvazaa Kavramı ve Hukuki Sonuçları 
666
bb. Asıl İşveren–Alt İşveren İlişkisinin Geçersizliği ile Muvazaa Kavramlarının Farklılığı 
669
dd. Asıl İşveren–Alt İşveren İlişkisi ile İlgili Özel Kanun Hükmü Bulunması 
670
e. Cezai Şart 
671
f. İbraname 
673
g. İkale Sözleşmesi 
680
h. Takas 
686
ı. Mahsup 
687
B. Yargıtay İlke Kararları Çerçevesinde Sosyal Güvenlik Hukukuna İlişkin Davalar 
691
1. Hizmet Tespiti Davaları 
691
a. Genel Olarak 
691
b. Hizmet Tespiti Davalarının Hukuki Dayanakları 
694
c. Tespit Davası Türleri 
696
aa. 506 ve 5510 Sayılı Yasalar Uyarınca Açılacak Hizmet Tespiti Davaları 
697
aaa. Dava Açılma Koşulları 
697
bbb. Davanın Tarafları 
703
ccc. Görevli ve Yetkili Mahkeme 
705
ddd. Tespit Davalarında İspat Konusu 
706
fff. Çıraklık Sözleşmesi ile Çalışılan Süreler 
711
ggg. Ev Hizmetlerinde Geçen Süreler 
712
hhh. Profesyonel Futbolculukta Geçen Süreler 
713
ııı. Halk Eğitim Merkezinde Geçen Hizmetler 
714
bb. 1479 Sayılı Yasaya Tabi Esnaf ve Bağ–Kur Sigortalılığının Tespiti Davaları 
715
aaa. Yasal Dayanak 
715
bbb. Mevzuattaki Değişiklikler 
715
ccc. Yaş Koşulu 
717
ddd. Kayıtsız Döneme İlişkin Prim Ödemeleri 
718
cc. 2925 Sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunundan Kaynaklanan Tespit Davaları 
718
dd. Tarımda Kendi Adına Bağımsız Çalışan Sigortalıların Tespiti Davaları 
719
aaa. Tarımsal Faaliyette Bulunma Koşulu 
719
bbb. Makul Süreden Az Sigortalılıklar 
720
ccc. Kurumun Re’sen Kayıt Yükümlülüğü 
720
ddd. Sigortalılığın Tespitinde Araştırma Usulü 
721
eee. Kesintisiz Tarımsal Faaliyetin Bulunması 
725
fff. Kısa ve Uzun Süreli Çalışmalar 
726
ee. Aidiyet Davaları 
729
ff. Prime Esas Ücretlerin Tespiti 
733
gg. Sigortalılığın Başlangıcının Tespitine İlişkin Davalar 
734
2. İş Kazası ve Meslek Hastalığından Kaynaklanan Davalar 
735
a. İş Kazası ve Meslek Hastalığı Kavramları 
735
aa. İş Kazası 
735
bb. Meslek Hastalığı 
737
b. Geçici İş Göremezlik Ödeneği 
738
c. Maddi ve Manevi Tazminatı Davaları 
739
aa. Tazminat Hesabında Sağ Eşin Evlenme İhtimali 
740
bb. Tazminatın Hesabında Esas Alınacak Günlük Gelirin Belirlenmesi 
740
cc. Kurumca Bağlanan Gelirlerden Yapılacak İndirimler 
741
dd. Manevi Tazminatın Hesabında Esas Alınacak Ölçütler 
742
ee. Kaçınılmazlık Faktörü 
743
ff. Manevi Tazminat Talebinde Bulunabilecek Kişiler 
744
gg. Zararın Gerçek Miktar ve Kapsamının Belirlenmesi 
745
hh. Zamanaşımı 
745
d. Ana–Babaya Ölüm Geliri Bağlanması 
746
e. Rücu Davaları 
747
aa. Hukuksal Dayanak 
747
aaa. 5510 Sayılı Yasa 
747
bbb. 506 Sayılı Yasa 
749
bb. Rücu Hakkının Hukuksal Niteliği 
750
aaa. İşveren Açısından 
750
bbb. Üçüncü Kişiler Açısından 
751
3. Farklı Sigortalılık Hallerine Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi ile İlgili Davalar 
754
a. Genel Olarak 
754
b. İlk Defa 5510 Sayılı Kanun Kapsamında Çalışanlar 
754
c. 5510 Sayılı Kanun Öncesinde Sigortalı Olanlar 
755
4. Yurt Dışında Geçen Çalışma Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesine İlişkin Davalar 
758
a. Genel Olarak 
758
b. Yurda Kesin Dönüş Şartı 
759
c. Yurtdışında Yeniden Çalışmaya Başlama 
759
d. Yurtdışı Çalışmalarının Borçlanılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşmeler 
760
aa. 6552 Sayılı Kanun Öncesi Dönem 
760
bb. 6552 Sayılı Kanun Sonrası Dönem 
760
5. Yaşlılık Aylığı Hak Kazanmaya İlişkin Davalar 
764
a. Sigortalılık Süresi, Prim ve Yaş Koşulu 
764
b. Birden Fazla Kuruma Bağlı Sigortalılığın Bulunması 
765
c. İşten Ayrılma ve Kuruma Yazılı Başvuru Koşulu 
766
d. Sigortalıların Borçlanabileceği Süreler 
767
aa. Doğum Borçlanması 
767
e. Yaşlılık Aylığının Başlangıcı, Kesilmesi, Yeniden Bağlanması 
772
6. Maluliyet Aylığına İlişkin Davalar 
774
a. Genel Olarak 
774
b. Maluliyet Ortaya Çıkma Tarihi 
777
c. Malullük Aylığı İçin Sigortalılık Süresi ve Prim Ödeme Şartları 
778
7. Ölüm Aylığına İlişkin Davalar 
781
a. Yasal Dayanak 
781
b. Hak Sahipleri 
782
c. İş Kazası ve Meslek Hastalığından Kaynaklanan Ölümler 
783
d. Ölüm Aylığının Kesilmesi 
783
e. Zamanaşımı 
783
8. Çakışan Sigortalılığa İlişkin Davalar 
786
a. Zorunlu Sigortalılık Hallerinde Çakışma 
786
b. Zorunlu Sigorta ile İsteğe Bağlı Sigortalılık Hallerinin Çakışması 
788
aa. 5 Yılı Aşan Süreye İlişkin Prim Borcu Bulunması 
788
c. Borçlanılan Yurtdışı Çalışmalarının Türkiye’deki Sigortalılık Süresiyle Çakışması 
790
9. İsteğe Bağlı Sigortalılığa İlişkin Davalar 
791
a. Genel Olarak 
791
b. İsteğe Bağlı Sigortalılık Şartları 
792
10. Yapılandırma Yasalarından Kaynaklanan Davalar 
794
11. Kuruma Karşı veya Kurum Tarafından Açılan Alacak Davaları 
797
a. Tedavi Giderlerinin Tahsiline Yönelik Davalar 
797
aa. Yasal Dayanak 
797
bb. Kurumca Finansmanı Sağlanan Sağlık Hizmetleri 
797
cc. Sağlık Hizmetlerinden Faydalanma Şartları 
799
dd. Kurum Tarafından Karşılanmayan Sağlık Hizmetleri 
801
b. Yersiz Ödemelerin İadesi 
801
c. Boşandığı Eşi ile Fiilen Yaşama Nedeniyle Aylığın Kesilmesi 
802
d. Zamanaşımı 
806
aa. Ödenmeyen Prim ve Diğer Alacaklarda Zamanaşımı 
806
bb. Yersiz Ödemelerin Geri Alınmasında Zamanaşımı 
807
12. Müfettiş Raporlarının İptaline İlişkin Davalar 
809
Kaynakça 
813
İçtihat Dizini 
829
Dilekçe Dizini 
831
Kavram Dizini 
835