C. Bireysel Başvurunun Ayırıcı Özellikleri
30
D. Bireysel Başvurunun Kapsamı
31
E. Bireysel Başvuruyla İlgili Mevzuat
32
§II. AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ (AİHS)
32
B. Türkiye’nin Sözleşme Karşısındaki Durumu
35
C. Güvence Altına Alınan Haklar
35
§III. AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ (AİHM)
36
C. Mahkemenin İdari Organları
40
1. Mahkeme Genel Kurulu (Plenary Court)
40
D. Mahkemenin Yargısal Organları
41
1. Tek Hâkim (Single Judge)
41
4. Büyük Daire (Grand Chamber)
43
1. Yer Yönünden Yetkisi (Ratione Loci)
45
2. Kişi Yönünden Yetkisi (Ratione Persona)
45
3. Zaman Yönünden Yetkisi (Ratione Temporis)
46
4. Konu Yönünden Yetkisi (Ratione Materae)
46
§IV. ANAYASA MAHKEMESİ
47
B. Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu
47
C. Anayasa Mahkemesinin Görev ve Yetkileri
48
1. Anayasaya Uygunluk Denetimi Yapmak
51
aa. Şekil Yönünden Denetim
51
bb. Esas Yönünden Denetim
52
b. Anayasaya Uygunluk Denetiminin Yolları
53
aa. İptal Davası (Soyut Norm Denetimi)
53
bb. İtiraz Davası (Somut Norm Denetimi)
54
2. Bireysel Başvuruları Karara Bağlamak
55
3. Yüce Divan Sıfatı İle Bazı Kişileri Yargılamak
55
4. Siyasî Partilerin Kapatılmasına Veya Devlet Yardımından Yoksun Bırakılmasına İlişkin Davalar İle İhtar Başvuruları ve Dağılma Durumunun Tespiti İstemleri Hakkındaki Davalara Bakmak
56
5. Siyasi Partilerin Mal Edinimleri İle Gelir ve Giderlerinin Kanuna Uygunluğunun Denetimini Yapmak Veya Yaptırmak
57
6. Yasama Dokunulmazlıklarının Kaldırılmasına Veya Milletvekilliğinin Düşmesine Ya da Milletvekili Olmayan Bakanların Dokunulmazlıklarının Kaldırılmasına İlişkin Kararları Denetlemek
57
7. Mahkeme Üyeleri Arasından Anayasa Mahkemesi Başkanı ve Başkanvekilleri İle Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı ve Başkanvekilini Seçmek
58
8. Anayasada Kendisine Verilen Diğer Görevleri Yerine Getirmek
58
§II. BAŞVURU FORMU NASIL DOLDURULUR
67
B. Formun Doldurulması
68
§III. BİREYSEL BAŞVURUNUN İNCELENME USULÜ
75
B. Bireysel Başvuru Bürosunda (Ön Büro) Usul
76
1. Bireysel Başvuru Bürosunun Görevleri ve Çalışma Usulü
76
2. Bireysel Başvuru Bürosunca Yapılan Şekil İncelemeleri
76
a. Başvuru Formu Şeklî Kontrol Bilgileri
76
b. Başvuru Formuna Eklenmesi Gereken Belgeler Ya da Onaylı Örneklerine Dair Kontrol Bilgileri
78
c. Ön İnceleme Kapsamında Yapılan İşlemlere Dair Kontrol Bilgileri
79
1. Komisyonların Oluşumu
79
2. Komisyonların Görevleri ve Çalışma Usulü
79
3. Komisyonlar Raportörlüğü
80
2. Bölümlerin Görevleri ve Çalışma Usulü
81
3. Bölümler Raportörlüğü
81
E. Araştırma ve İçtihat Biriminde Usul
82
§IV. ANAYASA MAHKEMESİNİN DOĞRUDAN TEDBİR KARARI VERME YETKİSİ
83
B. Anayasa Mahkemesince Verilen Tedbir Kararları
84
1. R.Boudra Kararı / AYM / 2014
84
2. Azızjon Hıkmatov Kararı, 2015/18582, 15/12/2015
85
3. Fatih Hilmioğlu Kararı / AYM / 2013
85
4. Mehmet Girasun Ve Ömer Elçi Kararı, 2015/15266, 11/9/2015
85
§V. ANAYASA MAHKEMESİNİN DELİL TOPLAMA, TANIK DİNLEME, KEŞİF VE BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ YAPTIRMA YETKİLERİ
86
§VI. ANAYASA MAHKEMESİNİN BİREYSEL BAŞVURULARI İNCELERKEN SÜPER TEMYİZ MERCİ OLUP OLMADIĞI MESELESİ
87
KABUL EDİLEBİLİRLİK KRİTERLERİ
§II. BİREYSEL BAŞVURU BÜROSU (ÖN BÜRO) AŞAMASI
92
B. Bireysel Başvuru Bürosunca Verilen İdari Ret Kararları
93
1. Formun Eksik Doldurulması Nedeniyle Verilen İdari Ret Kararı
93
2. Belge Eksikliğinin Giderilmemesi Nedeniyle Verilen İdari Ret Kararı
93
3. Zaman Bakımından Yetkisizlik Nedeniyle Verilen İdari Ret Kararı
94
4. Süreaşımı Nedeniyle Verilen İdari Ret Kararı
94
a. Otuz Günlük Sürede Başvurunun Yapılmaması
94
b. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına İtiraz Edilmesi Halinde Süreaşımı
95
c. Adalet Bakanlığına Kanun Yararına Bozma Talebine Gidilmesi Halinde Süreaşımı
96
§III. MÜKERRER BAŞVURULAR
97
§IV. MAHKEMENİN YETKİSİNE İLİŞKİN KABUL EDİLEMEZLİK NEDENLERİ
98
A. Kişi Bakımından Yetkisizlik
98
2. Kişi Bakımından Yetkisizlik Kararı Verilen Durumlar
99
a. Yabancıların Başvuru Hakkı
99
b. Kamu Tüzel Kişilerinin Başvuru Hakkı
100
aa. Köy Tüzel Kişileri
100
bb. Belediye Tüzel Kişileri
100
cc. Meslek Kuruluşları
101
dd. Vakıf Üniversiteleri
102
c. Özel Hukuk Tüzel Kişilerinin Başvuru Hakkı
103
B. Yer Bakımından Yetkisizlik
104
C. Zaman Bakımından Yetkisizlik
105
2. Zaman Bakımından Yetkisizlik Kararlarında Derece Mahkemesi Kararlarının Kesinleşme Tarihlerinin Tespiti
106
a. Ceza Davalarında Kesinleşme
106
aa. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı İtirazı Olağanüstü Kanun Yoluna Başvurulması Halinde Kesinleşme
107
bb. Kanun Yararına Bozma Olağanüstü Kanun Yoluna Başvurulması Halinde Kesinleşme
108
cc. Yargılamanın Yenilenmesi Başvurularında Kesinleşme
109
dd. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararlarında Kesinleşme
109
b. Hukuk Davalarında Kesinleşme
110
c. İdari Yargıda Kesinleşme
111
d. İdari Kararlar Yönünden Kuralın Uygulanması
111
aa. Kesinleşen Disiplin Cezası Kararının İnfazının 23 Eylül 2012 Tarihinden Sonra Yapılması
111
bb. Disiplin Cezasının Tebliğ ile Öğrenilmesinin 23 Eylül 2012 Tarihinden Önce Gerçekleşmesi
111
e. Mahkeme Kararlarının Kesinleşme Tarihi İle Tebliğ Tarihlerinin Farklı Olması
112
f. Tutukluluğa ve Tutukluluğun Devamına İlişkin Kararlar
112
aa. Tutukluluğa Karar Verilen Durumlar Yönünden
112
bb. Tutukluluğun Devamına Karar Verilen Durumlar Yönünden
113
g. Makul Sürede Yargılama Hakkının İhlali Şikayetine Konu Olan Davalar Yönünden
114
D. Konu Bakımından Yetkisizlik
115
2. Konu Bakımından Yetkisizlik Kararı Verilen Durumlar
115
a. Ceza Davalarında Şikâyetçilerin Adil Yargılanma Hakkı İhlaline Dair Şikâyetleri “Konu Bakımından Yetkisizlik” Kapsamındadır.
115
b. Yasama İşlemlerine Karşı Doğrudan Yapılan Bireysel Başvurular “Konu Bakımından Yetkisizlik” Kapsamındadır.
117
c. Doğrudan İleri Sürülen Eşitlik (Anayasa m.10) ve Temel Hak ve Hürriyetlerin Korunması Hakkına (Anayasa 40) Yönelik Şikâyetler Konu Bakımından Yetkisizlik Kapsamındadır.
119
d. Genel Düzenleyici İşlemlere Karşı Doğrudan Yapılan Bireysel Başvurular “Konu Bakımından Yetkisizlik” Kapsamındadır.
120
e. Anayasa Mahkemesi Kararları İle Anayasa'nın Yargı Denetimi Dışında Bıraktığı İşlemler “Konu Bakımından Yetkisizlik” Kapsamındadır.
121
f. Seyahat Özgürlüğüne İlişkin Şikayetler “Konu Bakımından Yetkisizlik” Kapsamındadır
122
g. Çalışma ve Sözleşme Hürriyetine (Anayasanın 48. Maddesi) Dair Yapılan Şikayetler “Konu Bakımından Yetkisizlik” Kapsamındadır
124
h. Sosyal Güvenlik Hakları (Anayasanın 60. Maddesi) Nedeniyle Yapılan Şikayetler “Konu Bakımından Yetkisizlik” Kapsamındadır
125
i. İki Dereceli Yargılamanın Bulunmamasına Dair Şikâyetler “Konu Bakımından Yetkisizlik” Kapsamındadır
126
j. Cumhurbaşkanlığı Seçimiyle İlgili Şikayetler “Konu Bakımından Yetkisizlik” Kapsamındadır
127
k. Belediye Başkanlıkları Seçimleriyle İlgili Başvurular “Konu Bakımından Yetkisizlik” kapsamındadır
128
l. Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kararları Aleyhine Yapılan Bireysel Başvurular “Konu Bakımından Yetkisizlik” Kapsamındadır
129
§V. BAŞVURU YOLLARININ TÜKETİLMESİ
131
B. Olağan Kanun Yollarının Tüketilmesi
131
1. Ceza Davaları Yönünden
131
a. Tutukluluk Şikâyetleri
132
b. Adli Kontrol Şikâyetleri
135
c. Arama Elkoyma Şikâyetleri
135
2. Hukuk Davaları Yönünden
135
a. Karar Düzeltme Kanun Yoluna Müracaat Edilmesi Halinde
135
b. Karar Düzeltme Kanun Yoluna Müracaat Edilmemesi Halinde
136
3. İdari Davalar Yönünden
137
C. Olağanüstü Kanun Yollarının Tüketilmesi
139
1. Ceza Davaları Yönünden
139
a. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisi
139
b. Kanun Yararına Bozma
143
c. Yargılamanın Yenilenmesi
144
2. Hukuk ve İdari Davaları Yönünden
144
D. Bireysel Başvuru Öncesinde Dayanılmayan İddiaların Anayasa Mahkemesine Getirilememesi İlkesi
144
E. Makul Sürede Yargılama Hakkının İhlali Şikâyetlerinde Başvuru Yollarının Tüketilmesinin Gerekmediği
146
F. Yargıtay’ın İçtihadının Belli Olduğu Durumlarda Temyiz Yolunun Tüketilmesinin Gerekmemesi
147
G. Hakarete İlişkin Şikâyetlerde Hukuk Mahkemesi Yolunun Tüketilmesi Gerektiği
150
H. Sınır Dışı Edilme İşlemlerinde Başvuru Yollarının Tüketilmesinin Gerekmediği
153
I. Tutuklu Kişilerin Ağır Sağlık Sorunları Nedeniyle Yaptığı Başvurularda Başvuru Yollarının Tüketilmesinin Gerekmediği
154
§VI. OTUZ GÜNLÜK SÜREDE BAŞVURUDA BULUNULMAMASI (SÜREAŞIMI)
154
B. Otuz Günlük Sürenin Başlangıcı
155
1. Adli Yargı Hukuk Davaları
155
2. Adli Yargı Ceza Davaları
156
a. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı İtiraz Yasa Yoluna Müracaat Edilmiş İse Müracaat Günü Kesinleşmiş Karardan Haberdar Olunan Gündür
157
aa. Talep Başsavcılıkça reddedilmişse
157
bb. Talep Başsavcılık ve Yargıtay Tarafından Kabul Edilmiş ve Yeni Bir Karar Çıkmışsa
159
b. Kanun Yararına Bozma Talebinde Bulunulmuş İse Müracaat Edildiği Gün Kesinleşmiş Karardan Haberdar Olunan Gündür
159
c. Müddetnamenin Tebliğ Edildiği Gün Kesinleşmiş Karardan Haberdar Olunan Gündür
159
d. Bireysel Başvuru Formunda Kesinleşmiş Karardan Haberdar Olunduğunun Beyanı Halinde Bu Beyana İtibar Edilmektedir.
161
C. Koruma Tedbirleri Şikayetleri
162
1. Tutukluluk Şikâyetleri
162
2. Adli Kontrol Şikâyetleri
163
3. Arama ve Elkoyma Şikâyetleri
163
D. Kanun Yolunun Tüketilmesinde Hukuki Yararın Bulunmaması Durumu
164
E. Mazeret Halinde Otuz Günlük Sürenin Başlama Sorunu
164
§VII. AÇIKÇA DAYANAKTAN YOKSUNLUK
165
B. Kanun Yolu Şikâyetleri (Temyiz Merci Şikâyetleri)
166
1. Delillerin Kabul Edilebilirliği ve Değerlendirilmesine İlişkin Şikâyetler
169
a. Delillerin Eksik Veya Hatalı Değerlendirildiği Şikayetleri
169
b. Bir Kısım Tanık Beyanlarının Mahkemece Dikkate Alınmadığı, Cep Telefon Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmediği, Haksız Tahrik Olup Olmadığının İrdelenmediği Şikayeti
170
c. Kollukta Tanzim Edilen ve Mahkûmiyete Delil Olarak Gösterilen Tutanakların Usule Aykırı Olduğu, Aleyhine Beyanda Bulunan Kişilerin Çelişkili İfadelerine İtibar Edildiği, Mahallinde Keşif Yapılmadığı Şikayetleri.
172
2. Maddi Vakıaların Kanıtlanmasına İlişkin Şikâyetler
174
a. Haksız Tahrik Olayının Var Olduğunun Kanıtlanmasına Rağmen Mahkemece Bu Kanıtın Dikkate Alınmadığı İddiası
174
b. Tanıkların Sonradan Değiştirilmiş İfadelerine Dayanılarak Maddi Vakıaların İspat Edilmiş Sayılarak Mahkumiyet Kararı Verilmesi
175
3. Hukuk Kurallarının Yorumlanması ve Uygulanmasına İlişkin Şikâyetler
176
a. Mahkemece Kanun Yanlış Yorumlandı İddiaları
176
b. Lehe Yasa Uygulaması Somut Olaya Yanlış Uygulandı İddiaları
178
4. Bir Uyuşmazlığın Sonucunun Esas Yönünden Adil Olmamasına İlişkin Şikâyetler
180
a. Sabıkası Olmamasına Rağmen Hakkında Verilen Cezanın Ertelenmediği, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Karar Verilmediği İddiası
180
b. Aleyhine Verilen Karara Dayalı Olarak Yapılan İcra Takibi Sonunda, Hükmedilen Alacak ve Tazminatları Ödemek Zorunda Kalarak Zarar Uğradığı İddiası
181
c. Operasyonlar Sırasında Kullanılan Keskin Nişancı Tüfeğiyle Yapılan Yoğun Atışlar Nedeniyle İşitme Kaybına Maruz Kalmasına Rağmen Mahkemece Vazife Malulü Olduğunun Kabul Edilmesi Gerektiği Halde Yeterli Araştırma Yapılmadan Davanın Reddedildiği İddiası
181
5. Ceza Davalarında Sanığın Suçluluğu Veya Masumiyetine İlişkin Şikâyetler
183
C. Bir İhlalin Olmadığının Açık Olduğu (Görünür İhlalin Olmadığı) Şikayetler
185
1. Mahkeme Kararlarının Gerekçesiz Olduğu Şikayetleri
185
2. Bağımsız ve Tarafsız Mahkemede Yargılanma Hakkının İhlali Şikayetleri
188
3. Silahların Eşitliği ve Çelişmeli Yargılama Hakkının İhlali Şikayetleri
190
4. Aleni Yargılanma Hakkının İhlali Şikayetleri
191
5. Mahkemeye Erişim Hakkının İhlali Şikayetleri
193
6. Yargılama Süresinin Makul Olmadığı Şikayetleri
195
7. Tarafsız Mahkemede Yargılanma Hakkının İhlali Şikayetleri
197
8. Kanuni Hâkim Güvencesinin İhlal Edildiği Şikayetleri
198
9. Etkili Bir Soruşturma Yapılmadı Şikayetleri
200
10. Masumiyet Karinesi İlkesinin İhlal Edildiği Şikayetleri
203
11. Maddi ve Manevi Varlığını Koruma ve Geliştirme Hakkının İhlali Şikayetleri
204
12. Başsavcılık Veya Raportör (Tetkik Hâkiminin) Görüşü İle Dava Dosyasına Sunulan Belgelerin ve Mahkeme Ara Kararının Tebliğ Edilmemesi Şikayetleri
209
13. Savunma Hakkının İhlal Edildiği Şikayetleri
210
14. Duruşmalı Yargılanma Hakkı Şikayetleri
211
15. Sendikaya Üyesi Olma Hakkının İhlali Şikayetleri
214
16. Taahhüdü İhlal Eylemleri Nedeniyle Verilen Disiplin Hapsinin Sözleşmeden Doğan Bir Yükümlülüğün Yerine Getirilememesinden Dolayı Özgürlüğü Kısıtlama Yasağının İhlali Şikayetleri
215
D. Kanıtlanmamış Şikâyetler
216
1. İşkence Yasağının İhlal Edildiği Şikayetleri
216
2. Etkili Başvuru Hakkının İhlal Edildiği Şikayetleri
218
3. Eşitlik İlkesinin İhlal Edildiği Şikayetleri
218
E. Karmaşık ve Zorlama Şikayetler
219
§VIII. BAŞVURU HAKKININ KÖTÜYE KULLANILMASI
220
§IX. BAŞVURUNUN ANAYASAL AÇIDAN ÖNEM TAŞIMAMASI VE ÖNEMLİ BİR ZARARIN BULUNMAMASI
220
B. Emsal Anayasa Mahkemesi Kararları
222
1. İhlalin Sonuçlarının Ortadan Kalkması Sebebiyle Düşme
222
2. Feragat Nedeniyle Düşme
223
BİREYSEL BAŞVURUYA KONU OLAN ANAYASA VE
AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ TARAFINDAN GÜVENCE ALTINA ALINAN HAKLAR
§I. GENEL AÇIKLAMALAR
225
§II. YAŞAM HAKKI (m.2)
227
B. Yaşam Hakkının Kapsamı ve Devletlerin Yükümlülükleri
228
C. Yaşam Hakkı Kapsamında Devletin Etkili Soruşturma Yapma Yükümlülüğü
233
D. Anayasa Mahkemesinin Yaşam Hakkı Konusunda Oluşturduğu Genel İlkeler
234
E. Anayasa Mahkemesinin Yaşam Hakkının Korunması Kapsamında Verdiği Emsal Kararlar
237
1. Cemil Danışman Kararı, AYM, 16/7/2014, 2013/6319 Sayılı “Yaşam Hakkı ve Yaşam Hakkı Kapsamında Etkili Soruşturma Yapılmaması” Nedeniyle Verilen İhlal Kararı
237
2. Bayram Oteli Kararı, AYM, 17/9/2013, 2012/752 Sayılı “Yaşam Hakkı Kapsamında Etkili Soruşturma Yapılmaması” Nedeniyle Verilen İlk İhlal Kararı
262
3. Hrant Dink Kararı, AYM, 17/7/2014, 2012/848 Sayılı “Etkili Soruşturma Yapılmaması” Nedeniyle İhlal Kararı
275
4. Turgay Çamlı Kararı, AYM, 17/9/2014, 2012/1266 Sayılı “Başvuru Yollarının Tüketilmemesi” Nedeniyle Kabul Edilemezlik Kararı
296
5. Salih Akkuş Kararı, AYM, 18/9/2013, 2012/1017 Sayılı “Açıkça Dayanaktan Yoksunluk” Nedeniyle Kabul Edilemezlik Kararı
304
§III. İŞKENCE, İNSANLIK DIŞI YA DA ONUR KIRICI DAVRANIŞ VE CEZADAN KORUNMA HAKKI (m.3)
309
2. Mahkemece İşkence Olarak Değerlendirilen Muameleler
311
C. İnsanlık Dışı Veya Küçük Düşürücü Muamele
317
2. Mahkemece İnsanlık Dışı Veya Küçük Düşürücü Muamele Olarak Kabul Edilen Haller
318
D. İnsanlık Dışı Veya Küçük Düşürücü Ceza
319
E. Sözleşmenin 3. Maddesinin İhlaline Neden Olan Diğer Durumlar
319
1. Sınırdışı Etme İşlemleri
319
2. Mülkiyete Zarar Verme
319
3. Adil Olmayan Yargılama Sonucu Ölüme Mahkûm Etme
319
4. Sivil Ölüme Mahkûm Edilme
320
5. Yakınların, Gözaltına Alındıktan Sonra Kaybolması
320
F. İşkence, İnsanlık Dışı Veya Küçük Düşürücü Muamele Veya Ceza İle İlgili Devletin Etkili Soruşturma Yapma Yükümlülüğü
320
G. Anayasa Mahkemesi Kararlarına Göre İşkence Veya İnsanlık Dışı veya Küçük Düşürücü Muamele Veya Ceza Kavramı
324
H. Anayasa Mahkemesinin İşkence, İnsanlık Dışı Veya Küçük Düşürücü Muamele Veya Ceza İle İlgili Aldığı İlke Kararı
326
I. Anayasa Mahkemesinin İşkence, İnsanlık Dışı Veya Küçük Düşürücü Muamele Veya Ceza Konularında Verdiği Emsal Kararlar
331
1. Tahir Canan Kararı, AYM, 18/9/2013, 2012/969 Sayılı “İşkence, İnsanlık Dışı Veya Küçük Düşürücü Muamele Veya Cezaya Tabi Tutulmama ve Bu İddialarla İlgili Etkin Soruşturma Yapılmaması” Nedeniyle Verilen “Açıkça Dayanaktan Yoksunluk” Nedeniyle Kabul Edilemezlik Kararı
331
2. Cezmi Demir Kararı, AYM, 17/7/2014, 2013/293 Sayılı “İşkence, İnsanlık Dışı Veya Küçük Düşürücü Muamele Veya Cezaya Tabi Tutulmama ve Bu İddialarla İlgili Etkin Soruşturma Yapılmaması” Nedeniyle Verilen Emsal “İhlal” Kararı
338
§IV. ÖZGÜRLÜK VE GÜVENLİK HAKKI (m.5)
366
B. Kişi Özgürlüğünün Kısıtlanabileceği Haller
367
C. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine Göre Yakalama Veya Tutuklama Yoluyla Özgürlüğü Kısıtlanan Kişilerin Hakları
370
D. Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Kişi Hürriyeti ve Güvenliği Hakkı
372
E. Anayasa Mahkemesinin Kişi Hürriyeti ve Güvenliği Hakkı Kapsamında Oluşturduğu Genel İlkeler
374
F. Anayasa Mahkemesinin Kişi Hürriyeti ve Güvenliği Konularında Verdiği Emsal Kararlar
384
1. Murat Narman Kararı, AYM, 2/7/2013, 2012/1137 Sayılı “Kişi Hürriyeti ve Güvenliğinin İhlali” Nedeniyle Verilen İlk İhlal Kararı
384
2. Mustafa Balbay Kararı, AYM, 4/12/2013, 2012/1272 Sayılı “Kişi Hürriyeti ve Güvenliğinin İhlali” Nedeniyle Verilen İhlal Kararı
394
3. İlker Başbuğ Kararı, AYM, 6/3/2014, 2014/912 Sayılı “Kişi Hürriyeti ve Güvenliğinin İhlali” Nedeniyle Verilen İhlal Kararı
418
§V. ADİL YARGILANMA HAKKI. (m.6)
435
C. Adil Yargılanma Hakkının Kapsamı
438
1. Ortada Medeni Hak ve Vecibelerle İlgili Niza Olmalıdır.
438
b. Niza (Uyuşmazlık) Kavramı
439
2. Kişiye Yöneltilen Bir İsnatla İlgili Olmalıdır.
443
a. Mahkemeye Göre İsnat (İtham) Kavramı
443
b. Mahkemeye Göre Suç Kavramı
444
3. Mahkeme Önünde Hak Arama Hakkına Sahip Olmalıdır
445
b. Müstakil (Bağımsız) Mahkeme
448
4. Makul Bir Süre İçinde Dinlenme
450
5. Hakkaniyete Uygun Dinlenme
451
6. Aleni Surette Dinlenme
452
a. Yargılamada Açıklık
453
c. Kararın Açık Duruşmada Okunması
455
D. Anayasa Mahkemesinin Adil Yargılanma Hakkı Konusunda Oluşturduğu Genel İlkeler
456
1. Temyiz Merci Olmadığına Dair Verilen İlk İlke Kararı: Ergin Erdinç Kararı/AYM, B.No: 2012/695, 12/2/2013
456
2. Yargılamanın Yenilenmesi Davaları Yönünden (CMK 311 Maddesi Kapsamında) Verilen İlke Kararı: Ümit Tekin Kararı/AYM, B.No: 2013/785, 26/3/2013
457
3. Ceza Davalarında Şikayetçilerin Adil Yargılanma Hakkından Yararlanamayacağına Dair İlke Kararı: Onurhan Solmaz Kararı/AYM, B.No: 2012/1049, 26/3/2013
459
4. Soruşturma Aşamasında Müdafii Yardımından Yararlandırılmaması Nedeniyle Adil Yargılan–ma Hakkının İhlal Edilmediğine Dair İlke Kararı: Kazım Albayrak Kararı/AYM, B.No: 2014/3836, 17/9/2014
461
5. Mahkemeye Erişim Hakkının İhlali Konusunda İlke Kararı: Kamil Koç Kararı/AYM, B.No: 2012/660, 7/11/2013
463
6. Ceza Davalarında Makul Sürede Yargılanma Hakkının İhlaline Dair İlke Kararı: B.E Kararı/AYM, B.No: 2012/625, 9/1/2014
467
7. Hukuk Davalarında Makul Sürede Yargılanma Hakkının İhlaline Dair İlke Kararı: Güher Ergun Kararı/AYM, B.No: 2012/13, 2/7/2013
470
8. Silahların Eşitliliği ve Çelişmeli Yargılama İlkesi Konusunda Alınan İlke Kararları: Onurhan Solmaz Kararı/AYM, B.No: 2012/1049, 26/3/2013
477
9. Gerekçeli Karar Hakkı Konusunda Alınan İlke Kararı: İbrahim Ataş Kararı/ AYM, B.No: 2013/1235, 13/6/2013
480
10. Hukuki Güvenlik İlkesi Konusunda Alınan İlke Kararı: Kenan Özteriş kararı, AYM/B.No: 2012/989, 19/12/2013
482
11. Mahkemelerin Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı Konusunda Alınan İlke Kararı: Kenan Özteriş kararı, AYM/B.No: 2012/989, 19/12/2013
483
12. Aleni Yargılama İlkesi Konusunda Alınan İlke Kararı: Nevruz Bozkurt kararı/AYM, B.No: 2013/664, 17/9/2013
485
13. Masumiyet Karinesi İle İlgili Alınan İlke Kararı: Kürşat Eyol Kararı/AYM, B.No: 2012/665, 13/6/2013
486
14. Savunma Hakkının Kısıtlandığı İddiaları Konusunda Alınan İlke Kararı: Erol Aydeğer Kararı/AYM, B.No: 2013/4784, 7/3/2014
489
15. Bazı Suçlara Yönelik Mahkumiyetlerin Belirleyici Ölçüde Bir Gizli Tanığın İfadesine Dayandırıldığı, Tanığın Kimliğinin Neden Gizlendiği Hususunda Bir Gerekçeye Yer Verilmediği ve Gizli Tanığın Menfaatleri İle Başvurucunun Haklarının Dengelenmediği Gerekçeleriyle Adil Yargılanma Hakkının İhlal Edildiğine Dair İlke Kararı: Baran Karadağ Kararı /AYM, B.No: 2014/12906, 7/5/2015
495
E. Anayasa Mahkemesinin Adil Yargılanma Hakkı Konularında Verdiği Emsal Kararlar
498
1. Balyoz Kararı, AYM, 18/6/2014, B.No: 2013/7800 Sayılı “Adil Yargılanma Hakkının İhlali” Nedeniyle Verilen İhlal Kararı
498
2. Kenan Özteriş Kararı, AYM, 19/12/2013, B.No: 2012/989 Sayılı “Adil Yargılanma Hakkının İhlali” Nedeniyle Verilen İhlal Kararı
516
3. Kürşat Eyol Kararı, AYM, 13/6/2013, B.No: 2012/665 Sayılı “Masumiyet İlkesinin İhlali” Konusunda Verdiği “Kabul Edilemezlik” Kararı
522
4. Oktay Çağlar Kararı, AYM, 2013/3974 Sayılı “Delillerin Eksik ve Hatalı Değerlendirilmesi İddiasıyla” Açılan Başvurunun Kanun Yolu Şikâyeti (Temyiz Merci Şikâyeti) Nedeniyle Verdiği Kabul Edilemezlik Kararı
527
5. Necmettin Görek Kararı, AYM, 10/12/2014, B.No: 2014/366 Sayılı “Uzun Yargılama” Nedeniyle Verilen İhlal Kararı
530
§VI. ÖZEL VE AİLE HAYATINA SAYGI GÖSTERİLMESİNİ İSTEME HAKKI (m.8)
533
E. Özel ve Aile Hayatına Saygı Gösterilmesini İsteme Hakkının Sınırları
539
F. Anayasa Mahkemesinin Özel ve Aile Hayatına Saygı Gösterilmesini İsteme Hakkı Konusunda Verdiği Emsal Kararlar
542
1. Sevim Akat Eşki Kararı, AYM, B.No:2013/2187, 19/12/2013 Tarihli “Özel ve Aile Hayatına Saygı Gösterilmesini İsteme Hakkı” Nedeniyle Verilen İlk İhlal Kararı
542
2. Serap Tortuk Kararı, AYM, B.No:2013/9660, 21/1/2015 Tarihli “Özel ve Aile Hayatına Saygı Gösterilmesini İsteme Hakkı” Nedeniyle Verilen İhlal Kararı
551
3. Ata Türkeri Kararı, AYM, B.No:2013/6057, 16/12/2015 Tarihli “Özel ve Aile Hayatına Saygı Gösterilmesini İsteme Hakkı” Nedeniyle Verilen İhlal Kararı
566
§VII. DİN VE VİCDAN ÖZGÜRLÜĞÜ (m.9)
579
2. Dini veya İnancı Açığa Vurma
583
a. Dini Faaliyetler (Dinsel Ritüel ve Uygulamaları)
586
c. Dini Topluluk Hayatı ve Yönetimi
587
d. Dinsel Kıyafetler, Örtü, Başlık ve Semboller
587
E. Din ve Vicdan Özgürlüğünün Sınırları
588
F. Din ve Vicdan Özgürlüğü Konusunda Devletin Yükümlülükleri
590
G. Anayasa Mahkemesinin Din ve Vicdan Özgürlüğü Konusunda Verdiği Emsal Kararlar
592
1. Tuğba Arslan Kararı, AYM, B.No:2014/256, 25/6/2014 Tarihli “Din ve Vicdan Özgürlüğü” Nedeniyle Verilen İlk İhlal Kararı
592
2. Esra Nur Özbey Kararı, AYM, B.No:2013/7443, 20/5/2015 Tarihli “Din ve Vicdan Özgürlüğü” Nedeniyle Verilen İhlal Kararı
627
§VIII. İFADE VE BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ. (m.10)
650
B. Türkiye’nin İfade Özgürlüğü Anlayışı
650
1. Türkiye’nin Geleneksel İfade Özgürlüğü Anlayışı: Fikir Özgürlüğü
650
c. Mütefekkir Kavramı
653
2. Türkiye’nin Klasik İfade Özgürlüğü Anlayışı
654
a. Klasik İfade Özgürlüğüne Genel Bakış
654
b. Türkiye’nin Mevcut İfade Özgürlüğü Anlayışı
654
a. Bilgiye Erişim Hakkı / Haber veya Görüş Alma
661
b. Düşünce ve Kanaate Sahip Olma
662
c. Düşünce ve Kanaati Açıklama ve Yayma
662
4. Korunması Tartışmalı Olan İfadeler
663
a. İnkârcılık Söylemleri
664
c. Irksal Nefret Söylemi
666
d. Dini Nefret Söylemi
667
E. İfade ve Basın Özgürlüğünün Sınırları
669
2. İfade ve Basın Özgürlüğünün Sınırlanma Ölçütleri
670
a. Müdahalenin Varlığını Tespit
671
b. Müdahalenin Hukuken Öngörülmüş Olup Olmadığı
672
c. Müdahalenin Meşru Amaca Dayanması
673
d. Müdahalenin Demokratik Toplumda Gerekliliği
674
e. Öze Dokunmama ve Ölçülülük
675
F. İfade Özgürlüğü ile Terör ve Terörizm Konularının Çatıştığı Alanlar
677
1. İfade Özgürlüğü ile 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu Arasında Yaşanan Sorunlar
677
a. Açıklama ve Yayınlama (TMK M. 6/1–2–3)
677
b. Suçun Basın Yayın Yoluyla İşlenmesi ve Editör veya Yayıncının Sorumluluğu (TMK.m.6/4)
679
c. Terör Örgütünün Propagandası (TMK.m.7/2)
680
aa. Örgüte Ait Amblem, Resim Veya İşaretlerin Asılması ya da Taşınması (TMK.m.7/b–1)
682
bb. Slogan Atılması (TMK.m.7/b–2)
685
cc. Ses Cihazları İle Yayın Yapılması (TMK.m.7/b–3)
687
dd. Terör Örgütüne Ait Amblem, Resim Veya İşaretlerin Üzerinde Bulunduğu Üniformanın Giyilmesi
687
d. Terör Örgütünün Propagandasına Dönüştürülen Toplantı ve Gösteri Yürüyüşlerinde, Kimliklerin Gizlenmesi Amacıyla Yüzün Tamamen veya Kısmen Kapatılması (TMK.m.7/3)
688
2. İfade Özgürlüğü ile Türk Ceza Kanunu Arasında Yaşanan Sorunlar
690
a. Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu (TCK m. 299)
691
b. Suçu ve Suçluyu Övme Suçu (TCK m. 215)
696
c. Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik Suçu (TCK m. 216)
700
3. Terörle Mücadele Kapsamında İfade Özgürlüğü Hakkına Müdahale Edilirken Dikkate Alınması Gereken Kriterler
703
a. İfadeyi Sarf Eden Kişinin Sıfatı
705
c. İfadenin Yeri Ve Zamanı
709
d. Hedef Alınan Kişinin Kimliği
711
G. İfade Özgürlüğü ile Terör ve Terörizm Konusuna Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Bakışı
714
H. İfade Özgürlüğü ile Terör ve Terörizmle Mücadele Konusunda Açık ve Yakın Tehlike Kriteri
718
I. Anayasa Mahkemesinin İfade ve Basın Özgürlüğü Konularında Verdiği Emsal Kararlar
721
1. Emin Aydın Kararı, AYM, B.No: 2013/2602 Sayılı ve 23/1/2014 Tarihli “İfade Özgürlüğünün İhlali” Nedeniyle Verilen İlk İhlal Kararı
722
2. Twitter Kararı, AYM, B.No: 2014/3986 Sayılı ve 2/4/2014 Tarihli “İfade Özgürlüğünün İhlali” Nedeniyle Verilen Karar
746
3. You Tube Kararı, AYM, B.No: 2014/4705 Sayılı ve 29/5/2014 Tarihli “İfade Özgürlüğünün İhlali” Nedeniyle Verilen Karar
757
4. Sinem Hun Kararı, AYM, B.No: 2013/5356 Sayılı ve 8/5/2014 Tarihli “İfade Özgürlüğünün İhlali” Nedeniyle Verilen Bir İhlalin Olmadığı Kararı
783
5. Abdullah Öcalan Kararı, AYM, B.No: 2013/409 Sayılı ve 25/6/2014 Tarihli “İfade Özgürlüğünün İhlali” Nedeniyle Verilen Karar
799
6. Bekir Coşkun Kararı, AYM, B.No: 2014/12151 Sayılı ve 4/6/2015 Tarihli “İfade Özgürlüğünün İhlali” Nedeniyle Verilen Karar
832
§IX. TOPLANTI VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞÜ DÜZENLEME HAKKI. (m.11)
849
E. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkının Sınırları
852
F. Anayasa Mahkemesinin Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkı Konusunda Verdiği Emsal Kararlar
854
1. Ali Rıza Özer Kararı, AYM, B.No:2013/3924, 6/1/2015 Tarihli “Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkı” Nedeniyle Verilen İlk İhlal Kararı
854
2. Osman Erbil Kararı, AYM, B.No:2013/2394, 25/3/2015 Tarihli “Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkı” Nedeniyle Verilen İhlal Kararı
892
§X. MÜLKİYET HAKKI. (Ek 1 Nolu Protokol m.1)
908
3. Tapu Tahsis Belgesi
916
4. Tapusuz Gece Kondular
919
b. Fazla veya Yersiz Tahsil Edilen Vergiler
920
d. Devlet Tarafından Ödenecek Bir Bedelin Enflasyon Karşısındaki Değer Kayıpları
921
6. Ceza Davalarında Müsadere Kararları
922
E. Mülkiyet Hakkının Sınırları
928
a. Kamu Yararı Nedeni İle Sınırlama
931
b. Toplum Yararına Aykırı Kullanma Yasağı
936
F. Mülkiyet Hakkı Konusunda Devletin Yükümlülükleri
937
G. Anayasa Mahkemesinin Mülkiyet Hakkı Konusunda Verdiği Emsal Kararlar
939
1. Ayşe Öztürk Kararı, AYM, B.No:2013/6670, 10/6/2015 Tarihli “Mülkiyet Hakkı” Nedeniyle Verilen İhlal Kararı
939
2. Türkiye İş Bankası A.Ş Kararı, AYM, B.No: 2014/6192, 12/11/2014 Tarihli “Mülkiyet Hakkı” Nedeniyle Verilen İhlal Kararı
960
OLAĞANÜSTÜ HAL HUKUKU VE İNSAN HAKLARI
§I. OLAĞANÜSTÜ HAL HUKUKU
977
B. Olağanüstü Halin İlanı
981
C. Olağanüstü Halin İlanının Sonuçları
982
1. Vatandaşlar İçin Para, Mal ve Çalışma Yükümlülükleri Getirilebilir
982
2. Temel Hak ve Hürriyetlerin Kullanılması Kısmen veya Tamamen Durdurulabilir
982
3. Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararnamesi Çıkarılabilir
984
D. Olağanüstü Halin ve İlanının Denetlenmesi
985
1. Olağanüstü Halin Meclis Tarafından Denetlenmesi
985
2. Olağanüstü Halin Anayasa Mahkemesi Tarafından Denetlenmesi
987
§II. TÜRKİYE’DE İLAN EDİLEN OLAĞANÜSTÜ HAL
991
B. Derogasyon (Sözleşmenin Askıya Alınması) Bildirimi
992
C. Olağanüstü Hal Kapsamında Çıkartılan Kanun Hükmünde Kararnameler
992
1. 667 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname
992
a. Özel Kurum ve Teşebbüslere İlişkin Tedbirler:
992
b. Kamu Görevlilerine İlişkin Tedbirler:
993
c. Soruşturma ve Yargılamalara İlişkin Tedbirler:
994
2. 668 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname
994
a. Soruşturma ve Yargılama İşlemlerine İlişkin Alınan Tedbirler
994
3. 669 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname
996
a. Kamu Görevlilerinin Soruşturma İşlemlerine İlişkin Alınan Tedbirler
996
b. İflasın Ertelenmesine İlişkin Tedbirler
997
4. 670 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname
998
a. Yeniden İfade Alınmasına İlişkin Düzenleme
998
b. Kamu Görevlilerine İlişkin Tedbirler
998
c. Kişisel Verilerin Paylaşımına İlişkin Tedbirler
998
5. 671 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname
999
a. Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı
999
b. Zararların tazmini amacıyla tedbir konulması
999
c. İnfaz Rejimine İlişkin Düzenlemeler
1000
6. 672 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname
1000
7. 673 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname
1000
b. Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İzleme Kurulları
1001
8. 674 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname
1001
9. 675 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname
1002
10. 676 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname
1002
a. Yargı ile İlgili Düzenlemeler
1002
b. Güvenlik ve İlgili Diğer Düzenlemeler
1004
§II. OLAGANÜSTÜ HAL KAPSAMINDA YAPILAN İŞLEMLERİN İNSAN HAKLARI YÖNÜNDEN DEĞERLENİDİRİLMESİ
1005
A. Temel Hak ve Hürriyetlerde Kısıtlama veya Tamamen Durdurulma Söz Konusu Olabilir
1005
B. Olağanüstü Hal Döneminde Kamu Görevlileriyle İlgili Alınan Tedbirler
1007
1. Terörle İrtibatı ve İltisakı Tespit Edilen Hakim ve Savcılar
1008
2. Hakim ve Savcıların FETÖ ile İrtibat ve İltisaklarının Tespitinde Dikkate Alınan Kriterler
1008
3. KHK ile Görevden Alınan Diğer Kamu Personelleri
1009
4. KHK ile Görevden Alınan Kişilerin Yeniden Göreve İade Edilmesi Halinde Tazminat Hakkı
1011
C. Olağanüstü Hal Döneminde Alınan Diğer Tedbirler
1012
1. KHK'larla Kapatılan Organizasyonlar
1014
2. KHK'larla El Konulan Özel Kurum ve Teşebbüslerin Malvarlıkları
1016
D. Olağanüstü Hal Döneminde Görevlerine Son Verilen Kişiler ile Tedbir Yoluyla Yapılan Diğer İşlemlere Karşı Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Yolu
1017
1. Kamu Görevlileri Yönünden
1017
2. Diğer Tedbirler Yönünden
1018
E. Olağanüstü Hal ve İnsan Hakları Konusunda En Çok Merak Edilen Sorular
1019
a. Olağanüstü Tedbirler Sadece İnsan Hakları Hükümlerini Değil Ayrıca Güçler Dengesi ile İlişkili Olarak Kurumsal Düzenlemeleri de Sınırlayabilir Mi?
1019
b. KHK’larla Neden Geçici Tedbirler Değil de Kalıcı Tedbirler Alınmıştır? (Görevden Uzaklaştırma, El Koyma, İşlemlerin Geçici Olarak Alınamaz mıydı?)
1019
c. OHAL Yönetimi Bittikten Sonra Devam Edecek Olan Tedbirler Hangileridir?
1020
d. Olağanüstü Hal Kararnamelerin Kapsamına Diğer Terör Örgütlerinin ve Onlarla Bağlantılı Kişilerin Alınmasının Nedenleri Nelerdir?
1021
2. Görevden Almalarla İlgili Sorular
1021
b. Görevden Alma Sebebi Olarak FETÖ İle "İrtibat" ve "İltisak" Kriteri İrdelendiğinde Kamu Görevlilerinin FETÖ’ye Ait Bir Organizasyonda Çalışmalarının, Kamudaki Görevlerine Uygun Olmadığını Ne Zaman Anlamaları Gerekirdi? Bu Konuyla İlgili Resmi Bir Karar Var Mıdır?
1022
c. Darbeye Dahil Olmayan Ancak FETÖ İle Bağlantıları Olan Kişilerin ("İletişim Halinde" Ve "Bağlantılı Olan") Görevden Alındığı Doğru mudur?
1023
d. Görevden Alınan Hakimlerce Görülen Davaların Akıbeti Ne Olacak ? ("Kanuni Hakim" Sorunu) Bu Durum Yargılama Sürecinin Adaletini ve Uzunluğunu Nasıl Etkiler?
1024
e. Görevden Alınan Kişiler İstihdam ve Sosyal Mevzuat Açısından Emeklilik Haklarına ve Benzer Haklara Sahip Olabilecekler mi?
1026
3. Cezai Kovuşturmalarla İlgili Sorular
1027
a. Darbede Yer Almamış Ancak FETÖ İle "irtibatlı Bulunan" veya "İltisaklı Olan" Kişilere Cezai Yükümlülük Getirmek Mümkün müdür? Ne Zamandan Beri "İrtibat" veya "İltisak" Bir Suç Örgütüne Katılmak Anlamına Gelmektedir?
1027
b. FETÖ’ye Atfedilen Suçlar Hangileridir (Darbe Öncesinde)? FETÖ'yü Suç Örgütü Olarak İlan Eden Kesin Bir Karar Mevcut mudur? FETÖ'nü Tanımı Nedir?
1028
c. Yetkililer Ceza Hukuku Tedbirleri (Yakalama, El Koyma, Arama, Vb) Getirirken "Makul Şüphe"ye İhtiyaç Duymakta mıdır? (AİHS'nin 5 § 1 (C) Maddesinde ve 8. Maddesinde Belirtilen Arama Ve El Koymaya İlişkin "Makul Sebep" İfadesinde Olduğu Gibi)
1040
d. Mahkemeye Erişim Olmadan 30 Gün Tutuklama Yapılarak veya Avukata Erişim Olmadan 5 Gün Tutuklu Kalmasının FETÖ İle Mücadeleye Ne Kadar Katkı Sağlanacaktır, Bu Süreler Çok Mu Gerekliydi? (Avukat–Müvekkil Arasındaki İletişimin Gizliliğine Getirilen Aşırı Kısıtlamalar Başta Olmak Üzere)
1041
e. Avukatın "Denetlenen Ziyaretleri" Gerçekleştirmesine Karar Verilmesi – Yetkililer, Avukat ve Müvekkil Arasında Olan Gizli Anlaşmaya İlişkin Bir Kanıta (Doğrulanabilir ve Kayda Alınmış Kanıt) Sahip Olmalı mıdır Yoksa Şüphenin Varlığı Yeterli midir? Yetkililer Kararlarını ve Sebeplerini İlgili Avukata ve Müvekkiline mi Gönderir? Bu Karara Karşı Başvuru Yolları Var mıdır?
1042
f. Müdafi ve Şüpheli, Duruşmadan Önce Kendilerine Verilen "Açıklama" Metnine İlaveten İddianamenin İçinde Olduğu Tüm Dava Dosyasına Erişebilmekte midir? Veyahut Bu Tedbir Bazı Belgelerin Savunmadan Gizli Tutulup Hakime İbraz Edilebileceği Anlamına mı Gelmektedir?
1045
g. Şüphelilere Ait Olmayan Yerlerde Arama Yapılması veya Orada Bulunan Belgelerin Ele Geçirilmesi Mümkün müdür? Hakim Sonradan Bu Tarz Tedbirlerin Gerekliliğini Reddederse Arama Sırasında Elde Edilen Bilgilerin Durumu Ne Olacaktır?
1046
4. Mahkemelerle İlgili Yapılan Kurumsal Değişikliklerle İlgili Sorular
1047
a. Askeri Mahkemelerin Yapıları / Yetkileri Hususunda Yapılan Değişiklikler Var mıdır?
1047