Endüstriyel Tasarım Davaları

Globalleşmenin giderek yayıldığı günümüzde, entellektül mülkiyet haklarının bir bölümünü oluşturan sınai hakların (marka, patent, endüstriyel tasarım, ticaret sırları ve diğer ilgili haklar) petrolün 20. asırda servetlerin oluşturulmasında, gösterdiği etkenliği, aynen 21. asırda göstereceği uluslararası alanda yazılmakta ve söylenmektedir.

Bilindiği gibi, sınai haklardan marka hakkı tescil olunur, (re–gistered) patent hakkı ise bahşedilir, (granted) Diğer faydalı model hakkı ile tasarım hakkı'nın, keşifle meydana çıkarılan bilgiler ve sebeplerinin, toplum ihtiyaçlarının karşılanması yolunda buluş yolu kullanılmasına dayanan, patent'in yavruları, birer pa–tent'çik oldukları söylenebilir. Nitekim, tasarımların tescilleri içinde, yeni olması (mevcut bilineni aşması)nın gerektiği gözönüne alındığında, bu ifademizin o kadar yanlış olmadığı görülür.

Bu sebeple, Ülkemizde, uygulamasında, patent hakkının yerinin az olmasına karşın, bu özelliği nedeni ile bu çalışmamızda, patent hakkına da yer vermiş bulunmaktayız.

Marka hakkından farklı olarak, tasarım hakkının tescil yolu ile korunması meselesi, 554 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin çıkarıldığı 1995 yılı öncesinde, mümkün olmamaktaydı. Bu hakkın, sahibinin veya lisans alanın dışında izinsiz kullananlara karşı korunması ancak, haksız rekabete dair genel (başta TTK olmak üzere) hükümlerle mümkün olmaktaydı. Bu nedenle, çalışmamızın sonlarına doğru bu tür düzenlenmeyide el almış bulunmaktayız.

Roma devrine kadar uzanan, marka hakkından farklı olarak, orijini ancak, 18. ve 19. asırlara ulaşan, tasarım hakkının korunmasının tatbikatı ile ilgili olarak, Yüksek Yargıtayın kararları yanında Amerikan ve İngiliz Sistemlerinin bu alandaki uy–gulamalarındanda örnekler vermiş bulunmaktayız.