Asker Kişilere Uygulanan Disiplin Yaptırımlarının Hukuki Rejimi

Savuma ve güvenlik kamu hizmetini yerine getiren Türk Silahlı Kuvvetlerinde (TSK) disiplinin tesisi, bu hizmetin etkinlik ve sürekliliğini sağlayacak en önemli araçtır. 16 Şubat 2013 tarihinde yürürlüğe giren 6413 sayılı TSK Disiplin Kanunu ile askeri disiplin hukukunda köklü değişiklikler yapılmıştır. Türk hukukunda uzun yıllar tartışılan disiplin mahkemeleri - Anayasal zorunluluk gereği - savaş zamanında geçerli olmak üzere işlevsiz hale getirilmiş, disiplin amirleri askeri disiplin hukukunda en önemli “aktör” haline getirilmiştir. TSK’dan ayırma ve yalnızca barış zamanında uygulanacak hizmet yerini terk etmeme, oda hapsi ve aylıktan kesme cezaları yargısal denetime açılmış, diğer bütün cezalar hakkında yargısal denetim yasağı devam etmiştir.

Çalışmamızın birinci bölümünde disiplin hukuku, idare hukuku ilke ve kuralları bağlamında ele alınmıştır. İdari işlem niteliğinde olan disiplin yaptırımlarının yetki, şekil, sebep, konu ve maksat unsurları üzerinde durulmuştur. Ancak askeri disiplin hukukunda uygulanan disiplin yaptırımlarının cezai mahiyeti dikkate alındığında, salt idare hukukunun koruyucu mekanizmaları ile yetinilemez. Bu kapsamda çalışmamızın ikinci bölümünde, Danıştay uygulaması ve Anayasa Mahkemesi içtihatları da dikkate alınarak, memur güvenliği ilkesi yanında aleyhe bozma yasağının, lehe kanun uygulamasının, cezaların şahsiliği ilkesinin, mükerrer cezalandırma yasağının, masumiyet karinesinin, hukuka aykırı bulguların delil olarak kullanılması yasağının, suçta ve cezada kanunilik ilkesinin disiplin hukukundaki uygulaması üzerinde durulmuştur. Ayrıca birçok disiplin yaptırımı hakkında devam eden yargısal denetim yasağı hukuk devleti, eşitlik ilkesi, hak arama özgürlüğü ve adil yargılanma hakkı açısından değerlendirilmiştir.