Önsöz (1. ve 2. Basımlar İçin)
5
I. YAPISALCI DİLBİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ
21
II. SES BİLGİSİ – SESBİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ
43
III. BİÇİMBİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ
65
IV. ANLAMBİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ
89
V. SÖZCELEME KURAMI VE DİL ÖĞRETİMİ
135
VI. EDİMBİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ
173
VII. METİN DİLBİLİMİ VE DİL ÖĞRETİMİ
203
VIII. GEREKÇELENDİRME VE DİL ÖĞRETİMİ
235
IX. RUHDİLBİLİM, BİLİŞSEL DİLBİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ
259
X. TOPLUMDİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ: DİLİ, İÇİNDE GELİŞTİĞİ TOPLUMSAL BAĞLAMDA ÖĞRENME
293
Önsöz (1. ve 2. Basımlar İçin)
5
I. YAPISALCI DİLBİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ
1. Saussure ve Yapısalcılık
22
2. Dizge ve Değer Kavramları
27
4. Louis Hjelmslev ve Glosematik
32
5. Amerikan Yapısalcığı
33
5.1. Leonard Bloomfield ve Dağılımcılık
34
5.2. Noam Chomsky ve Üretici–Dönüşümsel Dilbilgisi
34
5.2.1. Derin Yapı / Yüzeysel Yapı
35
6. Dilbilim ve Dil Öğretimi
36
6.3. Dilin Sözlü Biçimi
38
II. SES BİLGİSİ – SESBİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ
1. Ses Bilgisi ve Sesbilim
44
1.1. Tanım ve Ayrımlar
44
2. Sesbilim ve Bileşenleri
47
2.1.1. Sesbirimler ve Sesbirim Sınıflamaları
48
2.2.2. Hecelerde ve Sözcüklerde Vurgu
50
3.2. Sesbilimin Günümüzdeki Yeri
53
3.2.1. İletişimsel Yaklaşım
53
3.2.2. Eylem Odaklı Yaklaşım
54
4. Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni’nde Sesbilim
54
4.1. Ses Bilgisel Yeti
55
4.2. Sesbilimsel Beceri
56
5. Dil Öğretiminde Ses bilgisi ve Sesbilim
56
5.1. Yabancı Dil Olarak Fransızca Ders Kitaplarından Alıştırma Örnekleri
56
5.2. Yabancı Dil Olarak İngilizce Ders Kitaplarından Alıştırma Örnekleri
58
5.3. Yabancı Dil Olarak Türkçe Ders Kitaplarından Alıştırma Örnekleri
60
III. BİÇİMBİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ
2. Biçimbilim: Kapsam ve Tanımlar
66
2.2. Kök, Gövde, Taban
68
3. Çekimsel Biçimbilim
69
4. Türetimsel Biçimbilim
75
5. Biçimbilimsel Süreçler
77
5.2. Bileşme / Bileştirme
77
5.6. Kırpma / Kısaltma
78
5.7. Başharfleştirme / Başlık Kısaltma
78
5.8. Ödünçleme / Ödünç alma
78
6. Diller için Avrupa Ortak Başvuru Metninde Biçimbilim
79
7. Yabancı Dil Öğretiminde Biçimbilim
80
7.1. Yabancı Dil Olarak Fransızca Ders Kitaplarından Biçimbilimsel Örnekler
81
7.2. Yabancı Dil Olarak İngilizce Ders Kitaplarından Biçimbilimsel Örnekler
82
7.3. Yabancı Dil Olarak Türkçe Ders Kitaplarından Biçimbilimsel Örnekler
83
IV. ANLAMBİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ
2.2. Anlam ve Gönderge
92
2.3. Anlam, Bağlam ve İletişim Durumu
93
3. Yirminci Yüzyılda İki Çözümleme Yöntemi
94
3.1. Anlambirimcik Çözümlemesi
94
3.2. Ön–Tür Anlambilimi
98
4.1. Düzanlam/Yananlam
100
6.1. Toplumsal–Kültürel Değişiklikler
104
6.1.1. Anlam Daralması
105
6.1.2. Anlam Genişlemesi
105
6.1.3. Anlam Değişimi (ya da Bir Başka Anlama Geçiş)
106
6.1.4. Anlam İyileşmesi
106
6.1.5. Anlam Kötüleşmesi
106
6.1.6. Somut Anlam / Soyut anlam
107
6.1.7. Belirtik Anlamdan Örtük Anlama
107
6.1.7.1 Motif, İzlek ve Yerdeşlik
107
6.2. Biçimsel Değişiklikler
109
6.2.1. Türetilme Alanı
109
7. Anlambilim ve Dil Öğretimi
110
7.1. Anlamsal Bağıntılar
111
7.1.1. Dış Anlamsal Bağıntılar
111
7.1.1.1. Eşanlamlılık
111
7.1.1.1.1. Mutlak Eşanlamlılık
111
7.1.1.1.2. Göreceli Eşanlamlılık (Yakın Anlamlılık)
112
7.1.1.1.3. Göreceli Eşanlamlılıkta Derecelenme
112
7.1.1.1.4. Eşanlamlılığın Özelleşmesi
112
7.1.1.2. Karşıt Anlamlılık
113
7.1.1.2.1. Bütünleyici Karşıtlıklar (ya da Çelişkin Karşıtlıklar)
113
7.1.1.2.2. Derecelenen Karşıtlıklar
114
7.1.1.2.3. Biçimsel Karşıtlıklar
114
7.1.1.3. Üstanlamlılık, Altanlamlılık
116
7.1.1.4. Açımlama ve Dolaylama
117
7.1.2. İç Anlamsal Bağıntılar
118
7.1.2.1. Tekanlamlılık ve Çokanlamlılık
118
7.1.2.2. Çokanlamlılık ve Eşadlılık
119
7.2.1. Sapma ve Değişmece
121
7.2.1.1. Benzerlik İlişkisi ya da Eğretileme
121
7.2.1.2. Düzdeğişmece
124
7.2.1.3. Kapsamlama (ya da kapsamlayış)
126
V. SÖZCELEME KURAMI VE DİL ÖĞRETİMİ
1. Sözcelemenin Tarihçesi
135
1.1. Sözceleme ve Sözce
137
1.2. Sözceleme ve Söylem
139
2.4. Gönderge ve Gerçeklik
147
3. Sözcelemenin Üç Temel Özelliği
149
4. Sözceleme ve Dil Öğretimi
151
4.2. Sözceleme ve Dilbilgisi
152
4.3. Sözceleme ve Göstericiler
153
4.4. Söylem ve Anlatı
159
4.5. Aktarılan Söylem
161
4.5.1. Doğrudan Aktarılan Söylem (DAS)
161
4.5.2. Dolaylı Aktarılan Söylem (DLAS)
162
4.5.3. Serbest Dolaylı Anlatım (SDA)
163
4.5.4. Serbest Dolaysız Anlatım (SDzA)
164
4.5.5. Anlatısallaştırılmış Söylem (AS)
165
VI. EDİMBİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ
1.1. Edimbilimin Doğuşu ve Söz–Eylem Kuramı
173
1.1.1. Düzsöz / Edimsöz / Etkisöz Edimleri
178
1.1.2. Dolaysız Edimler / Dolaylı Edimler
179
1.1.2.1. Temel Dil Edimleri
179
1.1.3. Dolaylı Dil Edimleri
180
1.2. Grice’ın İlkeleri
182
1.3. Bilişsel Edimbilim ve Bağıntı Kuramı
183
1.4. Bütünleşik Edimbilim
184
2. Dil Öğretiminde Edimbilim
188
2.1. Edimbilimin Dil Öğretimi Alanına Girişi
188
2.2. Dil Öğretiminde Söz Edimleri
188
2.3. Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni’nde Edimbilim
189
2.4. Dil Öğretimi Ders Kitaplarında Söz Edimleri
190
2.5. Uygulama Örnekleri
194
VII. METİN DİLBİLİMİ VE DİL ÖĞRETİMİ
1. Tümce Dilbilgisi – Metin Dilbilgisi
204
3. Tutarlılık – Bağdaşıklık
208
4. İzlek – Yeni Bilgi
211
4.1. İzlekselleştirme – Yeni Bilgi Vurgulaması
213
4.1.1. İzlekselleştirme
213
4.1.2. Yeni Bilgi Vurgulaması
215
5. İzleksel Devamlılık ve Yineleme
216
6.1. Sabit İzleksel İlerleme
220
6.2. Doğrusal İzleksel İlerleme
221
6.3. Türemeli İzleksel İlerleme
222
6.4. Türemeli Yeni Bilgi İlerlemesi
222
6.5. İzleksel İlerlemede Kopma
223
7. Dil Öğretiminde Metin Dilbilimi
223
7.1. Okuduğunu Anlama ve Çözümleme Becerisi
223
7.2. Yazılı Anlatım Becerisi
227
7.3. Duyduğunu Anlama ve Çözümleme Becerisi
228
7.4. Sözlü Anlatım Becerisi
230
VIII. GEREKÇELENDİRME VE DİL ÖĞRETİMİ
1. Gerekçe / Gerekçelendirme
236
1.1. Dilde ve Söylemde Gerekçelendirme
240
1.2. Gerekçe – Topos – Yargı/Sonuç
241
1.3. Gerekçelendirmede Roller ve Stratejiler
242
1.4. Gerekçelendirme Amacı
243
1.6. Uygulama Örnekleri
246
2. Dil Öğretiminde Gerekçelendirme
249
2.1. Etkileşimci Bakış Açısına Göre Gerekçelendirme
250
2.2. Gerekçelendirme ve Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni
251
2.3. Dil Sınıflarında Gerekçelendirme
253
IX. RUHDİLBİLİM, BİLİŞSEL DİLBİLİM VE
1.1. Bilişsel Dilbilim
261
1.1.1. Dilin Yapılaştırma İlkeleri
263
1.1.2. Dilsel ve kavramsal ulamlar
267
3. Bilişsel Yaklaşımlar ve Öğrenme Süreci
272
4. Yabancı Dil Öğrenimi/Öğretimi
273
4.1. Bilişsel Yaklaşımlar ve Yabancı Dil Öğretim Yöntemleri
275
4.2. Öğrenmeyi Etkileyen İçsel Süreçler
277
5. Eğitsel Birim Evrelerine Bilişsel Yaklaşım
281
5.3. Ayrıntılı Anlama
283
X. TOPLUMDİLİM VE DİL ÖĞRETİMİ: DİLİ, İÇİNDE GELİŞTİĞİ TOPLUMSAL BAĞLAMDA ÖĞRENME
1. Tarih ve Kuramsal Söylem
294
1.1. Dilin Toplumsal Katmanı
294
1.1.1. Kurallı Dil ve Değişke
295
1.1.2. “Ölçünlü Dil”den İkidilliliğe
296
1.1.3. Toplumdilbilim bir dilbilimdir
297
1.2. Kimlik Oluşturma Yöntemi Olarak Dil
298
1.2.1. Martha's Vineyard Deneyi
298
1.2.2. Eşit ve eşitsiz dil düzeyleri
299
2. Toplumbilimsel Eğitime Doğru
302
2.1. Her Bir Öğrenciyi Merkeze Alan Eğitim
303
2.1.1. Kaynak Dil Üzerine Bir Düşünce Oluşturma: Çeviri
303
2.1.2. Dil–Kültür İlişkisini İncelemek: Stereotip
305
2.1.3. Her Öğrenenin Algısını Sağlamak: Yazınsal Metin
307
2.2. Toplumsal Nesne Olarak Dil
309
2.2.1. Sosyal Ağın Yeri ve Önemi
309
2.2.2. Toplumsal İlişkileri Öğrenimle Bütünleştirmek: Dil Edimleri
310