Piramit Satış Sistemi

Piramit satış sistemi, katılımcıların, herhangi bir mal veya hizmet almaksızın veya düşük maliyetli ürünleri yüksek fiyatlara almak suretiyle maddi bir bedel ödemesi karşılığında sisteme dahil olduğu ve sistem kurucuları tarafından kendilerine vaat edilen kazancı elde edebilmek için sisteme kendileri gibi davranacak yeni katılımcıları eklemek suretiyle bir silsileyi devam ettirdiği, yasal olmayan ve gerçekleşmesi imkânsız bir yatırım sistemidir. Ülkemizde piramit satış sistemine ilişkin ilk yasal düzenleme, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 80. maddesi ile yapılmıştır. Bu düzenleme ile piramit satış sisteminin kurulması, yayılması ve tavsiye edilmesi yasaklanmıştır. Bu yasağa aykırı hareket edenler hakkında ise Türk Ceza Kanunu'nun ilgili hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.

Piramit satış sistemi, herhangi bir fiziki çalışma veya emeğe dayanmaksızın kısa sürede yüksek oranlarda getiri vaat ettiği için tüm kanuni yasaklamalara rağmen tüketicilerin ilgisini çekmiştir ve çekmeye devam edecektir. Dolayısıyla ilerleyen yıllarda da çeşitli mağduriyetlerin yaşanması öngörülebilir bir durumdur. Bu nedenle piramit satış sisteminin tüm unsurlarıyla incelenmesi ve kendisine işleyiş olarak oldukça benzeyen ve yasal olarak faaliyet gösteren network marketing sisteminden ayırt edilebilmesi önem arz etmektedir. Bu doğrultuda, çalışmamızda piramit satış sistemine ilişkin hem ülkemizde hem de bazı yabancı ülkelerde öngörülen kanuni düzenlemelere yer verilmiştir.

Piramit satış sisteminin unsurları, hukuki niteliği ve network marketing sisteminden ayrılan noktaları ayrıntılı şekilde ele alınmıştır. Sonrasında ise, piramit satış sisteminin hukuka aykırılığı sebebiyle sistem kurucularının veya işletenlerinin özel hukuk, ceza hukuku ve idare hukuku alanında karşılaşabilecekleri sonuçlar ve yaptırımlar incelenmiştir. Son olarak ise bu sistemin kurulması, işletilmesi ve yayılması sebebiyle zarar gören kişilerin başvurabileceği hukuki çarelere yer verilmiştir.