Katkıda Bulunan Yazarlar Hakkında
7
1. SESLEM YAPISI VE TİTREŞİM(LİLİK) HİYERARŞİSİ
33
2.3. Türkçenin Seslem Yapısının Tipik Görünümleri
38
3. Seslem Modelleri ve Kuramsal Yaklaşımlar
40
3.2. Bürünbirimcik Modeli
42
4. Titreşim(lilik) Hiyerarşisi ve Seslem Yapısındaki Rolü
44
5. Titreşim(lilik) Hiyerarşisinde Kuramsal Yaklaşımlar
49
5.1. Önceki Yaklaşımlar
49
5.2. Günümüz Yaklaşımları
51
6. Türkçede Titreşim(lilik) Hiyerarşisinin İşleyişi
61
Bölümde Kullanılan Terimler Listesi
71
2. TÜRKÇEDE SÖZCÜK VURGUSU
73
Fatoş EREN ÖZDEMİR & Ahmet Bilal ÖZDEMİR
2. Türkçede Sözcük Vurgusu Örüntüleri
74
3. Kuramsal Yaklaşımlar
75
3.2. Inkelas (1999); Inkelas ve Orgun (1998, 2003)
78
3.3. Kabak ve Vogel (2001, 2005)
79
Bölümde Kullanılan Terimler Listesi
99
3.1. SESBİLİM–BİÇİMBİLİM ARAKESİTİ
103
1. Biçimses Değişkeleri: Biçim, Ses ve Biçimses
103
2. Biçimsel Biçimlenme, Sessel Değişme
104
3. Biçimsesi Türkçede Ne İlginç Kılar?
106
3.1. Dışsal Uyum Hep Etkin
107
3.2. Biçimses ve Ünsüz Uyumu
110
3.3. İkililikler: Yerleştirim mi Silim mi?
111
3.4. Diğer İkililikler
113
3.4.1. Ünlü Uzaması ve İkizleşme
113
3.4.2. Sözcük Sonunda Titreşme
115
3.4.3. /k/ Ötümlüleşmesi ve /ɣ/ Silinmesi
117
Bölümde Kullanılan Terimler Listesi
125
3.2. SESBİLİM–SÖZDİZİM ARAKESİTİ
127
2. Sesbilim–Sözdizim Arakesiti Yaklaşımları
127
2.1. Doğrudan Erişim/Gönderim Kuramı
127
2.1.1. Doğrudan Erişim Kuramı
129
2.2. Bürünsel Aşamalanma Kuramı
134
2.2.1. İlişki Temelli Yaklaşım
136
2.2.2. Uç Temelli Yaklaşım
138
2.3. Yetinmeci Dolaysız Gönderim
142
2.4. Bürünsel Evre Yaklaşımı
144
2.5. Birleştirmeden Önce Dağıt
146
2.6. Sesbilimsel Öbekleme ve Çoklu Dağıtım
150
Bölümde Kullanılan Terimler Listesi
155
3.3. TÜRKÇEDE BÜRÜN VE SÖZDİZİM ARAKESİTİ
157
1.1. Bürün–Sözdizim Arakesiti Kuramlarına Kısa Bir Giriş
158
1.2. Dolaylı Gönderim Kuramı Çerçevesinde Bürünsel Aşamalanma
160
2. Türkçenin Bürün Yapısı: Genel Bir Görünüm
164
2.1. Öbek Dili olarak Türkçe: Tipolojik Bir Sınıflandırma
164
2.2. Türkçenin Ton ve Perde Vurgusu Dağarcığı
165
2.3. Türkçenin Bürünsel Kurucu Yapıları
166
2.3.1. Bürünsel Baş ve Baş Dışı Alan
166
2.3.2. Odaklama için Bürünsel Başlar aracılığıyla Bürünsel Belirginlik Oluşturma
169
2.3.2.1. Türkçede Bir Odak Konumu Var mı?
171
2.3.2.2. Çalkalama ve Bürünsel Odak Hizalaması
173
3. Bürünsel Kısıtlamalar ve Türkçenin Bürün Dilbilgisi
177
3.1. Bürünsel Sadıklık Kısıtları ve Eşleşme Kuramı
178
3.2. Sadıklık Kısıtları Dışı Kalan Sözdizimsel Unsurlar
180
3.3. Türkçe Bürün Dilbilgisinde Düzgünlük Kısıtları ve Neden oldukları Arakesit Uyuşmazlıkları
183
3.3.1. Kapsamlama Kısıtı
184
3.3.2. Yinelemesizlik Kısıtı
184
3.3.3. En Fazla İkicillik (EFİ) Kısıtı
187
Bölümde Kullanılan Terimler Listesi
195
3.4. SESBİLİMSEL ÇERÇEVEDE ÖZELLİK GÜDÜMLÜ ÇİZGİSELLEŞTİRME
197
Murat ÖZGEN & Selçuk İŞSEVER
2. Özellik Güdümlü Çizgiselleştirme
201
2.1. Özellik Güdümlü Çizgiselleştirmenin İşleyişi
201
2.2. Özellik Güdümlü Çizgelleştirmenin Kavramsal Yönü
206
2.3. Örnek Türetim Senaryoları
209
Bölümde Kullanılan Terimler Listesi
218
3.5. SESBİLİM–ANLAMBİLİM ARAKESİTİ
221
2.1. Bilgi Yapısının Unsurları
225
2.1.1. Bilgi Paketleme
225
3. Anlambilimsel Odak
232
Bölümde Kullanılan Terimler Listesi
243
3.6. SESBİLİM–TOPLUMDİLBİLİM ARAKESİTİ: DİL DEĞİŞİMİ
247
2. Dil Değişimi ve Değişkeci Toplumdilbilim
249
2.1. Martha’s Vineyard Çalışması (1963)
249
2.2. Alışveriş Merkezi Çalışması (1966, 1972)
251
2.3. Değişkeci Toplumdilbilimin Üç Dalgası
252
3. Dil Değişimi: Sesbilim – Toplumdilbilim Arakesiti
254
4. Bugünün Çoğunluğu: Değişkeci Toplumdilbilim ve Sesbilgisi
260
Bölümde Kullanılan Terimler Listesi
265
4. SESBİLGİSİ, KONUŞMA ÜRETİMİ VE AKUSTİK KURAMLAR
269
1.1. Konuşma Organları
270
2.1. Konuşma Üretimi Akustik Kuramı: Bir Ünlü Üretim Modeli olarak Tüp Rezonansı
276
2.2. Ünlü Üretimi Kaynak–Süzgeç Kuramı
280
3. Konuşucu Özelliklerinin Akustik Karşılıkları
286
3.2. Kadınlarda Ses Üretimi
287
3.3. Çocuklarda Ses Üretimi
288
3.5. Cinsiyet ve Vücut Yapısı
289
4. Sesbilgisi Uygulama Alanlarında Adli Konuşmacı Tanıma
289
Bölümde Kullanılan Terimler Listesi
293
5. HESAPLAMALI SESBİLGİSİ
295
5.1. ÜNLÜ FORMANT NORMALİZASYONU: R PROGRAMLAMA DİLİNDE BİR UYGULAMA
297
Özgür AYDIN & İpek Pınar UZUN
2. Formant Frekansları
297
2.1. Temel Frekans (F0)
297
2.2. Ünlü Formant Frekansları
298
2.3. Ünsüz Formant Frekansları
299
3. Ünlü Formant Normalizasyonu
300
3.1. Bilgi Türleri ve Ünlü Normalizasyonu
300
3.2. Ünlü Normalizasyonlarının Sınıflandırması
301
4. Ünlü Normalizasyonu İşlemleri ve R Uygulamaları
303
4.1. Ünlü–İçsel / Formant–İçsel Ölçekler
304
4.2. Ünlü–İçsel / Formant–Dışsal Ölçek
306
4.3. Ünlü–Dışsal/ Formant–İçsel Ölçekler
307
4.4. Ünlü–Dışsal/ Formant–Dışsal Ölçek
311
5. Uygulama: Türkçede Formant Normalizasyonu
312
Bölümde Kullanılan Terimler Listesi
321
5.2. HESAPLAMALI SESBİLGİSİNDE EZGİ SENTEZLEME
323
1. Hesaplamalı Sesbilgisi Alanına Genel Bakış
323
2. Ezgi ve Temel Akustik Bileşenleri
324
2.1. Temel Sıklık (F0) ve Perde Vurguları (Hz)
325
2.2. F1 ve F2 Formant Değerleri (Hz)
325
2.3. Enerji Yoğunluğu (dB)
326
2.4. Spektral Eğim (dB/oktav)
327
3. Ezgi Kuramları ve Günümüz Modelleri
327
3.1. Öncü Yaklaşımlar
327
3.1.1. İngiliz Ezgi Okulu
327
3.1.2. Hollanda Ezgi Okulu
328
3.2. Perde Değerine Dayalı Ezgi Sentezleme
329
3.2.1. Özerkparçalı–Ölçülü Sesbilim ve ToBI Modeli
329
3.2.2. INTSINT Ezgi Modeli
332
3.2.3. MOMEL Ezgi Modeli
333
3.2.4. Fujisaki Üstdüşümsel Modeli
335
3.2.5. Eğim (TILT) Modeli
337
3.2.6. PAintE Ezgi Modeli
339
4. Metinden Konuşma Sentezleme (MKS): Türkçede Ezgi ve Bileşenleri Modellemesi
340
Bölümde Kullanılan Terimler Listesi
348
6. İŞARET DİLLERİNDE SESBİLİMSEL GÖRÜNÜMLER
351
2. İşaret Dilleri ve Sesbilim
351
2.2. Ses–Anlam İlişkisi
359
2.3. En Küçük Çiftler
362
2.4. Ötümlülük Hiyerarşisi
367
2.3.3. Bürünsel Sözcük
374
2.3.4. Sesbilimsel Öbek
375
Bölümde Kullanılan Terimler Listesi
382
7. BİRİNCİ VE İKİNCİ DİLDE SESBİLİM
383
7.1. ANADİLİ ÖĞRETİMİ SÜRECİNDE SESBİLGİSİ VE SESBİLİM FARKINDALIĞI: 2019 TÜRKÇE ÖĞRETİM PROGRAMI
385
2. Türkçe Öğretim Programı
387
2.1. Türkçe Öğretim Programının Ses Öğretimine Yaklaşımı
387
2.2. Türkçe Öğretim Programında Ses ve Bürün Dizgesine Yönelik Kazanımlar
389
Bölümde Kullanılan Terimler Listesi
404
7.2. İKİNCİ DİLDE SESLETİM VE ANLAŞILABİLİRLİK
405
2. İkinci Dilde Anlaşılabilirlik
406
2.1. Anlaşılabilirliğin Tanımlanması
406
2.2. Anlaşılabilirlik, Anlama Çabası ve Aksanlılık
407
2.4. Sesletim, Anlaşılabilirlik, Konuşucular ve Bağlam
411
2.5. Anlaşılabilirlik, Anlama Çabası ve Aksanın Araştırılması
413
3. İkinci Dilde Sesletimin Öncelikleri
415
3.1. Sesletimde Anadili Düzeyi ve Anlaşılabilirlik Hedefleri
415
3.2. Anlaşılabilirlik ve Sesbirimler
416
3.3. Sesletim Öğretiminin Önceliklerine Yönelik Modeller
418
3.3.1. İşlevsel Yük İlkesi
418
3.3.2. Ortak Dil Çekirdeği
420
Bölümde Kullanılan Terimler Listesi
428