Siparişlerim

Ana Sayfa

Hukuk Kitapları

Ceza Hukuku

Şirket Yöneticilerinin Ceza Sorumlulukları

Doç. Dr. Reşit Karaaslan

2. Baskı,

Temmuz 2023

Kitabın Detayları

Dili:

Türkçe

Ebat:

16x24

Sayfa Sayısı:

444

Barkod / ISBN:

9789750286070

Kapak Türü:

Karton Kapaklı

Yayınevi:

Seçkin Yayıncılık

Kitabın Fiyatı:

650,00₺

24 saat içerisinde temin edilir.

Kitabın Açıklaması

Türk ekonomi ceza hukukunun "özel hükümler"i pek çok çalışmaya konu olmuştur; "genel hükümler"i ise bugüne kadar yeterince ele alınmamıştır. Bu eser, anılan bu eksikliğin giderilmesini ve böylelikle şirket faaliyetleri çerçevesinde işlenen suçlarda gerçek sorumluların ortaya çıkarılması için gerekli hukuki alt yapının ortaya konulmasını amaçlamaktadır.

Şirket faaliyetleri çerçevesinde işlenen suçlarda, sorumluluğu ilk tartışılması gereken kişiler şirket yöneticileridir. Ne var ki bu kişilerin aldığı kararlar, şirket yöneticilerinin altında yer alan çalışanlarca icra edilir. Suç genel teorisi "son hareketi gerçekleştiren kişiyi" esas aldığından, üst düzey çalışanlar olan şirket yöneticilerinin ceza sorumluluğunu temellendirmekte güçlüklerle karşılaşılmaktadır. Eserde; nedensellik bağı ve objektif isnadiyet, müşterek faillik, dolaylı faillik, garantörsel ihmali suç gibi bazı temel kavramların ekonomi ceza hukukunda ne ifade ettiği açıklanarak, "üst"ün sorumluluğunun esasları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Yine kurul hâlinde alınan kararlara özel bir önem atfedilmiştir; zira şirket faaliyeti çerçevesinde işlenen suçların kaynağı çoğu zaman kurul kararıdır.

Yeni baskıda, ilk baskıdan bu yana geçen zamanda yayımlanan ilgili eserler, dipnotlara ve kaynakçaya eklenmiştir.

Kitabın Konu Başlıkları

Kurul Hâlinde Alınan Kararlarda Nedensellik Bağı ve Faillik

Şirket Faaliyeti Kapsamında İşlenen Suçlarda Gerçek Kişilerin Ceza Sorumluluğu

Aralarında Hiyerarşik İş İlişkisi Bulunmayan Birden Çok Kişinin Neticeye Sebebiyet Vermesi

Aralarında Hiyerarşik İş İlişkisi Bulunan Birden Çok Kişinin Neticeye Sebebiyet Vermesi

Alt Çalışanın Suç İşlemesini Engellemeyen Yöneticinin İhmalden Doğan Sorumluluğu

Kitapla İlgili Kategoriler

Hukuk Kitapları>Ceza Hukuku

Hukuk Kitapları>Ticaret Hukuku>Şirketler Hukuku

Yorumlar

Kitabın İçindekileri

Önsöz

Kısaltmalar

Giriş

I. ÇALIŞMANIN AMACI

II. ÇALIŞMANIN KAPSAMI

III. ÇALIŞMANIN EKONOMİ CEZA HUKUKU İLE BAĞLANTISI

A. Şirket Faaliyeti Çerçevesinde İşlenen Suçlarda Bireysel Ceza Sorumluluğunun Belirlenmesinin Zorunluluğu

B. Şirket Faaliyeti Çerçevesinde İşlenen Suçlarda Bireysel Ceza Sorumluluğunun Belirlenmesinin Zorluğu

C. “Deri Spreyi/Erdal” Kararı

IV. ÇALIŞMANIN CEVAPLAMAYA ÇALIŞTIĞI SORU

A. Delegasyona Rağmen Kararın Kurul Tarafından Alınması

B. İhmal Suretiyle İşlenen Taksirli Suç

V. ÇALIŞMANIN PLANI

Birinci Bölüm

KURUL KARARLARINDA NEDENSELLİK BAĞI SORUNSALI

I. KAVRAM OLARAK NEDENSELLİK BAĞI

A. Nedensellik Bağı Kavramını İsnadiyet Sorunsalı ile Birlikte Ele Alan Görüşler

B. Şart Teorisi

1. Conditio Sine Qua Non–Formülü

a. Rezerv Sebepler ve Hipotetik Nedensellik

b. Alternatif Nedensellik

2. Kanuna Uygun Şart–Formülü

3. Şart Teorisi Çerçevesinde Tartışılması Gereken Diğer Meseleler

a. Atipik Nedensellik

b. Nedenselliğin Kesilmesi

c. Öne Geçen Nedensellik

C. Şart Teorisine Göre Sorumluluğun Belirlenmesi

1. Objektif İsnadiyet Teorisine Dair Genel Açıklamalar

2. Nedensellik Bağında Özellik Gösteren Durumlara Objektif İsnadiyet Teorisinin Yaklaşımı

a. Kümülatif Nedensellik

b. Öne Geçen Nedensellik

c. Alternatif Nedensellik

d. Hipotetik Nedensellik

e. Hukuka Uygun Alternatif Davranışlar

aa. Yalın Nedensellik Teorisi

bb. Kaçınılabilirlik Teorisi

cc. Riskin Yükseltilmesi Teorisi

f. Kasıtlı Olarak Hareket Eden Üçüncü Kişinin Araya Girmesi

aa. Uygun İsnadiyet Teorisi

bb. İsnadiyet İlişkisinin Kesilmesi Teorisi

cc. Sınırlı Sorumluluk Alanı Teorisi

II. İCRA SURETİYLE İŞLENEN SUÇLARDA KURUL HÂLİNDE ALINAN KARARLARIN NEDENSELLİK BAĞI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

A. Kanuna Uygun Şart Formülü Çerçevesinde Nedensellik Bağının Tespiti

1. Formülün Yalın Hâli

2. Yeterli Asgari Şart Teorisi

a. Teoriye Genel Bakış

b. Teorinin Kurul Hâlinde Alınan Kararlara Aktarılması

3. Kanuna Uygun Şart Formülünün Yalın Hâlinin ve Yeterli Asgari Şart Teorisinin Yetersiz Kaldığı Durumlar

a. Psikolojik Nedensellik

b. Somut Olaya Uygulanabilecek Doğa Yasasının Olmaması ya da Bu Yasanın Tekniğin Geldiği Seviyede Henüz Bilinmiyor Olması

101

aa. Kanuna Uygun Şart Formülünün Determinist Düzenliliğe Atfı

101

bb. Olasılıklı Nedensellik Modeli

104

4. Ara Değerlendirme – Conditio–Formülü ve “Black Box” Modeli

107

5. Genel Nedensellik

109

a. Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu – Kısa Bir Bakış

109

b. İmalatçının Cezai Sorumluluğunun Belirlenmesinde Nedensellik Bağının Tespiti

112

c. Dolaylı Sonuç Çıkarma Yönteminin Değerlendirilmesi

115

B. Conditio–Formülü Çerçevesinde Nedensellik Bağının Tespiti

121

1. Somut Biçimiyle Netice Öğretisi

122

2. Alternatif Nedensellik ve Kümülatif Nedensellik

126

3. Savunulan Diğer Görüşler

130

a. Oylama Sırasındaki Oy Kullanma Sıralamasına Göre Nedensellik Bağının Tespiti

130

b. Sırf Kurul Üyesi Olmaktan Dolayı Kullanılan Her Oyun Nedensel Addedilmesi

133

4. Sorunun Çözümü – Kümülatif Nedenlerin Alternatifliği

134

III. İHMAL SURETİYLE İŞLENEN SUÇLARDA KURUL HÂLİNDE ALINAN KARARLARIN NEDENSELLİK BAĞI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

142

A. Kümülatif Nedensellik ve Alternatif Nedensellik

144

B. Kümülatif Nedenlerin Alternatifliği

145

IV. KURUL HÂLİNDE ALINAN KARARLARIN OBJEKTİF İSNADİYET ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

148

A. Yan Yana Faillerin Eylemlerinin Zamansal Olarak Aynı Anda Mevcut Olmadığı Durumlar

150

B. Kaçınılabilirlik Teorisi vs. Riskin Yükseltilmesi Teorisi

155

C. Değerlendirme

158

D. Ulaşılan Sonuçların Yan Yana Faillerin Eylemlerinin Zamansal Olarak Aynı Anda Mevcut Olduğu Durumlara (Kurul Kararlarına) Aktarılması

163

V. ARA DEĞERLENDİRME – ULAŞILAN SONUÇLARIN ÖRNEK OLAYLAR ÇERÇEVESİNDE ÖZETİ – İKİNCİ BÖLÜME DAİR ÖN AÇIKLAMALAR

167

İkinci Bölüm

KURUL KARARLARINDA MÜŞTEREK FAİLLİK SORUNSALI

I. MÜŞTEREK FAİLLİK KURUMUNA GENEL BAKIŞ

181

A. Müşterek Fail: Tipik Eyleme Egemen Olan Kişi

181

B. Müşterek Failliğin Şartları

186

1. Ortak Suç İşleme Kararı

187

2. Suçun Birlikte İcrası

189

a. Suçun Yalnızca Hazırlık ve Planlama Safhasında Sunulan Katkı

189

b. Sukzesif Müşterek Faillik

196

II. KURUL KARARININ İCRASI İLE İŞLENEN SUÇUN KASTEN İŞLENEN BİR SUÇ OLMASI DURUMUNDA KURUL ÜYELERİNİN MÜŞTEREK FAİL OLARAK SORUMLU TUTULMASI

202

A. Müşterek Faillikten Bahsedilebilmesi İçin Suç Ortaklarından Her Birinin Katkısı Nedensel Olmak Zorunda Mıdır?

202

1. Müşterek Failliği Karşılıklı Azmettirme Olarak Açıklayan Görüş

203

2. Müşterek Failliği Müstakil Faillik ile Dolaylı Failliğin Kombinasyonu Olarak Açıklayan Görüş

204

3. Değerlendirme – Müşterek Failliğin Nedensellik Bağını İkame Edici Etkisi

204

4. Alternatif Müşterek Faillik

208

5. Additif Müşterek Faillik

209

6. Ulaşılan Sonucun Kurul Hâlinde Alınan Kararlar İçin İfade Ettiği Anlam

212

B. Müşterek Failliğin Ortak Suç İşleme Kararı ve Suçun Birlikte İcrası Olarak İfade Edilen Şartları Kurul Hâlinde Alınan Kararlar İçin Ne Anlam İfade Etmektedir?

213

C. Yatay İlişkide Müşterek Failliğin Kabul Edilmesinin Dikey İlişkide İfade Ettiği Anlam: Müşterek Dolaylı Faillik

218

III. KURUL KARARININ İCRASI İLE İŞLENEN SUÇUN TAKSİRLE İŞLENEN BİR SUÇ OLMASI DURUMUNDA KURUL ÜYELERİNİN MÜŞTEREK FAİL OLARAK SORUMLU TUTULMASI

232

A. Taksirli Suçlarda Müşterek Faillik Kurumunun Tartışılması Gerekmeyen Durumlar

234

1. Kasıtlı Bir Suça Taksirle veya Taksirli Bir Suça Kastla İştirak Olmaz Kuralı

234

2. Taksirli Davranışa Üçüncü Bir Kişinin Taksirli Davranışının Eklendiği ve Herkesin Kendi Taksirli Fiilinden Dolayı Sorumlu Tutulabildiği Durumlar

239

3. Güven İlkesi ve Yetki Devrinin Taksirli Suçlarda İcra Ettiği Fonksiyon

243

B. Taksirli Suçlarda Müşterek Faillik Kurumunun Tartışılması Gereken Durumlar

254

1. Nedensellik Bağının Tespit Edilemediği Olaylarda Taksirli Suçlarda Müşterek Faillik Kurumu

254

a. Örnek Olaylar Bağlamında Meseleye İlişkin Görüşlerin Genel Hatları ile Ortaya Konması

254

b. Taksirli Suçlarda Müşterek Faillik Kurumunu Reddeden Görüşün Nedensellik Bağının Tespit Edilemediği Olaylara İlişkin Çözüm Önerileri

259

aa. In Dubio Pro Reo–Kuralı Uyarınca Sorumsuzluk Çözümü

259

bb. Tek Faillik Sistemi Uyarınca Yan Yana Faillik Çözümü

261

cc. Garantörlük Çözümü

262

dd. Ara Değerlendirme

263

c. Taksirli Suçlarda Müşterek Failliği Kabul Etmeyen Görüşün Taksirli Suçlarda Müşterek Failliği Kabul Eden Görüşe Karşı İleri Sürdüğü Argümanlar ve Bunların Değerlendirilmesi

263

d. Taksirli Suçlarda Müşterek Faillik Kurumunun Şartları

268

2. Kurul Hâlinde Alınan Kararlarda Taksirli Suçlarda Müşterek Faillik Kurumu

270

3. Yatay İlişkide Müşterek Failliğin Kabul Edilmesinin Dikey İlişkide İfade Ettiği Anlam: Taksirli Müşterek Dolaylı Faillik

272

IV. ÖZEL DURUMLAR

275

A. Hukuka Uygun Yönde Oy Kullanan Kurul Üyesi

275

B. Çekimser Oy Kullanan Kurul Üyesi

278

C. Toplantıya Katılmayan Kurul Üyesi

280

D. Veto Hakkına Sahip Kurul Üyesi

281

E. Oylamanın Gizli Yapılması

283

V. ARA DEĞERLENDİRME – ULAŞILAN SONUÇLARIN ÖRNEK OLAYLAR ÇERÇEVESİNDE ÖZETİ – ÜÇÜNCÜ BÖLÜME DAİR ÖN AÇIKLAMALAR

284

Üçüncü Bölüm

KURUL KARARLARININ HİYERARŞİK İŞ İLİŞKİSİ

ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

I. ORGANİZASYON HÂKİMİYETİNE DAYALI DOLAYLI FAİLLİK

296

A. Genel Açıklamalar

296

B. İllegal Örgütlenmelerde Organizasyon Hâkimiyetine Dayalı Dolaylı Faillik Kurumu

301

1. Kurumun Kurgulanmasının Altında Yatan Sebep

301

2. Kurumun Uygulanabilirliği İçin Öğreti Tarafından Ortaya Konulan Şartlar

306

a. Hiyerarşik Şekilde Örgütlenmiş Bir Güç Aygıtının Varlığı

307

b. Güç Aygıtının Hukuk Normlarından Sıyrılmış Olması

311

d. Doğrudan Failin Organizasyon İçin Tipik Olan Suçun İşlenmesine Eğilimli Olması

314

3. Kurumun Alman Federal Yüksek Mahkemesi (BGH) ve Türk Kanun Koyucusu Tarafından Tanınması

316

a. Alman Federal Yüksek Mahkemesi (BGH)

316

b. Türk Kanun Koyucusu (TCK m. 220/5)

324

C. Legal Örgütlenmelerde Organizasyon Hâkimiyetine Dayalı Dolaylı Faillik Kurumu

329

1. Genel Açıklama

329

2. Alman Federal Yüksek Mahkemesi (BGH)

331

3. Alman Öğretisinin Konuya Yaklaşımı ve Önerdiği Çözüm Yolları

335

a. Organizasyon Hâkimiyetine Dayalı Dolaylı Faillik Kurumunun Legal Örgütlenmelere Aktarılabileceğini Kabul Eden Görüş

335

b. Organizasyon Hâkimiyetine Dayalı Dolaylı Faillik Kurumunun Legal Örgütlenmelere Aktarılabileceğini Reddeden Görüş

336

aa. Sorumluluğun Belirlenmesinde Müşterek Faillik Kurumuna Başvurulması Gerektiğini Savunan Görüş

337

bb. Sorumluluğun Belirlenmesinde Yan Yana Faillik Kurumuna Başvurulması Gerektiğini Savunan Görüş

338

cc. Sorumluluğun Belirlenmesinde Azmettirme Kurumuna Başvurulması Gerektiğini Savunan Görüş

338

dd. Sorumluluğun Belirlenmesinde İhmali Suç Kurumuna Başvurulması Gerektiğini Savunan Görüş

338

4. Değerlendirme

339

a. Organizasyon Hâkimiyetine Dayalı Dolaylı Faillik Kurumu vs. Sorumluluk Prensibi

339

b. Organizasyon Hâkimiyetine Dayalı Dolaylı Faillik Kurumunun Legal Örgütlenmelere Aktarılabileceğini Reddeden Görüşün “Üst”ün Sorumluluğu Hususunda Sunduğu Önerilerin Değerlendirilmesi

341

aa. Sorumluluğun Belirlenmesinde Müşterek Faillik Kurumuna Başvurulması Gerektiğini Savunan Görüşün Değerlendirilmesi

341

bb. Sorumluluğun Belirlenmesinde Yan Yana Faillik Kurumuna Başvurulması Gerektiğini Savunan Görüşün Değerlendirilmesi

344

cc. Sorumluluğun Belirlenmesinde Azmettirme Kurumuna Başvurulması Gerektiğini Savunan Görüşün Değerlendirilmesi

344

dd. Sorumluluğun Belirlenmesinde İhmali Suç Kurumuna Başvurulması Gerektiğini Savunan Görüşün Değerlendirilmesi

346

c. Organizasyon Hâkimiyetine Dayalı Dolaylı Faillik Kurumunun Şartlarının Legal Örgütlenmelere Özgü Yorumlanışı

348

II. “ALT”IN SUÇ İŞLEMESİNİ ENGELLEMEYEN “ÜST”ÜN İHMALDEN DOĞAN SORUMLULUĞU

352

A. Alman Ceza Hukukunda Meselenin Ele Alınışı

352

1. Alman Federal Yüksek Mahkemesi (BGH)

353

2. Alman Öğretisinin Konuya Yaklaşımı

355

a. “Üst”ün İhmalden Doğan Sorumluluğunun Teorik Alt Yapısına Dair Ortaya Konan Görüşler

355

b. Şirket Faaliyeti Çerçevesinde İşlenen Suç Kavramına Dair Ortaya Konan Görüşler

356

B. Türk Ceza Hukuku Bakımından Değerlendirme

358

1. Şekli Hukuki Yükümlülük Öğretisi vs. İşlev Öğretisi: Ekonomi Ceza Hukukunda Garantörlüğün Kaynağı Olarak “Kanun”

359

2. “Üst”ün Fail Sıfatıyla Sorumlu Olacağı Görünüşte İhmali Suçların Sınırlı Sayıda Oluşu – “Üst”ün Şerik Sıfatıyla Sorumlu Olacağı Görünüşte İhmali Suçların Sınırlı Sayıda Olmayışı: İcrai Suça İhmali Davranışla İştirak

370

3. “Üst”ün İhmalden Doğan Sorumluluğunun Şartları ve Bu Sorumluluğun Uygulama Alanı

379

III. ARA DEĞERLENDİRME – ULAŞILAN SONUÇLARIN ÖRNEK OLAYLAR ÇERÇEVESİNDE ÖZETİ

387

Sonuç

397

Kaynakça

403

Kavram Dizini

441

Kitabın Fiyatı: