Yürürlüğe Girişinden Günümüze 1982 Anayasası Doç. Dr. Şebnem Nebioğlu Öner - Kitap
Yürürlüğe Girişinden Günümüze

1982 Anayasası

1. Baskı, 
Şubat 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
13x19
Sayfa:
263
Barkod:
9786253771300
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Yayınevi:
Adalet Yayınevi
Fiyatı:
350,00₺
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
1982 Anayasasında, yürürlüğe girdiği tarihten bugüne, yöneltilen eleştiriler doğrultusunda pek çok değişiklik gerçekleştirilmiştir. Toplam yirmi üç değişiklik süreci yaşayan Anayasa metni; ek fıkra ve maddeler, ifade değişiklikleri, yürürlükten kaldırılan hükümler ve getirilen Yeni Geçici Maddeler ile birlikte, özgün haline nazaran oldukça farklılaşmıştır.
Söz konusu Anayasa değişikliklerinden on dokuzu yürürlüğe girerken, 04.04.2022 tarih ve 4841 sayılı Kanun ile 29.07.2003 tarih ve 4960 sayılı Kanun, Cumhurbaşkanı tarafından tekrar görüşülmek üzere TBMM'ye geri gönderilmesini müteakip TBMM'de herhangi bir işlem tesis edilmediğinden, yürürlüğe girmesi söz konusu olmamıştır. 06.08.1988 tarih ve 3467 sayılı Kanun ile öngörülen değişiklik ise, halkoylamasında reddedilmesi nedeniyle yürürlüğe girmemiştir. 29.7.2003 tarih ve 4960 sayılı Kanun da Cumhurbaşkanı tarafından tekrar görüşülmek üzere TBMM'ye geri gönderilmiş ancak, TBMM tarafından bir işlem yapılmadığından yürürlüğe girmemiştir.
1982 Anayasasının yürürlüğe girdiği tarihten bugüne gerçekleştirilen (yürürlüğe girmeyen dört değişiklik hariç) ondokuz değişiklik kapsamında; Anayasanın yetmişbeş maddesi bir defa, otuzdokuz maddesi iki defa, altı maddesi üç defa, bir maddesi iki defa değişiklik geçirmiş, bu değişiklikler dışında, Anayasa metnine beş geçici madde eklenmiştir (Geçici Madde 17 ila 21).
Yapılan tüm bu değişikliklerin; darbe döneminde hazırlanmış olması nedeniyle otoriter olduğu ve temel hak ve özgürlüklere ilişkin uluslararası eğilime uygun olmayan hükümler taşıdığından bahisle eleştirilen Anayasa'nın, daha demokratik ve temel haklarla uyumlu bir çizgiye getirilmesi amacıyla yapıldığı ifade edilmekle birlikte, değişikliklerin bir kısmı yoğun eleştirileri de beraberinde getirmiştir. Bu kapsamda, yürürlüğe giren toplam on dokuz metin arasında, gerek etkilediği madde sayısı, gerek öngörülen değişiklerin niteliği açısından en önemli olanlar 1995, 2001, 2004, 2010 ve 2017 değişiklikleridir.
Kanaatimizce, tüm bu değişiklik seyrinin kronolojik olarak izlenmesi, mevcut Anayasa hükümlerinin yorumlanmasının yanı sıra, yeni bir Anayasaya/Anayasa değişikliğine ihtiyaç bulunup bulunmadığı ve bunun kapsamının değerlendirilmesinde yol gösterici olacaktır
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
5
İÇİNDEKİLER 
7
TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI
BAŞLANGIÇ
BİRİNCİ KISIM
GENEL ESASLAR
MADDE 
SAYFA
I. Devletin şekli 1 
23
II. Cumhuriyetin nitelikleri 2 
23
III. Devletin bütünlüğü, Resmî dili, bayrağı, milli marşı
ve başkenti 3 
23
IV. Değiştirilemeyecek hükümler 4 
23
V. Devletin temel amaç ve görevleri 5 
24
VI. Egemenlik 6 
24
VII. Yasama yetkisi 7 
24
VIII. Yürütme yetkisi ve görevi 8 
25
IX. Yargı yetkisi 9 
25
X. Kanun önünde eşitlik 10 
26
XI. Anayasanın bağlayıcılığı ve üstünlüğü 11 
27
İKİNCİ KISIM
TEMEL HAKLAR VE ÖDEVLER
BİRİNCİ BÖLÜM
I. Temel hak ve hürriyetlerin niteliği 12 
28
II. Temel hak ve hürriyetlerin sınırlanması 13 
29
III. Temel hak ve hürriyetlerin kötüye kullanılamaması 14 
30
IV. Temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının
durdurulması 15 
31
V. Yabancıların durumu 16 
31
İKİNCİ BÖLÜM
Kişinin Hakları ve Ödevleri
I. Kişinin dokunulmazlığı, maddi ve manevi varlığı 17 
33
II. Zorla çalıştırma yasağı 18 
33
III. Kişi hürriyeti ve güvenliği 19 
35
IV. Özel hayatın gizliliği ve korunması
A. Özel hayatın gizliliği 20 
38
B. Konut dokunulmazlığı 21 
39
C. Haberleşme hürriyeti 22 
40
V. Yerleşme ve seyahat hürriyeti 23 
41
VI. Din ve vicdan hürriyeti 24 
42
VII. Düşünce ve kanaat hürriyeti 25 
43
VIII. Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti 26 
43
IX. Bilim ve sanat hürriyeti 27 
45
A. Basın hürriyeti 28 
47
B. Süreli ve süresiz yayın hakkı 29 
48
C. Basın araçlarının korunması 30 
49
haberleşme araçlarından yararlanma hakkı 31 
50
E. Düzeltme ve cevap hakkı 32 
50
XI. Toplantı hak ve hürriyetleri
A. Dernek kurma hürriyeti 33 
52
B. Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı 34 
53
XII. Mülkiyet hakkı 35 
54
A. Hak arama hürriyeti 36 
54
B. Kanuni hakim güvencesi 37 
55
C. Suç ve cezalara ilişkin esaslar 38 
56
XIV. İspat hakkı 39 
57
XV. Temel hak ve hürriyetlerin korunması 40 
58
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
I. Ailenin korunması ve çocuk hakları 41 
59
II. Eğitim ve öğrenim hakkı ve ödevi 42 
61
III. Kamu yararı
A. Kıyılardan yararlanma 43 
62
B. Toprak mülkiyeti 44 
62
C. Tarım, hayvancılık ve bu üretim dallarında
çalışanların korunması 45 
63
D. Kamulaştırma 46 
64
E. Devletleştirme ve Özelleştirme 47 
65
IV. Çalışma ve sözleşme hürriyeti 48 
66
A. Çalışma hakkı ve ödevi 49 
66
B. Çalışma şartları ve dinlenme hakkı 50 
67
C. Sendika kurma hakkı 51 
68
D. Sendikal faaliyet 52 
69
VI. Toplu iş sözleşmesi, grev hakkı ve lokavt
A. Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı 53 
71
B. Grev hakkı ve lokavt 54 
72
VII. Ücrette adalet sağlanması 55 
73
VIII. Sağlık, çevre ve konut
A. Sağlık hizmetleri ve çevrenin korunması 56 
74
B. Konut hakkı 57 
74
IX. Gençlik ve spor
A. Gençliğin korunması 58 
75
B. Sporun geliştirilmesi ve tahkim 59 
75
X. Sosyal güvenlik hakları
A. Sosyal güvenlik hakkı 60 
76
B. Sosyal güvenlik bakımından özel olarak korunması
gerekenler 61 
76
C. Yabancı ülkelerde çalışan Türk vatandaşları 62 
77
XI. Tarih, kültür ve tabiat varlıklarının korunması 63 
77
XII. Sanatın ve sanatçının korunması 64 
77
XIII. Devletin iktisadi ve sosyal ödevlerinin sınırları 65 
78
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
I. Türk vatandaşlığı 66 
79
II. Seçme, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakları 67 
81
A. Parti kurma, partilere girme ve partilerden ayrılma 68 
83
B. Siyasi partilerin uyacakları esaslar 69 
87
IV. Kamu hizmetlerine girme hakkı
A. Hizmete girme 70 
89
B. Mal bildirimi 71 
89
V. Vatan hizmeti 72 
89
VI. Vergi ödevi 73 
90
VII. Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine
başvurma hakkı 74 
91
ÜÇÜNCÜ KISIM
CUMHURİYETİN TEMEL ORGANLARI
BİRİNCİ BÖLÜM
Yasama
I. Türkiye Büyük Millet Meclisi
A. Kuruluşu 75 
93
B. Milletvekili seçilme yeterliliği 76 
94
C. Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanının
seçim dönemi 77 
96
D. Seçimlerin geriye bırakılması ve ara seçimler 78 
97
E. Seçimlerin genel yönetim ve denetimi 79 
99
1. Milletin temsili 80 
100
2. Andiçme 81 
100
3. Üyelikle bağdaşmayan işler 82 
101
4. Yasama dokunulmazlığı 83 
102
5. Milletvekilliğinin düşmesi 84 
103
6. İptal istemi 85 
105
7. Ödenek ve yolluklar 86 
106
II. Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev ve yetkileri
A. Genel olarak 87 
107
B. Kanunların teklif edilmesi ve görüşülmesi 88 
108
C. Kanunların Cumhurbaşkanınca yayımlanması 89 
109
D. Milletlerarası andlaşmaları uygun bulma 90 
111
E. Kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi verme 91 
113
F. Savaş hali ilanı ve silahlı kuvvet kullanılmasına izin
verme 92 
113
III. Türkiye Büyük Millet Meclisinin faaliyetleri ile ilgili
A. Toplanma ve tatil 93 
114
B. Başkanlık Divanı 94 
116
C. İçtüzük, siyasi parti grupları ve kolluk işleri 95 
117
D. Toplantı ve karar yeter sayısı 96 
118
E. Görüşmelerin açıklığı ve yayımlanması 97 
118
IV. Türkiye Büyük Millet Meclisinin bilgi edinme ve
denetim yolları 98 
119
B. Gensoru 99 
121
C. Meclis soruşturması 100 
122
İKİNCİ BÖLÜM
Yürütme
1. Cumhurbaşkanı
A. Adaylık ve seçimi 101 
124
B. Seçimi 102 
126
C. Andiçmesi 103 
126
D. Görev ve yetkileri 104 
129
E. Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu 105 
132
F. Cumhurbaşkanı yardımcıları, Cumhurbaşkanına
vekâlet ve bakanlar 106 
133
G. Cumhurbaşkanı Genel Sekreterliği 107 
135
H. Devlet Denetleme Kurulu 108 
137
II. Bakanlar Kurulu
A. Kuruluş 109 
138
B. Göreve başlama ve güvenoyu 110 
138
C. Görev sırasında güvenoyu 111 
139
D. Görev ve siyasi sorumluluk 112 
140
E. Bakanlıkların kurulması ve bakanlar 113 
141
F. Seçimlerde geçici Bakanlar Kurulu 114 
142
G. Tüzükler 115 
142
H. Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanı
seçimlerinin yenilenmesi 116 
143
İ. Milli Savunma
1. Başkomutanlık ve Genelkurmay Başkanlığı 117 
145
2. Milli Güvenlik Kurulu 118 
147
III. Olağanüstü hal yönetimi 119 
149
2. Şiddet olaylarının yaygınlaşması ve kamu düzeninin
ciddi şekilde bozulması sebepleriyle olağanüstü hal ilanı 120 
150
3. Olağanüstü hallerle ilgili düzenleme 121 
151
B. Sıkıyönetim, seferberlik ve savaş hali 122 
153
IV. İdare
A. İdarenin esasları
1. İdarenin bütünlüğü ve kamu tüzelkişiliği 123 
154
2. Yönetmelikler 124 
154
B. Yargı yolu 125 
156
C. İdarenin kuruluşu
1. Merkezi idare 126 
157
2. Mahalli idareler 127 
159
1. Genel ilkeler 128 
161
2. Görev ve sorumlulukları, disiplin kovuşturulmasında
güvence 129 
162
E. Yükseköğretim kurumları ve üst kuruluşları
1. Yükseköğretim kurumları 130 
164
2. Yükseköğretim üst kuruluşları 131 
167
3. Yükseköğretim kurumlarından özel hükümlere tabi
olanlar 132 
168
F. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, radyo ve televizyon
kuruluşları ve kamuyla ilişkili haber ajansları 133 
169
G. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu 134 
171
İ. Diyanet İşleri Başkanlığı 136 
174
J. Kanunsuz emir 137 
175
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yargı
A. Mahkemelerin bağımsızlığı 138 
176
B. Hakimlik ve savcılık teminatı 139 
176
C. Hakimlik ve savcılık mesleği 140 
177
D. Duruşmaların açık ve kararların gerekçeli olması 141 
178
E. Mahkemelerin kuruluşu 142 
178
F. Devlet Güvenlik Mahkemeleri 143 
180
G. Adalet hizmetlerinin denetimi 144 
181
H. Askeri yargı 145 
182
A. Anayasa Mahkemesi
1. Kuruluşu 146 
186
2. Üyelerin görev süresi ve üyeliğin sona ermesi 147 
188
3. Görev ve yetkileri 148 
190
4. Çalışma ve yargılama usulü 149 
194
5. İptal davası 150 
195
6. Dava açma süresi 151 
196
7. Anayasaya aykırılığın diğer mahkemelerde ileri
sürülmesi 152 
197
8. Anayasa Mahkemesinin kararları 153 
199
B. Yargıtay 154 
200
C. Danıştay 155 
202
D. Askeri Yargıtay 156 
204
E. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi 157 
205
F. Uyuşmazlık Mahkemesi 158 
206
III. Hakimler ve Savcılar Kurulu 159 
210
IV. Sayıştay 160 
214
DÖRDÜNCÜ KISIM
MALİ VE EKONOMİK HÜKÜMLER
BİRİNCİ BÖLÜM
I. Bütçe
A. Bütçe ve kesinhesap 161 
217
B. Bütçenin görüşülmesi 162 
219
C. Bütçelerde değişiklik yapılabilme esasları 163 
220
D. Kesinhesap 164 
221
E. Kamu iktisadi teşebbüslerinin denetimi 165 
221
İKİNCİ BÖLÜM
I. Planlama; Ekonomik ve Sosyal Konsey 166 
223
II. Piyasaların denetimi ve dış ticaretin düzenlenmesi 167 
224
III. Tabii servetlerin ve kaynakların aranması ve
işletilmesi 168 
224
IV. Ormanlar ve orman köylüsü
A. Ormanların korunması ve geliştirilmesi 169 
225
B. Orman köylüsünün korunması 170 
225
V. Kooperatifçiliğin geliştirilmesi 171 
226
VI. Tüketiciler ile esnaf ve sanatkarların korunması
A. Tüketicilerin korunması 172 
227
B. Esnaf ve sanatkarların korunması 173 
227
BEŞİNCİ KISIM
ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
I. İnkılap kanunlarının korunması 174 
228
ALTINCI KISIM
GEÇİCİ HÜKÜMLER
Geçici Madde 1 
229
Geçici Madde 2 
229
Geçici Madde 3 
231
Geçici Madde 4 
232
Geçici Madde 5 
232
Geçici Madde 6 
232
Geçici Madde 7 
233
Geçici Madde 8 
233
Geçici Madde 9 
233
Geçici Madde 10 
233
Geçici Madde 11 
234
Geçici Madde 12 
234
Geçici Madde 13 
235
Geçici Madde 14 
235
Geçici Madde 15 
236
Geçici Madde 16 
236
Geçici Madde 17 
236
Geçici Madde 18 
236
Geçici Madde 19 
238
Geçici Madde 20 
243
Geçici Madde 21 
243
YEDİNCİ KISIM
SON HÜKÜMLER
I. Anayasanın değiştirilmesi, seçimlere ve
halkoylamasına katılma 175 
247
II. Başlangıç ve kenar başlıklar 176 
249
III. Anayasanın yürürlüğe girmesi 177 
249
18/10/1982 TARİHLİ VE 2709 SAYILI KANUNA
İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER 
253
EKLER 
255
TABLO I HANGİKANUNKAPSAMINDAANAYASANIN HANGİ
MADDELERİNDEDEĞİŞİKLİKYAPILDIĞI 
253
TABLO II ANAYASA MADDELERİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİK SAYISI 
255
TABLOIII HANGİKANUNKAPSAMINDAANAYASANINKAÇ
MADDESİNDEDEĞİŞİKLİKYAPILDIĞI 
262
HakkımızdaUluslararası Yayınevi BelgesiKaynakça Dosyası Kişisel Verilerin Korunması ÜyelikSiparişlerimİade Politikasıİletişim
 
Ana Sayfa
Kategori
Sipariş
Sepetim
Profil