Yapay Zeka ve Hukuk
2. Baskı,
Şubat 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
14x21
Sayfa Sayısı:
504
Kitabın Fiyatı:
550,00₺
İndirimli (%7):
511,50₺
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Sosyal yaşamın her alanına yayılan Yapay Zekâ (YZ), dünya çapında iş dünyasını ve meslekleri dönüştürürken, bu alanın çeşitli yönlerini anlamak ve YZ teknolojilerini iş hayatında ekip arkadaşı olarak kullanmak giderek herkes için kaçınılmaz hale gelmektedir. YZ 'nın olağanüstü gelişimi, sosyal ve etik zorluklar yanında, hemen hemen hukukun tüm alanlarında mevcut mevzuatın yetersiz kaldığı yeni sorun ve ihtiyaçlara yol açma potansiyeli taşımaktadır. Hukukçular "YZ Çağı""YZ Devrimi" gibi nitelendirmelerle anılan bu yeni teknolojik dönemin getirdiği değişiklikleri toplum yararına yönlendirmek ve çağın gerisinde kalmamak için sürekli olarak bilgi ve becerilerini güncellemek ve yeni gelişmelere uyum sağlamak mecburiyetindedirler. YZ, modern teknolojinin en yeni örneklerinden biri olarak karşımıza çıkarken, hukuk ise toplumla birlikte oluşan ve dönüşen kadim bir sosyal kurum olarak önemini korumaktadır.
Çalışma, YZ'nın tanımından türlerine, gelişim sürecinden hukukla olan etkileşimine, adalet sistemi ile yargı aktörleri ve insan hakları üzerindeki muhtemel etkilerine kadar geniş bir yelpazedeki temel bilgi ve güncel tartışmaları içermektedir. Öte yandan eser, YZ ve hukuk arasındaki karmaşık, çok boyutlu ve dinamik ilişkiyi teknik, ulusal, uluslararası, etik, insan hakları boyutlarıyla bütüncül bir bakış açısıyla ele almakta ve sadece hukukçulara değil, YZ'ya ilgi duyan farklı disiplinlerden ilgililere de hitap etmektedir.
Kitabın Konu Başlıkları
Yapay Zekâ Çağına Girerken
Yapay Zekâ'yı Anlamak
Yapay Zekâ Devrimi
Yapay Zekâ Etiği: Etik Aynasından İnsan–Makine Etkileşimi
Hukuk ve Yapay Zekâ Etkileşimi: Kadim Adaletin Hizmetinde Bir Algoritmik Adalet
Uluslararası Örgütler ve Yapay Zekâ: Ulusüstü Etkili Bir Yapay Zekâ Mimarisi ihtiyacı
Karşılaştırmalı Hukukta Yapay Zekâ: inovasyon ve Kapsamlı Düzenleme ikilemi
Yapay Zekâ ve insan Hakları: Dijital Leviathanı Ehlileştirmek
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
5
İÇİNDEKİLER
11
GİRİŞ
25
YAPAY ZEKÂ ÇAĞINA GİRERKEN!
25
OKUMA PARÇASI –1–
Yapay Zekanın Bilgisayar Öncesi Tarihi Arkaplanı
31
OKUMA PARÇASI –2–
Bilgisayar Teknolojileri ve Yapay Zekâ
33
BİRİNCİ BÖLÜM
YAPAY ZEKÂYI ANLAMAK
1.1. TANIM ARAYIŞINDA BİR ARAŞTIRMA ALANI
37
1.1.1. Tanımlar
37
1.1.2. Hukuki Tanım
40
1.2. İLGİLİ KAVRAMLAR
42
1.2.1. Yapay Zekâ Sistemi (AI system)
42
1.2.1.1. Yapay Zekâ Sistemlerinin Mimarisi
44
1.2.1.2. Yapay Zekâ Sistemlerinin Genel
Özellikleri
44
1.2.1.3. Yapay Zekâ Sistemlerinin
Geliştirilmesinde Temel Yaklaşımlar
46
1.2.2. Yapay Zekâ Sistemi Yaşam Döngüsü (AI System
Lifecycle)
48
1.2.3. Yapay Zekâ Uygulaması (AI application)
50
1.2.4. Yapay Zekâ Bilgisi (AI Knowledge)
52
1.2.5. Yapay Zekâ Aktörleri (AI actors)
52
1.2.6. Yapay Sinir Ağları (Artificial Neural Networks)
53
1.2.7. Hukukta Yapay Zekâ (AI in law)
54
1.3. TERİMİN KÖKENİ VE İTİRAZLAR
55
1.3.1. Terimin Kökeni
55
1.3.2. İtirazlar
56
1.4. YAPAY ZEKÂ BİLİMİ VE ALT DALLARI
59
1.4.1. Yapay Zekâ Bilimi
59
1.4.2. Yapay Zekâ Biliminin Alt Dalları
63
1.4.2.1. Makine Öğrenimi (Machine Learning)
65
1.4.2.2. Derin Öğrenme (Deep Learning)
69
1.4.2.3. Doğal Dil İşleme (Natural Language
Processing (NLP)
70
1.4.2.4. Uzman Sistemler (Expert Systems)
71
1.4.2.5. Robot ve Robotik (Robot and Robotics)
73
1.4.2.6. Bilgisayarlı Görü (Computer Vision)
75
1.4.2.7. Ajan Tabanlı Sistemler (Agent–based
Systems)
76
1.4.2.8. Üretken Çekişmeli Ağlar (Generative
Adversarial Networks/ GAN).
77
OKUMA PARÇASI –3–
ChatGBT’nin Geliştirilmesi Aşamasında Mevlana Şiiri Testi
78
İKİNCİ BÖLÜM
YAPAY ZEKÂ DEVRİMİ
2.1. GENEL OLARAK
82
2.2. İLGİLİ KAVRAMLAR
94
2.2.1. Algoritma (Algorithm)
94
2.2.2. Veri ve Büyük Veri (Data and Big Data)
97
2.2.3. Nesnelerin İnterneti (Internet of things (IoT)
99
2.2.4. Teknolojik Yakınsama (Technological Convergence)
99
2.3. YAPAY ZEKÂ TÜRLERİ
100
2.3.1. Gelişmişlik Düzeyine Göre
101
2.3.1.1. Zayıf Yapay Zekâ (Artificial Narrow/Week Intelligence (ANI)
101
2.3.1.2. Genel Yapay Zekâ (Artificial General Intelligence (AGI)
102
2.3.1.3. Süper Yapay Zekâ (Artificial Super Intelligence (ASI)
104
2.3.2. Yaratıcılık Niteliğine Göre
104
2.3.2.1. Üretken Yapay Zekâ (Generative Artificial Intelligence /GAI)
104
2.3.2.2. Ayırt Edici Yapay Zekâ (Discriminative AI)
108
2.3.3. Etik Açıdan Yapay Zekâ
109
2.3.3.1. Güvenilir Yapay Zekâ (Secure Artificial Intelligence)
109
2.3.3.2. Sorumlu Yapay Zekâ (Responsible Artificial Intelligence)
110
2.3.2.3. Şeffaf ve Açıklanabilir Yapay Zekâ
(Transparent and Explainable Artificial Intelligence)
111
2.3.4. Risk Temelli Sınıflandırma
112
2.4. GÜNLÜK HAYATTA YAPAY ZEKÂ
114
2.4.1. Online Alışveriş ve Reklam
115
2.4.2. Online Araştırma
115
2.4.3. Kişisel Dijital Asistanlar
116
2.4.4. Otomatik Çeviri
117
2.4.5. Evler, Şehirler ve Bağlantılı Altyapılar
118
2.4.6. Araçlar
118
2.4.7. Siber Güvenlik
119
2.4.8. Dezenformasyona Karşı Mücadele
119
2.4.9. Yapay Zekânın Diğer Kullanım Örnekleri
120
2.5. YAPAY ZEKÂ PAZARI
123
2.5.1. ABD–Çin Rekabeti
123
2.5.2. Ekonomik Büyüklüğü ve Geleceği
125
2.5.3. Pazarın Popüler Yapay Zekâları
128
2.6. YAPAY ZEKÂNIN GELECEĞİ
133
2.6.1. İlerlemeler
133
2.6.2. Sorunlar
134
2.6.3. Gelecek Öngörüleri
136
2.6.4. Riskler
138
2.6.5. Yapaya Zekâ Neden Hata Yapar?
141
2.6.6. Yapay Zekâ: İklim Değişikliğiyle Mücadelede
Fırsatlar ve Çevresel Maliyetler
143
2.6.7. Yapay Zekâ: Güvenlik Alanındaki Fırsatlar ve
Tehditler
145
OKUMA PARÇASI –4–
Google, “Robot Anayasası” Hazırladı
152
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YAPAY ZEKÂ ETİĞİ: ETİK AYNASINDAN İNSAN –MAKİNE ETKİLEŞİMİ
3.1. GENEL OLARAK
156
3.2. YAPAY ZEKÂ ETİĞİ VE TÜRLERİ
166
3.3. SİVİL VE ÖZEL GİRİŞİMLERİN BİLDİRİLERİ
171
3.3.1. Asilomar Yapay Zekâ İlkeleri (2017)
171
3.3.1.1. Hazırlık Süreci
171
3.3.1.2. Kapsamı
172
3.3.2. Yapay Zekânın Sorumlu Bir şekilde Geliştirilmesi
İçin Montreal Bildirgesi (2018)
175
3.3.2.1. Hazırlık Süreci
175
3.3.2.2. Hedefler
176
3.3.2.3. İlkeler
176
3.3.2.4. İlkelerin Yorumlanması
177
3.3.2.5. Bildirgenin Muhatapları
178
3.3.3. Makine Öğrenimi Sistemlerinde Eşitlik ve
Ayrımcılık Yapmama Hakkının Korunması Toronto
Bildirgesi
179
3.3.3.1. Hazırlık Süreci
179
3.3.3.2. Kapsamı
180
3.3.3.3. Bildirgenin Konu Başlıkları
181
3.4. ULUSLARARASI KURULUŞLAR VE YAPAY ZEKÂ ETİĞİ
181
3.4.1. CEPEJ: Yargı Sistemleri ve Çevrelerinde Yapay
Zekânın Kullanımı İçin Bir Avrupa Etik Şartı (2018)
182
3.4.2. AB Komisyonu: Güvenilir Bir Yapay Zekâ İçin Etik
İlkeler Rehberi (2019)
187
3.4.4. OECD: Yapay Zekâ Etiği İlkeleri
189
3.4.4. UNESCO: Yapay Zekâ Etiği Hakkında Tavsiye Kararı
(2021)
191
3.5. MEVLANA’NIN YEDİ ÖĞÜDÜ VE YAPAY ZEKÂ ETİĞİNE
UYGULANMASI
193
OKUMA PARÇASI –5–
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
HUKUK VE YAPAY ZEKÂ ETKİLEŞİMİ: KADİM ADALETİN HİZMETİNDE BİR ALGORİTMİK ADALET
4.1. GENEL OLARAK
208
4.2. YAPAY ZEKÂNIN HUKUK TARAFINDAN DÜZENLENMESİ
211
4.2.1. Mevcut Hukuk Kurallarının YZ’ya Uygulanabilirliği
211
4.2.2. Yeni Hukuki Düzenleme İhtiyacı
219
4.3. YAPAY ZEKÂNIN HUKUK DALLARIYLA ETKİLEŞİMİ
222
4.3.1. Genel Olarak
222
4.3.2. Hukuki ve Yasal Uyum Gerektiren Öncelikli Alanlar
224
4.3.2.1. Sorumluluk ve Yapay Zekâya E–Kişilik
Tanınması
225
4.3.2.2. İnovasyon ve Fikri Mülkiyet
239
4.3.2.2.1. Genel Olarak
239
4.3.2.2.2. Yapay Zekâ Yazılımlarının Fikri
Mülkiyeti
242
4.3.2.2.3. Yapay Zêka Tarafından
Üretilen Eserlerin Fikri
Mülkiyeti
242
4.3.2.2.4. Yapay Zekâ Modellerinin
Eğitiminde Kullanılan
Eserlerin Telif Hakkı
251
4.3.2.3. Veri Koruma
254
4.3.2.4. Rekabet Hukuku
260
4.3.2.5. Tüketici Hukuku
268
4.3.5.6. İş Hukuku
270
4.3.5.7. Milletlerarası Özel Hukuk
275
4.3.5.8. Finansal Suçlar
279
4.4. MEVZUAT HAZIRLIK SÜRECİNDE DİKKAT EDİLECEK
HUSUSLAR
282
4.5. YARGI SİSTEMİNDE YAPAY ZEKÂ KULLANIMI
287
4.6. HUKUK MESLEKLERİNDE YAPAY ZEKÂ KULLANIMI
303
4.6.1. Genel Olarak
303
4.6.2. Hukukta Yapay Zekâ Araçları ve Kullanım Alanları
306
4.6.3. Yapay Zekâ Araçları ve Avukatlık Mesleği
309
4.6.4. Yapay Zekâ Çağının Hukukçusu: Artırılmış
Hukukçu
318
4.6.5. Yapay Zekâ Araçları Hukukçuların Yerini Alabilir mi?
321
4.6.6. Adaletle İlgili Diğer Alanlarda Yapay Zekâ
Kullanımı
323
4.6.6.1. Noterlik
323
4.6.6.2. Bilirkişilik
324
4.6.6.3. Mevzuat Hazırlama
324
4.6.6.4. Kolluk Faaliyetleri
326
4.6.6.5. Ülkemizde: Yapay Zekâ ve UYAP
330
4.6.7. Teorik Sorunlar
331
4.6.7.1. Demokratik Meşruiyet, Etik ve Hukuki
Alt Yapı İhtiyacı
331
4.6.7.2. Yapay Zekânın İfade Özgürlüğü Hakkı
334
4.7. HUKUK EĞİTİMİNDE YAPAY ZEKÂ
335
4.8. HUKUKTA YAPAY ZEKÂ ETKİSİNE NASIL HAZIRLANMALI?
341
OKUMA PARÇASI –6–
Yapay Zekâ Hukukun Uygulanmasında Nasıl Devrim Yaratabilir?
343
BEŞİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI ÖRGÜTLER VE YAPAY ZEKÂ: ULUSÜSTÜ ETKİLİ BİR YAPAY ZEKÂ MİMARİSİ İHTİYACI
5.1. GENEL OLARAK
348
5.2. ULUSLARARASI AKTÖRLER VE YAPAY ZEKÂ
351
5.2.1. Birleşmiş Milletler (BM)
351
5.2.2. Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD)
354
5.2.2.1. Yapay Zekâ Politika Gözlemevi
355
5.2.2.2. OECD Yapay Zekâ İlkeleri
356
5.2.2.3. Yapay Zekâ Hakkında Konsey Tavsiyesi
356
5.2.2.4. Yapay Zekâ, Veri ve Gizlilik Uzman
Gurubu
358
5.2.3. Avrupa Birliği (AB)
358
5.2.3.1. Genel Olarak
358
5.2.3.2. Yapay Zekâ Yasası (the Artificial
Intelligence Act (AI Act)
359
5.2.3.2.1. Genel Olarak
359
5.2.3.2.2. Yasanın İçeriği
363
5.2.3.3. AB Yapay Zekâ Sorumluluk Direktifi
365
5.2.4. Avrupa Konseyi (AK)
370
5.2.4.1. Genel Olarak
370
5.2.4.2. Bakanlar Komitesi
370
5.2.4.3. Parlamenterler Meclisi
371
5.2.4.4. İnsan Hakları Komiseri
371
5.2.4.5. Avrupa Konseyi Yapay Zekâ ve İnsan
Hakları, Demokrasi ve Hukukun
Üstünlüğü Çerçeve Sözleşmesi
372
5.2.4.6. Avrupa Yargının Etkinliği Komisyonu
(CEPEJ)
375
5.2.5. Küresel Yapay Zekâ Ortaklığı
377
OKUMA PARÇASI –7–
AK Parlamenterler Meclisi’nin 2102 (2017) Tavsiye Kararı: Teknolojik
Yakınsama, Yapay Zekâ ve İnsan Hakları
378
ALTINCI BÖLÜM
KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA YAPAY ZEKÂ: İNOVASYON VE KAPSAMLI DÜZENLEME İKİLEMİ
6.1. GENEL OLARAK
384
6.2. ABD
387
6.2.1. Federal Düzeyde Düzenlemeler
387
6.2.1.1. Yapay Zekâ Hakları Bildirgesi (The
Blueprint for an AI Bill of Rights)
389
6.2.1.2. Yapay Zekânın Güvenli, Güvenilir ve İyi
Niyetli Geliştirilmesi ve Kullanımı
Üzerine Başkanlık Kararnamesi (30 Ekim
2023)
390
6.2.2. Eyaletler Düzeyinde Düzenlemeler
394
6.3. BİRLEŞİK KRALLIK
394
6.4. ÇİN
400
6.5. FRANSA
401
6.6. GÜNEY KORE
405
6.7. KANADA
409
6.8. TÜRKİYE
417
6.8.1. Kurumsal Yapı
417
6.8.1.1. Yapay Zekâ Stratejisi Yönlendirme
Kurulu
417
6.8.1.2. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi
(CBDDO)
418
6.8.1.3. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma
Kurumu (TÜBİTAK)
419
6.8.1.4. Sivil Toplum ve Şirketler
420
6.8.2. Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi (UYZS)
421
6.8.3. Mevzuat Altyapısı
424
6.8.4. Kamu Sektöründe Atılması Gereken Adımlar
426
YEDİNCİ BÖLÜM
YAPAY ZEKÂ VE İNSAN HAKLARI: DİJİTAL LEVİATHANI EHLİLEŞTİRMEK!
7.1. GENEL OLARAK
430
7.2. MEVCUT İNSAN HAKLARI HUKUKU ÇERÇEVESİNİ
KULLANMA
440
7.2.1. Hak Eksenli Yaklaşım
441
7.2.2. İnsan Hakları Etki Analizi (Human rights impact
assessment).
442
7.3. YAPAY ZEKÂ KAYNAKLI İNSAN HAKLARI İHLALLERİ
448
7.3.1. Genel Olarak
448
7.3.2. Veri Koruma
451
7.3.3. Ayrımcılık
455
7.3.4. Adil Yargılanma Hakkı
460
7.4. YAPAY ZEKÂ KARRALARINA KARŞI İNSAN KARARI
İSTEME HAKKI
461
SONUÇ
465
EK: İngilizce–Türkçe Yapay Zekâ ve Hukuk Terimleri
475
KAYNAKÇA
485
YAZARIN YAYINLANMIŞ KİTAPLARI
497
DİJİTAL İÇERİK DİZİNİ
1. Asilomar YZ İlkelerinin İngilizcesi için karekodu okutunuz!
175
2. Montreal Bildirgesinin İngilizcesi için karekodu okutunuz
179
3. AB Güvenilir Yapay Zekâ İçin Etik İlkeleri İçin Karekodu
Okutunuz!
189
4. OECD Yapay Zekâ İçin Etik İlkeleri İçin Karekodu Okutunuz!
191
5. UNESCO Yapay Zêka Etiği İlkelerinin İngilizcesi için
karekodu okutunuz.
193
6. UNESCO’nun YZ alanındaki çalışmalarını içeren İngilizce
sitesini incelemek için karekodu okutunuz!
352
7. OECD’nin YZ alanındaki faaliyet ve belgelerini içeren
İngilizce sitesi için karekodu okutunuz!
355
8. AB Yapay Zekâ Yasası'na ilişkin İngilizce’de güncel
gelişmeler ve analizler için karekodu okutunuz.
360
9. Avrupa Konseyinin YZ alanındaki çalışmalarına ilişkin
İngilizce internet sayfası için karekodu okutunuz!
371
10. AK Çerçeve Sözleşmesinin Türkçesi için Karekodu
Okutunuz!
375
11. CEPEJ’in Yargı Sistemleri ve Çevrelerinde Yapay Zekânın
Kullanımına İlişkin İnternet Sitesi İçin Karekodu okutunuz
376
12. AK Parlamenterler Meclisi’nin Teknolojik Yakınsama,
Yapay Zekâ ve İnsan Hakları Tavsiye Kararının İngilizcesi için
karekodu okutunuz!
381
13. ABD Ulusal Yapay Zekâ Girişimi Yasasının orijinal metni için
karekodu okutunuz!
388
14. ABD Yapay Zekâ Hakları Bildirgesi hakkında ayrıntılı bilgi ve
bildirge metni için karekodu okutunuz!
389
15. ABD Yapay Zekânın Güvenli, Güvenilir ve İyi Niyetli
Geliştirilmesi ve Kullanımı Üzerine Başkanlık
Kararnamesine ilişkin İngilizce internet sayfası için
karekodu okutunuz!
394
16. Birleşik Krallık’ın Beyaz Kitabı (A pro–innovation approach
to AI regulation) için karekodu okutunuz!
400
17. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi İnternet sayfası
için karekodu okutunuz!
419
18. Enstitü sayfası için karekodu okutunuz!
419
19. Türkiye’nin Ulusal Yapay Zeka Stratejisi için karekodu
okutunuz!
423
20. Türkiye’nin Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi 2024–2025 Eylem
Planı İçin Karekodu Okutunuz!
424
21. Yapay Zekâ Çağında Hukuk Raporu için karekodu
okutunuz!
425
Kavramsal Raporu Rapor için karekodu okutunuz!
425
23. KVKK’nın YZ Alanında Kisisel Verilerin Korunmasına Dair
Tavsiyeleri İçin Karekodu Okutunuz!
455
DİJİTAL OKUMA ÖNERİLERİ DİZİNİ
1. MAKALE: Yapay Zekanın İşe Alım Süreçlerinde Kullanımı ve
Algoritmik Ayrımcılık
91
2. Mevlana Bilgeliği (2017) Kitabını İndirmek İçin Karekodu
Okutunuz!
204
3. Makale: Yapay Zeka ve Felsefe Soruşturması (2023)
206
4. Makale: Yapay Zekâ ve İdare Hukuku (Bugünden Geleceğe
Yönelik Bir Değerlendirme)
218
5. Makale: Yapay Zekâ Varlıklarının Hukuki Statüsü Üzerine
Disiplinler Arası Bir Muhakeme
234
6. Makale: Yapay Zekâ ve Ceza Hukuku Sorumluluğu (2023)
239
7. Makale: Yapay Zekânın İşe Alım Süreçlerinde Kullanımı ve
Algoritmik Ayrımcılık
274
8. Makale: Yapay Zekânın Hukuk Sisteminde Kullanılması
(2024)
346
9. Makale: İnsan Haklarının Korunması Bağlamında Yapay
Zekâ Uygulamaları (2022)
464
10. Makale: Yapay Zeka, İnsan Hakları ve İnsan Haklarının
Korunması Açısından Yapay Zekanın Denetimi (2024)
464
Kitabın Fiyatı:
550,00₺
İndirimli (%7):
511,50₺
Temin süresi 2-3 gündür.
Bu kitaplar da ilginizi çekebilir
Bilişim Hukuku
Metin Turan
KVKK – Kişisel Verilerin Korunması Kanunu
El Kitabı
Mustafa Baysal
Bilişim Suçları ve Bilişim Araçlarıyla İşlenen Suçlar
Numan Arıç
Avrupa Yapay Zeka Hukuku
Ergin Ergül
Hakkımızda
|
Uluslararası Yayınevi Belgesi|
Kaynakça Dosyası|
Kişisel Verilerin Korunması |
Üyelik|
Siparişlerim|
İade Politikası|
İletişim