Üniter Devlette Yerinden Yönetim Deneyimleri: Finlandiya ve Norveç

Literatürde yerinden yönetime yönelik çoğu çalışmanın, federal devletlerle ilişkilendirildiği görülmektedir. Bu durum, yerinden yönetimin federal devletlerde daha önemli, buna karşın üniter devletlerde önemsiz veya işlevsiz bir meseleymiş gibi algılanmasına yol açmaktadır. Oysa dünya üzerinde üniter sistemi kullanan devletlerin sayısı, federal sistemi kullananlardan çok daha fazladır. Bu bağlamda yerinden yönetim meselesinin üniter devletlerde nasıl deneyimlendiği veya uygulandığına yönelik daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır. Nitekim bu kitabın yola çıkış amacı böyle bir ihtiyaçtan doğmuştur. Böylece bu kitap, üniter bir devlet olmanın yanında, köklü yerel yönetimler, kapsamlı yerel özerklik ve güçlü bir yerel demokrasi anlayışına sahip adem-i merkeziyetçi (ye¬rinden yönetimci de denebilir) İskandinav ülkelerinden Finlandiya ve Norveç'in yerinden yönetim deneyimlerini, tarihsel bir arka planda okuyucuyla buluşturmayı hedeflenmiştir. Finlandiya ve Norveç, diğer İskandinav ülkelerinden farklı olarak, uzun süre İsveç gözetiminde ve kültüründe yaşamış olan ve modern devlet inşasında yerel yönetimlerin belirleyici roller üstlendiği adem-i merkeziyetçi üniter devletlerdir. Dolayısıyla her iki ülke, siyasi, idari ve mali açılardan güçlü yerinden yönetim kapasitesine sahiptir. Bu demek değildir ki üniter yapıya sahip diğer İskandinav ülkelerinde (Danimarka, İsveç gibi) yerinden yönetim daha az önemsenmiştir. Ancak Finlandiya ve Norveç'te aşağıda belirtilen ortak noktalar, ikisini birlikte ele almayı gerektirecek düzeydedir.

Bu kapsamda kitap, üç temel bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm, yerinden yönetim ve üniter devlet kavramlarının üzerinde durulduğu bölümdür. Bu bölümde, temel kavramlar, yaklaşımlar ve tartışmalara yer verilmiş. İkinci bölümde, Finlandiya'da yerinden yönetim konusuna odaklanılmış. Bu bağlamda, konunun daha iyi anlaşılabilmesi için Finlandiya'da genel siyaset ve kamu yönetimi anlatıldıktan sonra, yerinden yönetim deneyimi ve yerel yönetimler ele alınmış. Üçüncü bölümde, Norveç'te yerinden yönetim anlatılmış. Bu doğrultuda Norveç'te genel siyaset ve kamu yönetimine yönelik temel bir giriş yapıldıktan sonra, yerinden yönetim deneyimi ve yerel yönetimler incelenmiş.

(Önsözden)