Türkiye Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartları TMS – TFRS – BOBİ – FRS (VUK Değerleme Yaklaşımı) Prof. Dr. Şeref Demir  - Kitap
Türkiye Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartları

TMS – TFRS – BOBİ – FRS

(VUK Değerleme Yaklaşımı)

7. Baskı, 
Ekim 2023
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
804
Barkod:
9789750288395
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
825,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Diğer Baskılar
6. baskı
Nisan 2022
820,00
295,00 (%64)
Kitabın Açıklaması
Kitabın 7. Baskısında tam set TMS/TFRS (Türkiye Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartları) ve BOBİ FRS (Büyük ve Orta Boy işletmeler için Finansal Raporlama Standartları) ile ilgili çok sayıda örnek uygulama yer almaktadır.
Kitapta yer alan uygulama örneklerinde Kamu Gözetimi Kurumu tarafından taslak olarak yayımlanan TMS/TFRS Uygun Hesap Planında belirtilen hesap adlarının kullanılmasına özen gösterilmiştir.
Vergi mizanından TMS/TFRS'ye dönüştürmeye dair bütünsel bir uygulama örneği ile TFRS Kar/zararından Vergi Matrahına Ulaşma Yönteminin yanı sıra 7338 sayılı Kanun ile VUK' da yapılan değişiklikler kitaba eklenmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
VUK ve TMS–TFRS Değerleme (Ölçümleme) Genel Esaslar
.
VUK ve TMS–TFRS ve BOBİ FRS Değerleme Ölçüleri
.
Maddi Duran Varlıklar ve Maddi Olmayan Duran Varlıklar Değerleme ve Muhasebe Uygulamaları
.
Stokların Değerlemesi ve Muhasebe Uygulamaları
.
Menkul Kıymetlerin Değerlemesi ve Muhasebe Uygulamaları
.
Alacaklar ve Borçların Değerlemesi ve Muhasebe Uygulamaları
.
Kasa Mevcutlarının Değerlemesi ve Muhasebe Uygulamaları
.
Finansal Kiralamalar Değerleme ve Muhasebe Uygulamaları
.
Vergi Mizanından TFRS'ye Dönüşüm Uygulaması
.
TFRS Kar
.
Zararından Vergi Matrahına Ulaşma Yöntemi
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Yedinci Baskıya Önsöz 
7
Altıncı Baskıya Önsöz 
8
Beşinci Baskıya Önsöz 
9
Dördüncü Baskıya Önsöz 
10
Üçüncü Baskıya Önsöz 
11
İkinci Baskıya Önsöz 
12
Birinci Baskıya Önsöz 
13
Kısaltmalar 
29
Birinci Bölüm
VUK VE TMS/TFRS DEĞERLEME (ÖLÇÜMLEME)
GENEL ESASLAR
1.1. GİRİŞ 
31
1.2. VUK, TMS/TFRS DEĞERLEME VE ÖLÇÜMLEME KAVRAMLARI 
33
1.3. DEĞERLEMENİN TANIMI VE UNSURLARI 
34
1.3.1. Vergi Matrahı 
35
1.3.2. İktisadi Kıymetler 
35
1.3.3. Takdir ve Tespit 
36
1.4. VERGİ USUL KANUNU'NDA DEĞERLEME GÜNÜ 
37
1.5. DEĞERLEMEDE ESAS 
39
1.6. KAVRAMSAL ÇERÇEVE 
40
1.6.1. TMS/TFRS’de Kavramsal Çerçeve 
40
1.6.2. BOBİ FRS’de Kavramsal Çerçeve 
42
İkinci Bölüm
VUK VE TMS/TFRS DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ
2.1. VERGİ USUL KANUNU DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ 
47
2.1.1. Maliyet Bedeli 
47
2.1.1.1. Değer Artırıcı Harcamalar 
49
2.1.1.2. Müteferri (Bağlantılı) Giderler 
50
2.1.1.3. Maliyet ve Alış Bedeli Arasındaki Farklar 
51
2.1.2. Borsa Rayici 
52
2.1.2.1. Fiyatlarda Bariz Kararsızlıklar Görülen Hallerde Değerleme 
52
2.1.2.2. Borsa Rayici İle Değerlemeye Tabi İktisadi Kıymetler 
53
2.1.3. Tasarruf Değeri 
55
2.1.3.1. Tasarruf Değeri Sübjektif Bir Değerleme Ölçüsü Değildir 
56
2.1.3.2. Tasarruf Değeri ile Değerleme Yapılan Haller 
57
2.1.4. Mukayyet Değer 
57
2.1.5. İtibari Değer 
58
2.1.6. Rayiç Bedel 
58
2.1.7. Vergi Değeri 
60
2.1.8. Emsal Bedeli ve Emsal Ücreti 
60
2.2. TMS/TFRS DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ 
61
2.2.1. Tarihi Maliyet (Maliyet Bedeli) 
63
2.2.2. Cari Maliyet 
64
2.2.3. Gerçekleşebilir Değer 
65
2.2.4. Bugünkü Değer (Kullanım Değeri) 
66
2.2.5. Gerçeğe Uygun Değer 
67
2.3. VUK DEĞERLEME ÖLÇÜLERİNİN TFRS DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 
68
2.3.1. Maliyet Bedeli 
68
2.3.2. Borsa Rayici 
70
2.3.3. Tasarruf Değeri 
71
2.3.4. Mukayyet Değer 
72
2.3.5. İtibari Değer 
72
2.3.6. Rayiç Bedel 
73
2.3.7. Emsal Bedeli 
74
2.3.8. Vergi Değeri 
77
Üçüncü Bölüm
MADDİ DURAN VARLIKLAR VE MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR DEĞERLEME VE MUHASEBE UYGULAMALARI
3.1. GAYRİMENKULLER 
79
3.1.1. Yasal Düzenleme 
79
3.1.2. Gayrimenkul Kavramı 
80
3.1.2.1. Türk Medeni Kanunu'nda Gayrimenkul Kavramı 
80
3.1.2.2. Gelir Vergisi Kanunu'nda Gayrimenkul Kavramı 
81
3.1.3. Bütünleyici Parça (Mütemmim Cüzü) 
82
3.1.4. Eklenti (Teferruat) 
82
3.1.5. Tesisat ve Makineler 
83
3.1.6. Gemiler ve Diğer Taşıtlar 
84
3.1.7. Gayri Maddi Haklar 
85
3.1.8. Gayrimenkullerin İşletmeye Ayni Sermaye Olarak Dahil Edilmesi 
86
3.2. GAYRİMENKULLERDE MALİYET BEDELİNE GİREN GİDERLER 
88
3.2.1. Yasal Düzenleme 
88
3.2.2. Satın Alma Halinde Maliyet Bedeli 
89
3.2.2.1. Gümrük Vergileri, Nakliye ve Montaj Giderleri 
89
3.2.2.2. Yeni Bina İnşasında Arsa Maliyetleri 
92
3.2.3. İhtiyari (İsteğe) Bağlı Giderler 
95
3.2.4. Finansman Giderleri 
95
3.2.4.1. Döviz Kredisi Kullanılması Halinde Faiz ve Kur Farkları 
97
3.2.4.2. Finansman Giderlerine Dair Bazı Yargı Kararları 
98
3.3. İNŞA VE İMAL GİDERLERİ 
99
3.4. GAYRİMENKULLERDE MALİYET BEDELİNİN ARTMASI 
101
3.4.1. Yasal Düzenleme 
101
3.4.2. Giderlerin Maliyet Bedeline Dahil Edilme Koşulları 
102
3.4.2.1. Yapılan Harcamanın Normal Bakım, Tamir ve Temizleme Gideri Olmaması 
102
3.4.2.2. Yapılan Harcamanın Varlıkları Genişletmek veya İktisadi Kıymetini Artırmak Maksadıyla Yapılan Giderlerden Olması 
103
3.4.2.3. İktisadi Kıymetin İtfasının Tamamlanmasından Sonra Yapılan ve Faydalı Ömrü Artıran Giderlerden Olmaması 
106
3.4.2.4. Gemiler ve Motorlu Kara Nakil Vasıtalarında Maliyet Bedeline Eklenmesi Gereken Giderler 
108
3.4.2.5. İktisadi Kıymetin Olağanüstü Değer Kayıpları Nedeniyle Yapılan Giderler 
109
3.5. DEMİRBAŞ EŞYALARIN DEĞERLEMESİ 
110
3.5.1. Yasal Düzenleme 
110
3.5.2. Alet, Edevat, Mefruşat ve Demirbaş Kavramları 
110
3.5.3. Demirbaşların Maliyet Bedeli Kapsamında Sayılan Giderler 
111
3.5.4. Demirbaşların Maliyet Bedeli Dışında Değerlemeye Tabi Tutulacağı Haller 
112
3.6. TMS/TFRS'DE MADDİ DURAN VARLIKLARDA DEĞERLEME 
112
3.6.1. Maliyet Bedelinin Unsurları 
114
3.6.2. Günlük Bakım Maliyetleri 
116
3.6.3. Parçaların Yenilenmesi, Değiştirilmesi, Düzenli Kontrollerde Oluşan Giderler 
116
3.6.4. İlk İktisaptan Sonraki Değerlemeler 
116
3.6.4.1. Maliyet Modeli 
117
3.6.4.2. Yeniden Değerleme Modeli 
117
3.6.5. Maddi Duran Varlıklarda Değer Düşüklüğü 
119
3.6.6. Muhasebe Uygulamaları 
120
3.6.7. Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller 
142
3.6.7.1. Genel Bilgi 
142
3.6.7.2. Değerleme 
144
3.6.7.2.1. Başlangıç Değerlemesi 
144
3.6.7.2.2. Dönem Sonu Değerlemesi 
145
3.6.7.3. Gerçeğe Uygun Değer Yöntemi 
146
3.6.7.4. Maliyet Yöntemi 
147
3.6.7.5. Yatırım Amaçlı Gayrimenkul Sınıfına Transferi veya Bu Sınıftan Transfer 
147
3.6.7.6. Elden Çıkarma 
149
3.6.7.7. Muhasebe Uygulamaları 
149
3.6.8. Maddi Duran Varlık Grubuyla İlgili Açıklamalar 
154
3.6.9. Yatırım Amaçlı Gayrimenkullerle İlgili Açıklamalar 
157
3.7. TMS/TFRS'DE MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLARDA DEĞERLEME 
161
3.7.1. Maddi Olmayan Duran Varlığın Maliyeti 
164
3.7.2. Maddi Olmayan Duran Varlığın İlk İktisabından Sonra Oluşan Harcamalar 
169
3.7.3. İşletme İçi Yaratılan Şerefiye 
169
3.7.4. Giderlerin Muhasebeleştirilmesi 
171
3.7.5. İlk İktisaptan Sonra Ölçme (Değerleme) 
172
3.7.6. Maddi Olmayan Duran Varlıklarla İlgili Açıklamalar 
175
3.7.7. Muhasebe Uygulamaları 
182
3.8. VUK UYARINCA GAYRİMENKULLERİN DEĞERLEMESİNİN TMS BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 
187
3.8.1. Kavramsal Farklar 
188
3.8.2. Maliyet Bedelinin Unsurlarında Farklar 
189
3.8.2.1. Borçlanma Maliyetlerinde Farklar 
189
3.8.2.2. İhtiyari Gider Farkları 
190
3.8.3. Arsa ve Bina Değerlerinin Ayrıştırılması Farkı 
190
3.8.4. Parça Amortisman Farkı 
191
3.8.5. Yeniden Değerleme Model Farkı 
192
3.9. VUK UYARINCA GAYRİMADDİ HAKLARIN DEĞERLEMESİNİN TMS BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 
192
3.9.1. Değerleme Ölçüsü Farkı 
194
3.9.2. İlk İktisaptan Sonra Oluşan Harcamalarda Farklar 
195
3.9.3. Borçlanma Maliyetleri Farkı 
196
3.9.4. Yeniden Değerleme Model Farkı 
196
3.10. AMORTİSMANLAR 
197
3.10.1. Yasal Düzenlemeler ve Genel Açıklamalar 
197
3.10.2. Amortisman Ayırma Koşulları 
199
3.10.2.1. Envantere Dahil Olma Koşulu 
200
3.10.2.2. İktisadi Kıymetin Faydalı Ömrünün Bir Yıldan Fazla Olması Koşulu 
201
3.10.2.3. İktisadi Kıymetin Yıpranmaya, Aşınmaya veya Kıymetten Düşmeye Maruz Bulunması Koşulu 
202
3.10.2.4. Gayrimenkuller ve Gayrimenkuller Gibi Değerlenen Kıymetlerden Olma Koşulu 
204
3.10.2.5. İktisadi Kıymetin Maliyet Bedelinin Belli Bir Haddin Üstünde Olma Koşulu 
204
3.10.3. Amortisman Uygulama Süreleri 
205
3.10.4. Amortisman Yöntemleri 
210
3.10.4.1. Normal (Doğrusal) Amortisman 
210
3.10.4.2. Azalan Bakiyeler Üzerinden Amortisman Usulü 
211
3.10.4.3. Kullanıma Göre Amortisman Yöntemi 
213
3.10.5. Fevkalade Amortisman 
214
3.10.6. Madenlerde Amortisman 
216
3.10.7. Özel Maliyet Bedellerinin İtfası 
217
3.10.7.1. Genel Bilgi 
217
3.10.7.2. THP'de Özel Maliyetler 
218
3.10.7.3. Özel Maliyet Bedelinin Oluşmasının Koşulları 
220
3.10.7.4. Özel Maliyet Harcamalarının Sözleşmede Koşul Olarak Yer Alması 
221
3.10.7.5. Özel Maliyet Bedelinin İtfa Süresi 
221
3.10.7.6. Özel Maliyetlerin İtfasının Başlayacağı Yıl 
222
3.10.7.7. Kiralayan Açısından Özel Maliyet Bedelinin Tabi Olacağı İşlemler 
223
3.10.7.8. Özel Maliyet Tertibatının Kira Süresinin Sonunda Sökülüp Götürülmesi 
224
3.10.7.9. Kiracı Tarafında Mevcut Bir Tesisatın Tamamen Yenilenmesi Nedeniyle Yapılan Giderler 
224
3.10.7.10. İlişkili Taraflar Arasında Kiralamalarda Özel Maliyetler 
224
3.10.7.11. Yap İşlet Devret Modeli ve Tevkifat Uygulaması 
225
3.10.8. VUK Uygulamasında Amortismana Tabi Malların Satılması 
228
3.10.9. Amortismana Tabi Malların Sigorta Tazminatı 
232
3.10.10. Kıst ve Parça Amortisman 
233
3.10.11. Değer Artırıcı Harcamalar İçin Örnek Uygulamalar 
241
3.10.11.1. Fonksiyon Artıcı Harcamalar İçin Örnek Uygulama 
241
3.10.11.2. Faydalı Ömrü Uzatıcı Harcamalar İçin Örnek Uygulama 
242
3.10.12. Bina ve Arazide Amortisman 
242
3.10.13. Vergi Usul Kanunu'na Göre Maddi Olmayan Duran Varlıkların İtfası 
244
3.10.14. TMS ve Vergi Usul Kanunu Açısından Amortisman Uygulama Farklılıkları ve Benzerlikleri 
245
3.10.14.1. Amortisman Ayırma Koşulları Açısından Farklılıklar ve Benzerlikler 
245
3.10.14.2. Amortismana Tabi Tutarın Saptanmasında Farklılıklar ve Benzerlikler 
246
3.10.14.3. Faydalı Ömür Bakımından Farklılıklar ve Benzerlikler 
247
3.10.14.4. Amortisman Yöntemleri ve Yöntem Seçimi Açısından Farklılıklar ve Benzerlikler 
249
Dördüncü Bölüm
STOKLARIN DEĞERLEMESİ VE
MUHASEBE UYGULAMALARI
4.1. GİRİŞ 
253
4.1.1. Yasal Düzenlemeler 
254
4.1.2. Maliyet Bedeli İle Değerleme 
255
4.1.2.1. Satın Alınan Emtiada Maliyet Bedeli 
256
4.1.2.2. İmal Edilen Emtiada Maliyet Bedeli 
257
4.1.2.2.1. Mamulün Vücuda Getirilmesi İçin Sarf Edilen İptidai ve Hammadde Bedeli 
258
4.1.2.2.2. Mamule İsabet Eden İşçilik Bedeli 
260
4.1.2.2.3. Genel Üretim Giderlerinden Mamule Düşen Hisse 
261
4.1.2.2.4. Genel İdare Giderlerinden Mamule Düşen Hisse 
262
4.1.2.2.5. Ambalajlı Olarak Piyasaya Sürülmesi Zorunlu Olan Ürünlerde Ambalaj Malzemesinin Bedeli 
263
4.1.2.3. Manipülasyona Tabi Tutulan Mallarda Maliyet Bedeli 
264
4.1.4. Emtia Değerlemesinde Finansman Giderleri 
265
4.1.6. Stok Değerleme Yöntemleri 
270
4.2. EMTİADA DÜŞÜK BEDELLE DEĞERLEME VE KIYMETİ DÜŞEN MALLAR 
272
4.2.1. Genel Bilgi 
272
4.2.2. Emtiada Düşük Bedelle Değerleme 
273
4.2.2.1. Ortalama Fiyat Esası 
274
4.2.2.2. Maliyet Bedeli Esası 
277
4.2.2.3. Takdir Esası 
277
4.2.3. Kıymeti Düşen Mallar 
280
4.2.4. İmalat Artıklarının Değerlemesi 
281
4.2.5. Zayi Olan Mallar 
282
4.2.5.1. Zayi Olan Mallara Ait KDV 
285
4.2.5.2. Değer Düşüklüğü Halinde KDV 
287
4.2.5.3. Fire Sonucu Meydana Gelen Kayıplar 
287
4.2.6. Kıymeti Düşen Mallardan Sayılmayan Haller 
288
4.2.6.1. Çalınan Mallar 
288
4.2.6.2. Modası Geçen Emtianın Değerlemesi 
289
4.2.6.3. Alıcıya Geri Ödemeler ve İade Alınan Mallar 
290
4.2.6.4. İmalat Süreci Dışında Oluşan Fireler 
291
4.2.7. Zayi Olan Mallara Ait KDV'nin Beyannamede Gösterilme Şekli 
292
4.3. TMS VE BOBİ FRS UYARINCA STOKLARIN DEĞERLEMESİ 
294
4.3.1. Net Gerçekleşebilir Değer 
296
4.3.2. Net Gerçekleşebilir Değer Esasının Uygulanabileceği Durumlar 
297
4.3.3. Stokların Maliyeti 
298
4.3.3.1. Stokların Satın Alma Maliyeti 
299
4.3.3.2. Dönüştürme Maliyetleri 
300
4.3.3.2.1. Genel Üretim Maliyetlerinin Dönüştürme Maliyetlerine Dağıtımı 
302
4.3.3.2.2. Birlikte Üretilen Ürünler 
304
4.3.3.3. Diğer Maliyetler 
305
4.3.3.4. Stokların Maliyetine Alınmayan Giderler 
306
4.3.3.5. Stokların Borçlanma Maliyetleri 
307
4.3.4. Hizmet Sunan İşletmelerde Stok Maliyeti 
308
4.3.5. Tarımsal Ürünlerin Maliyeti 
309
4.3.6. Maliyetin Ölçümüyle İlgili Teknikler 
310
4.3.7. Stok Maliyetlerini Hesaplama Yöntemleri 
312
4.3.8. Muhasebe Uygulamaları 
314
4.4. VUK UYARINCA EMTİA DEĞERLEMESİNİN TMS BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 
333
4.4.1. Genel Açıklamalar 
333
4.4.2. Borçlanma Maliyetlerinin Değerlemesinde Farklılıklar 
334
4.4.3. Genel Yönetim Giderlerinin Maliyete Yüklenmesinde Farklılık 
335
4.4.4. Sabit Genel Üretim Maliyetlerinin Dağıtımında Farklılıklar 
335
4.4.5. Stok Değerleme Yöntemleri Arasındaki Farklılıklar 
337
4.4.6. Hizmet Maliyetlerinin Stoklanmasında Farklılıklar 
338
4.4.7. Stoklarla İlgili Açıklanacak Hususlar 
341
4.4.8. Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Ayrılmasında VUK, TMS/TFRS Uygulama Farklılıkları 
342
Beşinci Bölüm
MENKUL KIYMETLERİN DEĞERLEMESİ VE
MUHASEBE UYGULAMALARI
5.1. MENKUL KIYMETLERİN TANIMI VE TÜRLERİ 
345
5.1.1 Türk Ticaret Kanunu'nda Yer Alan Düzenlemeler 
345
5.1.2. Sermaye Piyasası Mevzuatında Yer Alan Düzenlemeler 
347
5.2. VUK UYARINCA MENKUL KIYMETLERİN DEĞERLEMESİ 
351
5.3. ALIŞ BEDELİ İLE DEĞERLEMEYE TABİ MENKUL KIYMETLER 
352
5.4. VUK'A GÖRE HİSSE SENETLERİNİN DEĞERLEMESİ 
353
5.4.1. Hisse Senetlerinin İktisap Tarihi 
353
5.4.2. Döviz Cinsinden Borçla Edinilen Hisse Senetleri 
354
5.4.3. Yabancı Hisse Senetleri 
355
5.4.4. Bedelsiz Alınan İştirak Hisseleri ve Hisse Senetleri 
356
5.5. YATIRIM FONU KATILMA BELGELERİNİN DEĞERLEMESİ 
357
5.6. VUK'DA EUROBONDLAR, GELİR ORTAKLIĞI SENETLERİ, HİSSE SENEDİNE DÖNÜŞTÜRÜLEBİLİR TAHVİLLERİN DEĞERLEMESİ 
358
5.6.1. Eurobondlar 
358
5.6.2. Gelir Ortaklığı Senetleri 
358
5.6.3. Hisse Senedine Dönüştürülebilir Tahvil 
358
5.7. VUK'DA BORSA RAYİCİ VEYA KIST GETİRİ ESASINDA DEĞERLEME 
359
5.8. VERGİ MEVZUATI UYARINCA UYGULAMA ÖRNEKLERİ 
360
5.9. TMS/TFRS DEĞERLEME 
361
5.9.1. Finansal Varlıkların TMS/TFRS Değerlemesi 
362
5.9.2. Finansal Varlıkların Değerlemesi 
363
5.9.3. Hisse Senetlerinin TMS/TFRS Kapsamında Değerlemesi 
365
5.9.3.1. Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar 
366
5.9.3.2. Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar 
369
5.9.3.2.1. Gerçeğe Uygun Değeri Tespit Edilebilen Finansal Varlıklar 
369
5.9.3.2.2. Maliyet ile değerlemeye tabi finansal varlıklar: 
373
5.9.4. Tahvil Senet ve Bonolarının TMS/TFRS Kapsamında Değerlemesi 
374
5.9.5. TMS/TFRS İştiraklerdeki Yatırımların Değerlemesi ve Muhasebe Uygulamaları 
380
5.9.5.1. Genel bilgi 
380
5.9.5.2. İştiraklerdeki Yatırımların Değerlemesi 
381
5.9.5.3. İştiraklerdeki Yatırımların İlişkin Muhasebe Uygulamaları 
382
5.9.5.3.1. Öz kaynak Yöntemi Örnek Uygulama 
382
5.9.5.3.2. Maliyet Yöntemine İlişkin Örnek 
385
5.9.6. Türev Ürünlerin Değerlemesi ve Muhasebe Uygulamaları 
388
5.9.6.1. Tanımlar 
388
5.9.6.1.1. Futures 
388
5.9.6.1.2. Forward 
390
5.9.6.1.3. Options 
390
5.9.6.1.4. Swaps 
391
5.9.6.2. Türev Ürünlerin Değerlemesi 
395
5.9.6.3. Türev Sözleşmelerin TMS/TFRS Değerleme Düzenlemeleri 
396
5.9.6.3.1. Etkin Koruma Oranının Belirlenmesi 
398
5.9.6.3.2. Net Pozisyonun Finansal Riskten Korunma İşlemine Konu Edilmesi 
399
5.9.6.3.3. Finansal Riskten Korunma İşlemlerine Örnekler 
399
5.9.6.3.4. Finansal Riskten Korunma İşleminin Etkinliğinin Değerlendirilmesi 
400
5.9.6.5. Türev Ürünlerin Vergi Mevzuatına Göre Değerlemesi 
403
5.9.6.5.1. Forward İşlemleri 
403
5.9.6.5.2. Swap İşlemleri 
404
5.9.6.5.3. Opsiyon Sözleşmeleri 
410
5.9.6.5.4. Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası işlemleri 
413
5.9.6.5.5. Aracı Kuruluş Varantları 
413
5.9.6.6. Muhasebe Uygulamaları 
414
Altıncı Bölüm
ALACAKLAR VE BORÇLARIN DEĞERLEMESİ VE
MUHASEBE UYGULAMALARI
6.1. VERGİ USUL KANUNU DEĞERLEME HÜKÜMLERİ 
419
6.1.1. Alacaklar 
419
6.1.2. Borçlar 
419
6.1.3. Yabancı Para ile Olan Alacaklar ve Borçlar 
420
6.1.4. Çıkarılmış Tahviller 
420
6.1.5. Değersiz Alacaklar 
420
6.1.6. Şüpheli Alacaklar 
420
6.1.7. Vazgeçilen Alacaklar 
421
6.2. TMS/TFRS'YE GÖRE ALACAKLARIN VE BORÇLARIN DEĞERLEMESİ 
421
6.2.1. Sınıflandırma 
421
6.2.2. Finansal Varlıkların Sınıflandırılması ve Değerlemesi 
423
6.2.3. Finansal Borçların Sınıflandırılması ve Değerlemesi 
423
6.2.4. Etkin Faiz Yöntemi 
424
6.2.5. "TFRS 9 Finansal Araçlar" Standardı 
424
6.3. VUK'A GÖRE REESKONT UYGULAMASI 
426
6.3.1. Genel Açıklamalar 
426
6.3.2. Reeskont İşlemlerinde Yasal Düzenlemeler ve Şartlar 
428
6.3.2.1. Yasal Düzenlemeler 
428
6.3.2.2. Reeskont Uygulamasının Şartları 
429
6.3.3. Reeskont İşlemlerinde Özellikli Hususlar 
431
6.3.3.1. Alacak Senetlerinin Reeskonta Tabi Tutulması VUK'a Göre İhtiyaridir 
431
6.3.3.2. Vadeli Çekler İçin Reeskont Hesaplanmaz 
432
6.3.3.3. Teminata Verilmiş Senetler İçin Reeskont Uygulaması 
434
6.3.3.4. Tahsile Verilmiş Senetler Reeskont Konusu Yapılabilir 
435
6.3.3.5. Hatır Senetleri İçin Reeskont Hesaplanmaz 
435
6.3.3.6. Senet Tutarlarının KDV Kısmı İçin Reeskont Hesaplanmaz 
436
6.3.3.7. Avans Niteliğinde Alacaklar İçin Reeskont Hesaplanmaz 
436
6.3.3.8. Vadeli Satış Kampanyalarında Belge Düzenlenmeksizin Senede Bağlanan Alacaklara Reeskont Ayrılmaz 
437
6.3.3.9. Finansal Kiralama Kapsamında Alacak ve Borçlar İçin Reeskont Hesaplanmaz 
438
6.3.3.10. Faktoring Şirketlerine Devredilen Senede Bağlı Alacaklar İçin Faktoring Şirketi Reeskont Ayırır 
438
6.3.3.11. Müflisten Olan Alacaklar Reeskonta Tabi Tutulmaz 
438
6.3.3.12. Yıllara Sari İnşaat ve Onarma İşleriyle İlgili Alacak Senetleri İçin Reeskont 
438
6.3.3.13. Şüpheli Alacaklar İçin Reeskont Hesaplanmaz 
439
6.3.3.14. Senetli Alacak ya da Borca Faiz Yürütülmesi Halinde Reeskont Uygulaması 
439
6.3.3.15. Senette Faiz Nispeti Açıklanmamışsa T.C. Merkez Bankası Kısa Vadeli Avans Oranı Esas Alınır 
440
6.3.3.16. Yabancı Para Cinsinden Alacaklar ve Borçlar İçin LIBOR Esas Alınır 
441
6.3.3.17. Reeskont Geçici Vergi İçin Hesaplanabilir 
442
6.3.4. VUK'a göre Reeskont Hesaplama ve Muhasebe Kayıtları 
443
6.4. VUK'A GÖRE DEĞERSİZ ALACAKLAR 
449
6.4.1. Değersiz Alacaklar ve Şüpheli Alacaklar Arasındaki Farklılıklar 
450
6.4.1.1. Tahsil Kabiliyetine Bağlı Olarak Sınıflandırma Farklılığı 
450
6.4.1.2. Giderleştirmede Yöntem Farkı 
451
6.4.1.3. Ticari Kazancın Oluşumunda Hâsılat Kayıtlarına İntikal Şartı Farklılığı 
452
6.4.1.4. Tutulan Defterin Türüne Göre Oluşan Farklılık 
453
6.4.1.5. Belgelendirme Özellikleri Bakımından Farklılık 
454
6.4.2. Özellikli Hususlar 
456
6.4.2.1. Aciz Vesikasına Bağlanan Alacaklar 
456
6.4.2.2. Konkordato Sonucu Tahsilinden Vazgeçilen Alacaklar 
457
6.4.2.3. Değersiz Alacakların Gider Yazılacağı Dönem 
461
6.4.2.4. Sonradan Tahsil Edilen Değersiz Alacaklar 
462
6.4.2.5. Karşılık Ayrılmış Bir Alacağın Değersiz Hale Gelmesi 
462
6.4.3. Değersiz Alacakların Muhasebe İşlemleri 
462
6.5. ŞÜPHELİ ALACAKLAR 
465
6.5.1. Tekdüzen Hesap Çerçevesine Göre Şüpheli Alacaklar 
466
6.5.2. TMS/TFRS Yönünden Alacaklar İçin Karşılık Ayırma Şartları 
468
6.5.3. TMS/TFRS Yönünden Karşılık Tutarının Tespiti 
469
6.5.4. Şüpheli Alacak Karşılığı Hesaplama Yöntemleri 
471
6.5.4.1. Fiili Tespite Dayalı Karşılık Ayırma Yöntemi 
471
6.5.4.2. Tahmine Dayalı (Götürü) Karşılık Ayırma Yöntemi 
475
6.5.4.2.1. Satışların Yüzdesi (Gelir Tablosu) Yaklaşımı 
476
6.5.4.2.2. Alacakların Yüzdesi (Bilânço) Yaklaşımı 
478
6.5.4.2.2.1. Klasik Bilanço Yaklaşımı 
478
6.5.4.2.2.2. Yaşlandırma Tablosu Yaklaşımı 
479
6.5.5. Vergi Mevzuatında Şüpheli Alacaklar 
481
6.5.5.1. Alacağın Ticari Kazancın Elde Edilmesi ve İdame Ettirilmesi İle İlgili Olması Şartı 
482
6.5.5.2. Alacağın Dava veya İcra Safhasında Olması Şartı 
483
6.5.5.3. Dava ve İcra Takibine Değmeyecek Derecede Küçük Alacaklar 
484
6.5.5.4. Bilânço Esasına Göre Defter Tutma Şartı 
485
6.5.5.5. Alacağın Teminata Bağlanmamış Olması Şartı 
486
6.5.5.5.1. Alacağın Teminatlı Sayıldığı Durumlar 
486
6.5.5.5.2. Haciz Yoluyla Teminata Bağlanan Alacaklar 
487
6.5.5.5.3. Teminatın Ortadan Kalkması veya Değerini Yitirmesi 
488
6.5.5.6. Tasarruf Değerine Göre Karşılık Ayrılması Şartı 
488
6.5.5.6.1. Tasarruf Değerine Göre Karşılık Ayrılması 
488
6.5.5.6.2. Tasarruf Değerine Göre Karşılık Ayrılmasına Dair Görüşler 
493
6.5.6. Özellikli Hususlar 
494
6.5.6.1. Karşılık Ayrılması Gereken Dönem 
494
6.5.6.2. Borcun Yeniden Yapılandırılması Halinde Karşılık Ayrılması 
496
6.5.6.3. Kamu Kurumlardan Olan Alacaklar 
497
6.5.6.4. İflas ve Konkordato Halinde Karşılık Ayırma 
498
6.5.6.5. Dövize Bağlı Alacaklarda Karşılık Ayırma 
499
6.5.6.6. Yurt Dışından Olan Alacaklarda Karşılık Ayrılması 
501
6.5.6.7. Şahıs Şirketlerinden Olan Alacaklarda Karşılık Ayrılması 
501
6.5.6.8. KDV İçin Karşılık Ayrılması 
502
6.5.6.9. Avanslar İçin Karşılık Ayrılması 
503
6.5.6.10. İlişkili Taraflardan Alacaklarda Karşılık Ayrılması 
505
6.5.6.11. Karşılık Ayrılan Alacaklara Dair Mahkeme Dava Dosyalarının İncelenmesi 
506
6.6. VUK'DA VAZGEÇİLEN ALACAKLAR 
506
6.6.1. Vazgeçilen Alacakların Özellikleri 
507
6.6.1.1. Vazgeçilen Alacaklar Borçluya Dair Düzenlemeleri İçermektedir 
507
6.6.1.2. Vazgeçilen Alacaklarda Vergi Erteleme Avantajı Bilanço Esasına Göre Defter Tutan Mükelleflere Tanınmıştır 
507
6.6.1.3. Konkordato Halinde Vazgeçilen Alacak, Alacaklı Bakımından Değersiz Alacak Mahiyetindedir 
508
6.6.1.4. Sulh Yoluyla Vazgeçilen Alacaklar Kanaat Verici Bir Vesika İle Tevsik Edilmelidir 
508
6.6.1.5. Yurtdışından Tahsil Edilemeyen Alacaklar Götürü Gider Kapsamında Değerlendirilemez 
509
6.6.1.6. Vazgeçilen Alacaklar Geçmiş Yıl Zararlarıyla veya Diğer Karlardan Mahsup Edilemez 
510
6.6.2. Vazgeçilen Alacakların Muhasebeleştirilmesi 
511
6.6.3. Üç Yıllık Sürenin Hesaplanması 
513
6.7. ALACAKLARDA KUR DEĞERLEMESİ 
514
6.8. VUK VE TMS/TFRS'DE ALACAK VE BORÇ HESAPLARI 
516
6.9. ALINAN VE VERİLEN ÇEKLERİN VUK VE TMS/TFRS DEĞERLEMESİ 
519
6.9.1. Genel Açıklamalar 
519
6.9.2. VUK Uyarınca Çeklerin Değerlemesi 
520
6.9.3. TMS/TFRS Uyarınca Çeklerin Değerlemesi 
520
6.9.4. Yabancı Paraya Dayalı Vadeli Çeklerin TMS/TFRS Değerlemesi 
521
6.9.5. Çeklerde Reeskont 
522
6.9.5.1. VUK 64 No.lu Sirküler Öncesi Uygulama 
522
6.9.5.2. VUK 64 No.lu Sirküler Sonrası Uygulama 
523
6.10. BANKA HESAPLARININ DEĞERLEMESİ 
528
6.10.1. VUK'a Göre Banka Hesaplarının Değerlemesi 
528
6.10.1.1. Repo İşlemlerinin Değerlemesi 
529
6.10.1.2. Tevkif Edilen Vergilerin Mahsubu 
530
6.10.2. TMS/TFRS'ye Göre Bankalar Hesabının Değerlemesi 
530
6.10.3. VUK ve TMS/TFRS Örnek Uygulama 
532
6.11. ALACAKLAR VE BORÇLARIN DEĞERLEMESİ 
534
6.11.1. Genel Açıklamalar 
534
6.11.2. Senetsiz Alacaklar Uygulama Örneği 
536
6.11.3. Banka Kredilerinin Değerlemesi ve Uygulamalar 
537
6.11.3.1. Banka Kredilerinin VUK ve TMS/TFRS İçin Uygulama Örneği 
537
6.13. ÇIKARILMIŞ TAHVİLLERİN DEĞERLEMESİ 
543
6.13.1. Genel Açıklamalar 
543
6.13.2. Tekdüzen Hesap Planında Çıkarılmış Tahviller, Bonolar ve Senetler 
544
6.13.3. Çıkarılmış Tahvillerin VUK Değerlemesi 
545
6.13.4. VUK'a Göre İtibari Değerle Değerleme Mecburiyeti 
547
6.13.5. Değerlemeye İlişkin Çeşitli Yaklaşımlar 
548
6.13.6. Tevkifat Uygulaması 
550
6.13.7. Çıkarılmış Tahvillerin Değerlemesi ve Muhasebe Kayıtları 
550
Yedinci Bölüm
KASA MEVCUTLARININ DEĞERLEMESİ VE
MUHASEBE UYGULAMALARI
7.1. GİRİŞ 
557
7.2. KASANIN ENVANTERİ VE DEĞERLEMESİ 
557
7.2.1. Türk Lirası Kasa Mevcutlarının Değerlemesi 
558
7.2.2. Yabancı Paraların Kur Değerlemesi 
558
7.2.2.1. VUK'a Göre Kur Değerlemesi 
558
7.2.2.3. TMS/TFRS'ye Göre Kur Değerlemesi 
560
7.2.2.4. Yabancı Paraların Değerlemesinde Kesin Mizanın Çıkarılması 
561
7.2.2.5. Geçici Verginin Hesaplanmasında Kur Değerlemesi 
562
7.2.3. Sayım ve Tesellüm Noksanlıkları 
563
7.2.3.1. Kasa Noksanı 
563
7.2.3.1.1. Kasa Noksanlığının Nedenleri 
563
7.2.3.1.2. Sayım Noksanlıklarında Cezalı Vergi Tarhiyatına Konu Olabilecek Hususlar 
564
7.2.3.1.3. Kasadan Sorumlu Personelin Zimmetine Para Geçirmesi 
565
7.2.3.1.4. Kasa Noksanlığının Hırsızlık Dolayısıyla Meydana Gelmesi 
566
7.2.3.1.5. Kasa Noksanlıklarına Dair Örnekler ve Muhasebe Kayıtları 
566
7.2.3.2. Kasa Fazlası 
568
7.2.3.2.1. Kasa Fazlalığının Nedenleri 
568
7.2.3.2.2. Sayım Fazlalıklarında Cezalı Vergi Tarhiyatına Konu Olabilecek Hususlar 
569
7.2.3.2.3. Kasa Fazlalıklarına Dair Örnekler ve Muhasebe Kayıtları 
569
7.2.3.3. Kasa Hesabının Alacak Bakiyesi Vermesi 
570
Sekizinci Bölüm
FİNANSAL KİRALAMALAR DEĞERLEME VE
MUHASEBE UYGULAMALARI
8.1. VERGİ MEVZUATINDA YER ALAN DÜZENLEMELER 
573
8.1.1. Vergi Usul Kanunu'nda Yapılan Düzenlemeler 
573
8.1.2. Vergi Mevzuatında Finansal Kiralamalara İlişkin Tanımlar 
575
8.1.3. Vergi Mevzuatında Finansal Kiralamalara İlişkin Değerleme ve Amortisman Uygulamaları 
578
8.2. TFRS 16 KİRALAMA İŞLEMLERİ STANDARDI KAPSAMINDA KİRALAMALAR 
580
8.2.1. Tanımlar 
580
8.2.2. Finansal Kiralamaların Kiracının Finansal Tablolarında Gösterilmesi 
585
8.2.2.1. İlk Muhasebeleştirme 
585
8.2.2.2. Sonraki Ölçümler 
586
8.2.3. Finansal Kiralamaların Kiraya Verenin Finansal Tablolarında Gösterilmesi 
588
8.2.3.1. İlk Muhasebeleştirme 
588
8.2.3.2. Sonraki Ölçümler 
588
8.3. FİNANSAL KİRALAMA ÖRNEK MUHASEBE UYGULAMASI 
588
8.4. TMS VE VUK FARKLILIKLARI 
600
8.4.1. Gerçeğe Uygun Değer ve Rayiç Bedel Farkı 
600
8.4.2. Başlangıç Maliyetlerinin Tabi Olduğu İşlem Farkı 
600
8.4.3. Faydalı Ömür Farkı 
601
8.4.4. Arsa ve Bina Değerlerinin Ayrıştırılması Farkı 
601
8.4.5. Satış ve Kiralama İşlemleri 
601
8.4.6. Maliyet Bedeli Unsurları Bakımından Farklar 
602
EKLER
EK 1: Yürürlükteki TMS/TFRS Setinin Listesi 
605
EK 2: Büyük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler İçin Türkiye Finansal Raporlama Standardı Ölçümleme (Değerleme) Hükümleri 
608
EK 3: Vergi Usul Kanunu Değerleme Hükümleri 
674
EK 4: TMS/TFRS Uyumlu Hesap Planı 
689
EK 5: Finansal Tablolarda Asgari Olarak Yer Alması Gereken Diğer Kalemler 
722
EK 6: Vergi Mizanından Bobi FRS’ye Dönüşüm Kayıtlarının Yapılması ve Finansal Tablolar Çıkarılmasına Dair Bütünsel Bir Uygulama 
743
EK 7: TFRS Kar/Zararından Vergi Matrahına Ulaşma Yöntemi 
767
Ek 8: Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı 
787
Kaynakça 
791
Kitaplar 
791
Makaleler 
793
Kanunlar, Genel Tebliğler, Sirküler 
796
Yargı Kararları 
797
Özelgeler 
798
Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartları 
799
Raporlar, Tezler, Komisyon Kararları 
800
Web Siteleri 
800
Kavram Dizini 
801