Türkiye'de Kıyafet Özgürlüğü
1. Baskı,
Haziran 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa Sayısı:
716
Kitabın Fiyatı:
900,00₺
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Kılık-kıyafet konusu, Sultan II. Mahmud (1808-1809) döneminden itibaren siyasetin ve hukukun konusu olmaya başlamış ve toplumda tartışmalara neden olmuştur. Cumhuriyetin ilk döneminde bu tartışma "şapka" üzerinden, 1980'li yıllardan itibaren de başörtüsü üzerinden derinleşerek devam etmiştir. Konu hem toplum hem de aydınlar nezdinde tartışma konusu yapılırken, siyaset kurumunun gündemini de işgal etmiştir. Esasen toplumdaki kültür, inanç ve estetik anlayışa göre şekillenen kılık-kıyafet konusu ülkemizde mevzuatın ve dolayısıyla yargı içtihatlarının da konusu olmuştur. Uzun yıllar gündemden düşmeyen kılık-kıyafet konusu, hukukî çalışmalara yeterince konu edilmemiştir. Bu konuda bilimsel çalışmalar yapacaklara bir temel oluşturması açısından bu mütevazı eseri kaleme almış bulunmaktayız.
Kitabın Konu Başlıkları
Tarihî Bilgiler
Mevzuat ve Uygulama
Yargı İçtihatları
Kılık–Kıyafet Özgürlüğü
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
5
İÇİNDEKİLER
7
KISALTMALAR
15
GİRİŞ
17
BİRİNCİ BÖLÜM
TARİHÎ BİLGİLER
I. TÜRKLERDEKIYAFETE DAİR TARİHÎ BİLGİLER
21
A. ESKİ TÜRKLERDE KIYAFET
21
1. İslâmiyet’in Kabulünden Önce Türklerde Kıyafet
21
a. Eski Türklerde Erkek Kılık–Kıyafeti
21
b. Eski Türklerde Kadın Kıyafeti
22
2. İslam’ın Kılık–Kıyafet Ahkâmı
24
a. İslâm’da Erkek Kılık–Kıyafeti
25
b. İslam’da Kadın Kıyafeti
26
3. Selçuklularda Kılık–Kıyafet
27
a. Selçuklularda Erkek Kılık–Kıyafeti
27
b. Selçuklularda Kadın Kıyafeti
30
B. OSMALI DEVLETİ DÖNEMİNDE KIYAFET
31
1. Osmanlı Devleti Döneminde Kıyafete İlişkin Genel Bilgiler
31
a. Osmanlı’da Erkek Kılık–Kıyafeti
32
b. Osmanlı’da Kadın Kıyafeti
36
2. Meşrutiyet Döneminde Kıyafet Tartışmaları
43
a. Şapka–Fes Tartışmaları
43
c. Çarşaf–Peçe Tartışmaları
45
3. Osmanlı Devleti’nde Kıyafet Düzenlemeleri
59
a. Kıyafet Düzenlemelerine Dair Genel Bilgiler
59
b. Osmanlı Döneminde Kıyafet Yasakları
68
4. Başın Kapatılması Âdab–ı Muaşeret Kuralıdır
80
C. CUMHURİYET DÖNEMİNDE KIYAFET
81
1. Cumhuriyet Döneminde Erkek Kıyafeti
81
a. Mecliste Fes–Kalpak Tartışması
81
b. Yazarlar Arasında Şapka Tartışması
82
c. Devlet Memurlarının Kıyafetleri Hakkında Kararnâme
87
d. Mustafa Kemalin İnebolu ve Kastamonu Nutukları
88
e. 1925 Tarihli Şapka İktisası Hakkında Kanun
92
2. Cumhuriyet Döneminde Kadın Kıyafeti
102
a. Mustafa Kemal’in Kadın Kıyafetine Yaklaşımı
102
b. Yerel İdarelerde Kıyafet Yasağı Uygulamaları
105
c. Çarşafı Yasaklamaya Yönelik Kanun Teklifi
107
ç. Çarşafla Mücadele Haftaları
108
3. Millî Birlik Komitesi Dönemi Kıyafet Uygulamaları
109
4. 1963 Sonrası Kıyafet Uygulamaları
110
5. 12 Mart Muhtırası Sonrası Kıyafet Uygulamaları
113
6. 12 Eylül Darbesi Sonrası Kıyafet Uygulamaları
116
a. İrtica ile Mücadele Hedefi
118
b. Memurlar İçin Kıyafet Düzenlemeleri
119
c. Orta Öğretimde Başörtüsü Yasağı
120
ç. Üniversitelerde Başörtüsü Yasağı
122
d. Kanunî Düzenlemeler ve Anayasa Mahkemesi
127
7. 28 Şubat Süreci ve Kıyafet Uygulamaları
131
8. 2002 Sonrası Kıyafet Uygulamaları
146
a. Yasaklamalar Devam Ediyor
146
b. Anayasa Değişikliği ve Anayasa Mahkemesi
154
9. 2010 Sonrası Kıyafet Meselesi Çözülüyor
162
10. 2020 Sonrası Kıyafet Tartışmaları
166
İKİNCİ BÖLÜM
MEVZUAT VE UYGULAMA
II. CUMHURİYET DÖNEMİNDEKIYAFET MEVZUATI VE UYGULAMA
169
A. KIYAFET UYGULAMALARININ İLK İZLERİ
169
B. EYLÜL 1925 TARİHLİ VE 2413 SAYILI KARARNÂME
172
C. 1925 TARİHLİ ŞAPKA İKTİSASI HAKKINDA KANUN VE UYGULAMA
177
1. Kanunun Yapılması Öncesi Gelişmeler
178
2. Kanunun Mecliste Kabulü
182
3. Kanunun Uygulanışı
188
a. Kolluk Yetkisine Dayanılarak Uygulama
188
b. Mahkeme Elliyle Uygulama
189
D. RESMÎ MERASİMDE GİYİLECEK KIYAFET DÜZENLEMLERİ
196
1. 1925 Tarihli Resmî Merasimde Giyilecek Elbise Talimatnâmesi
196
2. 1964 Tarihli Okulların Merasim Geçişi Yönetmeliği
199
3. 1967 Tarihli Gençlik ve Spor Bayramı Yönetmeliği
200
4. 1973 Tarihli Çelenk Sunulma Yönetmeliği
201
5. 1982 Tarihli Memur Yemin Merasimi Yönetmeliği
202
6. 2012 Tarihli Resmî Bayramlar Tören ve Kutlama Yönetmeliği
202
E. İLMİYE SINIFI KIYAFETLERİNE İLİŞKİN DÜZENLEMELER
203
1. Dinî Kurumlarla İlgili Gelişmeler
204
2. Kıyafete İlişkin 1925 Tarihli Kararnâme ve Kanun
207
3. Şapka İktisası Hakkında Kanun ve İlmiye Kıyafeti
211
4. Bazı Kisvelerin Giyilemeyeceğine Dair Kanun ve İlmiye Kıyafeti
212
5. İlmiye Kıyafetinin İlmiye Sınıfı Dışındakilerce Giyilmesi
216
6. Diyanet İşleri Başkanlığına İlişkin Kanunlar ve Kıyafet
217
F. HÂKİM VE SAVCILARA İLİŞKİN KIYAFET DÜZENLEMELERİ
218
1. Hükkâm ve Mensubin–i Adliyenin Resmî Kisveleri Hakkında
Kanun
219
2. Kisve–i Hükkâm Hakkında Talimatnâme
220
3. 1926 ve 1934 Tarihli Hâkimler Kânunu
227
4. 1983 Tarihli Hâkim ve Savcılar Kanunu
228
a. Genel Olarak Hâkim ve Savcılarda Kıyafet
228
b. Yüksek Yargı Mensuplarında Kıyafet
231
G. AVUKATLARA İLİŞKİN KIYAFET DÜZENLEMELERİ
234
1. Kisve–i Hükkâm Hakkında Talimatnâme’de Avukat Kıyafeti
234
2. 1938 Tarihli Avukatlık Kanunu ve Kıyafet
236
3. 1969 Tarihli Avukatlık Kanunu ve Kıyafet
236
H. DEVLET MEMURLARI KIYAFET MEVZUATI VE UYGULAMA
240
1. Bilumum Devlet Memurlarının Kıyafetleri Hakkında Kararnâme
241
2. 1926 Tarih ve 788 sayılı Memurin Kanunu
244
3. 1965 Tarih ve 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu
247
4. 1982 Tarihli Kılık–Kıyafet Yönetmeliği
249
5. Sağlık Hizmeti Görevlilerinin Kıyafetine İlişkin Düzenlemeler
256
6. Kıyafet Mevzuatının Uygulanışı
261
I. YÜKSEKÖĞRETİMDE KIYAFET DÜZENLEMELERİ VE UYGULAMA
263
1. 1924 Tarihli Dârülfünûn Talimatnâmesi Dönemi
263
2. 1934 Tarihli İstanbul Üniversitesi Talimatnâmesi Dönemi
264
3. 1946 Tarih ve 4936 Sayılı Üniversiteler Kanunu Dönemi
265
4. 1973 Tarih ve 1750 Sayılı Üniversiteler Kanunu Dönemi
267
5. 1982 tarih ve 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu Dönemi
271
a. Öğretim Elemanları Bakımından
272
aa. Mevzuattaki Durum
272
bb. Mevzuatın Uygulanışı
275
b. Yükseköğretim Öğrencileri Bakımından
277
aa. Mevzuattaki Durumu
278
bb. Mevzuatın Uygulanışı
287
K. BAKANLIĞA BAĞLI OKULLARDA KIYAFET DÜZENLEMELERİ
294
1. 1915 Tarihli Mekatib–i İbtidaiye–i Umumiye Talimatnamesi
294
3. 1930 Tarihli Lise ve Orta Mektepler Talimatnâmesi
300
4. 1931 Tarihli Muallim Mektebi Talimatnâmesi
301
5. 1939 Tarihli Disiplin Talimatnâmesi
302
6. Mektep Kasketlerinin Talebe Olmayanlarca Giyilmesini
Yasaklayan Kanun
303
7. Bazı Kisvelerin Giyilemeyeceğine Dair Kanun ve Nizamnâme
304
8. 1962 Tarihli Otelcilik Okulları Yönetmeliği
306
9. 1964 Lise ve Ortaokullar Yönetmeliği
306
10. 1965 Tarihli İlköğretmen Okulları İdare Yönetmeliği
307
11. 1967 Tarihli İlköğretmen Okulları Disiplin Yönetmeliği
308
12. 1966 ve 1972 Tarihli İlkokul Yönetmelikleri
308
13. 1971 Tarihli Disiplin Yönetmeliği
309
14. 1975 Tarihli Ortaokullar ve Ortaöğretim Kurumları Disiplin
Yönetmeliği
310
15. 1976 Temel Eğitim Birinci Kademe (İlkokul) Yönetmeliği
310
16. 1978 Tarihli Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Temel Eğitim II.
Kademe (Ortaokul) İle Ortaöğretim Kurumları Disiplin
Yönetmeliği
311
17. 1979 Tarihli Meslekî ve Teknik Ortaöğretim Kurumları
Yönetmeliği
312
18. 1978 Tarihli Yönetmelikte 1981 Tarihinde Yapılan Değişiklik
313
19. 1981 Tarihli Millî Eğitim Bakanlığı ile Diğer Bakanlıklara Bağlı
Okullardaki Görevlilerle Öğrencilerin Kılık–Kıyafetlerine İlişkin
Yönetmelik
314
20. 2003 Tarihli Millî Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumları
Yönetmeliği
318
21. 2007 Tarihli Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Ödül
ve Disiplin Yönetmeliği
319
22. 2012 Tarihli Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul Öğrencilerinin
Kılık ve Kıyafetlerine Dair Yönetmelik
320
23. Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul Öğrencilerinin Kılık ve
Kıyafetlerine Dair Yönetmelik’te 2014 Değişikliği
323
24. İmam–Hatip Mekteplerinde Kıyafet Düzenlemeleri
324
L. ELÇİLERİN KABÜLÜNE İLİŞKİN MEVZUATTA KIYAFET
330
M. DEVLETİN SİVİL MEMURA KIYAFET YARDIMI
332
1. Genel Olarak Kıyafet Yardımına İlişkin Kanunlar
332
2. Başörtüsü, Sarık ve Cübbe Yardımına İlişkin Yönetmelikler
333
N. KIYAFETE İLİŞKİN HÜKÜM İÇEREN DİĞER MEVZUAT
335
1. 1920 Tarihli Düğünlerde Men’i İsrafat Kanunu
335
2. Evlendirme Düzenlemelerinde Kıyafet
337
3. Meclis İçtüzüklerinde Kıyafet Düzenlemeleri
338
4. Seçim ve Partiler Mevzuatında Kıyafet Düzenlemeleri
341
5. Toplantı ve Gösteri Mevzuatında Kıyafet
343
6. PTT Mevzuatında Kılık–Kıyafet Düzenlemeleri
343
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YARGI İÇTİHATLARI
III. YARGIİÇTİHATLARINDA KIYAFET ÖZGÜRLÜĞÜ
345
A. DANIŞTAY İÇTİHATLARINDA KIYAFET ÖZGÜRLÜĞÜ
345
1. Danıştay’ın 25.2. 1974 Tarihli Kararı
345
2. Danıştay’ın 1983 –1985 Arası Kararları
348
a. Danıştay’ın 20.12.1983 Tarihli Kararı
348
b. Danıştay’ın 23.2.1984 Tarihli Kararı
349
c. Danıştay’ın 13.12.1984 Tarihli Kararı
350
3. Danıştay’ın 12.2.1987 Tarihli Kararı
354
4. Danıştay’ın 16.11.1987 Tarihli Kararı
356
5. Danıştay’ın 27.6.1988 Tarihli Kararı
358
6. Danıştay’ın 7.7.1989 Tarihli Kararı
360
7. Danıştay’ın 13.11.1992 Tarihli Kararı
362
8. Danıştay’ın 17.6.1994 Tarihli Kararı
365
9. Elazığ İdare Mahkemesi’nin 2010 Tarihli Kararı
369
10. Danıştay’ın 12.11.2014 Tarihli Kararı
371
11. Danıştay’ın 18.11.2020 Tarihli Kararı
375
12. Danıştay’ın 19.11.2020 Tarihli Kararı
382
13. Danıştay’ın 2021 ve 2022 Tarihli Kararları
388
a. Danıştay’ın 29.3.2021 Tarihli Kararı
389
b. Danıştay’ın 20.4.2022 Tarihli Kararı
394
B. ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARINDA KIYAFET ÖZGÜRLÜĞÜ
399
1. Anayasa Mahkemesi’nin 1989 ve 1991 Tarihli Kararları
399
a. Anayasa Mahkemesi’nin 7.3.1989 Tarihli Kararı
399
b. Anayasa Mahkemesi’nin 9.4.1991 Tarihli Kararı
410
2. Anayasa Mahkemesi’nin 5.6.2008 Tarihli Kararı
427
3. Anayasa Mahkemesi’nin 2014 Tarihli Bireysel Başvuru Kararı
441
4. Anayasa Mahkemesi’nin 2018 Tarihli Bireysel Başvuru Kararı
474
5. Anayasa Mahkemesi’nin 2022 Tarihli Bireysel Başvuru Kararı
502
C. STRASBOURG YARGISI KARARLARINDA KIYAFET ÖZGÜRLÜĞÜ
516
1. Avrupa İnsan Hakları Komisyonu Kararları
517
a. AİHK’ın 1993 Tarihli Şenay Karaduman/Türkiye Kararı
517
b. AİHK’ın 1993 Tarihli Lamiye Bulut/Türkiye Kararı
521
2. AİHM’in 2004 Tarihli Leyla Şahin/Türkiye Kararı
527
3. AİHM’in 2006 Tarihli Sevgi Kurtulmuş/Türkiye Kararı
548
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KILIK–KIYAFET ÖZGÜRLÜĞÜ
IV. KIYAFET ÖZGÜRLÜĞÜ VE YANSIMALARI
559
A. KILIK–KIYAFET ÖZGÜRLÜĞÜ
559
1. Genel Olarak Kılık–Kıyafet Özgürlüğü
559
2. Kıyafet Özgürlüğünün Tabiî Haklardan Oluşu
560
B. KIYAFET ÖZGÜRLÜĞÜ– EŞİTLİK İLKESİ
563
1. Kıyafet Özgürlüğü–Eşitlik İlkesi İlişkisi
563
2. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu
570
a. Ayrımcılık Kavramı İçine Giren Hususlar
571
b. Ayrımcılıkla Mücadele ve Ayrımcılık Yasağının Kapsamı
572
c. Ayrımcılık Yasağının İstisnaları
573
d. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’nun Görevleri ve
Yetkileri
574
e. Kurum Kararlarından Örnekler
576
C. KIYAFET ÖZGÜRLÜĞÜ–İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
585
1. Genel Olarak İfade Özgürlüğü
585
2. Kıyafet Özgürlüğü– İfade Özgürlüğü İlişkisi
591
a. Anayasa Mahkemesi’nin Yaklaşımı
591
b. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’nun Yaklaşımı
600
D. KIYAFET ÖZGÜRLÜĞÜ–DİN VE İNANÇ ÖZGÜRLÜĞÜ
605
1. Genel Olarak Din ve Vicdan Özgürlüğü
605
2. Kıyafet Özgürlüğü–Din Özgürlüğü İlişkisi
616
a. Din Özgürlüğünün Dış Tezahürü Olarak Kıyafet
616
b. Anayasa Mahkemesi’nin Yaklaşımı
620
c. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’nun Yaklaşımı
624
E. KIYAFET ÖZGÜRLÜĞÜ–ÖZEL HAYATA SAYGI İLKESİ
637
1. Genel Olarak Özel Hayata Saygı İlkesi
637
2. Kıyafet Özgürlüğü– Özel Hayata Saygı İlkesi İlişkisi
641
a. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları
642
b. Anayasa Mahkemesi Kararı
657
c. Danıştay Kararları
661
F. KIYAFET ÖZGÜRLÜĞÜ–MADDÎ VE MANEVÎ VARLIĞI GELİŞTİRME
664
1. Genel Olarak Maddî ve Manevî Varlığın Korunması Hakkı
664
a. Mevzuattaki Durum
666
b. Sınırlandırılması
668
c. Anayasa Mahkemesinin Yaklaşımı
670
2. Kıyafet Özgürlüğü–Maddî ve Manevî Varlığı Koruma Hakkı
671
G. SÖZLEŞME HÜRRİYETİ VE KIYAFET ÖZGÜRLÜĞÜ
672
1. Genel Olarak Sözleşme Hürriyeti ve Sınırları
672
a. Sözleşme Hürriyetinin İçeriği
674
b. Sözleşme Hürriyetinin Sınırları
677
c. İşverenin Yönetim Hakkı ve Sınırları
681
2. Sözleşme Hürriyeti– Kıyafet Özgürlüğü İlişkisi
683
GENEL DEĞERLENDİRMELER
691
KAYNAKÇA
699
Kitabın Fiyatı:
900,00₺
Temin süresi 2-3 gündür.
Bu kitaplar da ilginizi çekebilir
Cumhuriyet Savcısının Etkin Soruşturma Yapma Görevi
Fatma Ak Karahan
Modern Devletin Güvenlik Anlayışı ve Özel Hayat Hakkı
Nimet Yağcı
Temel Haklar, Anayasa Hukuku II
Thorsten Kingreen, Ralf Poscher, Ayşe Nuhoğlu
Üreme Hakları
Nazmiye Güveyi
Hakkımızda
|
Uluslararası Yayınevi Belgesi|
2023 Kaynakça Dokümanı|
Kişisel Verilerin Korunması |
Üyelik|
Siparişlerim|
İade Politikası|
İletişim