Türkiye'de Kayıt Dışı İstihdam

Kayıt dışı ekonomi ve kayıt dışı istihdam ülkemizde son derece yaygın bir sosyo-ekonomik sorundur. Kayıt dışı istihdamın önemi, özellikle son yıllarda nüfusun yaşlanması ve sosyal güvenlik açıklarının bütçe üzerinde oluşturduğu yükün artmasıyla birlikte daha çok gündeme gelmiş ve tartışılır olmuştur. Ülkemizde işsizlik, istihdamın yapısı, işgücü arz ve talebi, işgücüne katılım oranı ile birlikte kayıt dışı istihdam iç içe geçmiş acil çözüm bekleyen sorun alanları arasında yer almaktadır.

Ülkemizde kayıt dışı istihdamın büyüklüğü, bütçe üzerindeki olumsuz mali etkileri ve toplumsal yaşam üzerinde yarattığı olumsuz etkiler acil çözümler gerektirmektedir. Kayıt dışılığı önleme konusunda gerekli adımlar atılmadığı takdirde sosyal güvenlik açıklarını finanse eden bir bütçe uygulaması ile sağlıksız bir maliye politikası yürütülmeye devam edilecektir. Kayıt dışı çalışmanın nedenleri sanıldığından çok daha fazla ve daha karmaşık olup söz konusu nedenler birbirini etkilemekte ve birlikte gerçekleşmektedir. Bu nedenle de kayıt dışı istihdamın genelde tek bir nedeni yoktur. Dolayısıyla sorunun çözümü de nedenleri oranında karışıktır. Kayıt dışı çalışmanın önlenebilmesi için, öncelikle toplum yapısı, gelir dağılımı, sosyal yardım sistemi ve kamu harcamalarının derinlemesine analiz edilmesi bir gereklilik olarak ortaya çıkmaktadır.

İstihdam ve üretimin genişlemesi, sosyal güvenliğin yaygınlaşması, sağlık ve sosyal güvenlik hizmetlerinin belli bir standarda kavuşturulması, sosyal güvenlik kurumları ve devlet maliyesindeki mali krizlerin ortadan kalkması doğrultusunda devletin bütün kurum ve kuruluşlarının birlikteliği yoluyla kayıt dışı istihdamla mücadele edilmesi kaçınılmazdır.

Bu çalışmada çeşitli istatistik verileri de alınarak tablo ve analizlerle kayıt dışı istihdam sorunu kayıt altına alınmaya çalışılmıştır. Birçok lisans ve yükseklisans öğrencisi ve araştırmacılara katkı sağlamak amacıyla hazırlanmıştır.