TENKİS KAVRAMI, TENKİSE İLİŞKİN HÜKÜMLERİN UYGULANACAĞI
DURUMLAR VE TENKİSİN BENZER KURUMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI
I. YASAL VE İRADİ MİRASÇILIK ARASINDAKİ ÇATIŞMA
23
II. TENKİS TALEBİ VE İLERİ SÜRÜLMESİ
30
III. TENKİS TALEBİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ VE ÖZELLİKLERİ
33
IV. TENKİSE İLİŞKİN HÜKÜMLERİN UYGULANACAĞI DURUMLAR
37
B. Saklı Paylı Mirasçıların veya Alacaklılarının Tenkis Talebi (TMK.m.560
C. Mirasçılıktan Çıkarma Tasarrufuna Karşı Tenkis Talebi (TMK.m.512,
D. Miras Sözleşmesi İle Bağdaşmayan Tasarruflara İtiraz (TMK.m.527/f.2)
42
E. Vasiyet Borçlularının Tenkis Talebi (TMK.m.519/f.1)
45
F. Eşlerin Tâbi Oldukları Mal Rejiminden Kaynaklanan Tenkis Talebi
(TMK.m.237/f.2, m.276/f.3, m.241/f.3)
47
1. Artık Değere Katılma Payının Belirlenmesine İlişkin Anlaşmalara
Karşı İleri Sürülen Tenkis Talebi (TMK.m.237/f.2)
47
2. Paylaşma Oranının Belirlenmesine İlişkin Anlaşmalara Karşı İleri
Sürülen Tenkis Talebi (TMK.m.276/f.3)
49
3. Katılma Alacağının Karşılanmayan Kısmının Üçüncü Kişiden Talep
Edilmesi (TMK.m.241/f.3)
50
V. TENKİSİN BENZER KURUMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI
51
A. Mirasta Denkleştirme İle Karşılaştırılması
51
1. Genel Olarak Mirasta Denkleştirme
51
2. Tenkis Talebi ile Denkleştirme Talebi Arasındaki İlişki
53
3. Tenkis Talebi ile Denkleştirme Talebi Arasındaki Farklılıklar
56
a. Amaçları Bakımından
56
c. Kuralların Niteliği Bakımından
57
d. Talep Hakkına Sahip Olan Kişiler Bakımından
58
e. Talebin İleri Sürülebileceği Kişiler Bakımından
59
g. Dava Açma Süresi Bakımından
60
B. Miras Sebebiyle İstihkak Davası İle Karşılaştırılması
61
1. Genel Olarak Miras Sebebiyle İstihkak Davası
61
2. Tenkis Talebi ile Miras Sebebiyle İstihkak Davası Arasındaki İlişki
62
3. Tenkis Talebi ile Miras Sebebiyle İstihkak Davası Arasındaki
a. Amaçları Bakımından
64
b. Talep Hakkına Sahip Olan Kişiler Bakımından
65
c. Talebin İleri Sürülebileceği Kişiler Bakımından
65
e. Dava Açma Süresi Bakımından
66
C. Ölüme Bağlı Tasarrufun İptali Davası İle Karşılaştırılması
67
1. Genel Olarak İptal Davası
67
2. Tenkis Talebi ile İptal Davası Arasındaki İlişki
68
3. Tenkis Talebi ile İptal Davası Arasındaki Farklılıklar
69
a. Amaçları Bakımından
69
b. Talep Hakkına Sahip Olan Kişiler Bakımından
70
c. Talebin İleri Sürülebileceği Kişiler Bakımından
70
e. Dava Açma Süresi Bakımından
72
TENKİS TALEBİNİN KOŞULLARI, TENKİS İLİŞKİSİNİN TARAFLARI VE TALEBİN SÜRESİ
I. TENKİS TALEBİNİN KOŞULLARI
75
B. Mirasbırakanın Tasarruf Özgürlüğü Miktarını Aşması
75
1. Tasarruf Özgürlüğü Kavramı
75
2. Tasarruf Özgürlüğü Miktarının Hesaplanması
76
b. Terekenin Belirlenmesi
77
aa. Çıkarılacak Değerler
78
aaa. Mirasbırakanın Borçları
78
ccc. Terekenin Mühürlenmesi ve Yazımı Giderleri
82
ddd. Mirasbırakan İle Birlikte Yaşayan ve Onun Tarafından
Bakılan Kimselerin Üç Aylık Geçim Giderleri
82
bb. Eklenecek Değerler
83
c. Terekenin Parasal Değerinin Belirlenmesi
84
bb. Çıkarılan Mirasçının Altsoyunun Bulunması Durumunda
91
cc. Çıkarılan Mirasçının Altsoyunun Bulunmaması Durumunda
94
bb. Bir Karşılık Sağlanmadan Mirastan Feragat Edilmesi
cc. Bir Karşılık Sağlanarak Mirastan Feragat Edilmesi
C. Mirasçıların Saklı Paylarının İhlal Edilmiş Olması
103
1. Saklı Pay Kavramı ve Saklı Paylı Mirasçılar
103
2. Tasarruf Özgürlüğünün Aşılması ile Saklı Payın İhlali Arasındaki İlişki
105
3. Saklı Payın Elde Edilmesi
107
II. TENKİS İLİŞKİSİNİN TARAFLARI
113
B. Tenkis Talebinde Bulunabilecek Kişiler
114
1. Saklı Paylı Mirasçılar
114
2. Saklı Paylı Mirasçıların Alacaklıları ve İflas İdaresi
120
b. Alacaklıların ve İflas İdaresinin Tenkis Talebini İleri
Sürebilmesinin Şartları
121
aa. Saklı Paylı Mirasçı Bakımından Tenkisin Şartlarının Oluşması
122
bb. Saklı Paylı Mirasçı Hakkında Borç Ödemeden Aciz Belgesi
veya İflas Kararı Alınmış Olması
122
cc. Saklı Paylı Mirasçının Tenkis Talebinde Bulunmaması
127
c. Alacaklıların ve İflas İdaresinin İleri Sürdüğü Tenkis Talebinin
Gösterdiği Özellikler
131
aa. Alacaklıların ve İflas İdaresinin Dava Takip Yetkisi Elde
bb. Tenkis İsteminin Alacak Miktarıyla Sınırlı Olması
132
3. Tenkis Talebinde Bulunup Bulunamayacağı Tartışmalı Olan Kişiler
133
a. Miras Payını Devralanlar
133
b. Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi, Tereke Temsilcisi ve Tasfiye
C. Tenkis Talebinin Yöneltileceği Kişiler
136
III. TENKİS DAVASINDA SÜRELER
142
A. Sürelerin Hukuki Niteliği ve Özellikleri
142
B. Kısa (Nispi) Hak Düşürücü Süre
145
C. Uzun (Mutlak) Hak Düşürücü Süre
148
D. Bir Tasarrufun İptalinin Önceki Tasarrufun Yürürlüğe Girmesini
Sağlaması Durumunda Süre
150
E. Tenkisin Def’i Yoluyla İleri Sürülmesi
152
IV. TENKİS TALEBİNDEN FERAGAT
155
MİRASBIRAKANIN TENKİSE TABİ KAZANDIRMALARI
I. TENKİSE TABİ KAZANDIRMA KAVRAMI
159
II. TENKİSE TABİ ÖLÜME BAĞLI KAZANDIRMALAR
161
III. TENKİSE TABİ SAĞLARARASI KAZANDIRMALAR
167
B. Miras Payına Mahsuben Yapılan Kazandırmalar
170
2. Mirasçılık Sıfatını Kaybeden Yasal Mirasçıya Miras Payına Mahsuben
Yapılan Kazandırmalar
171
3. Altsoy Lehine Denkleştirmeye Tâbi Olmamak Koşuluyla Yapılan
C. Miras Hakkından Feragat Karşılığı Yapılan Kazandırmalar
180
D. Mirasbırakanın Yaptığı Bazı Bağışlamalar
185
2. Mirasbırakanın Serbestçe Dönme Hakkını Saklı Tutarak Yaptığı
3. Mirasbırakanın Ölümünden Önceki Bir Yıl İçinde Yaptığı
E. Mirasbırakanın Saklı Pay Kurallarını Etkisiz Kılmak Amacıyla Yaptığı Açık
2. Mirasbırakanın Saklı Pay Kurallarını Etkisiz Kılmak Amacıyla Yaptığı
Kazandırmaların Tenkise Tâbi Tutulmasının Şartları
198
a. Kazandırmanın Saklı Payı İhlal Etmesi
198
b. Saklı Pay Kurallarını Etkisiz Kılma Amacının Bulunması
199
3. Saklı Pay Kurallarını Etkisiz Kılma Amacının Bulunması Gereken
4. Saklı Pay Kurallarını Etkisiz Kılma Amacının Bulunduğunun İspatı
204
5. Saklı Pay Kurallarını Etkisiz Kılma Amacıyla Yapılan Kazandırmaların
Mirasbırakanın Muvazaalı Hukuki İşlemleriyle İlişkisi
207
b. Muvazaalı İşlemin Tenkis Talebine Etkisi
208
6. Uygulamada Sıkça Karşılaşılan Tenkise Konu Kazandırmalar
215
a. Gizli Bağışlamalar
215
b. Taşınırların veya Tapuya Kayıtlı Olmayan Taşınmazların
c. Karma Bağışlamalar
219
d. Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmeleri
223
F. Üçüncü Kişi Lehine Yapılan Hayat Sigortası Satın Alma Değeri
227
2. Sigorta Satınalma Değerinin Tenkise Konu Olması İçin Gerekli
a. Mirasbırakanın Ölme İhtimaline Karşı Akdedilen Hayat
Sigortasının Bulunması
228
b. Sigorta Primlerinin Mirasbırakan Tarafından Ödenmesi
231
c. Sigortanın Satın Alma Değerinden Üçüncü Kişinin Yararlanması
232
bb. Üçüncü Kişi Lehine Hayat Sigortasının Bulunması
233
cc. Sigortacıya Karşı Olan Talep Hakkının Üçüncü Kişiye
d. Sigortanın Satın Alma Değerinin Bulunması
239
G. Tenkise Tâbi Olmayan Sağlararası Kazandırmalar
241
1. Âdet Üzerine Verilen Hediyeler
241
2. Mirasbırakanın Serbestçe Dönme Hakkını Saklı Tutmadığı ve
Ölümünden Önceki Bir Yıldan Daha Eski Tarihte Yaptığı Bağışlamalar
241
3. Ahlaki Bir Görevin Yerine Getirilmesi İçin Verilen Şeyler
242
4. Henüz Kazanılmamış Bir Haktan Feragat Edilmesi
243
5. Eşlerin Mal Rejimi Dolayısıyla Birbirine Karşı Olan Talepleri
244
TENKİS KARARI VE TENKİSTE GERİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
I. TENKİS KARARININ HUKUKİ NİTELİĞİ
247
II. TENKİS KARARININ KAPSAMI
250
A. Tenkis Kararının Taraflar Bakımından Kapsamı
250
B. Tenkis Kararının Tenkise Konu Olan Kazandırmalar Bakımından
2. Tenkiste Sıra Kavramı
253
a. Ölüme Bağlı Kazandırmaların Tenkisinde Sıra
254
aa. Kural: Orantılı Tenkis İlkesi
254
bb. Mirasbırakanın Tenkis Sırasını Belirlemesi
258
b. Sağlararası Kazandırmaların Tenkisinde Sıra
262
aa. Kural: Tarihe Göre Tenkis İlkesi
262
bb. Tarihe Göre Tenkis İlkesinin İstisnaları
266
c. Kamu Tüzel Kişileri ve Kamuya Yararlı Dernek/Vakıflara Yapılan
Kazandırmaların (Kamuya Yararlı Kazandırmaların) Tenkisinde
III. TENKİSTE GERİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
271
B. Geri Verme Yükümlülüğünün Tenkis Talebi İle İlişkisi
272
C. Geri Verme Talebinin Hukuki Niteliği
274
1. Sağlararası Kazandırmalar Bakımından Hukuki Niteliği
275
2. Ölüme Bağlı Kazandırmalar Bakımından Hukuki Niteliği
277
3. Hukuki Nitelendirmenin Önemi
279
4. Hukuki Nitelendirme Konusundaki Değerlendirmemiz
281
D. Geri Verme Yükümlülüğünün Kapsamı
284
2. Sağlararası Kazandırmalarda Geri Verme Yükümlülüğünün Kapsamı
285
a. İyiniyetli Geri Verme Yükümlüsünün Durumu
285
aa. Geri Verme Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesi Usulü
287
bb. Semerelerden Sorumluluk ve Yapılan Giderleri Talep Hakkı
289
b. Kötüniyetli Geri Verme Yükümlüsünün Durumu
290
aa. Geri Verme Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesi Usulü
290
bb. Semerelerden Sorumluluk ve Yapılan Giderleri Talep Hakkı
292
3. Ölüme Bağlı Kazandırmalarda Geri Verme Yükümlülüğünün
4. Kazandırmanın Kısmen Tenkis Edilmesi Durumunda Geri Verme
E. Özel Olarak Tenkisleri Düzenlenmiş Kazandırmalarda Geri Verme
1. Değerinde Azalma Olmaksızın Bölünemeyecek Kazandırmanın
2. İntifa ve İrat Kazandırmalarında Tenkis
303
3. İvazlı Miras Sözleşmesinde Tenkis
306
4. İvazlı Feragat Halinde Feragat Edene Ödenen Karşılığın Tenkisi
307
a. Tenkise Tâbi Olan Miktar
307
b. Tenkiste Feragat Edenin Seçimlik Hakkı
309
5. Ölüme Bağlı Kazandırma Lehdarının Vasiyet Borcu veya Yükleme ile
Yükümlü Tutulması Durumunda Tenkis
311
6. Ön Mirasçının Saklı Paylı Mirasçı Olduğu Durumlarda Artmirasçı
IV. TENKİSTE GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME
314