Türk İdari Yargılama Hukuku Prof. Dr. Bahtiyar Akyılmaz, Prof. Dr. Murat Sezginer, Prof. Dr. Cemil Kaya  - Kitap
10. Baskı, 
Eylül 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
888
Barkod:
9789750294945
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
740,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Diğer Baskılar
9. baskı
Eylül 2023
740,00
365,00 (%51)
Kitabın Açıklaması
"Türk İdari Yargılama Hukuku" başlıklı bu eser, son üç-dört yıl yoğunlaşmakla beraber, esasen çok daha uzun yıllar boyu yapılan bir çalışmanın ürünüdür. Abartısız ifadeyle; buna "bir ömür" diyebiliriz. Birkaç ayda yazılan kitapların daha makbul görüldüğü, daha fazla okunduğu, yıllarca süren çalışmanın sonuçlarının bir başkası tarafından fütursuzca kullanılabildiği bir akademik iklimde, böylesi bir çabaya girişmek anlamsız görülebilir. Ama bir ömür verdiğimiz mesleğimizde, ülkemize, insanımıza borçlu olduğumuz inancıyla buna giriştik.
Çalışmamız elbette eleştirilebilir. Eleştiri, herkesin hakkı olmakla birlikte, ülkemizde, ne olması gerektiği ortaya konulmaksızın sürdürülen bir eleştiri kültürü de ne yazık ki yaygınlaşmıştır. Bizler de hukuki düzenleme ve uygulamaları, yargı kararlarını birçok yazı ve konuşmada eleştirdik. Bu eleştirilerimizle birlikte, kanaatlerimizi ve olması gerektiğini düşündüğümüz hususları da eserlerimizle ortaya koymaya çalıştık. Hiç şüphesiz görüşlerimiz mutlak doğruyu ifade etmez; ama samimi, objektif ve tarafsızlık esasları içinde ortaya konmuş görüşlerdir. Bu esere de bu çerçevede bakılması gerektiğini ifade etmek isteriz.
Kitabın Konu Başlıkları
.
İdari Yargı Yerleri
.
İdari Yargı Denetiminin Sınırları ve Kapsamı
.
İdari Dava Türleri
.
İdari Davaların Açılması
.
İdari Davalarda İlk İnceleme
.
İdari Davalarda Esastan İnceleme
.
Özel Yargılama Usulleri
.
Mahkeme Kararlarının Uygulanması
.
İdari Yargıda Kanun Yolları
.
Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
5
§ 1 İDARENİN DENETİMİ
I. İDARENİN DENETİMİNİN ANLAMI 
31
II. İDARENİN DENETİMİNİN ÇEŞİTLERİ 
32
A. Yasama Organı Tarafından Gerçekleştirilen Denetim 
32
1. TBMM Genel Kurulu 
32
2. Sayıştay (Dış Denetim) 
32
3. Kamu Denetçiliği Kurumu 
34
4. TBMM Dilekçe Komisyonu 
37
5. TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu 
37
B. Yürütme Organı Tarafından Gerçekleştirilen Denetim 
37
1. Genel İdari Denetim 
37
a. Hiyerarşik Denetim 
38
b. İç Denetim 
38
c. İdari Vesayet Denetimi 
39
2. Yürütme Organına Bağlı Denetim Kurumlarınca Yapılan İdari Denetim 
40
a. Devlet Denetleme Kurulu 
40
b. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu 
41
§ 2 DEVLETİN HUKUKİ FONKSİYONU OLARAK YARGI
I. GENEL OLARAK 
43
II. HUKUK DEVLETİ İLKESİ VE İDARENİN YARGISAL DENETİMİ 
45
III. YARGI DÜZENİ KAVRAMI 
46
IV. İDARİ YARGI DÜZENİNİN İŞLEVİ 
48
§ 3 İDARİ YARGI YERLERİ
I. DANIŞTAY 
51
A. Niteliği 
51
B. Teşkilâtı 
51
C. Görevleri 
53
1. İdari Görevleri 
54
a. Görüş / Düşünce / Mütalaa Bildirme 
55
b. İtirazları Karara Bağlama 
55
c. Diğer İdari Görevleri 
56
2. Yargısal Görevleri 
56
a. Temyiz Mercii Olarak Görevleri 
57
b. İlk Derece Mahkemesi Olarak Görevleri 
57
II. BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ 
60
A. Teşkilatı 
60
B. Görevleri 
62
III. İDARE MAHKEMELERİ 
63
IV. VERGİ MAHKEMELERİ 
64
V. TEK HAKİM 
65
§ 4 İDARİ YARGILAMAYA HAKİM OLAN İLKELER
I. YARGILAMA İLKELERİ 
69
II. İDARİ YARGILAMA USULÜ KANUNU’NDA YER ALAN YARGILAMA İLKELERİ 
71
A. Yazılı Yargılama Usulü (Yazılılık İlkesi) 
71
B. Evrak (Dosya) Üzerinden İnceleme İlkesi 
72
C. Re’sen Araştırma İlkesi 
74
Ç. Tasarruf İlkesi 
79
§ 5 İDARİ YARGI DENETİMİNİN SINIRLARI VE KAPSAMI
I. İDARİ YARGI DENETİMİNİN SINIRLARI 
83
A. Yasama Kısıntısı 
83
1. Genel Olarak 
83
2. 1924 Anayasası Dönemi 
84
3. 1961 Anayasası Dönemi 
85
4. 1982 Anayasası Dönemi 
86
B. Yargı Kısıntısı (Hükümet Tasarrufları) 
87
1. Genel Olarak 
87
2. Türkiye’de Hükümet Tasarrufları 
89
a. Genel Olarak 
89
b. Hükümet Tasarrufu Halleri 
89
aa. Mukabele–i Bilmisil Kararları 
89
bb. Zorunlu İskâna / Göçe Tabi Tutulma Kararları 
90
cc. Türk Vatandaşlığından Çıkarma Kararları 
90
çç. Yabancıların Sınır Dışı Edilmesi Kararları 
90
3. Hükümet Tasarrufları Devam Ediyor mu? 
91
a. Mütekabiliyet (Karşılıklılık) İlkesi Çerçevesinde Alınan Kararlar 
91
b. Yabancıların Türk Vatandaşlığına Alınma İsteklerinin Reddi Kararları 
92
c. Yabancıların Sınır Dışı Edilmesi Kararları 
92
ç. Yabancıların İkamet İzinlerine İlişkin Kararlar 
92
d. Yabancılara Türkiye’ye Giriş Yasağı Konulması Kararları 
93
e. Devlet Şeref Madalyası Verilmesi Kararları 
93
f. Pasaport Talebinin Reddi Kararları 
94
II. İDARİ YARGI DENETİMİNİN KAPSAMI 
95
A. Hukuka Uygunluk Denetimi 
95
B. Yerindelik Denetimi Yasağı 
97
C. Yürütme Görevinin Kanunlarda ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Gösterilen Şekil ve Esaslara Uygun Olarak Yerine Getirilmesini Kısıtlayacak Biçimde Yargı Kararı Verilmesi Yasağı 
100
Ç. İdari Eylem ve İşlem Niteliğinde Yargı Kararı Verilmesi Yasağı 
100
D. İdarenin Takdir Yetkisini Kaldıracak Biçimde Yargı Kararı Verilmesi Yasağı 
102
§ 6 İDARİ DAVA TÜRLERİ
I. İPTAL DAVASI 
107
A. Tarihi Gelişimi 
108
B. Özellikleri 
110
1. İptal Davası Kamu Yararını Gerçekleştiren Genel Bir Davadır 
110
2. İptal Davası Hukuk Devletini Koruyan Objektif Bir Davadır 
110
3. İptal Davası Hukuk Devletinde Hak Olarak Kabul Edilmiş Bir Davadır 
112
4. İptal Davası Kolay İşleyen, Karmaşık Olmayan ve Kamu Düzenine İlişkin Bir Davadır 
112
5. İptal Davası Asıl (Ana) Davadır 
113
6. İptal Davası Benzersiz / Eşsiz Bir Davadır 
113
7. İptal Davasının Konusu İdarenin Tek Yanlı, İcrai Nitelikli İşlemleridir 
114
8. İptal Davası, Kişisel Menfaatleri İhlâl Edilenler Tarafından Açılabilen Bir Davadır 
115
C. İdarenin Sözleşmeleri ve İptal Davası 
117
1. Genel Olarak 
117
2. İdarenin Sözleşmelerinden Ayrılabilen İdari İşlemler 
118
a. Sözleşme Öncesi İşlemler ve İptal Davası 
118
aa. İdarenin Sözleşmelerinde İhale Süreci 
118
b. Sözleşmenin Uygulanmasına İlişkin İşlemler ve İptal Davası 
124
c. Sözleşme Hükümlerine Aykırı İdari İşlemler ve İptal Davası 
125
3. Sözleşme Akdedilmesi / Akdedilmesinin Reddi Kararları ve İptal Davası 
126
4. Sözleşme Fesihleri ve İptal Davası 
128
5. İdari Sözleşmelere Karşı Üçüncü Kişiler Tarafından İptal Davası Açılabilir mi? 
129
a. Sözleşmenin Düzenleyici Nitelikteki Hükümleri 
130
b. Sözleşmenin Akdi (Mali) Nitelikteki Hükümleri 
131
c. Sözleşmenin Tümünün İptali Talebi 
131
II. TAM YARGI DAVASI 
132
A. Kavram 
132
B. Tarihi Gelişimi 
134
C. Tanımı ve Anlamı 
135
Ç. Özellikleri 
136
1. Tam Yargı Davasının Konusu İdari İşlem, İdari Eylem ya da İdari Sözleşmelerdir 
137
2. Tam Yargı Davası Açabilmek İçin “Hak İhlali” Şartı Aranır 
137
3. Tam Yargı Davası Açabilmek İçin Hak İhlalinin “Kişisel” ve “Doğrudan” Olması Gerekir 
137
4. Tam Yargı Davası Sonucunda Verilen Karar Kural Olarak Davanın Taraflarını İlgilendirir 
138
5. Tam Yargı Davası Sübjektif (Öznel) Bir Davadır 
138
6. Tam Yargı Davası Kişisel Yarar Yanında Kamu Yararına da Hizmet Eden Bir Davadır 
138
7. Tam Yargı Davası İptal Davası ile Aynı Yargılama Usulüne Tabidir 
139
D. Çeşitleri 
140
III. İDARİ SÖZLEŞMELERDEN DOLAYI TARAFLAR ARASINDA ÇIKAN UYUŞMAZLIKLARA İLİŞKİN DAVALAR 
144
§ 7 İDARİ DAVALARIN AÇILMASI
I. İDARİ DAVA DİLEKÇESİ 
147
II. İDARİ DAVA DİLEKÇESİNİN VERİLECEĞİ YERLER 
154
III. İDARİ DAVA DİLEKÇESİ ÜZERİNE YAPILACAK İŞLEMLER 
155
IV. İDARİ YARGIDA TERDİTLİ İSTEM / DAVA VAR MIDIR? 
157
V. AYNI DİLEKÇE İLE DAVA AÇILMASI 
158
A. Genel Olarak 
158
B. Bir Kişinin Birden Fazla İdari İşleme Karşı Aynı Dilekçe ile Dava Açması 
159
1. Esasa İlişkin Şartlar 
160
2. Usule İlişkin Şartlar 
160
a. Başvurulacak Yargı Düzeni, Yargı Mercii ve Kanun Yolunun Aynı Olması 
161
b. Dava Açma Süresinin Dolmamış Olması 
162
c. Dava Açma Ehliyetinin Bulunması 
162
ç. Davalının Aynı Olması 
163
C. Birden Fazla Kişinin Aynı Dilekçe ile Dava Açması 
163
1. Esasa İlişkin Şartlar 
163
2. Usule İlişkin Şartlar 
164
§ 8 İDARİ DAVALARDA İLK İNCELEME
I. GENEL OLARAK 
165
II. İLK İNCELEME KONULARI 
167
A. Görev 
167
1. İdari Yargının Görev Alanı 
169
2. İdari Yargının Görev Alanı Dışına Çıkarılan Uyuşmazlıklar 
176
3. Görev Uyuşmazlıkları ve Giderilmesi 
208
a. Adli ve İdari Yargı Düzenleri Arasındaki Görev Uyuşmazlıkları 
208
aa. Uyuşmazlık Mahkemesi, Yapısı ve İşleyişi 
208
bb. Olumlu Görev Uyuşmazlığı 
209
aaa. Farklı Mahkemelerde Dava Açılması Suretiyle Oluşan Olumlu Görev Uyuşmazlığı 
209
bbb. İlgili Yargı Düzeni Başsavcısı Tarafından Yapılan Başvuru ile Oluşan Olumlu Görev Uyuşmazlığı 
213
cc. Olumsuz Görev Uyuşmazlığı 
216
b. Hüküm Uyuşmazlıkları 
220
aa. Hüküm Uyuşmazlığının Şartları 
221
bb. Hüküm Uyuşmazlığına Başvuru Usulü ve Hüküm Uyuşmazlığının Giderilmesi 
226
aa. İdari Yargı Düzeni İçinde Olumlu Görev Uyuşmazlığı 
228
bb. İdari Yargı Düzeni İçinde Olumsuz Görev Uyuşmazlığı 
230
B. Yetki 
232
1. Genel Olarak 
232
2. İdari Davalarda Genel Yetki Kuralı 
233
3. İdari Davalarda Özel Yetki Kuralları 
234
a. Kamu Görevlileri ile İlgili Davalarda Yetki 
234
b. Taşınmaz Mallara İlişkin Davalarda Yetki 
237
c. Taşınır Mallara İlişkin Davalarda Yetki 
239
ç. Tam Yargı Davalarında Yetki 
240
aa. İdari İşlemlerden Kaynaklanan Tam Yargı Davalarında Yetki 
240
bb. İdari Eylemlerden Kaynaklanan Tam Yargı Davalarında Yetki 
241
cc. Diğer Hallerden Kaynaklanan Tam Yargı Davalarında Yetki 
243
d. Vergi Uyuşmazlıklarında Yetki 
244
aa. Tarh, Tahakkuk ve Ceza Kesme İşlemlerinde Yetki 
244
bb. Gümrük Kanunundan Kaynaklanan Vergilerle, Vergi Usul Kanunu Gereğince Şikâyet Yoluyla Vergi Düzeltme Taleplerinin Reddine İlişkin İşlemlerde Yetki 
245
cc. Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun Uygulanmasına İlişkin Uyuşmazlıklarda Yetki 
246
e. Diğer İşlemlerden Kaynaklanan Uyuşmazlıklarda Yetki 
247
4. Yetki Uyuşmazlıkları ve Giderilmesi 
248
a. Olumlu Yetki Uyuşmazlığı (Merci Tayini) 
248
b. Diğer Merci Tayini Halleri 
249
aa. Yetkili Mahkemenin Bir Davaya Bakmasına Fiili veya Hukuki Bir Engel Çıkması 
249
bb. İki Mahkemenin Yargı Çevresi Sınırlarında Tereddüt Edilmesi 
250
c. Olumsuz Yetki Uyuşmazlığı 
251
5. Bağlantılı Davalar 
253
a. Genel Olarak 
253
b. Bağlantılı Dava İçin Gerekli Şartlar 
255
aa. Davalar Aynı Maddi Sebepten Kaynaklanmalıdır 
255
bb. Davalar Aynı Hukuki Sebepten Kaynaklanmalıdır 
256
cc. Davalardan Birisi Hakkında Verilecek Hüküm Diğerini Etkileyecek Olmalıdır 
256
çç. İdari Yargı Yerlerinde Görülmekte Olan Birden Fazla Dava Olmalıdır 
257
dd. Davalar Aynı Yargılama Usulüne Tabi Olmalıdır 
258
ee. Yargılama Süreci Bakımından Davalar Aynı Aşamada Olmalıdır 
258
ff. Davaların Kanun Yolu Mercileri Aynı Olmalıdır 
258
c. Bağlantı Kararının Alınması Usulü 
259
aa. Bağlantı Talebi 
259
bb. Bağlantı Talebinin Mahkemelerce Kabul Edilmemesi 
260
cc. Bağlantının Talep Üzerine ya da Re’sen Mahkemece Kabulünün Davalara Etkisi 
261
çç. Bağlantı Kararının Verilmesi 
262
dd. Bağlantılı Davalarda Yetkili Mahkeme 
264
ee. Bağlantı Kararının Niteliği 
264
C. İdari Merci Tecavüzü 
265
1. Genel Olarak 
265
2. İhtiyari – Zorunlu İdari Başvuru Ayırımı 
266
3. Zorunlu İdari Başvurunun Tespiti 
268
a. Kanunun Emredici Lafzı Gereği Yapılan Müracaatlar 
268
b. Kanunda Özel Olarak Düzenlenen Müracaatlar 
270
c. İdari İşlemin Kesinleşmesi Amacıyla Yapılan Müracaatlar 
270
4. Zorunlu İdari Başvuru Süresinin Niteliği 
271
5. Zorunlu İdari Başvuruda Hata 
272
a. İlgililerden Kaynaklanan Hata 
272
b. İdareden Kaynaklanan Hata 
273
6. İhtiyari İdari Başvuru ile İlgili Birkaç Husus 
273
Ç. Ehliyet 
274
1. Objektif Ehliyet 
274
a. Taraf Ehliyeti 
275
aa. Gerçek Kişiler 
275
bb. Özel Hukuk Tüzel Kişileri 
275
cc. Tüzel Kişiliği Bulunmayan Özel Hukuk Toplulukları / Grupları / Hareketleri 
276
çç. Kamu Tüzel Kişileri 
277
dd. Kamu Tüzel Kişiliği Bulunmayan İdareler 
277
b. Dava Ehliyeti 
279
aa. Gerçek Kişiler 
280
bb. Özel Hukuk Tüzel Kişileri 
282
aaa. Dernekler 
282
bbb. Vakıflar 
282
ccc. Sendikalar 
283
ççç. Şirketler 
283
ddd. Siyasi Partiler 
284
cc. Kamu Tüzel Kişileri 
284
2. Sübjektif Ehliyet 
285
a. Menfaat İhlali 
285
aa. Kişisel Menfaat 
288
aaa. Genel Olarak 
288
bbb. Kısmi Kişisel Menfaat 
289
ccc. Kişisel Menfaati Belirlemede Yararlanılan Kriterler 
290
aaaa. Malik Olmak 
290
bbbb. Kiracı Olmak 
291
cccc. Çalışan Olmak 
292
çççç. Müteahhit Olmak 
293
dddd. Vergi Mükellefi Olmak 
294
eeee. Salt Vatandaş Olmak 
294
ffff. Milletvekili Olmak 
296
gggg. Tüketici Olmak / Kamu Hizmetinden Yararlanan Olmak 
297
ğğğğ. İktisadi Rakip Olmak 
297
hhhh. İhaleyle Bağı Olmak 
298
ıııı. Aile Ferdi Olmak 
299
iiii. Köy Sakini Olmak 
300
jjjj. Belde Sakini / Hemşehri Olmak 
300
kkkk. Mahalli İdare Üyesi/Organı Olmak 
302
llll. Üniversitede Bölüm Başkanı / Anabilim Dalı Başkanı Olmak 
303
ççç. Kişisel Menfaat ve Özel Hukuk Tüzel Kişileri 
303
aaaa. Dernekler 
304
bbbb. Vakıflar 
308
cccc. Sendikalar 
310
aaaa. Barolar ve Türkiye Barolar Birliği (TBB) 
314
bbbb. Odalar ve Üst Kuruluşları Birlikler 
315
bb. Meşru Menfaat 
316
cc. Aktüel (Güncel) Menfaat 
317
aaa. Doğmamış Menfaatler İçin İptal Davası Açılması 
318
bbb. Doğmuş Menfaatler İçin İptal Davası Açılması 
318
b. Hak İhlali 
321
c. İdarelerin Birbirlerine Karşı Açtıkları Davalarda Ehliyet 
322
aa. Genel Olarak 
322
bb. İdareler Arasında Ortaya Çıkan Özel Hukuk Uyuşmazlıkları 
323
cc. İdareler Arasında Ortaya Çıkan Kamu Hukuku Uyuşmazlıkları 
323
aaa. Kamu Hukuku Uyuşmazlıklarının İdari Yollarla Çözümü 
323
bbb. Kamu Hukuku Uyuşmazlıklarının İptal Davası Yoluyla Çözümü 
323
aaaa. Vesayet Makamlarının İşlemlerine Karşı Vesayete Tabi Tutulan İdarelerin İptal Davası Açması 
324
bbbb. Vesayete Tabi Tutulan İdarelerin İşlemlerine Karşı Vesayet Makamlarının İptal Davası Açması 
324
cccc. Bakanlıkların Birbirlerinin İşlemlerine Karşı İptal Davası Açması 
325
çççç. Aynı Hiyerarşi İçinde Yer Alan İdarelerin Birbirlerinin İşlemlerine Karşı İptal Davası Açması 
325
dddd. Aynı Hiyerarşi İçinde Yer Almayan İdarelerin Birbirlerinin İşlemlerine Karşı İptal Davası Açması 
327
eeee. İdarelerin, Birlikte Oluşturdukları ya da Kendi Başvuru veya İtirazları Sonucu Oluşan İşlemlere Karşı İptal Davası Açması 
327
ccc. Kamu Hukuku Uyuşmazlıklarının Tam Yargı Davası Yoluyla Çözümü 
327
3. Ehliyetli Olan Şahsın Avukat Olmayan Vekili Tarafından Dava Açılması 
328
D. İdari Davaya Konu Olacak Kesin ve Yürütülmesi Gereken İşlem 
329
1. İcrailik Kavramı 
329
a. İcrailik ve İdari İşlemin İcrası 
334
b. İcrailik ve Olumsuz İdari İşlemler 
335
c. İdarenin İcrai Olmayan İşlemleri 
336
aa. Hazırlık İşlemleri (Ön – Öneri – Yardımcı İşlemler) 
336
aaa. Danışma İşlemleri 
337
bbb. Mükellefiyet Tesis Eden İşlemler 
337
ccc. Raporlar 
338
ççç. Tutanaklar 
338
ddd. Teklifler 
338
bb. Görüş (Düşünce – Mütalaa) Belirten İşlemler 
339
cc. Bildirici İşlemler 
339
aaa. Bildirimler 
339
bbb. Hatırlatmalar / Tekrarlar 
340
ccc. Uyarılar / İkazlar 
340
çç. İç–Düzen İşlemler / Hizmet İçi İşlemler / İç Yazışmalar 
341
dd. Uygulamaya İlişkin İşlemler 
342
2. Kesinlik Kavramı 
343
E. Dava Açma Süresi (Süre Aşımı) 
345
1. Dava Açma Süresi ve Özellikleri 
345
2. Genel ve Özel Dava Açma Süreleri 
347
3. Dava Açma Süresinin Başlangıcı 
351
a. Yazılı Bildirim Üzerine Dava Açma 
351
aa. Genel Olarak 
351
bb. Yazılı Bildirimin Amacı 
351
cc. Yazılı Bildirimin Gereklilikleri 
351
çç. Yazılı Bildirimin İspatı 
353
dd. Yazılı Bildirimden İmtina Etme 
354
ee. Adresin Bilinmemesi Nedeniyle Yazılı Bildirim Yapılamama 
355
b. Sözlü Bildirim Üzerine Dava Açma 
355
c. Öğrenme / Ittıla Üzerine Dava Açma 
357
ç. İlan Üzerine Dava Açma 
360
d. Elektronik Ortamda Tebliğ veya Erişim Üzerine Dava Açma 
362
4. Düzenleyici İşlemlere Karşı Dava Açma Süresi 
364
a. İlanı Gereken Düzenleyici İşlemler Bakımından 
364
b. İlanı Gerekmeyen Düzenleyici İşlemler Bakımından 
367
5. Görevsiz Yargı Yerine Başvurma Halinde Tanınan Ek Süre (İYUK Madde 9) 
367
a. Genel Olarak 
367
b. Ek Süreden Yararlanma Şartları 
368
6. İdari İşlem veya Eylem Yapılması İçin İdareye Başvuru Halinde Süre (İYUK Madde 10) 
371
a. Genel Olarak 
371
b. İlgililerin İdari Makamlara Başvurması 
372
c. İdari Makamların Başvuruyu Değerlendirmesi 
374
aa. Başvuruyu Açıkça Reddetme 
374
bb. Başvuruyu Zımnen Reddetme 
374
cc. Başvuruya Kesin Olmayan (Belirsiz/Muğlak) Cevap Verme 
375
ç. Çeşitli Durumlar 
377
aa. Zımni Ret Süresi Dolduktan Sonra İdarenin Açık Cevap Vermesi 
377
bb. Dava Açma Süresi Dolduktan Sonra Aynı Konuda İdareye Yapılan Mükerrer Başvuruların Dava Açma Süresine Etkisi 
378
cc. Düzenleyici İşlemin İdari Yargı Organı Tarafından İptal Edilmesi Üzerine Üçüncü Kişilerin İYUK’un 10. Maddesi Uyarınca İdareye Müracaat Etmesi 
380
çç. Kanun veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Hükmünün Anayasa Mahkemesi Tarafından İptal Edilmesi Üzerine İlgililerin İYUK’un 10. Maddesi Uyarınca İdareye Müracaat Etmesi 
380
dd. Kanun veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Hükmünün Değiştirilmesi Üzerine İlgililerin İYUK’un 10. Maddesi Uyarınca İdareye Müracaat Etmesi 
381
ee. Yeni Bir Hukuki Durumun Ortaya Çıkması Üzerine İlgililerin İYUK’un 10. Maddesi Uyarınca İdareye Müracaat Etmesi 
381
7. İdari İşlemin Kaldırılması, Geri Alınması, Değiştirilmesi veya Yeni Bir İşlem Yapılması İçin Üst Makama Üst Makam Yoksa İşlemi Yapan Makama Başvuru Halinde Süre (İYUK Madde 11) 
381
a. Genel Olarak 
381
b. Dava Açma Süresinin Durmasının Şartları 
382
c. İdarenin Cevabı Gelmeden Dava Açılabilir mi? 
384
ç. Dava Açma Süresinin Yeniden İşlemeye Başlaması 
384
aa. İdarenin Açıkça veya Zımnen Talebi Reddetmesi 
384
bb. İdarenin Başvuruya Kesin Olmayan (Belirsiz/Muğlak) Cevap Vermesi 
384
d. Çeşitli Durumlar 
385
aa. Zımni Ret Süresi Dolduktan Sonra İdarenin Açık Ret Cevabı Vermesi İhtimali 
385
bb. İdarenin Yeni Bir İşlem Tesis Etme İhtimali 
386
cc. Dava Açma Süresi Dolduktan Sonra İdareye Yapılan Mükerrer Başvuruların Dava Açma Süresine Etkisi 
386
çç. İdareye Başvuru Üzerine Dava Konusu Yapılacak İşlem 
386
dd. İYUK’un 10. Maddesi Uyarınca İdareye Yapılan Müracaat Üzerine Tesis Edilen İşlemler Bakımından İYUK’un 11. Maddesi Kapsamında Müracaat Mümkün müdür? 
386
ee. Düzenleyici İşlemler Bakımından İYUK’un 11. Maddesi Kapsamında Müracaat Mümkün müdür? 
387
e. Özel İtiraz Süresi Öngören Hükümler Bakımından 
388
aa. 3194 Sayılı İmar Kanunu 
388
bb. 4458 sayılı Gümrük Kanunu 
389
cc. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu 
389
çç. Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik 
390
dd. 6328 Sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu Uyarınca Yapılan Başvurular Bakımından 
390
ee. 4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu Bakımından 
391
8. İdari İşlemden Doğan Zararın Tazmini İçin Açılacak Davalarda Süre (İYUK Madde 12) 
391
a. Genel Olarak 
391
b. İlgililere Tanınan Seçimlik Haklar 
393
aa. Doğrudan Tam Yargı Davası Açma Seçeneği 
393
bb. İptal ve Tam Yargı Davasını Birlikte Açma Seçeneği 
393
cc. Önce İptal Davası Açma, Ardından Tam Yargı Davası Açma Seçeneği 
393
çç. Bir İdari İşlemin İcrası Sebebiyle Doğan Zararlardan Dolayı İcra Tarihinden İtibaren Tam Yargı Davası Açma Seçeneği 
396
9. İdari Eylemden Doğan Zararın Tazmini İçin Açılacak Davalarda Süre (İYUK Madde 13) 
396
a. Genel Olarak 
396
b. Özel Bir Durum: 5233 sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun 
400
10. İdari İşlemden veya Eylemden Doğan Zararların Sulh Yoluyla Hallinde Süre 
400
11. Sürelerin Hesaplanması 
401
a. Gün, Hafta, Ay ve Yıl Olarak Belirlenen Sürelerin Hesaplanması 
401
b. Resmî Tatil Günlerinin Sürenin Hesabına Etkisi 
403
c. Çalışmaya Ara Vermenin Sürenin Hesabına Etkisi 
404
ç. Mali Tatilin Sürenin Hesabına Etkisi 
404
d. İdari İznin Sürenin Hesabına Etkisi 
405
12. Mücbir Sebebin Dava Açma Süresine Etkisi 
405
F. Husumet 
407
1. Genel Olarak 
407
2. İdari Davalarda Husumete İlişkin Tespitler 
408
a. İdari Davalar Doğru Hasımla Görülmelidir 
408
b. İdari Davalarda Husumet Dava Şartıdır ve Kamu Düzenindendir 
408
c. İdari Davalarda Davalı Kural Olarak İdaredir 
410
ç. İdari Davalarda Davalı İdarenin Kamu Tüzel Kişiliği Bulunması Gerekmez 
410
3. İdari Davalarda Hasımda Değişme Hali 
411
4. İdari Davalarda Devlet Organlarının Hasım Konumu 
412
a. Yürütme Organı 
412
aa. Merkez Teşkilatı 
412
aaa. Cumhurbaşkanlığı 
412
bbb. Cumhurbaşkanlığına Bağlı Kurum ve Kuruluşlar 
412
ccc. Bakanlıklar 
413
aaaa. Doğrudan Bakanlıklar 
413
bbbb. Bakanlıkların Merkez Teşkilatı Birimleri 
413
cccc. Bakanlık Bağlı Kuruluşları 
413
bb. Taşra Teşkilatı 
415
cc. Yer Bakımından Yerinden Yönetimler (Mahalli İdareler) 
415
çç. Hizmet Bakımından Yerinden Yönetimler 
416
dd. Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar 
416
b. Yasama Organı 
417
c. Yargı Organı 
418
aa. Yüksek Mahkemeler 
419
bb. Yargıyla İlgili Diğer Kuruluşlar 
419
5. Husumet Konusunda Özellik Arzeden Durumlar 
420
a. Vesayet Makamlarının Kararları 
420
b. Komutanlıklar 
420
c. Oluşumları ve İmtiyazları Nedeniyle Hukuki Nitelikleri Tereddüt Doğuran Özel Hukuk Tüzel Kişileri 
421
ç. Özel Hukuk Kişileri 
421
d. Diğer Hususlar 
423
G. Dilekçelerin 3’üncü Maddeye Uygunluğu 
424
Ğ. Dilekçelerin 5’inci Maddeye Uygunluğu 
424
H. İlk İnceleme Üzerine Verilecek Kararlar 
425
§ 9 DOSYANIN TEKEMMÜLÜ
I. GENEL OLARAK 
431
II. TEBLİGAT VE CEVAP VERME 
431
III. BİLGİ VE BELGE TOPLAMA 
434
IV. İDDİA VE SAVUNMANIN GENİŞLETİLMESİ VEYA DEĞİŞTİRİLMESİ YASAĞI VE SINIRLI ISLAH 
436
§ 10 YÜRÜTMENİN DURDURULMASI
I. GENEL OLARAK 
443
II. GENEL KURAL: DAVA AÇILMASI İŞLEMİN YÜRÜTÜLMESİNİ DURDURMAZ 
444
III. YÜRÜTMENİN DURDURULMASININ ŞARTLARI 
446
IV. YÜRÜTMENİN DURDURULMASI USULÜ 
448
V. YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARLARININ ETKİLERİ, SONUÇLARI VE UYGULANMASI 
452
VI. YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARLARINA İTİRAZ 
454
VII. YÜRÜTMENİN DURDURULMASININ SINIRLANDIRILMASI 
456
A. 1961 Anayasası Döneminde 
456
B. 1982 Anayasası Döneminde 
457
VIII. YÜRÜTMENİN DURDURULMASINA İLİŞKİN ÖZEL KANUN HÜKÜMLERİ 
457
§ 11 DURUŞMA
I. GENEL OLARAK 
459
II. DURUŞMALARA İLİŞKİN USUL 
460
III. DURUŞMALARA İLİŞKİN ESASLAR 
462
§ 12 DOSYALARIN ESASTAN İNCELENMESİ
I. GENEL OLARAK 
465
II. İPTAL DAVALARINDA HUKUKA UYGUNLUK DENETİMİ 
466
A. Yetki Unsuru Bakımından Denetim 
468
1. Genel Olarak 
468
2. Yetkinin Değişik Görünümleri 
470
a. Yer Bakımından Yetki 
471
b. Zaman Bakımından Yetki 
472
c. Kişi Bakımından Yetki 
475
ç. Konu Bakımından Yetki 
476
3. Yetkide Paralellik İlkesi 
477
4. Yetki Konusunda Özel Bir Durum: Fiili Ajan 
478
5. Yetki Sakatlıkları 
479
a. Yetki Gaspı 
479
b. Yetki Tecavüzü 
480
c. Fonksiyon Gaspı (Görev Gaspı / İşlev Gaspı) 
482
ç. Ağır ve Bariz Yetki Tecavüzü 
483
d. Özel Hukuka Ait Yetkinin Gaspı 
484
6. Yetki Sakatlıklarının Derecelendirilmesi 
484
7. Yetki Sakatlıklarının Sonradan Düzeltilmesi 
485
B. Şekil Unsuru Bakımından Denetim 
486
1. Genel Olarak 
486
2. Yazılı ve Yazılı Olmayan Şekil 
487
a. Yazılı Şekil 
487
b. Yazılı Olmayan Şekil 
489
3. Şekilde Paralellik İlkesi 
492
4. Şekil Sakatlıkları 
494
5. Şekil Sakatlıklarının Derecelendirilmesi 
500
6. Şekil Sakatlıklarının Sonradan Düzeltilmesi 
503
C. Sebep (Neden) Unsuru Bakımından Denetim 
505
1. Genel Olarak 
505
2. Mevzuatta Sebep Unsuru Yönünden İdari İşlemler 
506
a. Sebebi Mevzuatta Açıkça Gösterilen İşlemler 
507
b. Sebebi Mevzuatta Belirsiz Kavramlarla Gösterilen İşlemler 
507
c. Sebebi Mevzuatta Gösterilmeyen İşlemler 
508
3. Sebep Sakatlıkları 
509
a. Dayanılan Sebebin Mevcut Olmaması 
509
b. Dayanılan Sebebin Hukuka Aykırı Olması 
510
c. Dayanılan Sebebin Yanlış Nitelendirilmesi / Yeterli Olmaması 
510
ç. Mevzuatta Belirtilen Sebepler Dışında Sebeplere Dayanılması 
511
4. Sebep İkâmesi 
511
5. İşlemin Birden Fazla Sebebe Dayanması 
515
Ç. Konu Unsuru Bakımından Denetim 
516
1. Genel Olarak 
516
2. Konu Sakatlıkları 
516
a. Mümkün ve Meşru Olmayan Konu 
516
b. Mevzuatta Düzenlenmeyen Konu 
517
c. Mevzuata Uygun Olmayan Konu 
517
ç. Mahkeme Kararının Gereklerine Uygun Olmayan Konu 
519
d. Geriye Yürümezlik İlkesine Aykırı Konu 
519
e. Ölçülülük İlkesine Uygun Olmayan Konu 
520
f. Kazanılmış Hakları İhlal Eden Konu 
521
g. Eksik Kapsamlı Düzenleme 
521
D. Amaç (Maksat) Unsuru Bakımından Denetim 
522
1. Amaç Kavramı 
522
2. Amaç Sakatlıkları 
525
a. Genel Amaç Bakımından Hukuka Aykırılık 
525
aa. Kişisel / Şahsi / Duygusal / Hissi Amaç Güdülmesi 
526
bb. Siyasi Amaç Güdülmesi 
527
b. Özel Amaç Bakımından Hukuka Aykırılık 
528
c. Usul (Yöntem) Saptırması 
531
III. TAM YARGI DAVALARINDA YARGISAL DENETİM: İDARENİN SORUMLULUĞU 
533
A. Devletin Sorumluluğunun Ortaya Çıkışı ve Dayanağı 
533
B. İdarenin Kusur Sorumluluğu 
538
1. İdari Kusur Kavramı 
538
2. İdari Kusurun Anlamı 
540
C. Hizmet Kusuru 
542
1. Hizmet Kusurunun Özellikleri 
543
2. Hizmet Kusuru Sayılan Haller 
546
a. Klasik Ayırım 
546
aa. Hizmetin Kötü İşlemesi 
546
bb. Hizmetin Geç İşlemesi 
548
cc. Hizmetin Hiç İşlememesi 
549
b. Yargı Kararlarında Hizmet Kusuru 
551
Ç. Kişisel Kusur 
560
1. Kişisel Kusur Kavramı 
560
2. Kişisel Kusur Halleri 
562
a. Kişisel Kusur, Kamu Görevinin İfasında Ortaya Çıkabilir 
562
b. Kişisel Kusur, Görevin İfası Dışında, Ancak Görev Sebebiyle Ortaya Çıkabilir 
563
3. Kişisel Kusurun Özellikleri 
564
4. Kişisel Kusur Olarak Görev Kusuru 
565
D. Kamu Görevlilerinin Üçüncü Kişilere Verdikleri Zararlardan Doğan Sorumluluk 
569
1. Yasal Düzenleme 
569
2. Anayasa 40/3 ve 129/5 Hükümlerinde Düzenlenen Sorumluluğun Unsurları 
573
3. Kamu Görevlisine Rücu 
576
E. İdarenin Kusursuz Sorumluluğu 
579
1. Risk (Tehlike) İlkesi 
580
a. İdarenin Tehlikeli Faaliyetleri, Tesisleri ve Araç–Gereçlerinin Neden Olduğu Zararlarda Risk İlkesi 
584
b. Mesleki Risk İlkesi 
587
2. Kamu Külfetleri Karşısında Eşitlik (Fedakârlığın Denkleştirilmesi) İlkesi 
588
3. Sosyal Risk İlkesi 
592
a. İlkenin Uygulanması 
594
b. İlkenin Özellikleri 
596
c. Terör Eylemlerinde Sosyal Risk Uygulaması 
597
F. Sorumluluğun Unsurları 
600
1. Tazmini Gereken Zarar Olmalıdır 
600
2. Zarar Kamu Hizmetinden Kaynaklanmalıdır 
602
3. Zarar İdareye Bağlanabilir Olmalıdır 
603
a. Uygun İlliyet Bağı 
603
b. İlliyet Bağını Ortadan Kaldıran Durumlar 
605
aa. Mücbir Sebep 
605
bb. Zarar Görenin Ağır Kusuru 
609
cc. Üçüncü Kişinin Ağır Kusuru 
610
c. İlliyet Bağını Ortadan Kaldırmayan Durumlar 
611
aa. Doğal (Tabii) Afetler 
611
bb. Beklenmeyen Hâller 
612
cc. Zarar Görenin ya da Üçüncü Kişinin Kusuru 
614
G. Tazminat ve Tazminatın Hesaplanması 
615
1. Tazmin Yükümlülüğü 
615
2. Tazminat Çeşitleri 
617
a. Maddi Tazminat 
618
b. Manevi Tazminat 
619
3. Tazminatın Kapsamı 
620
4. Tazminatın Hesaplanması 
622
a. Maddi Tazminatın Hesaplanması 
623
aa. Ölüm Nedeniyle Maddi Tazminat 
624
bb. Beden Bütünlüğüne Yönelik Zararlarda Maddi Tazminat 
626
cc. Mala Yönelik Zararlarda Maddi Tazminat 
626
çç. Maddi Tazminatın Hesaplanmasında Önemli Hususlar 
627
b. Manevi Tazminatın Hesaplanması 
630
aa. Ölüm Nedeniyle Manevi Tazminat 
631
bb. Beden Bütünlüğüne Yönelik Zararlarda Manevi Tazminat 
632
cc. Kişilik Haklarına Yönelik Zararlarda Manevi Tazminat 
633
çç. Mala Yönelik Zararlarda Manevi Tazminat 
634
dd. Manevi Tazminatla İlgili Hususlar 
635
§ 13 İPTAL VE TAM YARGI DAVALARININ SONUÇLANMASI
I. İPTAL DAVASININ SONUÇLANMASI 
637
A. İptal Davasının (Esastan) Reddi 
637
B. İptal Davasının Kabulü / İşlemin İptali 
639
a. İptal Kararının Genel Etki ve Sonuçları 
640
aa. Geçmişe Yürümesi 
640
bb. Dava Konusu İşlem Bakımından Hüküm İfade Etmesi 
641
cc. İdari İşlem Yerine Geçememesi 
641
b. İptal Kararının Özel Etki ve Sonuçları 
642
aa. Düzenleyici İşlemler Bakamından 
642
aaa. Düzenleyici İşlemin İptali (Varsa) Öncekine Yürürlük Kazandırır (mı?) 
642
bbb. Düzenleyici İşlemin İptali Genel Etki Gösterir 
642
ccc. Düzenleyici İşlemin İptali Derdest Davaları Etkiler 
642
ççç. Düzenleyici İşlemin İptali İdarenin Yeni Bir İşlem Yapmasını Gerektirir (mi?) 
642
ddd. Düzenleyici İşlemin İptali (Varsa) Bu İşleme Dayalı Olarak Tesis Edilen Birel İşlemlerin Geçerliliğini Etkiler (mi?) 
643
bb. Birel İşlemler Bakımından 
644
aaa. Birel İşlemin İptali İdarenin Yeni Bir İşlem Yapmasını Gerektirir (mi?) 
644
bbb. Birel İşlemin İptali Kural Olarak Dava Açanları Etkiler 
646
ccc. Birel İşlemin İptali Bu İşleme Dayalı Olarak Tesis Edilen Birel İşlemlerin Geçerliliğini Etkiler (mi?) 
646
II. TAM YARGI DAVASININ SONUÇLANMASI 
648
§ 14 ÖZEL YARGILAMA USULLERİ
I. İVEDİ YARGILAMA USULÜ 
651
A. Genel Olarak 
651
B. İvedi Yargılama Usulüne Tabi Uyuşmazlıklar 
653
1. İhaleden Yasaklama Kararları Hariç İhale İşlemleri 
654
2. Acele Kamulaştırma İşlemleri 
655
3. Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararları 
656
4. Turizmi Teşvik Kanunu Uyarınca Yapılan Satış, Tahsis ve Kiralama İşlemleri 
656
5. Çevre Kanunu Uyarınca İdari Yaptırım Kararları Hariç Çevresel Etki Değerlendirmesi Sonucu Alınan Kararlar 
656
6. Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Uyarınca Alınan Cumhurbaşkanı Kararları 
657
C. İvedi Yargılama Usulünde Özel Usul Kuralları 
657
1. Süreye İlişkin Özel Usul Kuralları 
657
2. İdareye Başvuruya İlişkin Özel Usul Kuralı 
660
3. Yürütmenin Durdurulması Taleplerine İlişkin Kararlara İtiraz Bakımından Özel Usul Kuralı 
660
4. Davaların Karara Bağlanmasına İlişkin Özel Usul Kuralı 
661
5. Kanun Yollarına İlişkin Özel Usul Kuralları 
662
II. MERKEZÎ VE ORTAK SINAVLARA İLİŞKİN YARGILAMA USULÜ 
663
A. Genel Olarak 
663
B. Merkezi ve Ortak Sınavlara İlişkin Yargılama Usulüne Tabi Uyuşmazlıklar 
663
C. Merkezi ve Ortak Sınavlara İlişkin Yargılama Usulünde Özel Usul Kuralları 
664
1. Süreye İlişkin Özel Usul Kuralları 
664
2. İdareye Başvuruya İlişkin Özel Usul Kuralı 
665
3. Yürütmenin Durdurulması Taleplerine İlişkin Kararlara İtiraz Bakımından Özel Usul Kuralı 
665
4. Davaların Karara Bağlanmasına İlişkin Özel Usul Kuralı 
665
5. Kanun Yollarına İlişkin Özel Usul Kuralları 
665
6. Mahkeme Kararının Sonuçları Bakımından Özel Usul Kuralı 
666
§ 15 DAVANIN TARAFLARINDA DEĞİŞME
I. GENEL OLARAK 
669
II. DAVANIN TARAFLARINDA DEĞİŞMEYE YOL AÇAN HALLER 
670
A. Gerçek Kişinin Ölümü 
670
1. Yalnız Öleni İlgilendiren Davalar Bakımından 
670
2. Yalnız Öleni İlgilendirmeyen Davalar Bakımından 
671
B. Tüzel Kişiliğin Sona Ermesi 
675
1. Özel Hukuk Tüzel Kişileri Bakımından 
675
2. Kamu Tüzel Kişileri Bakımından 
677
C. Kanuni Temsilci Atanması 
677
Ç. Dava Konusunun Devredilmesi (Müddeabihin Temliki) 
678
III. DAVACI VE DAVALI SIFATININ BİRLEŞMESİ 
678
IV. BİLDİRİLEN ADRESE TEBLİGAT YAPILAMAMASI 
679
§ 16 İDARİ YARGILAMA USULÜNDE HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU (HMK) İLE VERGİ USUL KANUNU’NUN (VUK) UYGULANDIĞI HALLER
I. HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNUNA (HMK) ATIF YAPILAN USUL HÜKÜMLERİ 
681
A. İYUK’ta Müstakil Madde Halinde Düzenlenmiş Olmakla Birlikte HMK’ye Atıf Yapılan Konular 
683
1. Hâkimin Davaya Bakmaktan Memnuiyeti (Yasaklılığı) ve Reddi 
683
a. Hâkimin Davaya Bakmaktan Memnuiyeti (Yasaklılığı) 
684
b. Hâkimin Reddi 
685
c. Hâkimin Çekinmesi ve Reddi Usulü 
686
2. Delil Tespiti 
690
a. Delil Kavramı 
690
b. Delil Tespitinin Anlamı 
692
c. Delil Tespit Talebinde Usul 
695
B. İYUK’ta Düzenlenmeksizin HMK’ye Atıf Yapılan Konular 
696
1. (Objektif) Ehliyet 
696
a. Taraf Ehliyeti 
696
b. Dava Ehliyeti 
697
2. Üçüncü Şahısların Davaya Katılması / Müdahalesi 
697
a. Asli Müdahale 
698
b. Fer’i Müdahale 
699
aa. Fer’i Müdahale Usulü 
700
bb. Fer’i Müdahilin Yetkileri 
703
3. Davanın İhbarı 
705
a. Davanın İhbarının Anlam ve Önemi 
705
b. Davanın İhbarı Usulü 
707
4. Taraf Vekilleri 
708
5. Dosyanın Taraflar ve İlgililerce İncelenmesi 
710
6. Davadan Feragat 
710
a. Feragat Ehliyeti 
711
b. Feragat Usulü 
713
c. Kısmi Feragat Olur mu? 
713
ç. Şartlı Feragat Olur mu? 
714
d. Feragat Ne Zamana Kadar Yapılabilir? 
714
e. Feragat Kabule Bağlı mıdır? 
715
aa. İptal Davalarında 
717
bb. Tam Yargı Davalarında 
719
f. Feragatin Sonuçları 
720
g. Feragat Halinde Yargılama Giderleri 
721
ğ. Diğer Hususlar 
721
7. Davayı Kabul 
723
8. Teminat 
727
9. Mukabil (Karşı) Dava 
730
10. Bilirkişi 
732
11. Keşif 
736
12. Yargılama Giderleri 
738
a. Yargılama Giderlerinin Kapsamı 
738
b. Yargılama Giderlerinden Sorumluluk 
741
13. Adli Yardım 
744
14. Duruşmaların Sükunu ve İnzibatı 
749
15. Elektronik İşlemler 
749
16. Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla Duruşma İcrası 
750
II. VERGİ USUL KANUNUNA (VUK) ATIF YAPILAN USUL HÜKÜMLERİ 
750
§ 17 DOSYALARIN KARARA BAĞLANMASI
I. KARAR VERME USULÜ 
753
II. KARARLARIN YAZIMI 
754
III. KARARLARDA BULUNACAK HUSUSLAR 
754
IV. KARARLARIN TEBLİĞİ 
755
V. DOSYANIN KAYBOLMASI 
755
§ 18 AÇIKLAMA VE YANLIŞLIKLARIN DÜZELTİLMESİ
I. AÇIKLAMA 
757
A. Genel Olarak 
757
B. Açıklama Nedenleri 
758
C. Açıklama Mercii 
759
Ç. Açıklama Süresi 
759
D. Açıklama Usulü 
759
E. Diğer Önemli Hususlar 
759
II. YANLIŞLIKLARIN DÜZELTİLMESİ 
760
A. Genel Olarak 
760
B. Yanlışlıkların Düzeltilmesi Nedenleri 
761
C. Yanlışlıkların Düzeltilmesi Mercii 
762
Ç. Yanlışlıkların Düzeltilmesi Süresi 
762
D. Yanlışlıkların Düzeltilmesi Usulü 
762
E. Diğer Önemli Hususlar 
762
§ 19 İDARİ YARGI KARARLARININ UYGULANMASI
I. İDARİ YARGI KARARLARININ UYGULANMASI GEREĞİ 
763
II. UYGULANMASI GEREKEN İDARİ YARGI KARARLARI 
764
III. İDARİ YARGI KARARLARI UYGULANIRKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 
765
IV. İDARİ YARGI KARARLARINI UYGULAMA SÜRESİ 
766
V. İDARİ YARGI KARARLARININ UYGULANMIŞ SAYILMAYACAĞI HALLER 
769
VI. İDARİ YARGI KARARLARINI UYGULAMAMANIN MAZUR GÖRÜLECEĞİ HALLER 
770
A. Hukuki ve/veya Fiili (Maddi) İmkânsızlık 
770
B. Davacının Feragat Etmesi 
771
VII. İDARİ YARGI KARARLARINI UYGULAMAMANIN MAZUR GÖRÜLMEYECEĞİ HALLER 
772
A. İdarenin Kanun Yollarına Başvurması 
772
B. İdareye Karşı Tazminat Davası Açılması / İdarenin Tazminat Ödemesi 
772
C. Kamu Görevlisinin Mahkûm Olması 
772
Ç. Otuz Günlük Sürenin Dolması 
773
D. İdarenin Yeniden Yapılandırılması 
773
E. Kamu Düzeninin Bozulması Tehlikesi 
773
F. Mahkeme Kararını Uygulamama Yönünde Prensip (İlke) Kararı Alınması 
774
G. Diğer Nedenler 
774
VIII. İDARİ YARGI KARARLARININ UYGULANMAMASININ SONUÇLARI 
775
A. İdari Yargı Kararlarının Uygulanmaması Nedeniyle Doğan Sorumluluk 
775
1. Mali Sorumluluk 
775
a. Mali Sorumluluk Esasları 
775
b. Açılacak Maddi ve Manevi Tazminat Davası 
776
c. Kamu Görevlisine Rücu 
781
2. Cezai Sorumluluk 
783
3. İdari Sorumluluk 
783
4. Siyasi Sorumluluk 
784
B. İdari Yargı Kararlarının Uygulanmaması Konusunda Özellik Arzeden Durumlar 
784
1. Salt Uygulamama Haline Karşı İptal Davası Açılması 
784
2. Uygulamama Nedeniyle İdareye Yapılan Başvuru Üzerine İptal Davası Açılması 
784
C. Gecikme Faizi ve Oranı 
785
§ 20 KANUN YOLLARI
I. KANUN YOLU KAVRAMI 
787
II. KANUN YOLU TÜRLERİ 
790
A. Kesin Hüküm (Muhkem Kaziye) 
791
B. Kanun Yolunun Özellikleri 
795
1. Olağan Kanun Yolunun Özellikleri 
795
2. Olağanüstü Kanun Yolunun Özellikleri 
796
C. Olağan Kanun Yolları 
796
1. İstinaf 
796
a. İstinafa Tabi Mahkeme Kararları 
797
b. İstinaf Usulü 
799
c. İstinaf İncelemesinin Kapsamı ve Sonuçları 
801
2. Temyiz 
806
a. Temyize Tabi Mahkeme Kararları 
806
b. Temyiz Usulü 
809
c. Temyiz İncelemesinin Kapsamı ve Sonuçları 
813
3. İstinaf ve Temyiz Kanun Yollarına İlişkin Değerlendirme 
820
4. İstinaf ve Temyizde Yürütmenin Durdurulması 
827
Ç. Olağanüstü Kanun Yolları 
831
1. Yargılamanın Yenilenmesi (Muhakemenin İadesi) 
831
a. Yargılamanın Yenilenmesi Sebepleri 
832
b. Yargılamanın Yenilenmesi Usulü 
833
2. Kanun Yararına Temyiz 
835
§ 21– ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU
I. BİREYSEL BAŞVURUNUN KONUSU 
840
A. İhlal Edilen Hakkın Niteliği 
841
B. Denetim Dışı İşlem ve Kararlar 
842
II. BİREYSEL BAŞVURUYA İLİŞKİN TEMEL ŞARTLAR 
845
A. Başvuru Yollarının Tüketilmesi Şartı 
845
B. Kanun Yollarında Gözetilecek Hususlardan Olmama Şartı 
848
III. BİREYSEL BAŞVURU ESASLARI 
849
A. Başvuru Ehliyeti 
849
B. Başvuru Süresi 
852
C. Başvuru Usulü 
853
1. Başvuru Dilekçesi 
853
2. Dilekçenin Verileceği Yerler 
855
3. İdari İnceleme 
855
Ç. Esas Bakımından İnceleme ve Karar 
856
Kaynaklar 
863