BİRİNCİ BÖLÜM MUVAZAA VE MURİS MUVAZAASI KAVRAMLARI
§1. Muvazaa Kavramı ve Hukukî Niteliği
25
II. Muvazaanın Hukukî Niteliği
30
III. Muvazaanın Çeşitleri
34
A) Mutlak (adî) muvazaa
34
B) Nisbî (vasıflı) muvazaa
35
2. Nisbî muvazaanın görünüm şekilleri
36
a) Sözleşmenin niteliğinde muvazaa
37
b) Sözleşmenin koşullarında muvazaa
38
c) Sözleşmenin tarafında muvazaa
43
§2. Muris Muvazaası Kavramı
46
§3. Mirasbırakanın Muvazaalı İşlem Yapmasının Sebepleri
49
§4. Muris Muvazaasının Hukukî Dayanakları
50
I. 1974/1 Esas 1974/2 Karar ve 01.04.1974 Tarihli Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı
50
B) Karşı oy gerekçeleri
51
II. 1986/4 Esas 1987/5 Karar ve 22.05.1987 Tarihli Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı
52
B) Karşı oy gerekçeleri
52
III. 1989/1 Esas 1990/2 Karar ve 16.03.1990 Tarihli Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı
54
B) Karşı oy gerekçeleri
54
§5. Muris Muvazaasının Unsurları
55
A) İrade ile beyan arasında uyumsuzluk yaratma
57
1. İrade ile beyan uyumsuzluğunda başvurulan yorum teorileri
59
2. Muris muvazaasında başvurulan yorum teorisi
64
B) İrade ile beyan arasındaki uyumsuzluğu bilerek meydana getirme
66
III. Mirasçılardan Mal Kaçırma Kastı
70
B) Mirasbırakanın mirasçılardan mal kaçırmaya yönelik iradesinin tespiti meselesi
73
C) Mirasçılık sıfatının arandığı zamanın tespiti
75
1. Murisin ölüm tarihinde mirasçılık sıfatını arayan görüş
76
2. Muvazaalı temlik tarihinde mirasçılık sıfatının bulunması gerektiğini savunan görüş
77
3. Yargıtay uygulamaları
78
D) Mal kaçırma kastının yöneldiği mirasçının niteliğinin tespiti
81
1. Mirasçılar arasında ayrım yapmayan görüş
81
2. Saklı paylı mirasçıdan mal kaçırma kastını arayan görüş
82
E) Aldatma kastının muvazaanın zorunlu unsuru olup olmadığı meselesi
83
İKİNCİ BÖLÜM MURİS MUVAZAASININ GÖRÜNÜM BİÇİMLERİ, İLERİ SÜRÜLEMEYECEĞİ DURUMLAR, HÜKÜM VE SONUÇLARI
§6. Muris Muvazaasının Görünüm Biçimleri
87
I. Satış Sözleşmesi Yoluyla Muris Muvazaası
87
A) Satış sözleşmesinin tanımı
87
B) Muvazaalı satış sözleşmesinin türleri
88
1. Muvazaalı taşınır satış sözleşmesi
88
2. Muvazaalı taşınmaz satış sözleşmesi
89
II. Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi Yoluyla Muris Muvazaası
90
A) Ölünceye kadar bakma sözleşmesinin tanımı
90
B) Muvazaalı ölünceye kadar bakma sözleşmesi
91
III. Bağışlama Sözleşmesi Yoluyla Muris Muvazaası
95
A) Bağışlama sözleşmesinin tanımı
95
B) Muvazaalı bağışlama sözleşmesi
95
IV. Miras Sözleşmesi Yoluyla Muris Muvazaası
97
V. Ömür Boyu Gelir Sözleşmesi Yoluyla Muris Muvazaası
98
VI. Mal Rejimi Sözleşmesi Yoluyla Muris Muvazaası
99
VII. Borç Senedi Düzenlenmesi Yoluyla Muris Muvazaası
101
VIII. Aracı Yoluyla Muris Muvazaası
102
§7. Muris Muvazaası Kapsamına Girmeyen Durumlar
103
I. Mirasbırakanın Mal Kaçırma Kastının Bulunmadığı Durumlar
103
A) Yapılan işlemin gerçek bir işlem olması
103
B) Mirasçılar arasında yapılan hakkaniyetli paylaştırma
104
C) Mehir senedi düzenlenmesi yoluyla muris muvazaası
104
D) Gönül borcu (minnet) gerekçesiyle yapılan temlikler
106
E) Miras hukukundan kaynaklı maksatların ön plâna çıkması
106
II. Yargıtay kararlarına göre muris muvazaasına konu olamayan işlemler
108
A) Tapusuz taşınmazlar ve taşınır malların devri
108
B) Gizli bağış ve denkleştirmeye tâbi bağış sözleşmesi
108
C) Kooperatif ve şirket payının devri
109
D) İntifa hakkı tesisi
110
E) Vasiyetname yolu ile yapılan kazandırmalar
112
F) Kadastro kanunu’ndaki düzenlemeler
113
G) Evlât edinme yoluyla muris muvazaası
115
H) Mahkeme kararı yoluyla muris muvazaası yapılıp yapılamayacağı meselesi
116
§8. Muris Muvazaasının Hüküm Ve Sonuçları
118
I. Görünürdeki İşlem Açısından Muvazaanın Doğurduğu Hüküm ve Sonuçlar
119
A) Görünürdeki işlemin hükümsüzlüğü
119
2. Kendine özgü hükümsüzlük görüşü
120
3. Kesin hükümsüzlük görüşü
121
B) Görünürdeki işlemin hükümsüzlüğünün doğurduğu sonuçlar
123
1. Muvazaalı işlem taraflar arasında alacak ve borç doğurmaz
123
2. Muvazaalı işlemden zarar görenler tazminat talep edebilir
125
3. Muvazaalı işlem tasarrufun iptali davasına konu olmaz
126
4. Muvazaa iddiasını ilgili olan herkes ileri sürebilir
133
5. Muvazaa iddiası itiraz olarak her zaman ileri sürülebilir ve hâkim re ’sen göz önünde bulundurur
136
6. Muvazaalı işlem tarafların icazeti ya da zamanla geçerli işlem hâline dönüşmez
136
7. Muvazaalı işlem tespit davasına konu olabilir
136
C) Görünürdeki işlemin hükümsüzlüğünün ileri sürülemeyeceği durumlar
137
1. Alacak hakkının iyi niyetle kazanılması
138
2. İyiniyetli üçüncü kişilerin aynî hak kazanımının korunması
140
II. Gizli İşlem Açısından Muvazaanın Doğurduğu Hüküm ve Sonuçlar
144
A) Gizli işlemin geçerli olması
144
B) Gizli işlemin geçersiz olması
145
b) Kendine özgü hükümsüzlük görüşü
147
c) Kesin hükümsüzlük görüşü
148
2. Görünürdeki işlemde şekle uyulmasının gizli işlemin geçerliliğine etkisi
150
3. Tahvil yoluyla gizli işlemin geçerli hâle getirilip getirilemeyeceği meselesi
152
4. İmkânsızlık, hukuka ve ahlâka aykırılık
153
C) Gizli işlemin geçersizliğinin ileri sürülemeyeceği durumlar
153
1. Şekle aykırılığı ileri sürmenin hakkın kötüye kullanımı teşkil etmesi
154
2. İyiniyetli üçüncü kişilerin kazanımlarının korunması
156
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM MURİS MUVAZAASI DURUMUNDA AÇILABİLECEK DAVALAR
§9. Muris Muvazaası Davası
157
II. Muris Muvazaası Davasında Talep Sonucu ve Talep Sonucuna Göre Mirasçılar Arasındaki İlişkiler
158
A) Muvazaalı temlike konu eşyanın terekeye iadesi talebi
158
B) Pay oranında tapunun iptali ile tescil talebi
159
C) Haksız işgal sebebiyle ecri misil, müdahalenin men’i veya muhdesatın kali talebi
160
D) Ehliyetsizlik, irade sakatlığı veya vekâletin kötüye kullanılması iddiasının davaya etkisi
162
III. Muris Muvazaası Davasının Tarafları
166
1. Tüm mirasçılara muvazaa ve şekle aykırılık sebebiyle tapu iptal ve tescil davası açma hakkı tanıyan görüş
166
2. Tüm mirasçılara muvazaa ve hileli anlaşma sebebiyle tapu iptal ve tescil davası açma hakkı tanıyan görüş (hileli anlaşmayı ahlâka aykırı işlem olarak niteleyen görüş)
169
3. Saklı paylı mirasçılara muvazaa ve hileli anlaşma sebebiyle tenkis davası açma hakkı tanıyan görüş (hileli anlaşmayı haksız fiil olarak niteleyen görüş)
172
4. Saklı paylı mirasçılara tapu iptal ve tescil davası ve/veya tenkis davası açma hakkı tanıyan görüş
174
5. Saklı paylı mirasçılara tenkis davası açma hakkı tanıyan görüş
177
6. İradî Mirasçıların Durumu
180
a) Mirasçılığı belirleyen eğilimler bakımından konunun değerlendirilmesi
182
b) Korunması gereken miras payı ve mirasbırakanın tasarruf hürriyeti bakımından konunun değerlendirilmesi
188
c) Gizli işlemde şekil eksikliğine uygulanacak kesin hükümsüzlük yaptırımının sonuçları bakımından konunun değerlendirilmesi
191
d) Mirasbırakanın son arzu ve isteklerinin yerine getirilmesi (favor testamenti ilkesi) bakımından konunun değerlendirilmesi
201
IV. Muris Muvazaası Davasında İspat
205
A) Mirasçıları üçüncü kişi sayan görüş
205
B) Mirasçıları mirasbırakanın halefi sayan görüş
206
V. Muris Muvazaası Davasında Süreler
207
§10. Muris Muvazaası Ve Tenkis Davası
208
II. Tenkis Davasının Hukukî Niteliği
210
A) Yenilik doğuran dava olması
210
B) Tasarrufu değiştiren dava olması
211
III. Tenkis Davasının Şartları
213
A) Mirasbırakanın tasarruf özgürlüğü sınırını aşması
213
B) Saklı paylı mirasçının saklı payının ihlâl edilmesi
215
IV. Muris Muvazaası Davası ile Tenkis Davası Arasındaki İlişki
216
V. Muris Muvazaası Davası ile Tenkis Davasının Müstakilen Açılabilmesi ve Kademelendirilmesi Meselesi
219
VI. Tenkis Davasının Tarafları
222
1. Saklı paylı mirasçılar
222
2. Saklı paylı mirasçıların alacaklıları ve iflâs masası
226
VII. Tenkise Sıra ve Tenkise Tâbi İşlemler
229
B) Mirasçılar veya üçüncü kişiler lehine yapılmış ölüme bağlı tasarrufların tenkisi
230
C) Mirasçılar veya üçüncü kişiler lehine yapılmış sağlar arası kazandırmaların tenkisi
232
1. Türk medenî kanunu 565. maddesi 1. bendi
234
2. Türk medenî kanunu 565. maddesi 2. bendi
235
3. Türk medenî kanunu 565. maddesi 3. bendi
236
4. Türk Medenî Kanunu 565. Maddesi 4. Bendi
239
D) Kamu tüzel kişileri ile kamuya yararlı dernekler ve vakıflar lehine yapılmış ölüme bağlı tasarruflar ve sağlar arası kazandırmaların tenkisi
241
VIII. Tenkis Davası Açma Süresi
242
C) Tasarrufun iptal edilmesinin tenkis davasına etkisi
244
D) Tenkisin def’i yoluyla ileri sürülmesi
244
IX. Tenkis Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
246
§11. Muris Muvazaası Ve Denkleştirme Talebi
246
II. Denkleştirmenin Hukukî Niteliği
249
III. Denkleştirmenin Konusu
250
A) Denkleştirmeye tâbi kazandırmalar
250
B) Kanun gereği denkleştirmeye tâbi kazandırmalar
251
C) Kanun gereği denkleştirmeye tâbi olmayan kazandırmalar
255
2. Olağan hediyeler ve evlenme giderleri
255
IV. Denkleştirmenin Tarafları
257
A) Denkleştirme borçlusu
257
B) Denkleştirme alacaklısı
262
V. Mirasbırakanın Muvazaalı İşlemlerine Karşı Denkleştirmeye Müracaat Edilen Hâller
264
A) Mirasçılar arasında yapılan paylaştırma
264
B) Mirasçılar lehine gizli bağış
266
VI. Denkleştirme Davası Açma Süresi
267
VII. Denkleştirme Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
268