SİLAHLI KUVVET KULLANMA VE SAVAŞ İLANI İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR, SİLAHLI KUVVET KULLANMA VE SAVAŞ İLANI YETKİSİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ, KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAKİ YERİ VE MİLLETLERARASI HUKUKUN MEŞRU SAYDIĞI HALLER
I. SİLAHLI KUVVET KULLANMA VE SAVAŞ İLANI İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
29
1. Savaş Kavramının Hukuki Niteliği
31
2. Kavramsal Açıdan Savaş
31
B. Savaşa Varmayan Silahlı Kuvvet Kullanma Yolları
38
aa. Askeri Müdahalenin Meşruiyeti Sorunu
43
aaa. Yurtdışındaki Vatandaşları Kurtarmak İçin Yapılan Askeri Müdahale
44
bbb. İç Çatışmalara Askeri Müdahale
44
ccc. Müdahale Edilen Devletin Rızasıyla Askeri Müdahale
47
ddd. Müşterek Meşru Müdafaa Hakkı Doğrultusunda Askeri Müdahale
47
bb. Doğrudan Askeri Müdahale
48
cc. Dolaylı Askeri Müdahale
50
b. Askeri Nitelikte Olmayan Müdahale
52
6. Self–Help ve Self–Preservation
61
C. Kuvvet Kullanma Tehdidi
67
E. Milli Güvenlik ve Milli Savunma
73
II. TÜRK HUKUK TARİHİNDE SİLAHLI KUVVET KULLANMA VE SAVAŞ İLANI YETKİSİNİN ANAYASAL GELİŞİMİ
77
A. Eski Türk Devletleri
78
D. Türkiye Cumhuriyeti
85
a. 2017 Yılında Gerçekleştirilen Anayasa Değişikliği Öncesi Dönem
93
b. Yürürlükteki Anayasal Düzen
94
III. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA SİLAHLI KUVVET KULLANMA VE SAVAŞ İLANI YETKİSİ
96
A. Amerika Birleşik Devletleri
102
IV. MİLLETLERARASI HUKUKUN MEŞRU SAYDIĞI HALLER
112
A. Uluslararası Meşruiyet ve Yasallık
116
B. Uluslararası Meşruiyet ile Birleşmiş Milletler Antlaşması İlişkisi
120
C. Devletin Meşru Müdafaa Hakkı (Birleşmiş Milletler Antlaşması 51. Madde)
124
D. Birleşmiş Milletler Kararı
128
1. Silahlı Kuvvet Kullanma İçeren Tedbirler
128
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİNİN SİLAHLI KUVVET KULLANMAYA İZİN VERME VE SAVAŞ İLAN ETME YETKİSİ
I. TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN SİLAHLI KUVVET KULLANMAYA İZİN VERME VE SAVAŞ İLAN ETME YETKİSİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ
135
II. TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN SAVAŞ HALİ İLAN ETME YETKİSİ
140
A. Savaş Hali İlanının Düzenlenmesi Sorunu
140
B. Savaş İlanı ile Savaş Hali İlanı Kavramlarının Karşılaştırılması
141
C. Savaş Hali İlanı Yetkisinin Münhasıran Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Ait Olması
144
D. Savaş Hali ile Olağanüstü Hal İlişkisi
147
E. Savaş Sebebiyle Seçimlerin Geriye Bırakılması
148
III. TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN SİLAHLI KUVVET KULLANMAYA İZİN VERME YETKİSİ
149
A. İzin Verme Yetkisinin Kapsamı
150
1. Silahlı Kuvvetlerin Yabancı Ülkelere Gönderilmesi
160
2. Yabancı Silahlı Kuvvetlerin Türkiye’de Bulunması
164
B. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin İzin Verme Yetkisinin Denetimi Sorunu
165
IV. SİLAHLI KUVVET KULLANMA VE SAVAŞ YETKİSİNİN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ TARAFINDAN DENETLENMESİ
175
A. Birleşmiş Milletler Antlaşmasına Uygunluk Denetimi
178
1. Devletin Meşru Müdafaa Hakkına Uygunluk
178
a. Uluslararası Teamül Hukukunda Meşru Müdafaa Hakkı
179
aaa. İlk Saldırı ile Karşı–Saldırı Arasındaki Orantı
186
bbb. Terörle Mücadelede Orantılılık
189
ccc. İnsancıl Hukuk Kapsamında Orantılılık
191
b. Birleşmiş Milletler Antlaşmasında Meşru Müdafaa Hakkı
193
aa. Bireysel Meşru Müdafaa Hakkının Şartları
194
bbb. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne Bilgi Vermek
202
ccc. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin Kararı Doğrultusunda Davranmak
204
bb. Müşterek Meşru Müdafaa Hakkının Şartları
209
c. Türkiye Büyük Millet Meclisi Kararlarında Meşru Müdafaa Hakkı
212
2. Birleşmiş Milletler Kararlarına Uygunluk
213
B. Uluslararası İnsancıl Hukuka Uygunluk Denetimi
222
1. Uluslararası İnsancıl Hukuk Düzenlemeleri
227
a. Lahey Sözleşmeleri
228
b. Cenevre Sözleşmeleri
233
2. Uluslararası İnsancıl Teamül Hukuku
243
a. Gereksiz Acı ve Izdıraba Sebep Olmama İlkesi
251
b. Askeri Gereklilik İlkesi
256
c. Sivil–Askeri Hedefler Arasında Ayrım Gözetme İlkesi
259
YÜRÜTME ORGANININ SİLAHLI KUVVET KULLANMA VE
I. TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN VERDİĞİ İZİN DOĞRULTUSUNDA SİLAHLI KUVVET KULLANMA VE SAVAŞ İLANI YETKİSİ
271
A. Yürütme Organının Silahlı Kuvvet Kullanma Yetkisi
272
B. Savaş Hali İlanı Durumunda Yürütme Organının Yetkileri
274
1. Savaş İlanı ile Savaşın Yürütülmesine Yönelik Silahlı Faaliyetler
274
2. Olağanüstü Hal İlan Etme Yetkisi
278
a. Savaş Hali veya Savaşı Gerektirecek Bir Durumun Başgöstermesi
281
II. SİLAHLI KUVVET KULLANMA VE SAVAŞ İLANI YETKİSİNİN KULLANILMASI SÜRECİNDE YER ALAN YETKİLİ ORGANLAR
288
B. Milli Güvenlik Kurulu
294
1. Organik ve İşlevsel Açıdan Milli Güvenlik Kurulu
295
2. Milli Güvenlik Kurulu Nezdinde Somutlaşan Sivil–Asker Etkileşiminin Askeri Makamların Sivil Demokratik Denetimi İlkesi Açısından Değerlendirilmesi
297
C. Yüksek Askeri Şura
304
F. Türk Silahlı Kuvvetleri
312
1. Genelkurmay Başkanı
314
2. Kuvvet Komutanlıkları
319
G. Milli İstihbarat Teşkilatı
321
III. MİLLETLERARASI HUKUKUN GEREKTİRDİĞİ HALLERDE SİLAHLI KUVVET KULLANMA VE SAVAŞ İLANI YETKİSİ
322
A. Milletlerarası Andlaşmaların Gerektirdiği Haller
323
1. Türkiye’nin Taraf Olduğu Milletlerarası Andlaşmalar Kavramı
323
2. Milletlerarası Andlaşmaların Gerektirdiği Haller Kavramı
325
3. Milletlerarası Andlaşmaların Gerektirdiği Haller ile Kuzey Atlantik Antlaşması İlişkisi
326
a. Kuzey Atlantik Antlaşması ile İlgili Genel Hususlar
327
b. Birleşmiş Milletler Antlaşması ile Kuzey Atlantik Antlaşması İlişkisi
329
c. Türk Hukukunda Kuzey Atlantik Antlaşması ile İlgili Hususlar ve Yetki Meselesi
331
d. Kuvvetler Statüsü Antlaşmaları
333
e. Türkiye Büyük Millet Meclisi Kararlarında Kuzey Atlantik Antlaşması
335
f. Yürütme Organı Uygulamasında Kuzey Atlantik Antlaşması
336
B. Milletlerarası Nezaket Kurallarının Gerektirdiği Haller
337
IV. TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ TATİLDE VEYA ARA VERMEDE İKEN CUMHURBAŞKANININ KUVVET KULLANMAYA KARAR VERME YETKİSİ
339
V. YÜRÜTME ORGANININ SİLAHLI KUVVET KULLANMA YETKİSİNİN YARGISAL DENETİMİ SORUNU
347
A. Hükümet Tasarrufları
348
1. Kavramsal Açıdan Hükümet Tasarrufları
348
2. Karşılaştırmalı Hukukta Hükümet Tasarrufları
353
3. Türk Hukukunda Hükümet Tasarrufları
357
B. Yürütme Organının Takdir Yetkisi
363
TÜRKİYE CUMHURİYETİ TARİHİNDE SİLAHLI KUVVET KULLANMA VE SAVAŞ İLANI YETKİSİNE İLİŞKİN SOMUT ÖRNEKLER
I. SAVAŞ İLANI ÖRNEĞİ: ALMANYA VE JAPONYA’YA KARŞI SAVAŞ İLANI
366
II. YABANCI SİLAHLI KUVVETLERİN TÜRKİYE’DE BULUNMASI ÖRNEĞİ: AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ SİLAHLI KUVVETLERİNİN TÜRKİYE’DE BULUNMASI
369
III. TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİNİN YABANCI ÜLKELERE GÖNDERİLMESİ
371
A. Uluslararası Barış ve Güvenliğin Korunması Amacıyla Gerçekleştirilen Askeri Harekatlar
371
1. Kore Savaşı’na Askeri Birlik Gönderme Kararı
371
2. Körfez Krizleri Sebebiyle Gerçekleştirilen Irak Müdahaleleri
376
3. Bosna–Hersek Müdahalesi
397
5. Arnavutluk’a Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Gönderilmesi
406
6. Kuzey Makedonya Cumhuriyeti ile Askeri İlişkiler
407
7. Afganistan Müdahalesi
408
8. Katar ile Askeri İlişkiler
411
9. Filistin’e Türk Silahlı Kuvvetlerinin Gönderilmesi
412
10. Somali Müdahalesi
412
11. Lübnan Müdahalesi
415
12. Kongo Demokratik Cumhuriyeti Müdahalesi
417
13. Mali ve Orta Afrika Cumhuriyeti Müdahaleleri
417
B. Müşterek Meşru Müdafaa Hakkı Çerçevesinde Gerçekleştirilen Harekatlar
422
1. Kıbrıs Barış Harekatları
422
2. Azerbaycan ile Askeri İlişkiler
432
C. Terörle Mücadele Amaçlı Sınır Ötesi Harekatlar
434
1. Terörle Mücadele Kapsamında Uluslararası Terörizm
434
a. Kavramsal Olarak Uluslararası Terörizm
435
b. Uluslararası Terörizmle Mücadele Örneği: Amerika Birleşik Devletleri’nin 2001 Afganistan Müdahalesi
438
c. Uluslararası Terörizmle Mücadele Kapsamında Devletlerin Sorumluluğu
448
d. “İsteksizlik veya Acziyet” Doktrini
452
e. Uluslararası Terörizme Karşı Kuvvet Kullanma
456
f. Sınır Ötesi Harekatların Meşruiyeti
463
2. Irak’a Düzenlenen Harekatlar
472
a. 1983–2001 Yılları Arası Dönemde Gerçekleştirilen Sınır Ötesi Harekatlar
475
b. 2001–2010 Yılları Arası Dönemde Gerçekleştirilen Sınır Ötesi Harekatlar
482
3. Suriye’ye Düzenlenen Harekatlar
489
a. 1998 Yılında Kuvvet Kullanma Tehdidi Sorunu
489
b. Türkiye–Suriye İlişkileri Kapsamında Terörle Mücadele
492
c. Fırat Kalkanı Harekatı
495
d. Zeytin Dalı Harekatı
505
e. Barış Pınarı Harekatı
508
f. Bahar Kalkanı Harekatı
510