ÇOCUK HUKUKUNDA TEMEL KAVRAMLAR
I. HUKUKTA ÇOCUĞUN TANIMI
21
II. KİŞİ VE KİŞİNİN EHLİYETLERİ
26
A. Kişilik Kavramı, Gerçek Kişiliğin Başlangıcı ve Sona Ermesi
26
1. Kişi ve Kişilik Kavramı
26
2. Gerçek Kişiliğin Başlangıcı
27
3. Gerçek Kişiliğin Sona Ermesi
28
B. Kişinin Ehliyetleri
29
b. Fiil Ehliyetinin Şartları
31
aa. Ayırt Etme (Temyiz) Gücü
31
c. Fiil Ehliyetine Göre Kişilerin Hukuki Durumu
33
cc. Sınırlı Ehliyetler
34
dd. Sınırlı Ehliyetsizler
34
A. Çocuğun Yasal Temsili
35
1. Çocuğun Temsili Bağlamında Velayet
36
2. Çocuğun Temsili Bağlamında Vesayet
44
3. Çocuğun Temsili Bağlamında Kayyımlık
46
B. Çocuğun İradi Temsili
47
ÇOCUĞUN TEMEL SAĞLIK HAKLARI
I. ÇOCUĞUN YAŞAM VE VÜCUT BÜTÜNLÜĞÜ HAKKI
51
II. ÇOCUĞUN SAĞLIKLI YAŞAMA HAKKI
56
A. Sağlık Hakkının Kapsamı
56
B. Sağlık Hakkının Diğer İnsan Hakları ile İlişkisi
59
C. Sağlık Hakkının Yükümlüleri
61
D. Sağlık Hakkının Öznesi Olarak Çocuk
64
E. Türkiye’de Çocukların Durumu
66
1. Türkiye’de Sağlık Hakkının Hukuki Dayanakları
66
a. Uluslararası Belgelerde Sağlık Hakkına İlişkin Düzenlemeler
66
b. Ulusal Mevzuatta Sağlık Hakkına İlişkin Düzenlemeler
68
2. Türkiye’de Sağlık Hakkının Kullanımına Dair Göstergeler
72
III. ÇOCUĞUN SOSYAL GÜVENLİK HAKKI
77
IV. HASTA ÇOCUĞUN KENDİ GELECEĞİNİ BELİRLEME HAKKI
79
A. Hasta Çocuğun Kendi Geleceğini Belirleme Hakkı Kapsamında “Yüksek Yarar İlkesi” ve “Katılım Hakkı”
79
B. Temyiz Kudretine Sahip Olmayan Hasta Çocuğun Kendi Geleceğini Belirleme Hakkı veya Rıza Ehliyeti
84
C. Temyiz Kudretine Sahip Hasta Çocuğun Kendi Geleciğini Belirleme Hakkı veya Rıza Ehliyeti
87
1. Yasal Temsilcinin Rızasının Geçerliliği ve Hasta Çocuğun Görüşünün Alınması Gerektiğini Savunan Görüş
91
2. Ayırt Etme Gücüne Sahip Hasta Çocuğun Rızasının Tek Başına Yeterli Olduğunu Savunan Görüş
92
3. Yasal Temsilci ve Ayırt Etme Gücüne Sahip Hasta Çocuğun Rızasının Birlikte Aranması Gerektiğini Savunan Görüş
94
D. Hasta Çocuğun Geleceğini Belirlemede Yasal Temsilcinin Hukuki Konumu
97
HASTA HAKLARI YÖNETMELİĞİNE GÖRE ÇOCUĞUN HAKLARI
II. HASTA HAKLARI YÖNETMELİĞİ’NİN AMAÇ, KAPSAM VE İÇERİĞİ
105
III. HASTA ÇOCUĞUN TIBBİ GEREKLERE UYGUN TEŞHİS, TEDAVİ VE BAKIM HİZMETİ ALMA HAKKI
107
A. Tıbbi Müdahale Kavramı
107
B. Tıbbi Müdahalenin Hukuka Uygunluk Şartları
110
1. Tıbbi Müdahalenin Yetkili Kişiler Tarafından Uygulanması
111
2. Hastaya Müdahalede Tıp Mesleğinin Gereklerine ve Özen Yükümüne Uygun Davranılması
111
a. Tıbbi Zorunluluk (Endikasyon)
111
b. Tıbbi Kural ve İlkelere (Tıbbi Standart) Uygunluk
113
3. Hastanın Aydınlatılmış Rızasının Alınması
115
C. Hasta Çocuğun Tıbbi Gereklere Uygun Teşhis, Tedavi ve Bakım Hizmeti Alma Hakkı
116
a. Hekimin Öykü Alma Yükümlülüğü
116
b. Hekimin Muayene Yükümlülüğü
117
c. Hekimin Teşhis Yükümlülüğü
117
d. Hekimin Tedavi Yükümlülüğü
118
2. İstismar Edilmiş Çocuklarda Teşhis ve Tedavi Borcu
119
a. Çocuk İstismarı ve Çeşitleri
119
aa. Fiziksel İstismar
119
cc. Duygusal İstismar
122
b. Çocuk İstismarı Vakalarında Hekimin Teşhis ve Tedavisi
123
aa. Fiziksel istismar vakalarında
123
bb. Cinsel İstismar Vakalarında
126
cc. Tıbbi İhmal Vakalarında
127
bb. Münchausen Sendromu Vakalarında
130
c. Çocuk İstismarı ve İhmaline Yaklaşımda “Hastane Çocuk Koruma Birimleri”
131
IV. HASTA ÇOCUĞA TIBBİ GEREKLİLİKLER DIŞINDA MÜDAHALE YASAĞI
132
A. Müdahale Yasağı Kapsamında “AŞI” Uygulaması
133
B. Müdahale Yasağı Kapsamında “SÜNNET” Uygulaması
140
V. HASTA ÇOCUĞUN AYDINLATILMA (BİLGİLENDİRİLME) HAKKI
147
A. Genel Olarak Aydınlatma (Bilgilendirme)
147
1. Aydınlatma ve Aydınlatılma Kavramı
148
2. Aydınlatma Yükümlülüğüne İlişkin Uluslararası Düzenlemeler
152
3. Aydınlatma Yükümlülüğüne İlişkin Ulusal Düzenlemeler
155
B. Aydınlatmanın Amacı, Kapsamı ve Özellikleri
157
C. Hasta Çocuklarda Aydınlatma ve Onam
163
VI. HASTA ÇOCUĞUN MAHREMİYET HAKKI
171
A. Hasta Çocuğun Beden Mahremiyeti
173
B. Hekimin Sır Saklama Yükümlülüğü
174
2. Sır Saklama Borcunun Hukuki Dayanakları
177
3. Sır Saklama Borcunun İstisnaları
178
b. Hekimin Tanıklık Mecburiyeti
179
c. Hekimin Hastayı Bilirkişi Sıfatıyla Muayene Etmesi
179
e. Halk Sağlığı İçin Tehlikeli Bazı Bulaşıcı Hastalıkların ve Zehirlenmelerin Duyurulması
180
f. Hekimin Bildirim Yükümlülüğü
180
4. Hekimin “Sır Saklama” ve “Bildirim” Yükümlülüğü Arasındaki İlişki
180
VII. ÇOCUKLARDA ORGAN VE DOKU NAKLİ
185
A. Canlılardan Organ ve Doku Nakli
185
B. Ölülerden Organ ve Doku Nakli
190
1. Ölü Çocuklardan Organ ve Doku Nakli
190
2. Ölü Çocuklardan Organ ve Doku Naklinde Rıza
192
VIII. GEBE ÇOCUKLARDA KÜRTAJ (GEBELİĞİN SONLANDIRILMASI)
195
IX. ÇOCUKLAR ÜZERİNDE TIBBİ ARAŞTIRMALAR
201
B. Çocuklar Üzerinde Deney
204
C. Hasta Çocuklar Üzerinde Deneme
208
X. HASTA ÇOCUĞUN REFAKATÇİ BULUNDURMA HAKKI
211
HASTA ÇOCUĞUN TEDAVİ SÖZLEŞMESİ
I. HUKUKİ NİTELİĞİ VE TARAFLARI
213
A. Tedavi Sözleşmesinin Hukuki Niteliği
213
1. Bağımsız Çalışan Hekim ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği
213
a. Hekimle Hasta Arasındaki Sözleşme İlişkisi
213
b. Hekim Hasta Arasındaki “Vekâletsiz İş Görme” İlişkisi
221
c. Hekim Hasta Arasındaki “Haksız Fiil” İlişkisi
222
2. Aile Hekimi İle Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği
223
3. Hastane ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği
224
a. Özel Hastane ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği
224
b. Kamu Hastanesi İle Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği
226
4. Hasta Çocuk Adına Yapılan Tedavi Sözleşmesi’nin Hukuki Niteliği
228
B. Hasta Çocuk Adına Yapılan Tedavi Sözleşmesinin Tarafları
231
1. Teşhis ve Tedavi Hizmetini Veren Taraf
231
2. Teşhis ve Tedavi Hizmetini Talep Eden Taraf
232
a. Anne ve Babanın Evli Olması
233
b. Anne ve Babanın Ortak Hayatlarının Sona Ermesi
234
c. Anne Babanın Hiç Evlenmemiş Olması
235
II. TEDAVİ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR
235
A. Hekimlerin Borçları
235
2. Hekimin Özen Borcu
236
3. Hekimin Şahsen İfa Borcu
238
4. Hastanın Aydınlatılmış Rızasını Alma Borcu
239
6. Hekimlerin “Teşhis ve Tedavi Borcu” ile “Sır Saklama Borcu”
242
B. Hasta Çocuğun ve Yasal Temsilcisinin Borçları (Yükümlülükleri)
242
1. İşbirliği Yükümlülüğü
243
2. Gerekli Bilgi ve Belgeleri Verme Yükümlülüğü
246
3. Ücret Ödeme Yükümlülüğü
246
4. Diğer Yükümlülükler
249