b. Bilimsel Gelişmelere Uygun Olması
27
c. Yetkili Kişilerce Yapılması
27
(5) Diğer Sağlık Mesleği Mensupları
34
(6) Sağlık Mesleği Mensubu Olmayan Kişiler Tarafından Yapılması
34
(7) Tıbbi Müdahalede Bulunanın Kamu Sektöründe veya Özel Sektörde Çalışması
36
(8) Sağlık Kurum ve Kuruluşları
36
i. Resmi Sağlık Kuruluşları
36
ii. Özel Sağlık Kuruluşları
37
iii. Vakıf veya Derneklere Ait Hastaneler
39
(9) Kamu Hizmeti İlişkisi ve İdarenin Hizmet Kusuru
39
d. Faaliyete Engel Halin Bulunmaması
43
e. Rızanın veya Varsayılan Rızanın Varlığı
43
f. Hukuki Sebebe Dayanması
44
g. Hukuka veya Ahlaka Aykırı Bulunmaması
48
B. VERİLECEK RIZA BAKIMINDAN ÖZELLİK TAŞIYAN BAZI TIBBİ MÜDAHALE TÜRLERİ
51
1. Nüfus Planlamasını Amaçlayan Tıbbi Müdahaleler
51
b. Kısırlaştırma (Sterilizasyon)
52
c. Rahim Tahliyesi (Kürtaj)
55
2. Cinsiyet Değiştirme
56
3. Hadımlaştırma (Kastrasyon)
58
5. Estetik Müdahaleler
65
6. Diş Yapımı ve Protezi
66
8. Deneyler ve Denemeler
69
9. Organ ve Doku Nakilleri (Transplantasyon)
75
10. Psikiyatrik Rahatsızlıkların Teşhis ve Tedavisi
80
C. TIBBİ MÜDAHALENİN ÖZEL HUKUKTAKİ DAYANAKLARI
81
3. Vekâletsiz İş Görme
87
4. Kişinin Rızası ve Üstün Nitelikteki Özel Yarar
89
TIBBİ MÜDAHALEYE RIZANIN HUKUKA UYGUNLUK ŞARTLARI
2. Ergin ve Ayırt Etme Gücüne Sahip Olma (Fiil Ehliyeti)
96
3. Hak Ehliyetine Sahip Olma
97
C. AYIRT ETME GÜCÜ OLMAYANLAR
98
3. Kısıtlı Adayları ve Yasal Danışman Atananlar
101
4. Geçici Ehliyetsizlik Durumları
102
D. AYIRT ETME GÜCÜNE SAHİP KÜÇÜKLER VE KISITLILAR
102
2. Bizzat Küçüğün ve Kısıtlının Rızasını Yeterli Gören Görüş
104
3. Kendi Rızası ile Birlikte Yasal Temsilcinin Rızasını Arayan Görüş
105
4. Sadece Yasal Temsilcinin Rızasına Üstünlük Tanıyan Görüş
107
E. YASAL TEMSİLCİNİN RIZASI
110
F. YASAL TEMSİLCİNİN HAKSIZ OLARAK RIZA GÖSTERMEKTEN KAÇINMASI
112
G. RIZANIN MÜDAHALEDE BULUNMAYA YETKİLİ KİŞİYE YÖNELMESİ
115
H. İRADENİN SAĞLIKLI OLUŞMASI
117
2. İradeyi Sakatlayan Nedenlerin Bulunmaması
118
3. İradeyi Sakatlayan Nedenlerin Bulunmasının Sonuçları
121
I. HASTANIN AYDINLATILMIŞ OLMASI
122
1. "Aydınlatma" Kavramı, Aydınlatmanın Amacı ve Özellikleri
122
a. "Aydınlatma" Kavramı
122
b. Aydınlatmanın Amacı
124
c. Aydınlatmanın Konusu
125
d. Aydınlatmanın Yapılışı
125
e. Aydınlatmada Bulunacak Kişi
125
f. Aydınlatmanın Zamanı
126
g. Aydınlatmanın Şekli
127
h. Aydınlatmanın Yöntemi
128
ı. Aydınlatma Yükümlülüğünün Sınırları
130
(1) Sınırın Genişlemesi
131
(2) Sınırın Daralması
132
2. Aydınlatmanın Yöneleceği Kişi
133
3. Aydınlatma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesinin Sonuçları
134
4. Aydınlatmanın Yapılmayacağı Durumlar
135
b. Hastanın Önceden Aydınlatılmış Olması
135
c. Hastanın Bilgi Sahibi Olması
136
d. Hastanın Aydınlatılmayı İstememesi
136
e. Terapötik Amaçla Aydınlatmanın Yapılmaması
137
J. RIZANIN AÇIKLANMASI
138
2. Rızayı Açıklayacak Kişi
142
a. Hastanın Rıza Açıklaması
142
b. Yasal Temsilcinin Rıza Açıklaması
143
(2) Velinin Rıza Açıklaması
145
(3) Vasinin Rıza Açıklaması
146
(4) Vesayet Makamlarının İzni ve Onayı Sorunu
147
c. Hasta Yakınlarının Rıza Açıklaması
147
(1) Yasal Temsilcinin ve İradi Temsilcinin Rıza Açıklamasından Farkı
147
(2) Hastanın Yanı Sıra Hasta Yakınlarının Rıza Açıklaması
148
(3) Hasta Yakınlarının Rıza Açıklamasının Hukuki Nitelendirmesi
149
(4) Genel Olarak “Hasta Yakınları” Kavramı
150
(5) Birinci Grupta Değerlendirilen Hasta Yakınları
150
(6) İkinci Grupta Değerlendirilen Hasta Yakınları
151
(7) Hasta Yakınlarının Rıza Açıklamasının Önemi
152
(8) Hasta Yakınlarının Rıza Açıklamalarının Birbirleriyle Çelişmesi
152
3. Rıza Açıklamasının Zamanı
154
a. Sözleşmenin Kuruluşu Sırasında Verilen Rıza
154
b. Sözleşmenin İfası Sırasında Verilen Rıza
155
c. Sonradan Verilen Rızanın Tıbbi Müdahaleyi Hukuka Uygun Hale Getirip Getirmeyeceği Sorunu
156
d. Verilen Rızanın Geri Alınması
156
4. Rıza Açıklamasının Şekli
157
7. Rızanın Hukuka ve Ahlaka Aykırı Olmaması
161
8. Rızanın Konusunun Kişilik Haklarına Aykırılık Oluşturmaması
162
K. RIZANIN ESİRGENMESİ VE TEDAVİYİ RET HAKKI
162
1. "Rızanın Esirgenmesi" Kavramı
162
2. Tedaviyi Ret Hakkı
163
b. Tedaviyi Ret Hakkının Kullanılışı
164
c. İrade Açıklaması Sonucu Tedavinin Kesilmesi
165
d. Tedaviyi Reddin Ölüme Yol Açması
166
(1) Pasif Ötenazi İle İlişkisi
166
(2) Türk Hukukundaki Durum
167
TIBBİ MÜDAHALEDE VARSAYILAN RIZA
1. Müdahalenin, Rıza Gösterilebilir Nitelikte Olması
171
2. Hastanın İrade Açıklamasının Bulunmaması
172
3. Hastanın Rızasının Gereken Sürede Alınamıyor Olması
172
4. Gerçek İradeye Uygun Sonucun Amaçlanması
174
1. Vekâletsiz İş Görme Kabul Eden Görüş
174
2. Hastanın Rızasının Görünüm Şekli Kabul Eden Görüş
175
3. Zorunluluk Hali veya Üstün Nitelikte Yarar Kabul Eden Görüş
176
4. İzin Verilen Risk veya Faaliyet Kabul Eden Görüş
177
5. Mesleki Bir Yetkinin Kullanılması Kabul Eden Görüş
178