THEMIS – Türk Hukuk Tarihi
 Dr. Öğr. Üyesi Müge Vatansever Öztürk  - Kitap

THEMIS – Türk Hukuk Tarihi

2. Baskı, 
Ocak 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
19x27
Sayfa:
144
Barkod:
9789750297373
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
400,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Diğer Baskılar
1. baskı
Mart 2024
400,00
180,00 (%55)
Kitabın Açıklaması
Kitabın amacı hem Türk hukuk tarihi ile ilgili akademik düzeyde kaynak teşkil etmek hem de sınavlara hazırlananlara yardımcı olmak için derli toplu, anlaşılabilir ama aynı zamanda ihtiyaç duyulacak bilgileri de kapsamlı sunmaktır. Bu amaçlar çerçevesinde kitabın içeriği şekillendirilmeye çalışılmış, Türk hukuk tarihi açısından büyük önem taşıyan konulara ağırlık verilmiştir.
Çalışmada Türk hukuk tarihini öğrenmek isteyenlere öz ve net bilgiler verilmesi, arada yer alan notlarla da konuların pekiştirilmesi hedeflenmiştir. Kitabın güncelleştirilmiş bu ikinci baskısında ek bilgilere de yer verilmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
İslamiyet Öncesi Türk Hukuku
.
İslamiyet'in Kabulünden Sonra Türk Hukuku
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
V
Giriş 
1
BİRİNCİ KISIM
İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK HUKUKU
I. İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK DEVLETLERİNE GENEL BİR BAKIŞ 
3
II. İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK DEVLETLERİNİN DİNİ İNANÇLARI 
3
III. İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK HUKUKU 
4
A. İslamiyet Öncesi Türk Hukuk Tarihinin Kaynakları 
4
1. Çin Kaynakları 
4
2. Epigrafik ve Arkeolojik Kaynaklar 
4
3. Kanunnameler 
5
4. Dil ve Dil Üzerine Yapılan Çalışmalar 
5
5. Tarihi–Edebi Eserler 
5
B. Türk Devletlerinin Yapısı ve İşleyişi 
5
1. Hakan 
5
2. Kurultay 
6
3. Vezirler 
6
4. Töre 
6
C. Ceza Hukuku 
7
D. Adli Yapı ve Yargılama Hukuku 
7
E. Aile Hukuku 
7
1. Genel Olarak Türk Ailesi 
7
2. Evlenme 
7
3. Boşanma 
8
4. Evlat Edinme 
8
5. Miras Hukuku 
9
6. Borçlar Hukuku 
9
İKİNCİ KISIM
Birinci Bölüm
İSLAMİYET’İN KABULÜNDEN SONRA TÜRK HUKUKU
I. TÜRKLERİN İSLAMİYET’İ KABUL ETMELERİ 
11
II. İSLAMİYET’İN KABULÜNDEN SONRAKİ TÜRK HUKUK TARİHİNİN KAYNAKLARI 
11
III. İSLAM HUKUKU VE ÖZELLİKLERİ 
12
IV. İSLAM HUKUKUNUN KAYNAKLARI 
12
A. Asli Kaynaklar 
12
1. Kitap (Kur’an ı Kerim) 
12
2. Sünnet 
13
3. İcma 
13
4. Kıyas 
14
B. Tali Kaynaklar 
14
1. İstihsan 
14
2. Maslahat (Mesâlih–i Mürsele) 
14
3. Örf 
14
4. Sahabe Fetvası 
14
V. İSLAM HUKUKUNUN TEŞEKKÜLÜ 
15
A. Hz. Peygamber Dönemi 
15
B. Dört Halife ve Sahabeler Dönemi 
15
C. Tâbiin Dönemi 
16
D. Mezheplerin Teşekkül Dönemi (Müçtehid İmamlar Devri) 
16
1. Hanefi Mezhebi 
16
2. Maliki Mezhebi 
16
3. Şafii Mezhebi 
17
4. Hanbeli Mezhebi 
17
E. Taklid Dönemi 
17
F. Kanunlaştırma ve Yeni İçtihat Dönemi 
18
İkinci Bölüm
OSMANLI HUKUKU
I. OSMANLI HUKUKUNUN GENEL YAPISI 
19
II. OSMANLI HUKUKUNUN ŞER’İ VE ÖRFİ KARAKTERİ 
19
III. RESMİ MEZHEP UYGULAMASI 
20
Üçüncü Bölüm
DEVLETİN YAPISI VE İŞLEYİŞİ
I. İSLAM VE TÜRK HUKUK TARİHİNDE YAZILI ANAYASA UYGULAMASI 
21
A. İslam Hukuk Tarihinde Medine Anayasası 
21
B. Türk Hukuk Tarihinde 
21
1. Fatih’in Teşkilat Kanunnamesi (Kanunname–i Âl–i Osman) 
21
2. Kanun–i Esasi (1876) 
21
II. DEVLETİN YAPISI 
21
A. Devlet Başkanlığı (Hilafet) 
21
1. Belirlenmesi 
22
2. Devlet Başkanında Aranan Nitelikler 
22
3. Görevleri 
22
B. Vezirlik (Vezaret) 
22
C. Divan 
23
III. DEVLETİN FONKSİYONLARI 
23
IV. DEVLETİN TEMEL ÖZELLİKLERİ 
23
Dördüncü Bölüm
OSMANLI DEVLET TEŞKİLATI
I. PADİŞAH 
25
A. Belirlenmesi 
25
B. Görev ve Yetkileri 
26
II. VEZİRİÂZAM 
27
III. DİVAN I HÜMAYUN 
27
A. Üyeleri 
27
1. Veziriâzam/Sadrazam 
28
2. Kubbealtı Vezirleri 
28
3. Kazaskerler 
28
4. Nişancı 
28
5. Defterdar 
28
6. Rumeli Beylerbeyi 
29
7. Kaptan ı Deryâ 
29
8. Yeniçeri Ağası 
29
B. Gördüğü İşler 
29
C. Çalışma Esasları 
30
1. Toplantı Zamanı ve Yeri 
30
2. Arza Çıkma 
30
IV. OSMANLI TAŞRA TEŞKİLATI 
30
Beşinci Bölüm
OSMANLI HUKUKUNDA REAYA (VATANDAŞ)
I. ASKERİ VE REAYA 
31
II. GAYRİMÜSLİMLER 
32
A. Zimmiler 
32
B. Müste’menler 
33
C. Millet Sistemi 
33
Altıncı Bölüm
KLASİK DÖNEMDE OSMANLI YARGI KURUMLARI
I. MAHKEMELER 
35
A. Şeriyye Mahkemeleri 
35
B. Divan ı Hümayun 
35
C. Cuma Divanı 
36
D. Cemaat Mahkemeleri 
36
E. Konsolosluk Mahkemeleri 
37
II. MAHKEME GÖREVLİLERİ 
37
A. Kadı 
37
B. Kadı Yardımcıları 
38
1. Naib 
38
2. Muhzır 
39
3. Subaşı 
39
4. Asesbaşı 
39
5. Çavuş 
39
6. Tercümanlar 
40
7. Müşavirler 
40
8. Mübaşirler 
40
9. Katipler 
40
10. Kassamlar 
40
11. Şühudül–hâl 
41
Yedinci Bölüm
CEZA HUKUKU
I. SUÇ 
43
A. Kısımları 
43
1. Had–Kısas–Tazir Suçları 
43
2. Allah (İslam Kamu) Haklarına Yönelik Suçlar – Kul (Şahıs) Haklarına Yönelik Suçlar 
43
B. Unsurları 
44
1. Kanuni Unsur 
44
2. Maddi Unsur 
44
3. Hukuka Aykırılık 
44
4. Manevi Unsur (Kusurluluk) 
44
II. CEZA 
45
A. Özellikleri 
45
B. Cezayı Düşüren veya Azaltan Sebepler 
45
III. SUÇLAR 
46
A. Had Suçları 
46
1. Hırsızlık 
46
2. Yol Kesme – Silahlı Gasp – Soygun (Hırâbe) 
46
3. Zina 
47
4. Zina İftirası (Kazf) 
47
5. Şarap İçme – Sarhoşluk Suçu 
47
6. İsyan (Bağy) 
48
7. İrtidat 
48
B. Kısas ve Diyet Suçları 
48
1. Adam Öldürme 
48
2. Müessir Fiiller 
49
3. Diyet ve Akile 
49
C. Tazir Suçları 
50
Sekizinci Bölüm
KİŞİLER HUKUKU
I. GERÇEK KİŞİLER 
51
A. Kişiliğin Başlangıcı 
51
B. Kişiliğin Sona Ermesi 
51
C. Ehliyet 
52
1. Tanım 
52
2. Vücub Ehliyeti 
52
3. Eda Ehliyeti 
52
4. Ehliyet Açısından İnsan Hayatının Devreleri 
52
a. Cenin Devresi 
52
b. Çocukluk Devresi 
53
c. Temyiz Devresi 
53
d. Büluğ Devresi 
53
e. Rüşt Devresi 
53
5. Ehliyeti Daraltan veya Ortadan Kaldıran Sebepler (Ehliyet Arızaları) 
53
a. Akıl Hastalığı 
54
b. Akıl Zayıflığı–Bunama (Ateh) 
54
c. Uyku ve Bayılma 
54
d. Ölümle Sonuçlanan Hastalık (Marazu’l Mevt) 
54
e. Sarhoşluk 
54
f. Sefahet 
55
g. Borçluluk ve İflas 
55
h. Kölelik 
55
D. Hukuki Temsil 
55
II. TÜZEL KİŞİLER 
56
Dokuzuncu Bölüm
KÖLELİK
KÖLELİK 
57
Onuncu Bölüm
VAKIFLAR
I. TANIMI 
61
II. VAKFIN UNSURLARI 
61
A. Vakfeden Kimse (Vâkıf) 
61
B. İrade Beyanı 
61
C. Vakfedilen Mal (Mevkûf) 
62
D. Vakıftan Yararlananlar (Mevkûfun Aleyh) 
63
III. KURULUŞU 
63
IV. İDARESİ 
63
V. DEĞİŞMESİ (İSTİBDAL) 
64
VI. ÇEŞİTLERİ 
64
A. Gayelerine Göre 
64
1. Hayrî Vakıflar 
64
2. Aile Vakıfları (Zürrî Vakıflar) 
64
B. Gerçek Anlamda Vakıf Olup Olmamasına Göre 
64
1. Sahih Vakıflar 
64
2. Gayrisahih Vakıflar 
65
C. Vakfa Gelir Getiren Malların Tabi Olduğu Statüye Göre 
65
1. Tek Kiralı Vakıflar (İcâre–i Vâhideli Vakıflar) 
65
2. İcareteynli Vakıflar (İki Kiralı Vakıflar) 
65
3. Mukataalı Vakıflar 
66
D. İdaresine Göre 
66
1. Mazbut Vakıflar 
66
2. Mülhak Vakıflar 
66
On Birinci Bölüm
AİLE HUKUKU
I. EVLENME 
67
A. Tanımı 
67
B. Evlenmenin Unsurları (Rükünleri) 
67
1. Taraflar 
67
2. İrade Beyanı 
67
C. Evlenmenin Şartları 
67
1. İnikat (Kuruluş) Şartları 
67
2. Sıhhat (Geçerlilik) Şartları 
68
3. Nefaz (Yürürlük) Şartları 
68
4. Lüzum (Bağlayıcılık) Şartları 
68
D. Velâyet 
68
E. Evlenme Engelleri (Evlenmesi Yasak Olan Kadınlar) 
68
1. Daimi Evlenme Engelleri 
68
2. Geçici Evlenme Engelleri 
69
F. Evliliğin Çeşitleri 
69
1. Geçerlilik Bakımından 
69
2. Bağlayıcılık (Lüzum) Bakımından 
69
3. İşlerlik (Nefâz) Bakımından 
69
G. Osmanlı Devleti’nde Nikah Akitlerinin Yapılışı 
69
H. Evliliğin Sonuçları 
70
1. Mehir 
70
2. Nafaka 
71
II. EVLİLİĞİN SONA ERMESİ 
71
A. Talak 
71
1. Tanımı 
71
2. Talakın Şartları 
71
3. Talakın Kısımları 
72
a. Ric’î Talak (Dönülebilir Boşama) 
72
b. Bâin Talak (Ayırıcı Boşanma) 
72
4. Talakın Şarta ve Vadeye Bağlanması 
72
B. Muhâlaa (Hul) 
72
C. Tefrik (Kazai Boşanma) 
72
1. Hastalık ve Kusur 
72
2. Nafakanın Temin Edilmemesi 
73
3. Gâiplik 
73
4. Fena Muamele ve Geçimsizlik 
73
D. Evliliğin Sona Ermesinin Sonuçları 
73
1. İddet 
73
2. İddet Nafakası 
73
III. DOĞUM VE SONUÇLARI 
74
A. Nesep 
74
B. Evlat Edinme 
74
C. Hidâne (Çocuğun Bakım ve Terbiyesi) 
74
D. Nafaka 
75
On İkinci Bölüm
MİRAS HUKUKU
Birinci Ayrım
ŞER’İ MİRAS HUKUKU
I. GENEL OLARAK 
77
II. MİRASÇILIKLA İLGİLİ GENEL HÜKÜMLER 
77
A. Mirasın Unsurları 
77
B. Mirasçılık Sebepleri 
77
C. Mirasın Şartları 
78
D. Miras Engelleri 
78
III. TEREKE 
78
IV. MİRASÇILAR VE TEREKENİN TAKSİMİ 
78
A. Belirli Pay Sahipleri (Ashâbü’l–Feraiz) 
78
B. Asabe 
81
C. Zevi’l–Erhâm 
82
V. HACB (MİRASTAN MAHRUMİYET) 
83
VI. SULH VE TEHARÜC (KARŞILIKLI RIZAYLA TEREKEDEN ÇIKMA) 
83
VII. REDDİYE VE AVLİYE 
83
İkinci Ayrım
ÖRFİ MİRAS HUKUKU
I. MİRİ ARAZİDE VE GAYRİSAHİH VAKIFLARDA İNTİKAL 
84
II. İCARETEYNLİ VAKIFLARDA İNTİKAL 
87
III. MUKATAALI VAKIFLARDA İNTİKAL 
88
On Üçüncü Bölüm
EŞYA HUKUKU
I. EŞYA VE MAL KAVRAMI 
89
II. MAL ÇEŞİTLERİ 
89
A. Mütekavvim Mal – Gayrimütekavvim Mal 
89
B. Misli Mal – Gayrimisli (Kıyemî) Mal 
89
C. Menkul (Taşınır) Mal – Gayrimenkul (Taşınmaz) Mal 
90
D. Kullanılan Mal – Tüketilen Mal 
90
III. MÜLKİYET HAKKI 
90
A. Mülkiyetin Çeşitleri 
90
B. Mülkiyetin Kazanılması (İktisabı) 
91
IV. MÜLKİYET HAKKININ SINIRLANDIRILMASI 
92
V. HAKLAR 
93
A. Sınırlı Ayni Haklar 
93
1. İrtifak Hakları 
93
2. İntifa Hakkı 
94
B. Fer’i Ayni Haklar (Teminat Hukuku) 
94
1. Rehin 
94
2. Vefaen Satım ve İstiğlalen Satım (Bey’ bi’l–vefa–Bey’ bi’l–istiğlal) 
94
VI. ZİLYEDLİK 
95
On Dördüncü Bölüm
ARAZİ HUKUKU
I. GENEL OLARAK 
97
II. ARAZİ TÜRLERİ 
97
A. Mülk Arazi 
97
B. Miri Arazi 
97
C. Metruk Arazi 
97
D. Mevat Arazi 
98
E. Vakıf Arazisi 
98
III. MİRİ ARAZİ 
98
IV. MİRİ ARAZİ VE TIMAR SİSTEMİ 
99
On Beşinci Bölüm
BORÇLAR HUKUKU
I. GENEL OLARAK 
101
II. AKİT 
102
III. HAKSIZ FİİLLER 
104
IV. BORCUN SONA ERMESİ 
105
On Altıncı Bölüm
ŞİRKETLER HUKUKU
I. ŞİRKET AKDİ 
107
II. ŞİRKET ÇEŞİTLERİ 
107
A. Mufâvada Şirketi 
107
B. İnan Şirketi 
108
C. Mudârebe (Emek–Sermaye Şirketi) 
108
On Yedinci Bölüm
TANZİMAT SONRASI OSMANLI HUKUKU
I. TANZİMAT DÖNEMİNDE HUKUKİ GELİŞMELER 
111
II. TANZİMAT DÖNEMİNDEKİ HUKUK HAREKETLERİNİ DOĞURAN SEBEPLER 
111
A. Islahata Duyulan İhtiyaç 
111
B. Hukuki Sebepler 
112
C. Ticari Gelişmeler 
112
D. Dış Baskılar 
113
III. ADLİ TEŞKİLAT ALANINDAKİ GELİŞMELER 
114
A. Meclis–i Vâlâ–yı Ahkâm ı Adliye 
114
B. Ticaret Mahkemeleri 
115
C. Nizamiye Mahkemeleri 
115
D. Nizamiye Mahkemelerinin Üst Organı (Divan ı Ahkâm ı Adliye) 
116
E. Şurâ–yı Devlet 
117
F. Şeriyye Mahkemeleri 
117
G. Adli Teşkilat Alanında Görülen Diğer Gelişmeler 
118
IV. KANUNLAŞTIRMALAR 
118
A. Milli Kanunlar 
119
1. 1840 Ceza Kanunu 
119
2. 1851 Ceza Kanunu 
119
3. Arazi Kanunnamesi (1858) 
119
4. Mecelle–i Ahkâm ı Adliye (1868–1876) 
120
5. Hukuk ı Aile Kararnamesi (1917) 
121
B. Batı Menşeli Kanunlar 
122
1. Ticaret Kanunnâmesi (1850) 
122
2. Ceza Kanunnâmesi (1858) 
122
3. Usûl–i Muhâkeme–i Ticaret Nizamnâmesi (1861) 
122
4. Ticaret–i Bahriye Kanunnâmesi (1863) 
122
5. Usûl–i Muhâkemât ı Cezaiye Kanunu (1879) 
123
6. Usûl–i Muhâkemât ı Hukukiye Kanunu (1879) 
123
Kaynakça 
125