TÜRKİYE’DE KAYIT DIŞI EKONOMİ VE SUÇ EKONOMİSİYLE MÜCADELENİN GENEL ÇERÇEVESİ
I. TÜRKİYE’DE KAYIT DIŞI EKONOMİNİN BOYUTLARI VE KAYIT DIŞILIKLA
A. Türkiye’de Kayıt dışı Ekonominin Boyutları
31
B. Türkiye’de Kayıt dışı Ekonominin Nedenleri
35
C. Türkiye’de Kayıt dışı Ekonomi ile Mücadelenin Genel Çerçevesi
38
II. TÜRKİYE’DE SUÇ EKONOMİSİNİN BOYUTLARI VE SUÇ EKONOMİSİYLE
A. Uyuşturucu Kaçakçılığı ve Narko–Terör İle Mücadele
48
1. Uyuşturucu kaçakçılığı ve narko–terörizmin boyutları
48
2. Uyuşturucu kaçakçılığı ve narko–terörle mücadele
60
B. Diğer Kaçakçılık Suçları, Mali Suçlar ile Kara Para Aklamanın Boyutları
1. Silah–mühimmat kaçakçılığı
67
2. Akaryakıt kaçakçılığı
68
3. Tütün mamulleri ve alkollü içkiler kaçakçılığı
70
4. Göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti
72
5. Muhtelif kaçakçılık türleri
73
7. Sahtecilik ve dolandırıcılık
77
C. Terörün Finansmanıyla Mücadele
84
1. Terörizmin finansman biçimi ve terör örgütlerinin finans kaynakları
84
a. PKK/KCK terör örgütünün finansmanı
84
b. DHKP/C vb. sol tandanslı terör örgütlerinin finansmanı
92
c. DEAŞ (IŞİD) vb. radikal dini terör örgütlerinin finansmanı
93
d. FETÖ/PDY terör örgütünün finansmanı
94
2. Terörün finansmanıyla mücadelenin genel çerçevesi
95
D. Türkiye’nin Suç Ekonomisiyle Mücadele Karnesi
96
TÜRKİYE MALİ İSTİHBARAT YAPILANMASI: MEVCUT DURUM ANALİZİ
I. TÜRKİYE MALİ İSTİHBARAT YAPILANMASI: HUKUKİ ÇERÇEVE
105
A. Aklama ve Terörün Finansmanı ile Mücadele (AML/CFT) Hukuki
Çerçeve ve Müsadere Mekanizması
105
1. AML/CFT ceza hukuku hükümleri
106
a. Kara para aklama suçuna ilişkin hukuki çerçeve
106
b. Terörün finansmanı suçuna ilişkin hukuki çerçeve
113
c. Kitle imha silahlarının yaygınlaşmasının finansmanı ile
mücadeleye ilişkin hukuki çerçeve
123
2. Müsadere, el koyma ve diğer koruma tedbirleri
125
a. 5237 sayılı TCK kapsamında müsadere ve diğer güvenlik
b. 5271 sayılı CMK kapsamında el koyma ve diğer koruma
c. 6415 sayılı Terörün Finansmanı Kanunu kapsamında
malvarlıklarının dondurulması
133
d. 7262 sayılı Kitle İmha Silahlarının Finansmanının Önlenmesi
Kanunu kapsamında malvarlığının dondurulması
140
e. El konulan ve/veya müsadere edilen malvarlıklarının yönetimi
143
B. Türk Hukukunda AML/CFT Önleyici Tedbir Mekanizması
147
1. Kimlik tespiti yükümlülüğü ve ‘müşterinin tanınmasına ilişkin
esaslar’ kapsamında getirilen diğer yükümlülükler
154
2. Şüpheli işlem bildirimi yükümlülüğü
159
3. “Devamlı bilgi verme” ve “bilgi ve belge verme” yükümlülüğü
163
4. Muhafaza ve ibraz yükümlülüğü
168
5. İşlemlerin ertelenmesi
169
6. Elektronik tebligat
172
7. Yükümlülük ihlallerinin cezalandırılması
173
II. TÜRKİYE MALİ İSTİHBARAT YAPILANMASI: KURUMSAL ÇERÇEVE
178
A. Mali İstihbarat Birimi: Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı
1. MASAK’ın tarihçesi
178
2. MASAK’ın temel fonksiyonları, vizyon ve misyonu
178
3. MASAK’ın görev ve yetkileri
179
4. MASAK’ın hedefleri
187
5. MASAK’ın organizasyon yapısı
189
B. Mali İstihbarat Koordinasyon Mekanizması
190
1. Mali istihbarat temin, analiz ve paylaşım süreci
190
a. MASAK tarafından bilgi–belge temini
192
aa. 5549 sayılı Kanun kapsamında yer alan “bilgi ve belge
verme yükümlülüğü” ve “erişim sistemleri kurulması”
düzenlemeleri çerçevesinde bilgi–belge temini
196
bb. 5549 saylı Kanun’da yer alan “devamlı bilgi verme
yükümlülüğü” kapsamında bilgi–belge temini
197
cc. MASAK ile yargı makamları arasında bilgi paylaşımının
dd. 6415 sayılı kanun ve ikincil düzenlemeler kapsamında
MASAK tarafından bilgi–belge temini
199
ee. 7262 sayılı kanun ve ikincil düzenlemeler kapsamında
MASAK tarafından bilgi–belge temini
200
ff. MASAK ile diğer kurumlar arasında düzenlenen bilgi
paylaşım protokolleri
200
gg. MASAK’a ulaşan şüpheli işlem bildirimleri (ŞİB’ler) ve diğer
b. Analiz ve inceleme süreci
214
aa. Analiz ve değerlendirme süreci
221
bb. Araştırma ve inceleme süreci
227
c. Mali istihbarat paylaşım ve koordinasyon süreci
237
aa. MASAK, kolluk ve istihbarat birimleri ve diğer kurumlar
arası mali istihbarat paylaşımı ve koordinasyon çalışmaları
238
bb. MASAK ve diğer kolluk ve istihbarat birimler ve ilgili
kurumlarla birlikte “ortak operasyonlar” gerçekleştirilmesi
250
d. Bilgi teknolojileri altyapısı
254
2. Yükümlülük denetimi koordinasyonu
262
3. Koordinasyon kurulu, komisyonlar, ortak eylem planları, ortak
çalışma grupları ve ortak görev gücü (joint task force) şeklinde
oluşturulan özel koordinasyon grupları
271
a. Koordinasyon kurulu ve komisyonlar
271
aa. Mali Suçlarla Mücadele Koordinasyon Kurulu yapılanması
271
bb. Değerlendirme Komisyonu yapılanması
273
cc. Denetim ve İş birliği Komisyonu yapılanması
275
dd. Kaçakçılık İstihbarat Koordinasyon Kurulu (KİKK)
ee. Milli İstihbarat Koordinasyon Kurulu (MİKK) yapılanması
280
b. Ortak eylem planları
281
aa. Saydamlığın Artırılması ve Yolsuzlukla Mücadelenin
Güçlendirilmesi Eylem Planı
282
bb. Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Eylem Planları
286
cc. Organize Suçlarla Mücadele Eylem Planı
288
dd. MASAK ile BDDK arasında Ortak Eylem Planı
289
ee. Uyuşturucu ile Mücadele Strateji Belgesi ve Eylem Planı
290
ff. Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadele Eylem Planı
292
gg. Suç Gelirlerinin Aklanması ve Terörizmin Finansmanı ile
Mücadelede ve Müsadere Uygulamalarında Etkinliğin
Artırılması Strateji Belgesi ve Eylem Planı
296
c. Ortak görev gücü (Joint task force) yapılanmaları
297
d. Ortak eylem planları dışında MASAK ile diğer kurumlar arası
ortak çalışma grubu yapılanmaları
299
4. Özel sektör yükümlülerin iç koordinasyonu: Uyum Görevlisi ve
uyum programı mekanizması
301
a. Uyum görevlisi atanması
305
b. Uyum programı hazırlanması
309
5. Eğitim ve rehberlik koordinasyonu
314
a. Paydaş kurumlara ve ilgili diğer kurum çalışanlarına yönelik
b. Özel sektör yükümlülerine yönelik eğitim faaliyetleri
318
c. MASAK personeline yönelik eğitim faaliyetleri
320
d. Rehber, broşür, kitap, makale vb. yayınlar suretiyle
e. Özel sektör temsilcileri tarafından bünyelerinde
gerçekleştirilen eğitim faaliyetleri
322
6. Personel istihdamı ve kurumlar arası geçici görevlendirme
324
7. Uluslararası koordinasyon
330
a. FATF ile ilişkiler
331
b. EGMONT Group üyeliği kapsamında karşılıklı iyi niyet
anlaşmaları (MOU’lar) çerçevesinde yabancı mali istihbarat
birimleriyle iş birliği
344
c. Diğer uluslararası kuruluşlarla AML/CFT alanında iş birliği
d. Uluslararası proje faaliyetleri
350
e. Uluslararası adli yardımlaşma kapsamında iş birliği
352
TÜRKİYE MALİ İSTİHBARAT YAPILANMASININ FATF TAVSİYELERİNE UYUM
VE ÖRNEK ÜLKE UYGULAMALARI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ VE ÖNERİLER
1. Kara para aklama suçu tanımı
366
2. Terörün finansmanı suç tanımı
378
3. Kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanı suçu
383
B. Soruşturma ve Kovuşturma Süreçleri ile Koruma Tedbirleri
386
1. Soruşturma ve kovuşturma sürecinin genel işleyiş süreci ve
malvarlığına ilişkin tedbir mekanizması
386
2. 6415 sayılı Kanun çerçevesinde malvarlığının dondurulması
3. 7262 sayılı Kanun çerçevesinde malvarlığının dondurulması
4. Malvarlıklarının geri alınması ofisleri (ARO’lar)
405
C. Önleyici Tedbir Mekanizmasının İşleyişi
410
1. Risk anlayışı ve risk yönetimi
411
2. Müşterinin tanınması
415
4. Gelişen Teknolojiler
429
5. Kayıt tutma ve kayıtların muhafazası
432
6. Muhabir bankacılık, üçüncü tarafa güven ve finansal grup arası
7. Bildirim yükümlülüğü
434
8. Risk yönetim tabanlı AML/CFT uyum politikaları ve iç kontrol
10. İşlemin ertelenmesi
453
A. Mali istihbarat Birimi: Kurumsal Yapılanma
455
B. MASAK ile Kamu ve Özel Sektör Kuruluşları Arası Mali İstihbarat İş
Birliği ve Koordinasyon Yapılanması
473
1. Genel itibariyle kamuda bilgi paylaşım düzeyi ve yaşanan hukuki
2. MASAK ile diğer kurumlar arası stratejik iş birliği ve politika
3. ŞİB’lerin ve diğer istihbari bilgilerin temin–analiz ve ilgili kurumlarla
4. Bilişim teknolojileri ve dijital koordinasyon
504
5. Adli süreç öncesi MASAK ile kamu ve özel sektör kuruluşları
arasında önleyici iş birliği ve koordinasyon
516
6. Adli soruşturma aşamasında MASAK ile kamu ve özel sektör
kuruluşları arasında iş birliği ve koordinasyon
530
7. Ortak çalışma grubu (teams), Ortak görev gücü (joint task force)
yapılanmaları ve füzyon merkezleri (fusion centers)) oluşturulması
541
8. Yükümlülük denetimlerinde MASAK ile kamu ve özel sektör
kuruluşları arasında iş birliği ve koordinasyon
559
9. Kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör yükümlü kuruluşlara
yönelik eğitim ve rehberlik koordinasyonu
577
10. Personel istihdam politikası ve eğitim ve rehberlik koordinasyonu
586
11. MASAK ile diğer kurumlar arası koordinasyonda görünmeyen
C. Uluslararası Adli ve İstihbari İş Birliği ve Koordinasyon
598