Sözleşme Dışı Sorumluluk Hukukunda Otonom Sistemleri

Otonom sistemlerin neden olduğu zararın sözleşme dışı sorumluluk hukukunda nasıl tazmin edilebileceğinin ele alınacağı bu çalışmada kişisel verilerin korunmasına dair hükümlere aykırılıktan doğan zarar kapsam dışı bırakılmıştır. Ayrıca incelenecek olan çeşitli sorumluluk hâlleri (kusur sorumluluğu, tehlike sorumluluğu) tüm yönleriyle değil; yalnızca otonom sistemler bakımından önem ya da zorluk arz eden yönleriyle ele alınacaktır. Bu çalışmada ele alman araştırma sorusu bakımından özellik arz etmeyen konularda ilgili eserlere gönderme yapmakla yetinilecektir. Bununla birlikte ürün sorumluluğunun kapsamlı bir şekilde incelenmesine ihtiyaç duyulmuştur. Zira ürün sorumluluğu ele almakta olduğumuz konu bakımından en çok öne çıkan sorumluluk hâlidir ve bu çalışmanın da ağırlık noktasını oluşturmaktadır.

Çalışmanın birinci bölümünde otonom sistemler teknik ve hukuki yönleriyle incelenecektir. Çalışmanın konusunun neden yapay zekâ ya da robot değil, fakat otonom sistem olarak belirlendiği açıklanacaktır. Bunun yanı sıra otonom sistemlerin hukuki konumu ve bu konum gereğince bu sistemlerin neden olduğu zararların sözleşme dışı sorumluluk hukukunda nasıl giderilebileceğine değinilecektir. Bu kapsamda sorumluluk boşluğu olduğunu düşünen yazarlarca yapılan öneriler de incelenecek; ayrıca Avrupa Birliği'nin konuya yaklaşımına yer verilecektir. Çalışmanın ikinci bölümü otonom sistem üreticisinin ürün sorumluluğuna ayrılmıştır. 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanununda düzenlenen ürün sorumluluğuna 85/374/AET Ürün Sorumluluğu Yönergesi kaynaklık etmektedir. Bu nedenle öncelikle Yönerge kapsamında otonom sistem üreticisinin sorumluluğu incelenecektir. Daha sonra 7223 s. Kanun ele alınacaktır. Çalışmanın üçüncü ve son bölümünde ise otonom sistem işletenin sorumluluğuna yer verilecektir. Bu bölümde öncelikle her tür otonom sistemin işleteni bakımından uygulama alam bulabilecek hükümler incelenecektir. Daha sonra otonom sistemlerin en çok öne çıkan ve akademik eserlere de sıklıkla konu olan otonom karayolu araçlarının özellikleri ve bunlardan doğan zararın giderilmesi ele alınacaktır.