Risale–i Harratlık

Uygur Türklerinin Çağatay Türkçesiyle divan, mesnevi, tezkire ve risale gibi türlerde çok sayıda eser verdikleri bilinmektedir. Bu eserler içinde yaygınlığı ve sayısıyla en çok dikkat çeken ise geleneksel meslekleri konu alan risalelerdir. Yapılan araştırmalarda, Uygurlara ait geleneksel meslekleri konu alan çalışmaların daha çok Çin ve Japonya'da yapıldığı görülmektedir. Bu eserlerin Türk kültür tarihi ve Çağatay Türkçesi araştırmalarında önemli veriler sunacağı dikkate alınarak Çağatay Türkçesiyle Yazılan ve Geleneksel Meslekleri Konu Alan Risalelerin Araştırılması, incelenmesi ve Yayımlanması başlığını taşıyan bir proje hazırlanmıştır. Proje kapsamında, geleneksel meslekleri konu alan risaleler, mesleğin ortaya çıkışı ve icrası, yaratım ve aktarım süreçleri, risalelerin içerik ve işlev özellikleri gibi açılardan incelenmiştir.

"Risâle-i Harrâtlık (Ağaççılık Risalesi)" adlı bu çalışma, söz konusu projenin dördüncü eseridir. Çıkrıkçı, doğramacı olarak tanımlanan harrâtlık, en eski mesleklerden biridir. Hart olarak ifade edilen "El ile ağaç dallarından yaprak sıyırma ve ağacın kabuğunu soyup çıkarma." işinin harrâtlık mesleğini doğurduğu ve tarihsel süreç içerisinde bu meslek dalının değişip dönüşerek, yeni teknikler geliştirerek geçmişten günümüze geldiği ifade edilebilir. Ağaç tornacısı olarak ifade edilen harratlar, ağacı pürüzlerinden arındırıp düzleştirip güzelleştirmişler ve onu kullanılabilir hâle getirmişlerdir.

(Tanıtım Bülteninden)