Osmanlı Devleti'nde Diplomatik Ayrıcalık ve Bağışıklıklar

Uluslararası hukukun temel konularından biri olan diplomatik dokunulmazlık ve bağışıklık, devletlerin karşılıklı iletişim ve iş birliğini kolaylaştırmasının yanında diplomatların güvenliğini ve bağımsızlığını temin eden en önemli ilkelerden biridir. Kuruluşundan yıkılışına kadar 600 yıllık bir diplomatik ilişkiler ağına sahip olan Osmanlı Devleti'nde bu ilke kendisine has özellikleriyle uygulama alanı bulmuştur.

Bu konuda Osmanlı'nın uygulaması, İslam devletler hukukunun temel ilkeleriyle ve kendinden önceki Türk devletlerinin uygulamasıyla da harmanlanarak özgün bir yapıya kavuşmuştur. Osmanlı Devleti'ndeki diplomatik ayrıcalık ve bağışıklıklar İslam hukukundaki emân müessesi esas alınarak geliştirilmiş, vergi ve gümrük muafiyetlerinde mütekabiliyet esası gözetilmiştir.

Çalışmanın amacı, Osmanlı'daki bu özgün yapıya dair uygulamanın, yazılı ve örfi kurallar ile bunların dayandığı hukuki temellerin bir bütün olarak anlaşılmasına katkı sağlamaktır.