ISRARLI TAKİBİN ULUSLARARASI ALANDA VE TÜRK CEZA HUKUKUNDA GELİŞİM SÜRECİ
I. ISRARLI TAKİP OLGUSUNA GENEL BAKIŞ
27
A. Israrlı Takip: Kavramsal Açıklamalar
27
1. Israrlı Takip Kavramının Kökeni
27
2. Israrlı Takip ve Taciz Kavramları İlişkisi
31
3. Israrlı Takip ve Şiddet Kavramları İlişkisi
33
b. Israrlı Takibin Kadına Karşı Şiddet Türü Olarak Kabul Edilmesi
37
4. Israrlı Takip ve Siber Israrlı Takip Kavramları İlişkisi
41
5. Israrlı Takip, Zorbalık ve Siber Zorbalık Kavramları İlişkisi
44
6. Siber Israrlı Takip, Siber Taciz, Siber Zorbalık, Siber Şiddet Kavramları İlişkisi
49
7. Israrlı Takip Kavramının Tanımlanma Sorunu
54
b. Israrlı Takibin Taciz Ağırlıklı Tanımlanması
56
c. Israrlı Takibin Sosyolojik ve Psikolojik Açıdan Tanımlanması
58
d. Israrlı Takibin Ceza Hukuku Açısından Tanımlanması
60
B. Israrlı Takip Olgusunun Ortaya Çıkışı
62
1. Tarihsel Süreçte Israrlı Takip
62
a. 15. ve 18. Yüzyıllar: İlk İzler
62
b. 19. Yüzyıl: Yasal Gelişim Süreci
63
2. Israrlı Takibin Suç Olarak Kabul Edilmeye Başlanması
66
C. Israrlı Takip ve Siber Israrlı Takip Sayılan Hareketlerin Özellikleri
69
2. Sınırlı Olarak Sayılamama
72
3. Tekrarlanma ve Süreklilik
73
4. Bilerek ve İsteyerek Yapılma
74
5. Hareketin Yöneldiği Kişinin Rızasının Bulunmaması
74
6. Hareketin Rahatsızlık Verici Sonuçlarının Olması
75
D. Israrlı Takipçi ve Israrlı Takibin Yöneldiği Kişi Profillerine Bakış
76
1. Israrlı Takipçi ve Siber Israrlı Takipçi Profili
76
b. Israrlı Takipçi ve Siber Israrlı Takipçi Sınıflandırmaları
79
2. Israrlı Takibin Yöneldiği Kişi Profili
84
II. ULUSLARARASI HUKUKTA ISRARLI TAKİP
87
B. Avrupa Konseyi’nde Israrlı Takip
89
1. Israrlı Takip Konusuna Yaklaşım
89
2. İstanbul Sözleşmesi’nin Israrlı Takip Açısından Önemi
92
a. Sözleşme’de Şiddet ve Israrlı Takip Kavramları
92
b. Sözleşme’de Israrlı Takip Tanımı
94
c. Sözleşme’de Israrlı Takibin Suç Olarak Kabulü
96
C. Avrupa Birliği Hukukunda Israrlı Takip
97
1. Israrlı Takip Açısından Birlik Hukukunun Önceliği İlkesinin Önemi
97
2. Birliğin İstanbul Sözleşmesi’ne Katılımı
100
3. Israrlı Takip Alanında Düzenleme Hazırlıkları
101
4. Birlik Hukukunun Yeni Direktifi
102
D. Muhtelif Ülke Ceza Hukuklarında Israrlı Takip
105
2. Israrlı Takip Kavramı Altında Düzenleme Yapan Ülke Örnekleri
106
a. Almanya Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip
106
b. Amerika Birleşik Devletleri Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip
110
c. Avusturya Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip
112
d. Birleşik Krallık Ceza Hukukunda Israrlı Takip
113
aa. İngiltere ve Galler
113
e. Çekya Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip
116
f. Danimarka Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip
116
g. Finlandiya Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip
118
h. Hollanda Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip
119
ı. Japonya Ceza Hukukunda Israrlı Takip
119
3. Taciz Kavramı Altında Düzenleme Yapan Ülke Örnekleri
120
a. Belçika Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip
120
b. Fransa Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip
121
c. İrlanda Ceza Hukukunda Israrlı Takip
122
d. İspanya Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip
123
e. İsveç Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip
124
f. İtalya Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip
125
g. Kanada Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip
127
h. Macaristan Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip
128
ı. Polonya Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip
129
i. Portekiz Ceza Kanunu’nda Israrlı Takip
129
4. Tedbir Kararının İhlali Kapsamında Düzenlendiği Ülke Örneği: İsviçre
130
III. TÜRK HUKUKUNDA ISRARLI TAKİP: SINIRLI KORUMA DÖNEMİ
132
A. Ceza Hukuku Kapsamında Koruma Sağlanamaması
132
B. Benzer Suçlarla Israrlı Takibin Karşılaştırılması
133
1. Kişilerin Huzur ve Sükûnunu Bozma Suçu
133
a. Kanuni Tarif ve Suçla Korunan Hukuki Yarar
133
b. Maddi ve Manevi Unsurlara Genel Bakış
134
c. Hukuka Aykırılık Unsuru ve Önemli Diğer Özellikler
140
d. Israrlı Takip Bakımından Değerlendirme
142
a. Kanuni Tarif ve Suçla Korunan Hukuki Yarar
143
b. Maddi ve Manevi Unsurlara Genel Bakış
144
c. Hukuka Aykırılık Unsuru ve Önemli Diğer Özellikler
146
d. Israrlı Takip Bakımından Değerlendirme
147
a. Kanuni Tarif ve Suçla Korunan Hukuki Değer
148
b. Maddi ve Manevi Unsurlara Genel Bakış
150
c. Hukuka Aykırılık Unsuru ve Önemli Diğer Özellikler
151
d. Israrlı Takip Bakımından Değerlendirme
152
4. Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu
153
a. Kanuni Tarif ve Suçla Korunan Hukuki Yarar
153
b. Maddi ve Manevi Unsurlara Genel Bakış
155
c. Hukuka Aykırılık Unsuru ve Önemli Diğer Özellikler
155
d. Israrlı Takip Bakımından Değerlendirme
157
a. Suçun Kanuni Tarifi ve Suçla Korunan Hukuki Yarar
157
b. Suçun Maddi ve Manevi Unsurlarına Genel Bakış
159
c. Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru ve Önemli Diğer Özellikleri
160
d. Israrlı Takip Bakımından Değerlendirme
161
C. Özel Hukuk Kapsamında Koruma
161
1. 4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun
161
c. Israrlı Takip Açısından Değerlendirme
163
2. Türk Medeni Kanunu ve Borçlar Kanunu Hükümlerine Göre Koruma
164
b. Israrlı Takibin Kişilik Haklarıyla Bağlantısı
165
c. Israrlı Takipte Kişilik Haklarının İhlaline Dayalı Koruma Yolları
166
IV. TÜRK CEZA HUKUKUNDA ISRARLI TAKİBİN DÜZENLENME İHTİYACI
171
B. Uluslararası Etkenler
172
1. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı: Opuz–Türkiye
172
a. Dava Konusu Olay ve AİHM değerlendirmesi
172
b. Kararın Israrlı Takip Alanındaki Hukuki Sürece Etkisi
176
2. İstanbul Sözleşmesi’nin Yürürlük Kazanması
177
a. Israrlı Takip Alanında Duyarlılık ve Farkındalık Artışı
177
b. Sözleşme’nin Ulusal Hukuka Etkisi
178
3. Uluslararası Etkenlerin Değerlendirilmesi
181
1. 6284 Sayılı Kanun: Kavramsal Olarak Hukukumuza Giriş
182
a. Kanun ve Uygulama Yönetmeliği’nin Genel Olarak Kapsamı
182
b. Tek Taraflı Israrlı Takip Tanımı
184
c. Tek Taraflı Israrlı Takibin Şiddet Kavramı ile İlişkilendirilmesi
186
d. Tek Taraflı Israrlı Takip Kavramının Yerindeliği
187
e. Tek taraflı Israrlı Takip Mağdurları için Tedbir Kararları
188
f. 6284 Sayılı Kanun ve Uygulama Yönetmeliği’nin Israrlı Takip Alanına Katkısı
193
2. İnsan Hakları Eylem Planı’nda Israrlı Takip Vurgusu ve Kamuoyu Farkındalığı
194
TÜRK CEZA KANUNU’NDA YENİ BİR SUÇ: ISRARLI TAKİP
I. ISRARLI TAKİP SUÇU DÜZENLEMESİ
199
A. Genel Olarak Kapsam
199
II. ISRARLI TAKİP SUÇUYLA KORUNAN HUKUKİ YARAR
206
A. Genel Olarak Suçun Hukuki Konusuna Bakış
206
B. Israrlı Takip Suçu Açısından Değerlendirme
209
III. ISRARLI TAKİP SUÇUNUN MADDİ UNSURLARI
214
2. Suçun Konu Unsurunun Özellikleri
215
3. Suç Konusu Açısından Zarar Suçu–Tehlike Suçu Ayrımına Genel Bakış
217
4. Suçun Konusuna Göre Tasnifi: Zarar Suçu
219
4. Failin Tipte Belirtilişine Göre Suçun Değerlendirilmesi
229
1. Genel Olarak Suç Mağduru
230
2. Israrlı Takip Suçunun Mağduruna Dair Özellikler
232
3. Mağdurun Tipte Belirtilişine Göre Suçun Değerlendirilmesi
234
4. Suçta Mağdur Açısından Esas Alınması Gereken Ölçüt
234
1. Israrlı Şekilde Fiziken Takip Etmek
236
a. Fiziki Takip Hareketinin Kapsamı
236
b. Fiziki Takip Hareketinin Israrlı Olması Koşulu
239
c. Gözetleme Hareketinin Fiziki Takip Sayılıp Sayılmayacağı Sorunu
241
d. Bilişim Sistemleri ve Teknolojik Araçlarla Takiplerin Kapsam Dışılığı Sorunu
244
e. Fiziki Takip Hareketi Kapsamına Dair Değerlendirme ve Öneri
246
2. Israrlı Şekilde Temas Kurmaya Çalışmak
248
a. Haberleşme, İletişim Araçları ile Bilişim Sistemleri Kullanılarak Temas Kurmaya Çalışmak
248
b. Üçüncü Kişiler Kullanılarak Temas Kurmaya Çalışmak
255
c. Temas Kurmaya Çalışmak Hareketinin Israrlı Şekilde Yapılması
256
d. Temas Kurmaya Çalışma Hareketi Kapsamına Dair Değerlendirme ve Öneri
257
4. Suçun Hareket Unsurunun Özellikleri
263
b. Tipteki Hareketin Sayısı Açısından: Seçimlik ve Çok Hareketli Suç
266
c. Tipteki Hareketin Düzenlenişine Göre: Bağlı Hareketli Suç
268
d. Tipteki Hareketin Şekline Göre: İcrai Hareketli Suç
269
e. Tipteki Hareketin İcrasının Sürekliliğine Göre: Kesintisiz Suç
270
5. Karşılaştırmalı Hukuktaki Bazı Örnekler Işığında Değerlendirme
274
2. Suçun Netice Unsurunun Özellikleri
281
3. Suçun Temel Halinde Netice
286
a. Ciddi Huzursuzluk Oluşması
286
b. Güvenlik Endişesi Duyulması
288
4. Suçun Nitelikli Hallerinde Netice
290
5. Karşılaştırmalı Hukuktaki Bazı Örnekler Işığında Değerlendirme
293
2. Israrlı Takip Suçu Açısından Değerlendirme
297
IV. ISRARLI TAKİP SUÇUNUN MANEVİ UNSURU
299
B. Suçun Kast Unsurunun Özellikleri
305
1. Tipiklikte Düzenleniş Açısından
305
2. Suçun Temel Halinde Kast
308
3. Suçun Nitelikli Hallerinde Kast
312
a. Suçun Çocuğa Karşı İşlenmesinde Kast
313
b. Suçun Ayrılık Kararı Bulunan veya Boşanılan Eşe Karşı İşlenmesinde Kast
313
c. Hakkında Belirli Tedbir Kararları Bulunan Failin Suçu İşlemesi Halinde Kast
314
d. Mağdurda Oluşan Ağır Neticeler Açısından Kast
314
C. Kastı Kaldıran Hata Halleri
315
2. Suçun Temel Şekli Açısından
316
3. Suçun Nitelikli Halleri Açısından
318
b. Mağdurun Sıfatı Bakımından Hata
319
c. Suç Neticesinin Artması Haline İlişkin Hata
321
V. ISRARLI TAKİP SUÇUNUN HUKUKA AYKIRILIK UNSURU
321
1. Hukuka Aykırılık Kavramı ve Tipiklikle İlişkisi
321
2. Hukuka Aykırılık ile Hukuka Uygunluk Nedenleri İlişkisi
324
B. Suçun Hukuka Aykırılık Unsurunun Değerlendirilmesi
327
C. Suçta Hukuka Aykırılığı Kaldıran Hukuka Uygunluk Nedenleri
328
2. Kanunun Hükmü ve Amirin Emri
330
3. Hakkın Kullanılması
333
4. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Maddi Şartlarında Hata
335
D. Suç Açısından Hukuka Uygunluk Nedeni Sayılamayacak Haller
336
2. Meşru Savunma Hali
339
E. Suçta Hukuka Aykırılık ve Kusurluluk İlişkisi
341
VI. ISRARLI TAKİP SUÇUNUN NİTELİKLİ HALLERİ
343
B. Sadece Mağdurun Özelliğine Göre Nitelikli Hal
344
C. Fail ve Mağdurun Ortak Özelliklerine Göre Nitelikli Haller
347
1. Ayrılık Kararı veya Boşanma Hukuki İlişkisi
347
2. Belirli Tedbir Kararları Bulunma Hukuki İlişkisi
349
E. Nitelikli Hallerin Değerlendirilmesi
353
VII. ISRARLI TAKİP SUÇUNUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ
356
1. Genel Olarak Suça Teşebbüs
356
2. Suçun Teşebbüse Elverişliliği Sorunu
361
a. Suçun Tipteki Düzenlenişine Göre İnceleme
361
b. Suçun Manevi Unsuru Yönünden İnceleme
366
3. Suça Teşebbüsün Koşulları
368
a. Suç İşleme Kastının Varlığı
368
b. Elverişli Hareketlerle Suçun İcra Hareketlerine Başlanması
369
c. Elde olmayan Nedenlerle Suçun Tamamlanamaması
370
4. Suçun Nitelikli Şeklinde Teşebbüsün Değerlendirilmesi
370
5. Suçun Teşebbüs Halinde Kalmasının Etkisi
371
6. Gönüllü Vazgeçme Açısından Değerlendirme
372
2. Suçun Kanuni Tipte Düzenlenişine Göre İştirake Elverişlilik
375
3. Suçun Temel Haline Faillik Şeklinde İştirak
377
a. Müşterek Faillikte İştirak
377
b. Dolaylı Faillikte İştirak
379
4. Suçun Temel Haline Şeriklik Şeklinde İştirak
380
5. Suçun Nitelikli Şeklinde İştirak
382
6. Bağlılık Kuralına Göre İştirakten Sorumluluk
383
7. Suça İştirak Halinde Gönüllü Vazgeçmenin Değerlendirilmesi
385
2. Bileşik Suç Açısından Israrlı Takip Suçunun Değerlendirilmesi
388
3. Suçta Zincirleme Suç Uygulaması
388
a. Birden Fazla Kez Aynı Mağdura Karşı Aynı Suçun İşlenmesi
388
b. Zincirleme Suç Uygulamasının Sonuçları
392
4. Suçta Fikri İçtima Uygulaması
394
a. Aynı Neviden Fikri İçtima
394
b. Farklı Neviden Fikri İçtima
396
5. Suçta Asli–Tali Norm İlişkisi
399
VIII. ISRARLI TAKİP SUÇUNUN MUHAKEME USULÜ
401
1. Suçta Uygulanabilecek Muhakeme Koşulları
401
2. Suçta Şikâyet Muhakeme Koşulu
404
a. Şikâyet Koşulunun Kapsamı ve Özellikleri
404
b. Suçta Şikâyet Hakkının Kullanımı
406
d. Şikâyet Süresinin Suç Yönünden Özellikleri
408
B. Israrlı Takip Suçu Mağduruna Tanınan Avukat İsteme Hakkı
410
C. Suçun Yargılamasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
411
1. Görev Yönünden Yetkili Mahkeme
411
2. Yer Bakımından Yetkili Mahkeme
412
D. Israrlı Takip Suçunda Kanun Yolu
416
2. Israrlı Takip Suçunda Kanun Yoluna Başvuru Hakkı
416
3. İstinaf Kanun Yolu
418
IX. ISRARLI TAKİP SUÇUNUN CEZASI
422
A. Öngörülen Ceza ve Belirlenmesi
422
1. Temel Hal Açısından
422
2. Nitelikli Hal Açısından
425
B. Suçun Cezasına Göre Bazı Ceza ve Usul Hukuku Kurumlarının Uygulanışı
426
1. Basit Yargılama Usulü Uygulaması
426
2. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Uygulaması
429
3. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Uygulaması
432
4. Hapis Cezasının Ertelenmesi Uygulaması
433
5. Suçta Hükmedilen Cezanın Seçenek Yaptırımlara Çevrilebilmesi
434
X. SUÇTA DAVA ve CEZA İLİŞKİSİNİ SONLANDIRAN HALLER
434
A. Dava ve Ceza Zamanaşımı
434
B. Ölüm, Af ve Şikâyetten Vazgeçme
436