I. Çalışmanın Önemi ve Amacı
17
II. Çalışmanın Kapsamı
19
MÜŞTEREK FAİLLİĞİN GENEL İŞTİRAK TEORİSİNDEKİ KONUMU
§ 1. FAİLLİĞİN TESPİTİNDE FİİLİN KAPSAMI
22
I. Geniş ve Dar Faillik Kavramları
22
II. Nedensellik Anlayışı: Geniş Fail Kavramı
23
III. Suç Tipi Anlayışı: Dar Fail Kavramı
26
§ 2. SUÇA İŞTİRAKİN DÜZENLENİŞ ŞEKLİNE GÖRE KANUNİ SİSTEMLER
28
A. Sistemin Esası ve Yöneldiği Amaç
29
B. Teklik Sisteminin Türleri
31
1. Şekli Teklik Sistemi
31
2. Fonksiyonel Teklik Sistemi
32
C. Avusturya Ceza Kanunu Örneği
33
D. Teklik Sistemine Yönelik Eleştiriler
35
A. İkilik Sisteminin Esası
37
B. İkilik Sisteminde Şeriklerin Haksızlığının Esasına İlişkin Teoriler
39
1. Kusura ve Haksızlığa İştirak Teorisi
40
2. Başkasının Haksızlığıyla Dayanışma Teorisi
42
3. Saf Neden Olma Teorisi
44
4. Bağlılığı Esas Alan Neden Olma Teorisi
45
5. Bağlı Hukuki Değere Saldırı Teorisi
46
C. İkilik Sistemi ve Bağlılık Kuralı
49
1. Bağlılık Kuralının Esası
49
2. Bağlılık Kuralının Fonksiyonu
50
3. Bağlılık Kuralının Görünüm Biçimleri
51
D. Alman Ceza Kanunu Örneği
54
E. İkilik Sistemine Yönelik Eleştiriler
56
§ 3. TÜRK CEZA KANUNU’NDA SUÇA İŞTİRAK ŞEKİLLERİ
59
I. İştirak Hükümlerine İlişkin Sistematik
59
II. İştirak Şekillerinin İkili Ayrımı
60
§ 4. MÜŞTEREK FAİLLİĞİN BAĞIMSIZ BİR FAİLLİK ŞEKLİ OLARAK ORTAYA ÇIKŞI
71
A. 765 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda Müşterek Faillik
72
B. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda Müşterek Faillik
79
III. Kıta Avrupası Hukukunda
81
1. Roma Hukukunda Suça İştirak Edenler Arasında Ayrım
2. Geç Orta Çağ İtalyan Hukukçularının İştirake İlişkin Görüşleri
82
3. Ortak Hukuk Devri ve Carolina Ceza Kanunu
85
B. 19. Yüzyılda Müşterek Faillik
90
§ 5. GENEL FAİLLİK TEORİLERİ KAPSAMINDA MÜŞTEREK FAİLLİK
94
B. Aşırı Sübjektif Teoriler
99
1. Şekli Sübjektif Teoriler (Kast Teorileri)
99
2. Maddi Sübjektif Teoriler (Menfaat Teorileri)
102
3. Aşırı Sübjektif Teorilerin Alman Mahkeme Kararlarındaki
C. Sınırlandırılmış Sübjektif Teori (Normatif Kombinasyon Teorisi)
109
II. Objektif Teoriler
117
A. Şekli Objektif Teoriler
117
2. Teorilere İlişkin Görüşler
118
B. Maddi Objektif Teoriler
121
2. Teorilere İlişkin Görüşler
122
III. Fiil Hâkimiyeti Teorisi
127
1. Fiil Hâkimiyeti Kavramının Ortaya Çıkışı
128
2. Fiil Hâkimiyeti Teorisinin Kurucuları
130
a. Welzel’in Görüşleri
130
(1) Final Hareket Teorisi
130
(2) Final Fiil Hâkimiyeti Teorisi
131
b. Maurach’ın Görüşleri
132
c. Gallas’ın Görüşleri
134
C. Fiil Hâkimiyeti Teorisinin Hâkim Görüş Haline Gelmesi
136
1. Roxin’in Fiil Hâkimiyeti Teorisi
136
b. Fiil Hâkimiyeti Teorisinin Oluşumu
140
(1) Fiil Hâkimiyeti Şartının Sınırı
140
(2) Fiil Hâkimiyetinin Türleri
140
aa. Harekete Hâkimiyet
141
bb. İradeye Hâkimiyet
142
cc. Fonksiyonel Hâkimiyet
145
(3) Fiil Hâkimiyetinin Geçerli Olamayacağı Suçlar
145
2. Teorinin Güncel Faillik Öğretilerinde Temsili ve
MÜŞTEREK FAİLLİĞİN HUKUKİ ESASI, YAPISI VE ŞARTLARI
§ 6. MÜŞTEREK FAİLLİĞİN HUKUKİ ESASINA İLİŞKİN GÖRÜŞLER
152
I. Müşterek Failliği Hâkimiyet Kavramından Hareketle Açıklayan
A. Fonksiyonel Fiil Hâkimiyeti Görüşü
152
B. Kısmi Hâkimiyet Temelinde Sübjektif Kriter Görüşü
159
C. Karar Birliği (Entscheidungsverbund) Görüşü
161
D. Özerklik İlkesi (Autonomieprinzip) Temelinde Kanuni İstisna
E. Biçim Hâkimiyeti (Gestaltungsherrschaft) Görüşü
164
II. Müşterek Failliği Diğer İştirak Şekilleriyle Açıklayan Görüşler
170
A. Karşılıklı Dolaylı Faillik Görüşü
170
B. Karşılıklı Azmettirme Görüşü
173
A. Objektif İsnadiyet Görüşü
174
B. Özel Hüküm Problemi Görüşü
180
C. Davranış Normları Temelinde Arka Plandaki Kişi (Hintermann)
IV. Müşterek Failliğin Hukuki Esasına İlişkin Kanaatimiz
184
§ 7. FONKSİYONEL FİİL HAKİMİYETİNE DAYALI MÜŞTEREK FAİLLİĞİN YAPISI
189
I. Müşterek Faillerin Asli Sorumluluğu ve Kanuni Düzenlemenin Niteliği
189
A. Müşterek Faillerin Asli Sorumluluğu
189
B. Müşterek Failliğe İlişkin Kanuni Düzenlemenin Niteliği
190
II. Müşterek Faillik ve Bağlılık Kuralı
194
A. Bağlılık Kuralı (Akzessorietätsprinzip) Açısından Değerlendirme
194
B. Müşterek Faillerin Karşılıklı Bağımlılığı (wechselseitige
III. Müşterek Faillikte Karşılıklı İsnadiyet
197
B. Karşılıklı İsnadiyetin Konusu
200
C. Nitelikli Hallerin Karşılıklı İsnadiyeti
202
D. Kısmi Müşterek Faillik
203
E. Cezalandırmayı Engelleyen Bir Sebebin Varlığı Halinde Müşterek
F. Kabahatlerde Karşılıklı İsnadiyet
208
§ 8. MÜŞTEREK FAİLLİĞİN ŞARTLARI
210
I. Birlikte Suç İşleme Kararı
210
A. Birlikte Suç İşleme Kararının Esası
210
B. Birlikte Suç İşleme Kararının Kapsamı
218
C. Birlikte Suç İşleme Kararının Oluşumu
220
D. Birlikte Suç İşleme Kararının Zamanı
228
1. Hazırlık Aşamasında Birlikte Suç İşleme Kararı
228
2. İcra Aşamasında Birlikte Suç İşleme Kararı: Art Arda
Müşterek Faillik (Die sukzessive Mittäterschaft)
228
E. Suç Planından Önemsiz Sapmalar ve Müşterek Faillikte Sınırın Aşılması
232
1. Önemsiz Sapmalar (unwesentliche Abweichungen)
232
2. Müşterek Faillikte Sınırın Aşılması (Mittäterexzess)
234
a. Sınırın Kasten Aşılması
234
b. Sınırın Kast Olmaksızın Aşılması
236
(1) Suçun Konusunda Hata Halinde Müşterek Faillik
237
(2) Hedefte Sapma Halinde Müşterek Faillik
240
(3) Neticesi Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Müşterek Faillik
242
II. Suçun İşlenmesine Objektif Katkı
244
B. Katkının Yapılacağı Zaman
246
1. Hazırlık Aşamasında Suça Katkı
246
2. İcra Aşamasında Suça Katkı
248
C. Katkının Esaslı Olması
254
2. “Açık” Bir Kavram Olarak Esaslı Katkı
255
3. Esaslı Katkının Tespiti
255
4. Pozitif ve Negatif Fiil Hâkimiyeti Ayrımı
260
5. Esaslı Katkının Nedenselliği
262
a. Olmazsa Olmaz ve Esaslı Katkı Ayrımı
262
b. Katkının Nedenselliğine İlişkin Özel Durumlar
263
(1) İlave Müşterek Faillik (Die additive Mittäterschaft)
263
(2) Alternatif Müşterek Faillik (Die alternative
(3) Korelatif Müşterek Faillik (Die korrelative
MÜŞTEREK FAİLLİĞİN ÖZELLİK ARZ ETTİĞİ CEZA HUKUKU KURUMLARI
§ 9. MÜŞTEREK FAİLLİKTE TEŞEBBÜS, VAZGEÇME VE ETKİN PİŞMANLIK
270
1. Dar Bireysel Çözüm
273
2. Yenilenmiş Bireysel Çözüm
274
II. Teşebbüste ve Birlikte Suç İşleme Kararında Vazgeçme
276
A. Suça Teşebbüste Vazgeçme
276
B. Birlikte Suç İşleme Kararında Vazgeçme
279
C. Görünüşte Müşterek Faillik
280
§ 10. MÜŞTEREK FAİLLİĞİN ÖZELLİK ARZ ETTİĞİ SUÇLAR
283
I. Özgü Suçlar ve Bizzat İşlenebilen Suçlar
283
A. Özgü Suçlarda Müşterek Faillik
283
1. Terminoloji: “Yükümlülük Suçu” ve “Özgü Suç” Kavramları
283
2. Özel Faillik Niteliğine İlişkin Yeter Şart Tartışması
285
3. Gerçek ve Görünüşte Özgü Suçlarda Müşterek Faillik
287
B. Bizzat İşlenebilen Suçlarda Müşterek Faillik
288
A. İhmalî Suçların Özgü Suçlarla İlişkisi
289
B. İhmalî Suçlarda Fail–Şerik Ayrımı
290
2. İcraî Suça İhmalî Davranışla İştirakte Fail–Şerik Ayrımı
292
a. Ayrımı Reddeden Görüş
292
b. Potansiyel Fiil Hâkimiyeti Görüşü
293
c. Yardım Eden Teorisi
294
d. Yükümlülük Suçu Görüşü
295
e. Koruma ve Gözetim Garantörü Ayrımını Esas Alan Görüş
297
C. İhmalî Suçlarda Müşterek Faillik Açısından İki Temel İhtimal
299
1. İcraî ve İhmalî Davranışın Birlikteliği
299
2. Birden Fazla Kimsenin İhmalî Davranışta Bulunması
300
B. Tartışmalara Zemin Hazırlayan Yargı Kararları
303
C. Alman Hukukundaki Görüşler
306
D. Türk Hukukundaki Görüşler
312
IV. Zincirleme Suçlar
320
VII. Birden Fazla Kişi Tarafından Birlikte İşleme Nitelikli Halini İhtiva Eden
§ 11. MUHAKEME VE YAPTIRIM
335
I. Müşterek Failliğin Özellik Arz Ettiği Bazı Ceza Muhakemesi Kurumları
335
II. Müşterek Failler Hakkında Cezanın Belirlenmesi
338