MODERN İNFAZ HUKUKU’NUN GENEL ESASLARI
1.2. İnfazın Tarihsel Gelişim Süreci
26
1.2.2. Özgürlüğü Bağlayıcı Cezaların ve Ceza İnfaz Kurumlarının Tarihsel Gelişimi
28
1.2.2.2. Batı’da Tarihsel Gelişim
31
1.2.2.2.1. Ceza İnfaz Kurumlarının Doğuşundan Önceki Dönem
31
1.2.2.2.1.1. Eski Yunan
33
1.2.2.2.1.3. Cermenler
35
1.2.2.2.1.4 Kilise Hukuku
36
1.2.2.2.1.5 Müşterek Hukuk
37
1.2.2.2.2. Ceza İnfaz Kurumlarının Doğuşu ve Gelişimi
39
1.2.2.2.2.1. Amsterdam Cezaevlerinin Doğuşu ve Müşterek Hapis (Topluluk) Sistemi
40
1.2.2.2.2.2. Aydınlanma Çağından 20’nci Yüzyıla Kadarki Dönem
46
1.2.2.2.2.3. Anglo Sakson (Amerikan) Reform Çabaları
50
1.2.2.2.2.3.1. Hücre (Pensilvanya) Sistemi
50
1.2.2.2.2.3.2. Karma (Auburn) (Sessizlik) Sistemi
54
1.2.2.2.2.3.3. Panoptikon Sistemi
57
1.2.2.2.2.3.4. Dereceli Sistem (İrlanda Sistemi)
58
1.2.2.2.2.3.5. Elmira Islahevi Modeli
61
1.2.2.2.2.4. Fransa’da Reform Çalışmaları
61
1.2.2.2.2.5. Almanya’da Cezaevi Reformu
64
1.2.2.2.2.6. İspanya’da Cezaevi Reformu
66
1.2.2.3. 20’inci Yüzyıl
67
1.2.2.3.1. Genel Olarak
67
1.2.2.3.4. Uluslararası Alanda
70
1.2.2.4. Günümüzde (21. Yüzyıl)
73
1.2.2.5. Türk Hukukundaki Tarihsel Gelişim
76
1.2.2.6. Kıbrıs’ta Cezaevlerinin Tarihsel Gelişimi
85
1.3. Modern İnfaz Hukukuna Hakim Olan İlkeler
94
1.3.1. İnfaz Hukukunun Temel İlkeleri
94
1.3.1.1. Hukuk Devleti İlkesi
94
1.3.1.2. İnsan Onurunun Dokunulmazlığı İlkesi
99
1.3.1.3. Eşitlik İlkesi
103
1.3.1.4. Sosyal Devlet İlkesi
106
1.3.2. İnfaza İlişkin İlkeler
109
1.3.2.1. İnfazın Kanuniliği İlkesi
109
1.3.2.2. İnfazın Kesintisizliği İlkesi
112
1.3.2.3. Gizlilikten Kaçınma İlkesi
112
1.3.2.4. İnsanca İnfaz İlkesi
113
1.3.2.5. İnfazın Bireyselleştirilmesi İlkesi
115
1.3.3. Hapis Cezasının İnfazına İlişkin İlkeler
118
1.3.3.1. Güvenlik İlkesi
119
1.3.3.2. Düzen İlkesi
119
1.3.3.3. Adalet İlkesi
119
1.3.3.4. Koruma İlkesi
120
1.3.3.5. Disiplin İlkesi
120
MODERN İNFAZ HUKUKU’NUN AMACI
2.3. İnfazın Önleme Amacı
133
2.3. İnfazın Yeniden Topluma Kazandırma Amacı
136
2.3.1. Yeniden Topluma Kazandırma Amacına Yöneltilen Eleştiriler ve Tartışmalı Alanlar
143
2.3.1.1. Genel Olarak
143
2.3.1.3. Cezaevi Alt Kültürü/Cezaevilileşme ve Yeniden Topluma Kazandırma İlişkisi
144
2.3.1.4. Tehlikeli Suçlular
146
2.3.1.5. F Tipi Cezaevleri
150
2.3.1.6. Çalışma Zorunluluğu
152
2.3.2. Yeniden Topluma Kazandırma Amacını Olumsuz Yönde Etkileyen Ceza İnfaz Kurumlarındaki Başlıca Sorunlar
153
2.3.2.1. Ceza İnfaz Kurumu Kavramı ve Unsurları
153
2.3.2.2.1. Genel Olarak
154
2.3.2.2.2. Özgürlüğü Bağlayıcı Cezaların AİHS m. 3 ile İlişkisi ve İnfaz Koşulları Açısından AİHM İçtihatları (AİHS m. 3’ün İhlaline Dair Örnek Kararlar)
158
2.3.2.2.3. Ceza İnfaz Kurumlarında İntihar ve AİHS’ye Taraf Devletlere AİHS m. 2 (Yaşam Hakkı) Bakımından Getirilen Yükümlülükler
168
2.3.2.2.4. Ceza İnfaz Kurumlarında Beslenme, Muayene ve Tedavinin Reddi
172
2.3.3. Ceza İnfaz Kurumlarının Özelleştirilmesi
179
2.3.4. Özgürlüğü Bağlayıcı Cezaların Yerine Uygulanabilir Alternatif Yaptırımlar Ve/Veya Özgürlüğü Bağlayıcı Cezaların İnfazında Ceza İnfaz Kurumu Dışındaki Çağdaş İnfaz (Usulleri) Yöntemleri
185
2.3.4.1. Elektronik İzleme ve İsveç Modeli’nin Başarısı (Elektronik Kontrol Suretiyle Konutta İnfaz/Elektronik Kelepçe Uygulaması)
186
2.3.4.2. Kamuya Ait Bir Yerde Zorunlu Kalma
207
2.3.4.3. Kamuya Yararlı Bir İşte Çalıştırma
208
2.3.4.4. Zararın Giderilmesi
217
MODERN İNFAZ HUKUKUNUN AMAÇLARINI GERÇEKLEŞTİRMEYE YÖNELİK YENİ BİR TOPLUMA KAZANDIRMA MODELİ: DENETİMLİ SERBESTLİK
3.1. Denetimli Serbestlik Kurumunun Genel Esasları
231
3.1.1.1. Denetimli Serbestlik Bir Yaptırım Biçimi midir?
234
3.1.1.2. Denetimli Serbestlik Bir İnfaz Biçimi midir?
237
3.1.2. Denetimli Serbestlik Kurumunun Amacı
239
3.1.3. Denetimli Serbestlik Kurumunun Temel Özellikleri
240
3.1.4. Denetimli Serbestlik Kurumunun Faydaları ve Sakıncaları
241
3.1.5. Denetimli Serbestliğe Hakim Olan İlkeler
244
3.1.5.1. İnsan Onuruna Saygı ve Dürüstlük İlkesi
244
3.1.5.2. Tarafsızlık İlkesi
244
3.1.5.3. Masumiyetin Korunması ve Gizlilik İlkesi
245
3.1.5.4. Özel Hayatın Gizliliği İlkesi
246
3.1.5.5. Ölçülülük İlkesi
247
3.1.6. Denetimli Serbestliğe Tabi Tutulan Kişinin Hakları ve Yükümlülükleri
248
3.1.6.2. Yükümlülükleri
249
3.2. Denetimli Serbestlik Kurumunun Tarihsel Gelişim Süreci
251
3.2.1. Mukayeseli Hukuktaki Gelişimi
251
3.2.1.2. Avrupa Ülkeleri
256
3.2.1.2.1. İngiltere ve Galler
257
3.2.1.2. Uluslararası Belgelerdeki Gelişimi
273
3.2.2. Türk Hukukunda Denetimli Serbestlik Kurumu
282
3.2.2.1. Türkiye’de Denetimli Serbestlik Kurumunun Kabul Edilmesi Ve Mevzuattaki Yeri Hakkında Genel Bilgiler
282
3.2.2.2. Türk Hukukunda 5402 sayılı DSHK m. 4 ve DSHY m. 5 Çerçevesinde Denetimli Serbestliğin Temel İlkeleri ve Özellikleri
292
3.2.2.3. 5275 sayılı CvGTİHK m. 105/A Çerçevesinde Denetimli Serbestlik Kurumunun Uygulanmasıyla Cezaların İnfazı
293
3.2.2.3.1. Denetimli Serbestlik Uygulanmak Suretiyle Cezanın İnfazı İçin Aranan Objektif Koşullar
299
3.2.2.3.1.1. Hükümlünün Açık Ceza İnfaz Kurumunda Bulunması
299
3.2.2.3.1.2. Hükümlünün Çocuk Eğitimevinde Bulunması
301
3.2.2.3.1.3. Hükümlünün Koşullu Salıverilmesine 1 Yıl Veya Daha Az Süre Kalması
302
3.2.2.3.1.4. Cezanın Denetimli Serbestlik Tedbiri Uygulanmak Suretiyle İnfazına Yönelik Hükümlünün Talebinin Olması
304
3.2.2.3.2. Denetimli Serbestlik Uygulanmak Suretiyle Cezanın İnfazı İçin Aranan Subjektif Koşullar
305
3.2.2.3.3. Cezanın Denetimli Serbestlik Tedbiri Uygulanmak Suretiyle İnfazı Kararının Yerine Getirilmesi ve Hükümlünün Tabi Tutulacağı Yükümlülükler
308
3.2.2.3.4. Denetimli Serbestlik Tedbirinin Uygulamasına Son Verilerek Hükümlünün Açık Ceza İnfaz Kurumuna Gönderilmesi
311
3.2.2.3.5. Denetimli Serbestlikten Kaç Kez Yararlanılabileceği Hususu
316
3.2.2.3.6. Denetimli Serbestlik Tedbirinin Uygulanamayacağı Durumlar
318
3.2.2.3.7. Türkiye’deki Denetimli Serbestlik Kurumuna İlişkin Kısa Bir Değerlendirme ve Öneriler
320
3.2.3. Kuzey Kıbrıs Hukukunda Denetimli Serbestlik Kurumu
324
3.2.3.1. Denetimli Serbestlik Yükümlülüklerinin Getirildiği İlk Düzenleme Olan Uyuşturucu Madde Kullanıcıları Veya Bağımlıları Hakkındaki 28/16 Sayılı Denetimli Serbestlik Kanunu
324
3.2.3.2. 28/16 Sayılı Denetimli Serbestlik Kanunu ile İlgili Eleştiriler/Mevzuatta Yapılması Önerilen Değişiklikler
333
3.2.3.2.1. 28/16 sayılı Kanunu’nun Çalışan (Olumlu) Yönleri
334
3.2.3.2.2. Gerek 28/16 sayılı Kanunun İçeriği Gerekse Uygulamadan Kaynaklanan Çalışmayan (Olumsuz) Yönleri ve Çözüm Önerileri
335
KOŞULLU SALIVERİLME KURUMUNUN
MODERN İNFAZ HUKUKUNDAKİ YERİ
4.1. Koşullu Salıverilme Hakkında Genel Bilgiler
341
4.1.1. Koşullu Salıverilme Kavramı ve Tanımı
341
4.1.2. Koşullu Salıverilmenin Hukuki Niteliği
343
4.1.3. Koşullu Salıverilmenin Tarihçesi ve Amacı
346
4.1.4. Koşullu Salıverilmenin Gerekliliğini Savunan ve Eleştiren Düşünceler (Leh ve Aleyhide Görüşler)
350
4.2. Koşullu Salıverilmenin Benzer Kurumlardan Farkı
354
4.2.2. Erteleme (Tecil)
365
4.2.2.1. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi
369
4.2.2.2. Duruşmanın Ertelenmesi
380
4.2.2.3. Hükmün Ertelenmesi (Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması)
382
4.2.2.4. Cezanın Ertelenmesi (Hapis Cezasının İnfazının Ertelenmesi)
400
MUKAYESELİ HUKUKTA VE TÜRK HUKUKUNDA
5.1. Koşullu Salıverilme İçin Aranan Şartlar
431
5.1.1. Cezaya İlişkin (Hükmedilmiş Cezanın Bir Kısmının İnfaz Edilmiş Olması Şartı)
432
5.1.1.1. Mukayeseli Hukukta
433
5.1.1.2. Türk Hukukunda
454
5.1.1.2.1. Süreli Hapis Cezalarında Koşullu Salıverilme
455
5.1.1.2.2. Müebbet Hapis Cezalarında Koşullu Salıverilme
464
5.1.1.2.3. Tutuklulukta Geçen Süre ve Koşullu Salıverilme
468
5.1.1.2.4. Koşullu Salıverilmenin Uygulanamayacağı Durumlar
473
5.1.2. Hükümlüye İlişkin “İyi Hal” Şartı
478
5.1.2.1. Mukayeseli Hukukta
479
5.1.2.2. Türk Hukukunda
488
5.1.3. Şahsi Hakların Tazminatına İlişkin Şart
496
5.1.3.1. Mukayeseli Hukukta
497
5.1.3.2. Türk Hukukunda
499
5.2. Koşullu Salıverilme Kararı ve Sonuçları
503
5.2.2. Koşullu Salıverilme Kararının Verilmesi
504
5.2.2.1. Talep/Rıza Şartı
505
5.2.2.2. Karar Verecek Merci
507
5.2.3. Koşullu Salıverilme Sonrası Uygulanacak Rejim
527
5.2.3.1. Genel Olarak
527
5.2.3.2. Ceza İnfaz Kurumundan Koşullu Salıverilen Hükümlünün Dışarıdaki Durumu
527
5.2.3.2.1. Mukayeseli Hukuk
530
5.2.3.2.2. Türk Hukukunda
546
5.2.3.3. Deneme Süresinin Tespiti
560
5.2.3.3.1. Mukayeseli Hukukta
560
5.2.3.3.2. Türk Hukukunda
563
5.2.4. Koşullu Salıverilmenin Sonuçları
565
5.2.4.1. Genel Olarak
565
5.2.4.2. Deneme Süresinin Olaysız Geçmesi
570
5.2.4.2.1. Mukayeseli Hukukta
570
5.2.4.2.2. Türk Hukukunda
571
5.2.4.3. Koşullu Salıverilmenin Geri Alınması
572
5.2.4.3.1. Mukayeseli Hukukta Koşullu Salıverilmenin Geri Alınması
572
5.2.4.3.1.1. Deneme Süresinde Koşullu Salıverilme Kararının Geri Alınmasını Gerektirecek Haller (Geri Alınma Nedenleri)
572
5.2.4.3.1.2. Geri Almaya Karar Verecek Makam
580
5.2.4.3.1.3. Geri Almadan Sonra Çekilecek Ceza (Geri Almanın Sonuçları)
583
5.2.4.3.2. Türk Hukukunda Koşullu Salıverilmenin Geri Alınması
585
5.2.4.3.2.1. Deneme Süresinde Koşullu Salıverilme Kararının Geri Alınmasını Gerektirecek Haller (Geri Alınma Nedenleri)
585
5.2.4.3.2.2. Geri Almaya Karar Verecek Makam
595
5.2.4.3.2.3. Geri Almadan Sonra Çekilecek Ceza (Geri Almanın Sonuçları)
597
AİHM İÇTİHATLARINDA VE KIBRIS HUKUK SİSTEMİNDE
KOŞULLU SALIVERİLME (ŞARTLI TAHLİYE) KURUMU
6.1. AİHM İçtihatlarına Göre Koşullu Salıverilme
603
6.1.1. Kafkaris/Kıbrıs Cumhuriyeti (Güney Kıbrıs Rum Yönetimi) Davası (Bşv No: 21906/04, 12.02.2008 tarihli Karar)
604
6.1.2. Vinter ve Diğerleri/Birleşik Krallık Davası (Bşv. No: 3896/10, 09.07.2013 tarihli Karar)
608
6.1.3. Trabelsi/Belçika Davası (Bşv. No: 140/10, 04.09.2014 tarihli Karar)
620
6.1.4. Hutchinson/Birleşik Krallık Davası (Bşv. No: 57592/08, 05.01.2015 tarihli 4’üncü Daire ve 17.01.2017 tarihli Büyük Daire Kararları)
623
6.1.5. Harakchiev ve Tolumov/Bulgaristan Davası (Bşv. No: 15018/11, 61199/12,08.07.2014 tarihli Karar) ile Murray/Hollanda Davası (Bşv. No: 10511/10, 26.04.2016 tarihli Karar)
625
6.1.6. Adbullah Öcalan/Türkiye (No.2) (Bşv. No: 24069/03, 197/04, 6201/06, 10464/07, 18.03.2014 tarihli Karar)
626
6.2. Kuzey Kıbrıs Hukuk Sisteminde Koşullu Salıverilme (Şartlı Tahliye) Kurumu
632
6.2.1. Mevzuat Hakkında Genel Bilgiler
633
6.2.1.1. Fasıl 286 Cezaevi Disiplin Kanunu
633
6.2.1.2. Şartlı Tahliye Tüzüğü
634
6.2.1.2.1. Şartlı Tahliye İçin Aranan Şartlar
635
6.2.1.2.1.1. Cezaya İlişkin (Hükmedilmiş Cezanın Bir Kısmının İnfaz Edilmiş Olması Şartı)
636
6.2.1.2.1.2. Hükümlüye İlişkin (İyi Hal Şartı)
644
6.2.1.2.1.3. Şahsi Hakların Tazminatına İlişkin Şart
647
6.2.1.2.2. Şartlı Tahliyenin Uygulanamayacağı Durumlar
649
6.2.1.2.3. Şartlı Tahliye Kararı ve Sonuçları
652
6.2.1.2.3.1. Talep Şartı
652
6.2.1.2.3.2. Şartlı Tahliye Kararını Verecek Merci
652
6.2.1.2.4. Şartlı Tahliye Kararı Sonrası Uygulanacak Rejim
656
6.2.1.2.5. Şartlı Tahliye Kararının Geri Alınması
658
6.2.1.2.6. Şartlı Tahliye Kurulu Kararlarının Yargısal Denetimi (Kanun Yolu)
664
6.3. Güney Kıbrıs Rum Kesiminde (Kıbrıs Cumhuriyeti) Koşullu Salıverilme (Şartlı Tahliye) Kurumu
667
6.3.1. Günümüzde Şartlı Tahliye Konusunda Uygulanan Mevzuat Hakkında (62(I)/1996, 12(I)/1997, 96(I)/2005, 116(I)/2008, 37(I)/2009, 200(I)/2015, 39(I)/2016, 42(I)/2018 ve 112(I)/2018 sayı no.lu değişikliklerle yürürlükteki Cezaevi Kanunu)
667
6.3.2. Şartlı Tahliye İçin Aranan Şartlar
668
6.3.2.1. Cezaya İlişkin Şart (Hükmedilmiş Cezanın Bir Kısmının İnfaz Edilmesi)
668
6.3.2.2. Hükümlüye İlişkin “İyi Hal” Şartı
670
6.3.2.3. Şahsi Hakların Tazminatına İlişkin Şart
673
6.3.3. Şartlı Tahliye Kararı ve Sonuçları
674
6.3.3.2. Şartlı Tahliye Kararını Verecek Merci
675
6.3.3.3. Şartlı Tahliye Kararının Geri Alınması
678
6.3.3.4. Şartlı Tahliye Kararlarının Yargısal Denetimi (Kanun Yolu)
680
EK I: KKTC (Kuzey Kıbrıs Hukuk Sistemi'nde) 28/16 Sayılı DSK
719
EK II: KKTC'de (Kuzey Kıbrıs Hukuk Sistemi'nde) Şartlı Tahliye Edilecek Olan Hükümlüye İmzalatılan Belge Sureti
725