§1. DENİZ TİCARETİ HUKUKU İLE MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK ARASINDAKİ
§4. KONUYA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR
27
A. Milletlerarası Sözleşmelerde Gemi
29
B. Türk Hukukunda Gemi
32
1. TTK Hükümleri Uyarınca Gemi
34
c. Tahsis Edildiği Amacın Suda Hareketi Gerektirmesi
36
2. TTK Hükümleri Uyarınca Ticaret Gemisi – Ticaret Gemisi Olmayan
b. Ticaret Gemisi Olmayan Gemi
41
A. İhtiyati Haciz Kavramı, İhtiyati Haczin Amacı ve Şartları
41
B. 1952 Haciz Sözleşmesi ve 1999 Haciz Sözleşmesi Uyarınca İhtiyati Haciz
Kavramı ve Türk Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi
45
1. 1952 Haciz Sözleşmesi Uyarınca İhtiyati Haciz
45
2. 1999 Haciz Sözleşmesi Hükümleri Uyarınca İhtiyati Haciz
48
3. 1999 Haciz Sözleşmesi Hükümlerinin Türk Hukuku Bakımından
C. İhtiyati Tedbirin Gemiler Bakımından Uygulanabilirliği
51
III. ORTA ÇAĞ SONRASI DÖNEM
56
IV. 1660 SONRASI DÖNEM
59
V. KITA AVRUPASI HUKUKU VE ORTAK HUKUKA GENEL BİR BAKIŞ
59
VI. 1952 HACİZ SÖZLEŞMESİ’NİN VE 1999 HACİZ SÖZLEŞMESİ’NİN HAZIRLIK
B. 1952 Haciz Sözleşmesi’nin Hazırlık Süreci
62
1. Taslak Sözleşmeye İlişkin Çalışmalar
63
2. 1933 Oslo ve 1937 Paris Konferansları
64
3. 1947 Anvers Konferansı
66
4. 1949 Amsterdam Konferansı
66
5. 1951 Napoli Konferansı
67
6. 2–10 Mayıs 1952 Brüksel Konferansı
68
C. 1999 Haciz Sözleşmesi’nin Hazırlık Süreci
69
3. 1–12 Mart 1999 tarihli Cenevre Diplomatik Konferansı
73
TÜRK USUL ve MADDİ HUKUKU UYARINCA GEMİLERİN İHTİYATİ HACZİ
§1. GEMİLERİN İHTİYATİ HACZİNDE TTK ÖNCESİ DÖNEME BİR BAKIŞ
75
II. CUMHURİYET SONRASI DÖNEM
77
A. 1929–1956 Arası Dönem
77
B. 1956–2012 Arası Dönem
78
1. Sicile Kayıtlı Gemilerin Taşınmaz, Sicile Kayıtlı Olmayan Gemilerin
2. Kanuni Rehin Tesisi
84
3. İhtiyati Hacze İlişkin Yetki Kuralları
87
5. Rehinli Alacakların Durumu
92
§2. 1999 HACİZ SÖZLEŞMESİ, TTK VE İİK HÜKÜMLERİ UYARINCA GEMİLERİN
I. TTK ve 1999 HACİZ SÖZLEŞMESİ İLE GETİRİLEN SİSTEME YÖNELİK KISA BİR
A. Yeknesaklaştırma Çalışmaları
92
B. Menfaat Dengesinin Korunması
94
II. İİK’nın TTK KARŞISINDAKİ DURUMU
95
III. TTK HÜKÜMLERİ UYARINCA İHTİYATİ HACZİN ŞARTLARI
97
A. İhtiyati Hacze Konu Gemilerin Nitelik, Konu ve Kişi Bakımından
b. TTK Hükümlerinin 1999 Haciz Sözleşmesi Bakımından
c. Gemi Niteliğinin Başlangıcı ve Sona Ermesi
101
a. Deniz Alacağının Konusu Olan Gemi
104
a. Belirli Bir Gemiyle Olan İlişkisi
114
b. Sınırlı Sayı İlkesi
115
c. Gemi Alacakları ile İlişkisi
116
a. Geminin İşletilmesinden Doğan Zararlar
116
b. Geminin İşletilmesiyle Doğrudan İlgisi Bulunan Kişiye Yönelik
d. Kullanma veya Kira Sözleşmesi
122
e. Eşya veya Yolcu Taşıma Sözleşmesi
127
f. Gemi Adamı Alacakları
131
h. Geminin Mülkiyeti ve Zilyetliği
138
i. Gemi Rehinlerine İlişkin İstemler
140
4. Muaccel–Müeccel Deniz Alacakları
146
2. Teminatın Yatırılma Zamanı
151
3. Teminat Miktarında Sonradan Meydana Gelebilecek Değişiklikler
152
IV. GÖREVLİ VE YETKİLİ İHTİYATİ HACİZ MAHKEMESİ
156
1. Dava Açılmadan Önce
159
a. Türk Bayraklı Gemiler
159
aa. Geminin Seyrüseferine Bağlı Yetki Kriteri
159
bb. Sicil Kaydı Kriteri
161
b. Yabancı Bayraklı Gemiler
162
2. Dava Açıldıktan Sonra
163
a. Türk Mahkemelerinde Dava Açılması
163
b. Hakem Önünde veya Yabancı Mahkemede Dava Açılması
164
3. Yetki, Tahkim ve Esasa Uygulanacak Hukuka Dair Anlaşmaların
V. İHTİYATİ HACİZ YARGILAMASI
164
A. İspat Faaliyeti Kapsamındaki Hususlar
165
1. Muaccel Alacaklar Bakımından
165
2. Müeccel Alacaklar Bakımından
170
VI. İHTİYATİ HACİZ KARARI VE YARGI YOLU
172
VII. İHTİYATİ HACİZ KARARININ İCRASI
173
A. Başvuru Süresi ve Yetki
173
C. Gemiye El Konulması ve Muhafaza Tedbirleri
175
1. Geminin Seferden Men Edilmesi
175
2. Geminin Sefere Çıkması Durumunda Uygulanacak Tedbirler
176
3. Diğer Koruma Tedbirleri
178
VIII. GEMİNİN TEMİNAT KARŞILIĞINDA SERBEST BIRAKILMASI (GEMİ DEĞERİNİN
IX. İHTİYATİ HACZİN KALDIRILMASI
180
A. Teminat Karşılığında Kaldırılması
180
B. İtiraz Üzerine Kaldırılması
182
2. İtiraz Sebepleri ve Süresi
184
a. İhtiyati Haciz Sebebine İtiraz
185
d. İstihkak İddiaları
187
C. Durum ve Şartların Değişmesi Sebebiyle Kaldırılması
187
X. İHTİYATİ HACZİ TAMAMLAYICI MERASİM
188
2. Davanın Ardından İlamlı İcra Takibi Başlatılması
190
B. Takip Başlatılması
191
XI. YENİDEN VEYA AYNI ALACAK İÇİN İHTİYATİ HACİZ
193
A. Deniz Alacağının Konusu Olan Gemi
193
B. Borçluya Ait Diğer Gemiler (Çoklu İhtiyati Haciz)
196
C. Hukuka Aykırı Yollarla Serbest Kalan Gemiler
198
XII. HAKSIZ İHTİYATİ HACİZDEN KAYNAKLANAN TAZMİNAT DAVASI
198
GEMİLERİN İHTİYATİ HACZİNİN KANUNLAR İHTİLAFI HUKUKU BOYUTU
§1. GEMİLERİN İHTİYATİ HACZİNE İLİŞKİN BİRTAKIM GENEL PROBLEMLER
202
I. MÖHUK’TAKİ YABANCILIK UNSURU KARŞISINDA 1999 HACİZ
SÖZLEŞMESİ’NİN UYGULAMA ÖNCELİĞİ VE SÖZLEŞME’NİN KAPSAMININ
II. VASIFLANDIRMA (Classification)
206
B. Deniz Alacağının Vasıflandırılması
208
§2. KANUNLAR İHTİLAFI HUKUKU UYARINCA
211
I. USULE İLİŞKİN KONULARDA UYGULANACAK HUKUK OLARAK LEX FORİ
II. İHTİYATİ HACİZ KURUMUNUN KANUNLAR İHTİLAFI HUKUKU BAKIMINDAN
A. Geçici Koruma Tedbiri Olarak İhtiyati Haciz Bakımından Lex Fori
B. İhtiyati Haciz Yargılamasında Lex Fori Prensibine Yönelik Tartışmalar
215
1. Deniz Alacağının Mevcudiyeti ve İhtiyati Haciz Sebebi Bakımından
216
2. Alacağın Muacceliyeti Bakımından
219
3. İspat Hukuku ve Deliller Bakımından
220
C. İhtiyati Hacze İtiraz Yargılamasında Kanunlar İhtilafı Meseleleri
222
D. Deniz Alacağının Esasına İlişkin Davada Kanunlar İhtilafı Meseleleri
227
1. Sözleşmeye Dayalı Uyuşmazlıklar
229
a. İş Sözleşmesi ve İş İlişkileri
229
aa. Vasıflandırma ve Madde Kapsamının Belirlenmesi
229
bb. Uygulanacak Hukuk
231
aaa. Subjektif Bağlama Noktası
231
bbb. Objektif Bağlama Noktaları
232
aaaa. Mutad İşyeri Kavramı ve Bağlama
Noktasının Gemi Adamı İstemleri
bbbb. MÖHUK’un 27/3. Maddesinin Gemi
Adamları İstemleri Bakımından
cccc. Esas İşyeri Hukuku (MÖHUK md. 27/3) ve
İşçiyi İşe Alan İşyeri (Roma I Tüzüğü md. 8/3)
Bağlama Noktalarının Değerlendirilmesi
235
ccc. MÖHUK’un 27. Maddesinde Yer Alan Subjektif ve
Objektif Bağlama Noktalarının Gemi Adamlarının
Talepleri Bakımından Değerlendirilmesi
238
aaaa. Hukuk Seçimi Yapılması Durumunda Mutad
İşyeri Tespit Edilemeyen Gemi Adamlarının
Yararlanacağı Asgari Korumanın Belirlenmesi
238
bbbb. Hukuk Seçiminin Yapılmadığı Durumlarda
Uygulanacak Bağlama Noktası
241
cccc. Sonuç ve Önerilerimiz
244
b. Eşya Taşıma Sözleşmesi
245
aa. Bağlama Konusunun Vasıflandırılması ve Maddenin
Kapsamının Belirlenmesi
246
bb. Subjektif Bağlama Noktası
248
cc. Objektif Bağlama Noktaları
253
aaa. Taşıyanın Esas İşyeri Ülkesi Hukuku
253
bbb. Taşıyanın Esas İşyeri Ülkesi Hukukunun (MÖHUK
md. 29/2) Uygulanamaması Durumunda
Uygulanacak Hukukun Tespiti
255
c. MÖHUK’un 24. Maddesi Kapsamındaki Sözleşmeler
258
aa. Vasıflandırma ve Madde Kapsamının Belirlenmesi
258
bb. Karakteristik Edimin Belirlenmesi
259
aaa. Yolcu Taşıma Sözleşmesi
260
bbb. Gemi Kira veya Kullanma Sözleşmesi
261
ccc. Gemi Yönetim Sözleşmesi
262
ddd. Diğer Sözleşmeler
263
cc. Uygulanacak Hukuk
264
2. Haksız Fiile Dayalı Uyuşmazlıklar
265
a. Objektif Bağlama Noktaları (İka Yeri Hukuku–Zarar Yeri Hukuku)
266
b. Daha Sıkı İlişkili Hukuk
268
c. Deniz Alacağı Teşkil Eden Birtakım Uyuşmazlık Türleri
Bakımından MÖHUK'un 34. Maddesinin Uygulama Alanının
d. Bağlama Noktalarının Haksız Fiile Dayanan Deniz Alacakları
Bakımından Değerlendirilmesi
273
aa. İngiliz ve Amerikan Hukukunda Denizlerde Meydana
Gelen Haksız Fiillere İlişkin Uygulamalar
274
bb. MÖHUK’un 34. Maddesinin Deniz Ticareti Uyuşmazlıkları
Bakımından Değerlendirilmesi
277
aaa. Çevre Kirliliğinden Doğan Masrafların ve Zararların
Tazmininde Uygulanacak Hukuk
278
bbb. Çatma Sonucu Meydana Gelen Zararların
Tazmininde Uygulanacak Hukuk
280
ccc. Gemi Adamlarının, Taşıtanların veya Yolcuların
Gemi Malikine Karşı Haksız Fiilden Kaynaklanan
3. Aynî Hak Uyuşmazlıkları
286
E. Haksız İhtiyati Hacizden Kaynaklanan Tazminat Davasında Kanunlar
GEMİLERİN İHTİYATİ HACZİNİN MİLLETLERARASI USUL HUKUKU BOYUTU
§1. GEMİLERDE İHTİYATİ HACZİN SINIRLANDIRILMASI
298
I. YARGI VE İCRA BAĞIŞIKLIĞI YÖNÜNDEN SINIRLAMA
298
II. YOLA HAZIR, SEFERE ÇIKMIŞ VE SEFERİNE ARA VERMEYEN GEMİLERİN
A. Yola Hazır Gemilerin İhtiyati Haczi
301
B. Sefere Çıkmış Gemilerin İhtiyati Haczi
302
C. Seferine Ara Vermeyen Gemilerin İhtiyati Haczi
304
1. Zararsız Geçiş, Transit Geçiş ve Uğraksız Geçiş Kavramları
304
2. Montrö Sözleşmesi’nin 1958 Cenevre Sözleşmesi ve 1982 Deniz
Sözleşmesi Karşısındaki Durumu
307
b. 1958 Cenevre Sözleşmesi’nin ve 1982 Deniz Sözleşmesi’nin
c. 1982 Deniz Sözleşmesi’nin 35–c. Maddesi
310
3. TTK’nın Yürürlüğe Girmesinden Sonraki Durum
311
§2. TTK’DAKİ BİRTAKIM YETKİ KURALLARI
317
I. İHTİYATİ HACİZ MAHKEMESİNİN MİLLETLERARASI YETKİSİ
318
A. Esas Hakkında Dava Açılmadan Önce
318
1. Münhasır Yetki Kavramı, Münhasır Yetkinin Türk Hukukundaki
Görünümü ve Sonuçları
319
2. TTK’daki Yetki Kurallarının Amaçsal Değerlendirmesi
322
3. İhtiyati Haczin Cebri İcra Hukukuna Ait Olması ve Kamusallık
Niteliğine İlişkin Değerlendirmeler
324
4. İhtiyati Hacizde Münhasır Yetki Niteliğinin MÖHUK’un 47. ve 50.
Maddeleri Uyarınca Değerlendirilmesi
326
B. Esas Hakkında Dava Açıldıktan Sonra
328
C. Yetki ya da Tahkim Anlaşmasının İhtiyati Haciz Mahkemelerinin
D. İhtiyati Haciz Mahkemesinin Yetkisinin Forum Shopping Temelinde
II. HAKSIZ İHTİYATİ HACİZ SEBEBİYLE TAZMİNAT DAVASINDA
A. Tazminat Mahkemesinin İç Hukuk Bakımından Yetkisine Kısa Bir Bakış
335
B. Geminin Yabancı Bir Devlet Mahkemesi Tarafından Haczedilmesi
Durumunda Tazminat Mahkemesinin Milletlerarası Yetkisi
336
C. Geminin Türk Mahkemesi Tarafından Haczedilmesi Durumunda
Tazminat Mahkemesinin Milletlerarası Yetkisi
338
§3. MİLLETLERARASI BEKLETİCİ MESELE
339
I. TÜRK USUL HUKUKUNDA BEKLETİCİ MESELE VE HAKSIZ İHTİYATİ HACİZDEN
KAYNAKLANAN TAZMİNAT DAVASIYLA BAĞLANTILI DİĞER DAVALAR
339
A. İhtiyati Hacze İtiraz Yargılaması
340
C. Esas Hakkındaki Dava
343
II. MİLLETLERARASI BEKLETİCİ MESELE KURUMUNUN VE TAZMİNAT
DAVASIYLA BAĞLANTILI DİĞER DAVALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
346
B. İhtiyati Hacze İtiraz Yargılaması
349
D. Esas Hakkındaki Dava
350
1. İtirazın İptali Davası
351
b. İflas Davasında Münhasır Yetkiye İlişkin Değerlendirmeler
354
§4. MÖHUK’UN 48. MADDESİ UYARINCA TEMİNAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ
357
I. İHTİYATİ HACİZ TALEBİ ESNASINDA YATIRILACAK TEMİNAT
358
II. TAMAMLAYICI MERASİM İÇİN YATIRILACAK TEMİNAT
359
III. ESAS DAVA AÇILDIKTAN SONRA İHTİYATİ HACİZ TALEP EDİLMESİ
DURUMUNDA TEMİNAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ
362
I. İHTİYATİ HACİZ (ARREST) KARARLARININ İCRASI ÜZERİNE BİR DÜŞÜNCE
364
II. TTK UYARINCA TENFİZ MAHKEMESİNİN YETKİSİ
369
A. TTK’nın 1360. Maddesiyle MÖHUK’un 51. Maddesi Arasındaki İlişki
370
B. Tenfiz Mahkemesinin Yetkisine İlişkin TTK’nın 1360. Maddesinin
III. 1999 HACİZ SÖZLEŞMESİ’NİN 7/5. MADDESİNİN MÖHUK’TAKİ ASLİ TENFİZ
B. 1999 Haciz Sözleşmesi’nin MÖHUK Karşısındaki Durumu
375
C. Değerlendirmelerimiz
375
IV. İHTİYATİ HACİZ KARARINI VEREN MAHKEMENİN ESAS DAVA HAKKINDAKİ