EVLAT EDİNMEYE İLİŞKİN GENEL BİLGİLER
II. EVLAT EDİNMENİN TANIMI ve HUKUKİ NİTELİĞİ
32
A. Evlat Edinmenin Tanımı
32
B. Evlat Edinmenin Hukuki Niteliği
34
C. Evlat Edinmenin Tarihçesi
36
1. Roma Hukukunda Evlat Edinme
37
2. Türk Hukukunda Evlat Edinme
40
a. İslamiyet Öncesi Türk Toplumlarında Evlat Edinme
40
b. İslam Hukukunda ve Osmanlı Hukukunda Evlat Edinme
43
III. EVLAT EDİNMENİN BENZER MÜESSESELERLE KARŞILAŞTIRILMASI
47
A. Evlat Edinmenin Kan Bağına Dayanan Soybağı İlişkisi ile Karşılaştırılması
47
B. Evlat Edinmenin Beslemelik ile Karşılaştırılması
53
C. Evlat Edinmenin Manevi Evlatlık ve Süt Evlatlık ile Karşılaştırılması
59
D. Evlat Edinmenin Koruyucu Aile İlişkisi ile Karşılaştırılması
60
IV. EVLAT EDİNMENİN MEYDANA GELMESİ ve ETKİLERİ AÇISINDAN BENİMSENEN SİSTEMLER
69
A. Evlat Edinmenin Meydana Gelmesi Bakımından Benimsenen Sistemler
70
B. Evlat Edinmenin Etkileri Bakımından Benimsenen Sistemler
71
1. Tam Evlat Edinme Sistemi
72
2. Sınırlı Evlat Edinme Sistemi
73
3. Karma Evlat Edinme Sistemi
74
4. Türk Hukukunda Benimsenen Sistem
74
KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA EVLAT EDİNME
§. TÜRK MADDİ HUKUKUNDA EVLAT EDİNMEYE İLİŞKİN DÜZENLEMELER
77
II. Evlat Edinmenin Esasa İlişkin Şartları
79
A. Evlat Edinme İçin Aranan Genel Şartlar
79
1. Tarafların Yaşları Bakımından Aranan Şartlar
79
a. Evlat Edinilenin Yaşı
79
b. Evlat Edinenin Yaşı
80
(1) Tek Başına Evlat Edinmede
81
(a) Evli Olmayan Kişinin Tek Başına Evlat Edinmesinde
81
(b) Evli Kişinin Tek Başına Evlat Edinmesinde
82
(i) Diğer Eşin Çocuğunu Evlat Edinmede
82
(ii) Kanunda Belirtilen Hallerden Birinin Varlığı Sebebiyle Tek Başına Evlat Edinmede
83
(2) Birlikte Evlat Edinmede
84
2. Evlat Edinen ile Evlat Edinilen Arasında Aranan Asgari Yaş Farkı
85
3. Başkası Tarafından Evlat Edinilmiş Olmama
87
a. Evlat Edinilecek Küçüğün Rızası
89
b. Evlat Edinilecek Küçüğün Ana ve Babasının Rızası
94
(1) Rızanın Şekli, Zamanı ve Geri Alınması
96
(3) Rızanın Aranmayacağı Haller
100
(4) Rıza Aranmaması Kararı
104
5. Vesayet Dairelerinin İzni
105
B. Küçüklerin Evlat Edinilmesi İçin Aranan Şartlar
105
1. Bakım ve Eğitim İlişkisinin Mevcut Olması
106
2. Evlat Edinmenin Küçüğün Yararına Olması
109
3. Evlat Edinmenin Evlat Edinenin Diğer Çocuklarının Yararlarını Hakkaniyete Aykırı Biçimde Zedelememesi
113
C. Erginlerin veya Kısıtlıların Evlat Edinilmesi İçin Aranan Şartlar
116
1. Evlat Edinilecek Kişinin Ergin veya Kısıtlı Olması ve Rızası
117
2. Evlat Edinenin Altsoyunun Açık Muvafakati
118
3. Evlat Edinilen Ergin veya Kısıtlının Evli Olması Halinde Eşinin Rızası
121
4. Ergin veya Kısıtlının Evlat Edinilmesini Haklı Kılacak Alternatif Koşullardan Birinin Varlığı
123
a. Bedensel veya Zihinsel Engeli Sebebiyle Sürekli Olarak Yardıma Muhtaç Olan Evlat Edinilenin Beş Yıldan Beri Bakılıp Gözetilmiş Olması
124
b. Evlat Edinilenin Küçükken Evlat Edinen Tarafından Beş Yıl Süreyle Bakılıp Gözetilmiş ve Eğitilmiş Olması
125
c. Diğer Haklı Sebeplerin Mevcudiyeti ve Tarafların Beş Yıldan Beri Aile Halinde Birlikte Yaşıyor Olması
126
5. Küçüklerin Evlat Edinilmesine İlişkin Kuralların Kıyasen Uygulanması
128
III. Evlat Edinme İşlemlerinde Aracılık
129
IV. Evlat Edinmenin Şekle İlişkin Şartları
130
2. Mahkemeye Yapılan Başvurunun İncelenmesi
136
B. Nüfus Siciline Kayıt
140
V. Evlat Edinmenin Sonuçları
140
A. Evlat Edinmenin Kişisel Sonuçları
141
1. Evlat Edinen ile Edinilen Arasında Meydana Gelen Soybağı ve Hısımlık
141
B. Ana Babaya Ait Hak ve Yükümlülüklere İlişkin Sonuçlar
158
2. Nafaka Yükümlülüğü
159
3. Biyolojik Anne ve Babanın Evlat Edinilenle Kişisel İlişki Kurma Hakkı
161
C. Evlat Edinmenin Mirasa İlişkin Sonuçları
163
VI. Evlat Edinme İlişkisinin Kaldırılması
165
B. Evlat Edinme İlişkisinin Kaldırılması Sebepleri
167
1. Evlat Edinme İlişkisinin Kurulması Sırasında Rızası Alınması Gereken Kişilerin Rızalarının Alınmaması
168
2. Diğer Noksanlıklar
169
a. Esasa İlişkin Noksanlıklar
169
b. Usule İlişkin Noksanlıklar
171
C. Evlat Edinme İlişkisinin Kaldırılması Davasının Tarafları
172
D. Evlat Edinme İlişkisinin Kaldırılmasının Talep Edilemeyeceği Haller
173
1. Evlat Edinilenin Menfaatinin Ağır Biçimde Zedelenecek Olması
173
2. Noksanlıkların Ortadan Kalkması
175
3. Hak Düşürücü Sürenin Geçmesi
175
E. Evlat Edinme İlişkisinin Kaldırılmasının Sonuçları
176
§§. EVLAT EDİNMEYE İLİŞKİN KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA YER ALAN DÜZENLEMELER
178
I. Romanya Hukukunda Evlat Edinmeye İlişkin Düzenlemeler
178
II. Çin Hukukunda Evlat Edinmeye İlişkin Düzenlemeler
186
III. Alman Hukukunda Evlat Edinmeye İlişkin Düzenlemeler
194
IV. İsviçre Hukukunda Evlat Edinmeye İlişkin Düzenlemeler
209
V. İngiliz Hukukunda Evlat Edinmeye İlişkin Düzenlemeler
224
YABANCILIK UNSURU TAŞIYAN EVLAT EDİNMELERE UYGULANACAK HUKUK
II. KANUNLAR İHTİLAFINA HAKİM OLAN GENEL İLKELER BAKIMINDAN EVLAT EDİNMEYE UYGULANACAK HUKUK
242
D. İntibak (Uyumlaştırma)
250
III. EVLAT EDİNMEYE UYGULANACAK HUKUKA İLİŞKİN MÖHUK’TA YER ALAN DÜZENLEME
260
A. Evlat Edinmeye Uygulanacak Hukuka Dair Kuralda Yer Verilen Bağlama Noktaları
260
2. Mutad Mesken Hukuku
262
3. Değişken İhtilaflar
264
a. Evlat Edinme Ehliyet ve Şartlarına Uygulanacak Hukuk Bakımından
265
b. Evlat Edinmeye ve Edinilmeye Diğer Eşin Rızası Hakkında Uygulanacak Hukuk Bakımından
267
c. Evlat Edinmenin Hükümlerine Uygulanacak Hukuk Bakımından
267
B. Evlat Edinmenin Ehliyet ve Şartlarına Uygulanacak Hukuk – MÖHUK m. 18 f. 1
268
1. Tek Başına Evlat Edinme Halinde
269
2. Birlikte Evlat Edinme Halinde
277
3. Evli Kişinin Tek Başına Evlat Edinmesi veya Evlat Edinilmesi Halinde
279
4. Esasa Uygulanacak Hukukta Evlat Edinme İlişkisinin Mevcut Olmaması veya Yasaklanmış Olması Halinde
281
C. Evlat Edinme ve Edinilmeye Diğer Eşin Rızası Hakkında Uygulanacak Hukuk – MÖHUK m. 18 f. 2
284
D. Evlat Edinmenin Hükümlerine Uygulanacak Hukuk – MÖHUK m. 18 f. 3
288
2. Tek Başına Evlat Edinme Halinde
291
3. Birlikte Evlat Edinme Halinde
292
4. Evlat Edinmenin Hükümlerine Uygulanacak Hukuk Bakımından İstisnai Haller
294
a. Evlat Edinmenin Mirasa İlişkin Sonuçlarına Uygulanacak Hukuk
294
b. Evlat Edinmenin Evlenme Engeline İlişkin Sonuçlarına Uygulanacak Hukuk
298
c. Evlat Edinmenin Nafakaya İlişkin Sonuçlarına Uygulanacak Hukuk
299
d. Evlat Edinmenin Velayete İlişkin Sonuçlarına Uygulanacak Hukuk
301
E. Evlat Edinmenin Sona Ermesine Uygulanacak Hukuk
304
F. Evlat Edinmenin Şekline Uygulanacak Hukuk
308
1. Türkiye’de Kurulan Evlat Edinme İlişkisinin Şekli Geçerliliğine Uygulanacak Hukuk
312
2. Türkiye Dışında Kurulan Evlat Edinme İlişkisinin Şekli Geçerliliğine Uygulanacak Hukuk
313
3. Evlat Edinme İlişkisine Yönelik Rızanın Şekli Geçerliliğine Uygulanacak Hukuk
317
G. Evlat Edinmeye Uygulanacak Hukuk ve Kamu Düzeni
318
1. Genel Olarak Kamu Düzeni Kavramı
318
2. Evlat Edinme Ehliyet ve Şartlarına Uygulanacak Hukuk Bağlamında Kamu Düzeni Müdahalesi
323
b. Evlat Edinmede Evlat Edinilecek Küçüğün Yararının Bulunması Koşulu
326
c. Bakım ve Eğitim İlişkisi Kurulmuş Olması Koşulu
330
(1) Yabancı Hukukta Aranan Bakım ve Eğitim İlişkisi Süresinin Bir Yıldan Kısa Olması
331
(2) Yabancı Hukukta Bakım ve Eğitim İlişkisi Koşuluna Yer Verilmemiş Olması
332
d. Evlat Edinen Bakımından Aranan Asgari Yaş Sınırı ve Yaş Farkı Koşulu
333
(1) Tek Başına Evlat Edinmede Aranan Asgari Yaş Sınırı
333
(2) Birlikte Evlat Edinmede Aranan Asgari Yaş Sınırı
336
(3) Evlat Edinen ve Evlat Edinilen Arasında Aranan Asgari Yaş Farkı
338
(a) Yabancı Hukukta Aranan Asgari Yaş Farkının On Sekizden Az Olması
339
(b) Yabancı Hukukta Asgari Yaş Farkı Aranmaması
340
(c) Yabancı Hukukta Aranan Asgari Yaş Farkının Yüksek Olması
340
e. Evlat Edinmeye İlgililerin Rızasının Bulunması Koşulu
341
(1) Evlat Edinilenin Rızası
341
(2) Evlat Edinilenin Ana Babasının Rızası
344
f. Eşlerin Birlikte Evlat Edinmesi Koşulu
346
(1) Evli Kişinin Tek Başına Evlat Edinmesi
348
3. Evlat Edinmeye Diğer Eşin Rızası Hakkında Uygulanacak Hukuk Bağlamında Kamu Düzeni Müdahalesi
355
4. Evlat Edinmenin Hükümlerine Uygulanacak Hukuk Bağlamında Kamu Düzeni Müdahalesi
357
5. Evlat Edinmenin Sona Ermesine Uygulanacak Hukuk Bağlamında Kamu Düzeni Müdahalesi
358
H. Değerlendirme ve Teklif Edilen Bağlama Kuralı
361
IV. EVLAT EDİNMEYE UYGULANACAK HUKUKA İLİŞKİN KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA YER ALAN DÜZENLEMELER
368
A. Çin Hukukunda Evlat Edinmeye Uygulanacak Hukuk
368
B. Romanya Hukukunda Evlat Edinmeye Uygulanacak Hukuk
376
C. İsviçre Hukukunda Evlat Edinmeye Uygulanacak Hukuk
381
D. Alman Hukukunda Evlat Edinmeye Uygulanacak Hukuk
391
E. İngiliz Hukukunda Evlat Edinmeye Uygulanacak Hukuk
406
V. EVLAT EDİNMEYE İLİŞKİN ULUSLARARASI DÜZENLEMELER
415
B. 1965 Tarihli Evlat Edinmeye İlişkin Kararların Tanınması, Uygulanacak Hukuk ve Yetkiye Dair Lahey Sözleşmesi
418
C. Çocukların Evlat Edinilmesine Dair Avrupa Sözleşmeleri
423
1. 1967 Tarihli Çocukların Evlat Edinilmesine Dair Avrupa Sözleşmesi
423
2. 2008 Tarihli Çocukların Evlat Edinilmesine Dair Gözden Geçirilmiş Avrupa Sözleşmesi
426
D. 1984 Tarihli Küçüklerin Evlat Edinilmesine Dair İnter–Amerikan Kanunlar İhtilafı Sözleşmesi
433
E. 1986 Tarihli Ülkeiçi ve Ülkelerarası Evlat Edinme ve Koruyucu Aile Yanına Yerleştirme Bağlamında Çocukların Korunması ve Refahına İlişkin Sosyal ve Yasal İlkeler Hakkında Birleşmiş Milletler Bildirisi
437
F. 1989 Tarihli Çocuk Haklarına Dair Sözleşme
441
G. 1993 Tarihli Çocukların Korunması ve Ülkelerarası Evlat Edinme Konusunda İş Birliğine Dair Sözleşme
448
2. Sözleşmenin Amacı ve Kapsamı
451
b. Sözleşmenin Kapsamı
453
3. Sözleşme Uyarınca Ülkelerarası Evlat Edinmede Aranan Maddi Şartlar
457
a. ÜAES m. 4 Uyarınca Menşe Devlet Yetkili Makamı Tarafından Yerine Getirilecek Şartlar
458
b. ÜAES m. 5 Uyarınca Kabul Eden Devlet Yetkili Makamı Tarafından Yerine Getirilecek Şartlar
460
4. Akit Devletler Arasında İşbirliğinin Yürütülmesi Amacıyla Merkezi Makamların Tesisi
461
5. Sözleşme Uyarınca Ülkelerarası Evlat Edinmede Aranan Usuli Şartlar
462
a. Başvuru ve Eşleştirme
463
b. Küçüğün Evlat Edinenin Yanına Yerleştirilmesi
467
6. Evlat Edinme İlişkisinin Kurulması
470
7. Evlat Edinme İlişkisinin Tanınması
471
a. Evlat Edinmenin Dönüştürülmesi
472
MİLLETLERARASI USUL HUKUKUNDA EVLAT EDİNME
I. EVLAT EDİNME DAVALARINDA TÜRK MAHKEMELERİNİN MİLLETLERARASI YETKİSİ
475
B. MÖHUK m. 41 Uyarınca Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi
479
1. Taraflardan Birinin Türk Vatandaşı Olması
480
2. Davanın Kişi Hallerine İlişkin Olması
481
3. Davanın Yabancı Bir Devlet Mahkemesinde Açılmamış veya Açılamamış Olması
484
4. MÖHUK m. 41 Uyarınca Yetkili Mahkeme
487
C. MÖHUK m. 40 Uyarınca Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi
488
1. Evlat Edinme Kararı Vermeye Yetkili Mahkeme
488
2. Evlat Edinme İlişkisinin Kaldırılması Davasında Yetkili Mahkeme
493
II. YABANCI EVLAT EDİNME KARARLARININ TANINMASI
493
B. 1993 Tarihli Çocukların Korunması ve Ülkelerarası Evlat Edinme Konusunda İşbirliğine Dair Sözleşme Kapsamında Evlat Edinme Kararlarının Tanınması
499
1. Evlat Edinme Kararlarının Kanunen Tanınması
499
2. Evlat Edinme Kararlarının Kanunen Tanınmasının İstisnası
502
3. Tanımanın Etkileri
503
C. 5718 Sayılı MÖHUK Uyarınca Yabancı Evlat Edinme Kararlarının Tanınması
505
2. Mahkeme Tarafından Re’sen Gözetilecek Tanıma Şartları
507
a. Yabancı Mahkeme Tarafından Hukuk Davalarına İlişkin Olarak Verilmiş ve Kesinleşmiş Kararın Varlığı (MÖHUK m. 50)
507
(1) Yabancı Ülke Mahkemesi Tarafından Verilmiş Kararın Mevcudiyeti
508
(a) NHK m. 30 Uyarınca Yabancı Evlat Edinme Kararlarının Tanınması
510
(b) NHK m. 8/A’ya Dayalı Olarak Çıkarılan Mavi Kartlılar Kütüğü ve Beyan Edilen Nüfus Olaylarının Tutulması Hakkında Yönerge
512
(2) Yabancı Mahkeme Kararının Hukuk Davalarına İlişkin Olması
514
(3) Kararın Verildiği Ülke Hukukuna Göre Kesinleşmiş Olması
515
b. Yabancı Mahkeme Kararının Türk Mahkemelerinin Münhasır Yetkisine Giren Bir Konuda Verilmemiş Olması (MÖHUK m. 54 f. 1 b. (b))
518
c. Kararın Türk Kamu Düzenine Açıkça Aykırı Olmaması (MÖHUK m. 54 f. 1 b. (c))
520
3. Yapılan İtiraz Üzerine Mahkeme Tarafından Gözetilecek Tanıma Şartları
537
a. Yabancı Kararın Kendisine Aşırı Yetki Tanıyan Bir Mahkeme Tarafından Verilmemiş Olması (MÖHUK m. 54 f. 1 b. (b))
537
b. Kararın Karşı Tarafın Savunma Haklarına Uyularak Verilmiş Olması (MÖHUK m. 54 f. 1 b. (ç))
542
4. Yabancı Kararın Tanınmasına Engel Oluşturacak Diğer Sebepler (MÖHUK m. 55 f. 2)
544