İÇİNDEKİLER 5 KISALTMALAR
13
I– GENEL KAVRAMLAR VE TARİHSEL GELİŞİM
19
1. Leasing (Finansal Kiralama) Kavramı
19
2. Leasingin (Finansal Kiralama) Tarihsel Gelişimi
21
2.1. Dünya’da Tarihsel Gelişimi
21
2.2. Leasing’in (Finansal Kiralama) Türkiye’de Gelişimi
24
2.3. 6361 Sayılı Kanun ile Finansal Kiralama ile İlgili Yapılan Değişiklikler
26
2.4. 7292 Sayılı Kanun ile 6361 Sayılı Kanun’da Yapılan Değişiklikler
31
3. Yabancı Ülkelerde ve Türkiye’de Kurulmuş Finansal Kiralama Örgütleri
32
3.1. Avrupa Leasing Dernekleri Federasyonu (LEASEUROPE)
33
3.2. Finansal Kiralama Derneği (FİDER)
34
3.3. Finansal Kurumlar Birliği
35
4. Finansal Kiralamanın Çeşitleri
35
4.1. Doğrudan Leasing (Doğrudan Finansal Kiralama)
35
4.2. Dolaylı Leasing (Dolaylı Finansal Kiralama)
36
4.3. Operating Leasing (Faaliyet Kiralaması)
36
4.4. Financial Leasing (Finansal Kiralama)
38
4.5. Sale and Lease Back (Sat ve Geri Kirala)
39
4.6. Alt Finansal Kiralama
40
4.7. Taşınır ve Taşınmaz Mal Kiralaması
41
4.8. Birinci El Finansal Kiralama–İkinci El Finansal Kiralama
42
4.9. Yurt İçi Finansal Kiralama
42
4.10. Yurt Dışı (Uluslararası) Finansal Kiralama
43
5. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Yararları ve Sakıncaları
43
5.1. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Yararları
44
5.1.3. Riske Az Katlanılması
46
5.1.7. Teşvik Avantajı
48
5.1.8. Gümrük Vergisi Muafiyeti
48
5.1.9. Ülke Ekonomisi Bakımından Avantajları
49
5.2. Finansal Kiralamanın Sakıncaları
49
5.2.1. Mülkiyetin Sağladığı Kullanımdan Yararlanılamaması
49
5.2.2. Malın Hurda Değerinden Yoksun Kalınması
49
5.2.3. Kredi Bulmada Yaşanan Sıkıntılar
50
5.2.4. Amortismanın Sağladığı Vergi Tasarrufundan Yararlanamama
50
5.2.6. Varlığın Yük Haline Gelmesi
51
5.2.7. Belgeleme ve İnceleme Yükü
51
5.2.8. Kaynak Savurganlığı Riski
51
II– FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN KURULUŞU VE GEÇERLİLİK ŞARTLARI
53
1. Leasing (Finansal Kiralama) Tanımı
53
2. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Hukuki Mahiyeti ve Diğer Sözleşmelerden Farkları
56
2.1. Genel Olarak Hukuki Mahiyeti
56
2.2. Finansal Kiralama Sözleşmelerinin Diğer Sözleşmelerden Farkları
58
2.2.1. Kira Sözleşmesinden Farkı
58
2.2.2. Satım ve Taksitle Satım Sözleşmesinden Farkı
61
3. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Unsurları ve Geçerlilik Şartları
66
3.1. Kiralayan Olarak Bir Katılım Bankası, Kalkınma ve Yatırım Bankası ya da Finansal Kiralama Şirketinin Varlığı
66
3.1.1. Finansal Kiralama Şirketlerinin Kuruluş Şartları
68
3.1.2. Finansal Kiralama Şirketi Kurucularında Aranan Şartlar
69
3.1.3. Türkiye’de Bulunan Finansal Kiralama Şirketlerinin Yurt İçi ve Yurt Dışında Şube Açması
71
3.1.4. Finansal Kiralama Sözleşmesi Yapmaya Yetkili Diğer Kurumlar
72
3.1.4.1. Katılım Bankaları
72
3.1.4.2. Kalkınma ve Yatırım Bankaları
73
3.2. Kiralayanın Finansal Kiralama Konusu Malın Zilyetliğini Her Türlü Faydayı Sağlamak Amacıyla Kiracıya Bırakması
73
3.3. Finansal Kiralama Bedeli
74
3.4. Kiralayan Finansal Kiralama Şirketi ile Kiracının Karşılıklı Anlaşması
75
4. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Geçerli Olabilmesi İçin Finansal Kiralamaya Konu Olabilecek Mallar
75
4.1. Taşınır ve Taşınmaz Mallar
76
4.2. Bilgisayar Yazılımlarının Çoğaltılmış Nüshaları
77
4.3. Bütünleyici Parça ve Eklentiler
77
5. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Tarafları
78
III– FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ VE SONA ERMESİ
83
1. Tarafların Hak ve Yükümlülükleri
83
1.1. Kiralayanın Hak ve Yükümlülükleri
83
1.1.1. Kiralayanın Hakları
83
1.1.2. Kiralayanın Yükümlülükleri (Borçları)
83
1.1.2.1. Kiralayanın Kiralama Konusu Malın Zilyetliğini Kiracıya Geçirme (Teslim Etme) Borcu
84
1.1.2.2. Kiracının Kiralanandan Yararlanmasına Engel Olacak Davranışlardan Kaçınma Borcu
85
1.1.2.3. Kiralananı Üçüncü Kişiye Devretmeme Borcu
85
1.1.2.4. Kiralayanın Kiralama Konusu Malı Sözleşme Süresince Sigorta Ettirme Borcu
86
1.1.2.5. Kiralama Konusu Malın Mülkiyetini Sözleşme Bitiminde Kiracıya Devretme Borcu
87
1.2. Kiracının Hak ve Yükümlülükleri
88
1.2.1. Kiracının Hakları
88
1.2.2. Kiracının Yükümlülükleri (Borçları)
88
1.2.2.1. Finansal Kiralama Bedeli Ödeme Borcu
88
1.2.2.2. Kiralananı Özenle Kullanma Borcu
90
1.2.2.3. Kiralanan Malı Bakım ve Koruma Borcu
91
1.2.2.4. Kiralanın Sigorta Primlerini Ödeme Borcu
92
1.2.2.5. Kiralananın Hasar ve Ziyaına Katlanma Borcu
92
1.2.2.6. Kiralananın Zilyedliğini Başkasına Devretmeme Borcu
93
1.2.2.7. Kiralananı Sözleşme Süresi Sonunda Kiralayana Geri Verme Borcu
94
2. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Şekli ve Tescili
95
3. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Sona Ermesi ve Sonuçları
98
3.1. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Olağan Sebeplerle Sona Ermesi ve Sonuçları
98
3.1.1. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Süresinin Sona Ermesi
98
3.1.2. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Kiracıya İlişkin Sebeplerle Kendiliğinden Sona Ermesi
99
3.1.3. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Kiralayana İlişkin Sebeplerle Kendiliğinden Sona Ermesi
100
3.1.4. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Kendiliğinden Sona Ermesinin Sonuçları
101
3.2. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Olağanüstü Sebeplerle Feshedilerek Sona Ermesi ve Sonuçları
101
3.2.1. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Taraflardan Birinin Feshetmesiyle Sona ermesi
101
3.2.2. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Olağanüstü Sebeplerle Sona Ermesinin Sonuçları
103
IV– MİLLETLERARASI FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİ
105
1. Genel Olarak Milletlerarası Leasing (Finansal Kiralama) Sözleşmesi Görünümü
105
2. Milletlerarası Leasinge İlişkin Konvansiyon
106
3. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Yabancılık Unsuru ile Milletlerarası Nitelik Kazanması
109
4. Yabancılık Unsuru Taşıyan Milletlerarası Finansal Kiralama Sözleşmelerinde Kanunlar İhtilafı Kuralları (Bağlama Kuralları)
111
4.1. Başlıca Bağlama Noktaları
114
4.1.2. Yerleşim Yeri (İkametgah)
114
4.1.4. Diğer Başlıca Bağlama Noktaları
117
5.1. Lex Fori’ye Göre Vasıflandırma
118
5.2. Lex Causae’ye Göre Vasıflandırma
119
6. Sözleşmeye Uygulanacak Hukukun Tespiti
119
6.1. Öznel (Subjektif) Metod
120
6.1.1. Açık ve Zımni (Örtülü) Hukuk Seçimi
123
6.1.2. Kısmi Hukuk Seçimi
124
6.1.3. Şartlı Hukuk Seçimi
125
6.1.4. Negatif Hukuk Seçimi
126
6.1.5. Hukuk Seçiminin Zamanı
127
6.2. Nesnel (Objektif) Metod
128
7. Türk Hukuku Açısından Yabancılık Unsuru Taşıyan Finansal Kiralama Sözleşmelerine Uygulanacak Hukuk
128
7.2. Milletlerarası Finansal Kiralama Sözleşmelerine Uygulanacak Hukukun Tarafların Serbest İradeleri ile Seçimi
134
7.3. Milletlerarası Finansal Kiralama Sözleşmelerine Uygulanacak Hukukun Objektif Bağlama Noktalarına Göre Saptanması
134
7.3.1. Milletlerarası Finansal Kiralama Sözleşmelerinde Karakteristik Edim
134
7.3.2. Milletlerarası Finansal Kiralama Sözleşmelerinde Karakteristik Edim Borçlusunun İşyeri Hukuku
135
7.3.3. Milletlerarası Finansal Kiralama Sözleşmelerinde En Sıkı İlişkili Hukuk
138
7.4. Milletlerarası Finansal Kiralama Sözleşmelerine Uygulanacak Hukukun Uygulama Alanı
139
7.5. Milletlerarası Finansal Kiralama Sözleşmesine İlişkin Olmakla Beraber Başka Kanunlar İhtilafı Kuralları ile Düzenlenmiş Olan Konular
140
7.5.1. Tarafların Ehliyeti
140
7.5.2. Sözleşmenin Şekli
141
7.5.4. Sözleşmenin İfa Usulü ve Eşyanın Korunmasına İlişkin Tedbirler
142
7.6. Milletlerarası Finansal Kiralama Sözleşmelerinde Uygulanacak Hukukun Uygulanmasını Engelleyen Durumlar
142
7.6.1. Milletlerarası Antlaşmalar
142
7.6.3. Doğrudan Uygulanan Kurallar
144