Makine Elemanları Hesap Şekillendirme Prof. Dr. Tezcan Şekercioğlu  - Kitap

Makine Elemanları

Hesap Şekillendirme

6. Baskı, 
Ocak 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
440
Barkod:
9789755116013
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
850,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Üretimi yapılacak bir makinenin ödevinin kesin olarak saptanması, uygulanacak temel ilkelerin belirlenmesi, bu ilkeleri yerine getirecek elemanların seçimi, mukavemet hesaplarının yapılması, seçilen elemanların montaj ve imalat resimlerinin çizilmesi işlemlerinin hepsi makine tasarımının aşamalarını oluşturur.
Makine tasarımı sürecinde, makine elemanları bilgisine ihtiyaç vardır. Makine Elemanları, özellikle makine mühendisliği eğitiminde verilen önemli derslerden birisidir. Ayrıca tekstil, endüstri gibi mühendislik dallarında da tamamlayıcı ders olarak okutulmaktadır. İlk üç yılda alınan Teknik Resim, Statik, Dinamik, Malzeme, Mukavemet ve Isı Transferi gibi derslerde elde edilen alt yapı ve Makine Elemanları dersi kapsamında kazanılan bilgiler ışığında, makine tasarımları gerçekleştirilmektedir. Her bir makine elemanı belirli bir fonksiyonu yerine getirmek için tasarlanmış olup her makinede aynı işlemi yerine getirir. Çeşitli makinelerde işlev ve görevleri benzer olan, ortak özelliklere sahip, aynı ilke ve fiziksel prensiplere göre tasarlanan elemanlar bir makine elemanı grubunu oluştururlar. Örnek vermek gerekirse, kaynak, perçin, cıvata ve somunlar bağlama elemanı, rulmanlar yataklama elemanı, dişli çarklar, kayış kasnak ve zincirler hareket-güç iletim elemanı olarak her makinede aynı işlevi yerine getirirler. Aynı makine elemanı grubu içerisinde farklı tiplerin kullanılması, sisteme gelen yükün şekli (eksenel, radyal, dinamik, statik, darbe vb.) ve iletilen güç gibi faktörlere bağlıdır.
Kitap, temel problem çözümüne yönelik hazırlanmıştır. Bunun için, metin bilgisi yerine, problem ve proje çözümlerinde gerekli olan eşitlik, şekil ve çizelgelere daha fazla yer verilmiştir. Hacmin fazla olmaması için, çözümlü problemler ve uygulamalar içeriğe dahil edilmemiştir. Anlatılan konuların sayısal uygulaması ve pekiştirilmesi amacıyla, ayrıca "Makine Elemanları Çözümlü Problemler" kitabı hazırlanmıştır. Hazırlanan iki kitap, konuların anlatımı açısından bir bütünlük sağlamaktadır.
2013, 2015, 2017, 2019 ve 2021 baskılarından sonra kitabın gözden geçirilmiş 6. baskısı yapılmıştır. Öğretim üyelerinden, sanayiden ve mezun öğrencilerden gelen öneriler doğrultusunda şekil, kavram ve yazım hataları düzeltilmeye çalışılmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Boyut ve Yüzey Durumları
.
Mukavemet Hesapları ve Malzeme Seçimi
.
Kaynak Bağlantıları
.
Lehim ve Yapıştırma Bağlantıları
.
Perçin Bağlantıları
.
Perno ve Pim Bağlantıları
.
Civata Bağlantıları
.
Yaylar
.
Aks ve Miller
.
Mil – Göbek Bağlantıları
.
Kaplinler
.
Yuvarlanmalı Yataklar
.
Kaymalı Yataklar
.
Sızdırmazlık Elemanları
.
Güç ve Hareket İletim Elemanları
.
Dişli Çark Mekanizmaları
.
Kayış – Kasnak Mekanizmaları
.
Zincir Mekanizmaları
.
Kademesiz Hız Ayar Mekanizmaları
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
1 GİRİŞ 
1
1.1 Tanımlar 
1
1.2 Makine Elemanlarının Sınıflandırılması 
2
1.3 Makine Tasarımı–Makine Elemanı İlişkisi 
2
1.4 Makine Tasarımında Temel İlkeler 
4
2 BOYUT VE YÜZEY DURUMLARI 
11
2.1 Norm Seriler 
11
2.2 Toleranslar ve Geçmeler 
13
2.2.1 Boyut Toleransları 
13
2.2.1.1 Tanımlar 
13
2.2.1.2 Tolerans Çizelgeleri 
17
2.2.1.3 Tolerans ve Geçme Uygulamaları 
21
2.2.2 Geometrik (Form ve Konum) Toleranslar 
22
2.2.2.1 Tanımlar 
22
2.2.2.2 Geometrik Tolerans Sembolleri 
23
2.2.2.3 Geometrik Tolerans Örnekleri 
23
2.3 Yüzey Kalitesi 
26
2.3.1 Yüzey Pürüzlülüğü 
26
2.3.2 Yüzey Pürüzlülüğü Ölçümü 
28
2.3.3 Yüzey Kalitesi Sembolleri 
31
2.4 Tolerans–Yüzey Kalitesi İlişkisi 
33
3 MUKAVEMET HESAPLARI VE MALZEME SEÇİMİ 
34
3.1 Çekme Eğrisi ve Hooke Kanunu 
34
3.3 Burkulma 
39
3.4 Eşdeğer Gerilmeler 
41
3.5 Makine Elemanlarında Yükleme Şekilleri 
42
3.6 Metallerin Yorulması 
45
3.7 Wöhler Diyagramı 
46
3.8 Ortalama Gerilmenin Etkisi 
47
3.9 Smith Diyagramı 
49
3.10 Emniyet Gerilmesi (Dayanım) 
50
3.11 Çentik Etkisi 
55
3.12 Malzeme Seçimi 
58
3.12.1 Çelikler 
58
3.12.1.1 Genel Yapı Çelikleri 
58
3.12.1.2 Islah Çelikleri 
59
3.12.1.3 Sementasyon Çelikleri 
59
3.12.1.4 Nitrür Çelikleri 
59
3.12.1.5 Paslanmaz Çelikler 
59
3.12.2 Dökme Demirler 
65
3.12.3 Bakır ve Alaşımları 
66
3.12.4 Alüminyum ve Alaşımları 
67
3.12.5 Plastikler 
68
3.12.6 Kompozitler 
69
4 KAYNAK BAĞLANTILARI 
70
4.1 Giriş 
70
4.2 Kaynak Yöntemleri 
71
4.3 Kaynak Kabiliyeti 
71
4.4 Teknik Resimlerde Kaynak Sembollerinin Kullanımı 
73
4.5 Kaynaklı Bağlantılarda Emniyet Gerilmesi 
77
4.6 Kaynak Mukavemet Hesapları 
79
4.6.1 Alın Kaynağı 
79
4.6.2 Köşe ve Boğaz Kaynağı 
80
4.6.3 Bindirme Alın Köşe Kaynağı 
81
4.6.4 Bindirme Yan Köşe Kaynağı 
82
4.6.5 Dairesel Kesitli Kaynak Dikişleri 
83
4.6.6 Basınçlı Kaplarda Kaynak Dikişleri 
83
4.6.7 Punta (Nokta) Kaynağı 
83
4.7 Kaynaklı Bağlantılarda Tasarım Önerileri 
86
4.8 Kaynaklı Tasarım Örnekleri 
89
5 LEHİM VE YAPIŞTIRMA BAĞLANTILARI 
91
5.1 Lehim Bağlantıları 
91
5.1.1 Giriş 
91
5.1.2 Mukavemet Hesapları 
92
5.2 Yapıştırma Bağlantıları 
95
5.2.1 Giriş 
95
5.2.2 Yapıştırmanın Avantaları 
95
5.2.3 Yapıştırmanın Dezavantajları 
96
5.2.4 Yapıştırıcı Çeşitleri 
97
5.2.5 Yapıştırma Bağlantılarında Gerilmeler ve Tasarım Önerileri 
102
5.2.6 Mukavemet Hesapları 
104
5.2.7 Yapıştırıcıların Kullanım Alanları 
105
6 PERÇİN BAĞLANTILARI 
108
6.1 Giriş 
108
6.2 Mukavemet Hesapları 
110
6.3 Eksantrik Yüklenmiş Perçin Grupları 
112
6.4 Uygulama Alanları 
113
7 PERNO VE PİM BAĞLANTILARI 
115
7.1 Perno Bağlantıları 
115
7.1.1 Giriş 
115
7.1.2 Mukavemet Hesapları 
116
7.2 Pim Bağlantıları 
118
7.2.1 Giriş 
118
7.2.2 Mukavemet Hesapları 
119
7.2.2.1 Radyal Pim 
119
7.2.2.2 Eksenel Pim 
120
7.2.2.3 Saplama Pim 
121
7.3 Emniyet ve Sabitleme Elemanları 
122
8 CIVATA BAĞLANTILARI 
126
8.1 Tanımlar 
126
8.2 Cıvata–Somun Bağlantıları 
133
8.3 Cıvata–Somun Malzemeleri 
134
8.4 Yükleme Durumu 
135
8.5 Ön Yüklemeli Bağlantılarda Sıkma ve Çözme Momentleri 
135
8.6 Otoblokaj (Kendiliğinden Çözülmeme) Şartı 
137
8.7 Vidalarda Verim 
137
8.8 Ön Yüklemesiz Cıvata Hesapları 
137
8.9 Ön Yüklemeli Cıvata Hesapları 
138
8.9.1 Kuvvet–Deformasyon Diyagramları ve Rijitlikler 
138
8.9.3 İşletme Yükü Altındaki Ön Yüklemeli Cıvata Bağlantıları 
140
8.9.4 İşletme Kuvvetinin Etki Yeri ve Önemi 
141
8.9.5 Esnek–Rijit Cıvata Bağlantısı 
142
8.9.6 İşletme Kuvveti Altında Mukavemet Hesapları 
143
8.10 Enine Çalışan Cıvatalar 
143
8.11 Hareket Vidaları 
145
8.12 Cıvata Bağlantılarının Emniyete Alınması 
147
8.13 Cıvata Bağlantılarında Tasarım Önerileri 
148
9 YAYLAR 
152
9.1 Giriş 
152
9.2 Yay Karakteristikleri 
153
9.3 Silindirik Helisel Yaylar 
155
9.4 Yaprak Yaylar 
158
9.5 Çubuk Yaylar 
160
9.6 Disk Yaylar 
161
9.7 Kauçuk Yaylar 
165
10 AKS VE MİLLER 
166
10.1 Tanımlar 
166
10.2 Mil Malzemeleri ve Üretimi 
169
10.3 Mukavemet Hesapları 
169
10.3.1 Akslar 
169
10.3.2 Miller 
170
10.4 Deformasyon Hesapları 
173
10.5 Titreşim Hesapları 
174
10.6 Esnek Miller 
177
10.7 Mil Tasarımında Öneriler 
178
11 MİL–GÖBEK BAĞLANTILARI 
180
11.1 Giriş 
180
11.2 Uygu Kamaları 
182
11.3 Yarım Ay Kama 
185
11.4 Enine Kamalar 
186
11.5 Boyuna Eğimli Kamalar 
186
11.6 Konik Geçme Bağlantıları 
187
11.7 Konik Bilezik Çiftleri 
188
11.8 Kamalı Miller 
190
11.9 Sıkı Geçme Bağlantıları 
193
12 KAPLİNLER 
199
12.1 Giriş 
199
12.2 Çözülmeyen Kaplinler 
200
12.2.1 Flanşlı Kaplin 
200
12.2.2 Zarflı Kaplin 
200
12.2.3 Kauçuk Manşonlu Kaplin 
201
12.2.4 Dişli Kaplin 
202
12.2.5 Kardan Kaplini 
203
12.2.6 Oynak Bilyeli Kaplin 
204
12.2.7 Oldham Kaplini 
204
12.2.8 Paralel Kaplin (Schmidt Kaplini) 
205
12.2.9 Yaylı Kaplinler 
205
12.2.10 Özel Kaplinler 
206
12.3 Çözülebilen Kaplinler (Kavramalar) 
208
12.3.1 Çözülebilen Dişli Kaplin 
208
12.3.2 Konik Yüzeyli Sürtünmeli Kaplin 
209
12.3.3 Lamelli (Diskli) Kaplin 
209
12.3.4 Sürtünmeli Kaplin Örnekleri 
211
12.3.5 Tek Yönlü Çalışan Kaplin 
212
12.3.6 Hidrolik Kaplin 
213
13 YUVARLANMALI YATAKLAR 
214
13.1 Yatakların Sınıflandırılması 
214
13.2 Rulman Sembolleri ve Gösterimi 
219
13.3 Rulman İmalat Toleransları 
220
13.4 Rulmanlı Yataklarda Montaj Toleransları 
221
13.5 Rulmanların Sabitlenme Şekilleri 
225
13.6 Yataklama Şekilleri 
227
13.6.1 Sabit–Serbest Yataklama 
227
13.6.2 Ayarlanabilir Yataklama 
228
13.6.3 Serbest–Serbest (Yüzer) Yataklama 
231
13.7 Rulmanların Eksenel Yataklanması 
232
13.8 Rulmanlı Yatakların Seçimi 
233
13.9 Rulmanların Yağlanması 
246
13.10 Rulmanların Montaj ve Demontajı 
248
13.11 Kılavuz Yataklar 
250
14 KAYMALI YATAKLAR 
252
14.1 Triboloji 
252
14.2 Kaymalı Yatak Malzemeleri 
255
14.3 Kaymalı Yatakların Sınıflandırılması 
256
14.3.1 Hidrostatik Kaymalı Yataklar 
256
14.3.1.1 Hidrostatik Eksenel Kaymalı Yataklar 
257
14.3.1.2 Hidrostatik Radyal Kaymalı Yataklar 
259
14.3.2 Hidrodinamik Kaymalı Yataklar 
259
14.3.2.1 Hidrodinamik Eksenel Kaymalı Yataklar 
259
14.3.2.2 Hidrodinamik Radyal Kaymalı Yataklar 
262
14.4 Kaymalı Yatak Konstrüksiyonları 
268
15 SIZDIRMAZLIK ELEMANLARI 
270
15.1 Giriş ve Sınıflandırma 
270
15.2 Kullanılan Polimer Malzemeler 
271
15.3 Radyal Sızdırmazlık Elemanları 
273
15.4 O–Ring Halkaları 
279
15.5 Diğer Sızdırmazlık Elemanları 
282
16 GÜÇ VE HAREKET İLETİM ELEMANLARI 
285
16.1 Giriş 
285
16.2 Çevrim Oranı 
287
16.3 Mekanizma Verimi 
289
17 DİŞLİ ÇARK MEKANİZMALARI 
290
17.1 Giriş 
290
17.2 Genel Dişli Kanunu 
292
17.3 Diş Profilleri 
293
17.4 Dişli Çarklarda Temel Büyüklükler 
297
17.5 Evolvent Dişli İçin Referans Profil 
298
17.6 Dişli Çark Üretimi 
299
17.7 Kavrama Olayı ve Kavrama Doğrusu 
301
17.8 Kavrama Uzunluğu 
301
17.9 Kavrama Oranı 
302
17.10 Diş Dibi Kesilmesi (Alttan Kesilme) 
302
17.11 Alt kesilme Olmadan Eş Çalışabilecek Diş Sayıları 
303
17.12 Profil Kaydırma (Öteleme) 
304
17.13 Profil Kaydırmalı Mekanizmalar 
307
17.14 Dişli Çark Malzemeleri ve Emniyet Gerilmeleri 
311
17.15 Düz Dişli Çarklarda Kuvvetler 
314
17.16 Modül Hesapları 
314
17.17 Helis Dişli Çarklar 
319
17.17.1 Giriş 
319
17.17.2 Temel Boyutlar 
320
17.17.3 Eşdeğer Diş Sayısı 
320
17.17.4 En Az Diş Sayısı 
321
17.17.5 Kavrama Oranı 
321
17.17.6 Profil Kaydırma 
322
17.17.7 Helis Dişli Çarklarda Kuvvetler 
322
17.17.8 Modül Hesapları 
324
17.18 Konik Dişli Çarklar 
325
17.18.1 Giriş 
325
17.18.2 Temel Boyutlar 
326
17.18.3 Eşdeğer ve En Az Diş Sayısı 
326
17.18.4 Kavrama Oranı 
327
17.18.5 Konik Dişli Çarklarda Kuvvetler 
327
17.18.6 Modül Hesapları 
328
17.18.7 Helisel – Spiral Konik Dişli Çarklar 
329
17.19 Sonsuz Vida Mekanizmaları 
333
17.19.1 Giriş 
333
17.19.2 Vida ve Çark Boyutları 
334
17.19.3 Kavrama Oranı, Kayma Hızı ve Verim 
335
17.19.4 Sonsuz Vida Mekanizmasında Kuvvetler 
336
17.19.5 Modül Hesapları 
337
17.20 Dişli Çark Tasarımında Öneriler 
337
17.21 Dişli Kutuları 
340
17.21.1 Kutu Tasarımı 
340
17.21.2 Döküm Dişli Kutusu 
341
17.21.3 Kaynaklı Dişli Kutusu 
342
17.21.4 Kutu Tasarım Örnekleri 
342
17.22 Diferansiyel Mekanizması 
344
17.23 Planet Dişli Sistemleri 
345
17.23.1 Giriş 
345
17.23.2 Planet Dişli Sistemlerinin Kinematiği 
345
17.24 Dişlilerin Kalite Kontrolü 
348
17.24.1 Dişli Kalitesi 
348
17.24.2 Dişli Üretim Hataları 
349
17.24.3 Dişli Kontrolünde Kullanılan Alet ve Cihazlar 
349
18 KAYIŞ–KASNAK MEKANİZMALARI 
353
18.1 Giriş 
353
18.2 Kayış Mekanizmalarının Avantaj ve Dezavantajları 
354
18.3 Kayış Çeşitleri 
355
18.3.1 Düz Kayışlar 
355
18.3.1.1 Mekanizma Şekilleri 
356
18.3.1.2 Hareket İletimi ve Kayış kollarında Oluşan Kuvvetler 
357
18.3.1.3 Mile Etkiyen Kuvvet 
358
18.3.1.4 Kayışlarda Gerginliğin Sağlanması 
358
18.3.1.5 Geometrik Boyutlar 
359
18.3.1.6 Kayış Hızı ve Eğilme Frekansı 
361
18.3.1.7 Kayış Genişliğinin Hesabı 
361
18.3.1.8 Kayışta Meydana Gelen Gerilmeler 
362
18.3.1.9 Düz Kayış Kasnakları 
366
18.3.2 V Kayışları 
367
18.3.2.1 V Kayışların Düz Kayışlara Göre Yük Taşıma Kabiliyeti 
367
18.3.2.2 V Kayışlarının Yapısı 
368
18.3.2.3 V Kayış Tipleri 
368
18.3.2.4 V Kayış Mekanizmalarının Boyutlandırılması 
369
18.3.2.5 Ön Gergi Kuvveti 
376
18.3.2.6 V Kayış Kasnakları 
378
18.3.3 Çok Profilli V Kayışları (Poly V Kayışlar) 
380
18.3.3.1 Profil (Yiv) Tipinin Seçimi ve Yiv Sayısının Bulunması 
380
18.3.3.2 Çok Profilli V Kayış ve Kasnak Boyutları 
382
18.3.4 Dişli (Senkronize) Kayışlar 
383
18.3.4.1 Avantaj ve Dezavantajları 
383
18.3.4.2 Dişli Kayış Tipleri 
384
18.3.4.2.1 Trapez Diş 
384
18.3.4.2.2 Yuvarlatılmış Diş (HTD) 
388
19 ZİNCİR MEKANİZMALARI 
392
19.1 Giriş 
392
19.2 Zincir Çeşitleri 
393
19.2.1 Makaralı Zincirler 
394
19.2.2 Burçlu Zincirler 
396
192.3 Gall Zincirleri 
397
19.2.4 Fleyer Zincirleri 
397
19.2.5 Dişli (Sessiz) Zincirler 
397
19.2.6 Özel Zincirler 
398
19.3 Zincir Dişli Çarklar 
399
19.4 Dişli Çark Boyutları 
400
19.5 Zincir Mekanizmalarının Kinematiği 
400
19.6 Zincir Seçimi ve Boyutlandırma 
401
19.7 Mekanizmada Oluşan Kuvvetler ve Mukavemet Hesapları 
406
19.8 Zincir Gergi Sistemleri 
408
19.9 Zincirlerin Yağlanması 
409
19.10 Zincir Mekanizmalarının Montajı 
411
19.10.1 Mil ve Çarkların Montajı 
411
19.10.2 Zincirlerin Montajı 
412
20 KADEMESİZ HIZ AYAR MEKANİZMALARI 
413
20.1 Giriş 
413
20.2 Varyatörlerin Sınıflandırılması 
415
20.2.1 Mekanik Varyatörler 
415
20.2.1.1 Sürtünmeli Varyatörler 
415
20.2.1.2 Kayışlı Varyatörler 
419
20.2.1.3 Zincirli Varyatörler 
420
20.2.2 Hidrolik Varyatörler 
421
20.2.2.1 Hidrostatik Varyatörler 
421
20.2.2.2 Hidrodinamik Varyatörler 
421
20.2.3 Elektromanyetik Varyatörler 
423