Kullanım Ödüncü Sözleşmesi Doç. Dr. Ahmet Türkmen  - Kitap

Kullanım Ödüncü Sözleşmesi

1. Baskı, 
Ekim 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
238
Barkod:
9786256147508
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
380,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Kullanım ödüncü, karşılıksız ve kullandırma borcu doğuran bir sözleşmedir. Karşılıksız olması özelliğiyle bağışlamaya, kullandırma borcu doğurması hasebiyle de kiraya benzerlik gösterir. Kullanım ödüncü sözleşmesi, adeta bu iki sözleşmenin ana unsurlarının bir araya gelmesiyle bunların ortasında bir yer tutar. Hal böyle olunca, karşılıksızlık unsurunun ağır bastığı durumlarda bağışlama sözleşmesi hükümleri, kullandırma unsurunun önem kazandığı durumlarda da kira sözleşmesine ilişkin hükümler, ödünç sözleşmesine ilişkin -sadece yedi maddede (TBK m. 379-385) düzenlenen- kanun boşluklarının doldurulmasında ve ödünç sözleşmesine ilişkin kanun hükümlerinin yorumlanmasında en önemli kıyas dayanaklarını oluştururlar. Sözleşmenin karşılıksızlığı özellikle özgeci ödünç verenin hafifletilmiş sorumluluk avantajından yararlanmasını sağlarken, kullandırma unsuru daha ziyade ödünç alanın borçlarının kapsamı ve sürekli bir borç ilişkisi doğurması sebebiyle de sözleşmenin sona ermesi/erdirilmesi bağlamında öne çıkarlar.
Yukarıda genel çerçevesinden bahsettiğimiz hususları ayrıntılarıyla incelediğimiz bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde genel olarak kullanım ödüncü sözleşmesi, ikinci bölümde sözleşmenin hükümleri ve nihayet üçüncü bölümde de sözleşmenin sona ermesine ilişkin konular, karşılaştırmalı hukuktan ve de özellikle Alman hukukundan yararlanılarak sistematik bir biçimde incelenmektedir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Genel Olarak Kullanım Ödüncü Sözleşmesi
.
Sözleşmenin Hükümleri
.
Sözleşmenin Sona Ermesi
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
VII
İÇİNDEKİLER 
XI
KISALTMALAR 
XVII
GİRİŞ 
1
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK KULLANIM ÖDÜNCÜ SÖZLEŞMESİ
§ 1. TERMİNOLOJİ, TANIM, UYGULANACAK HÜKÜMLER, TARİHÇE 
5
I. TERMİNOLOJİ 
5
II. TANIM 
7
III. UYGULANACAK HÜKÜMLER 
8
IV. TARİHÇE 
11
A. Roma Hukukunda (Commodatum) 
11
B. İslam Hukukunda (Ariyet) 
14
§ 2. ÖDÜNÇ SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI, HUKUKİ NİTELİĞİ, EHLİYET, ŞEKİL VE
TÜRLERİ 
16
I. ÖDÜNÇ SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI 
16
A. Genel Olarak 
16
B. Kullanım Konusu Bir Şey veya Hak 
17
1. Eşyalar 
17
2. Haklar 
21
C. Kullanımın Karşılıksız Olması 
23
1. Genel Olarak 
23
2. Ödünç Verenin Menfaatinin Karşılıksızlık Unsuruna Etkisi 
27
D. Tarafların Anlaşması 
29
II. HUKUKİ NİTELİĞİ 
32
A. Rızai Bir Sözleşme Olması 
32
B. Alacak Hakkı Doğurması 
33
C. Eksik İki Tarafa Borç Yüklemesi 
33
D. Sürekli Borç İlişkisi Doğurması 
35
III. TARAFLARIN EHLİYETİ 
35
A. Genel Olarak 
35
B. Ödünç Verenin Ehliyeti 
36
C. Ödünç Alanın Ehliyeti 
37
IV. SÖZLEŞMENİN ŞEKLİ 
39
A. Geçerlilik Şekli 
39
1. Kural: Şekil Serbestisi 
39
2. Uzun Süreli Kullanım Ödüncü Sözü Verme Sözleşmelerinde
Şekil Sorunu 
40
a. Sorunun Ortaya Konulması 
40
b. Değerlendirmemiz 
42
B. Sözleşmenin İspatı 
44
V. ÖDÜNÇ SÖZLEŞMESİ TÜRLERİ 
45
A. Genel Olarak 
45
B. Elden Ödünç 
45
C. Ödünç Sözü Verme 
46
D. Şarta Bağlı Ödünç 
47
E. Karma Ödünç 
48
§ 3. BENZER SÖZLEŞMELERDEN, İLİŞKİLERDEN VE ÖZELLİKLE HATIR İLİŞKİSİ
NİTELİĞİNDEKİ “HATIR ÖDÜNCÜNDEN” FARKI 
50
I. BENZER SÖZLEŞMELERDEN FARKI 
50
A. Tüketim Ödüncü Sözleşmesinden Farkı 
50
B. Bağışlama Sözleşmesinden Farkı 
52
C. Kira ve Ürün Kirası Sözleşmelerinden Farkı 
54
1. Kira Sözleşmesinden Farkı 
54
2. Ürün Kirası Sözleşmesinden Farkı 
56
D. Saklama ve Vekalet Sözleşmelerinden Farkı 
57
II. BENZER İLİŞKİLERDEN FARKI 
59
A. Eşya Üzerinde Kullanım Hakkı Sağlayan Karşılıksız Sınırlı Ayni
Haklar ile Diğer Bazı Haklardan Farkı 
59
B. Karşılıklı Bir Sözleşme Kapsamında Bir Şeyin Kullandırılmasından
Farkı 
60
C. Sözleşme Görüşmeleri Kapsamında Bir Şeyin Kullanıma
Bırakılmasından Farkı 
61
D. Kullanıma Tek Taraflı Rıza Göstermeden Farkı 
63
E. Yargıtay’ın İntifadan Men İçtihatlarıyla İlişkisi 
66
F. Aile Hukukundan Doğan Yükümlülükler Kapsamında Bir Şeyin
Kullandırılmasından Farkı 
71
G. Evlilik Dışı Fiili Yaşam Birliktelikleri Kapsamında Bir Şeyin
Kullandırılmasından Farkı 
71
H. Bir Şeyin Kullandırılmasını İçeren Diğer Bazı İlişkilerden Farkı 
73
III. HATIR İLİŞKİSİ NİTELİĞİNDEKİ “HATIR ÖDÜNCÜNDEN” FARKI 
75
A. Genel Olarak 
75
B. Hatır Ödüncü ile Ödünç Sözleşmesini Ayırt Etmekte Kullanılan
Ölçütler 
77
C. Taraflar Arasındaki İlişkinin Hatır Ödüncü veya Kullanım Ödüncü
Sözleşmesi Olarak Nitelendirilmesinin Önemi ve Sonuçları 
81
1. Zilyetlik Yönünden 
81
2. Sorumluluk Yönünden 
82
3. Kullandırma Konusu Şeyin Geri İstenebilmesi Yönünden 
86
4. İspat Yönünden 
87
İKİNCİ BÖLÜM
SÖZLEŞMENİN HÜKÜMLERİ
§ 4. ÖDÜNÇ VERENİN BORÇLARI VE SORUMLULUĞU 
89
I. ÖDÜNÇ VERENİN BORÇLARI 
89
A. Ödünç Konusu Şeyi Ödünç Alanın Kullanımına Bırakma Borcu 
89
1. Genel Olarak 
89
2. İfa Zamanı 
90
3. İfa Yeri 
91
B. Sözleşme Süresince Ödünç Konusu Şeyin Ödünç Alan Tarafından
Kullanılmasına Rıza Gösterme Borcu 
92
C. Olağanüstü Giderleri Ödeme Borcu 
93
1. Ödünç Alanın Ödünç Veren Yararına Yaptığı Olağanüstü
Giderleri Ödeme Borcu 
93
2. Ödünç Alanın Kendi Yararına Yaptığı Olağanüstü Giderleri
Ödeme Borcu 
98
II. ÖDÜNÇ VERENİN SORUMLULUĞU 
100
A. Genel Olarak 
100
B. Hafifletilmiş Sorumluluk İlkesi 
100
1. Genel Olarak 
100
2. Kural: Kast ve Ağır İhmalle Sınırlı Hafifletilmiş Sorumluluk 
101
C. Borcun Hiç veya Gereği Gibi Yerine Getirilmemesinden Dolayı
Ödünç Verenin Sorumluluğu 
106
1. Genel Olarak 
106
2. Sorumluluğun Kapsamı 
109
a. İfa Menfaatinin İhlali Halinde Sorumluluk 
109
b. Kişi ve Malvarlığının (Bütünlük Menfaatinin) İhlali Halinde
Sorumluluk 
109
c. Sözleşmenin Tarafı Olmayan Üçüncü Kişilerin
Menfaatlerinin İhlali Halinde Sorumluluk 
111
D. Ödünç Verenin Ayıptan ve Zapttan Sorumluluğu 
112
§ 5. ÖDÜNÇ ALANIN BORÇLARI VE SORUMLULUĞU 
116
I. ÖDÜNÇ ALANIN BORÇLARI 
116
A. Ödünç Konusu Şeyi Özenle Kullanma Borcu 
116
1. Genel Olarak 
116
2. Sözleşmeye, Kullanım Amacına ve Ödünç Konusu Şeyin
Niteliğine veya Özgülenme Amacına Uygun Kullanma Borcu 
117
a. Sözleşmeye Uygun Kullanma Borcu 
117
b. Kullanım Amacına Uygun Kullanma Borcu 
120
c. Ödünç Konusu Şeyin Niteliğine veya Özgülendiği Amaca
Göre Kullanma Borcu 
121
3. Özenle Kullanma Borcunun Özel Bir Görünümü: Şeyi
Başkasına Kullandırmama Borcu 
121
B. Olağan Bakım ve Koruma Giderlerini Karşılama Borcu 
127
1. Genel Olarak 
127
2. Borcun Kapsamı: Ödünç Konusu Şeyin Kendisiyle İlgili Bakım
ve Koruma Giderleri 
128
3. Borcun Kapsamına Girmeyen Giderler 
130
a. Tüketim (İşletme) Giderleri 
130
b. Vergi ve Sigorta Giderleri 
131
c. İyileştirme Giderleri 
132
4. Kira Hukukundaki Yan Giderlerle İlişkisi 
132
5. Kat Mülkiyeti Kanunundaki Ortak Giderlerle İlişkisi 
134
C. Kullanma Borcuyla İlgili Bazı Sorunlar 
135
1. Ödünç Konusu Şeyi Kullanma Borcu Olup Olmadığı Sorunu 
135
2. Ödünç Alanın Ödünç Konusu Şeyden Yararlanma Hakkı Olup
Olmadığı Sorunu 
138
II. ÖDÜNÇ ALANIN SORUMLULUĞU 
139
A. Sözleşmeye Aykırılıktan Dolayı Sorumluluk 
139
B. Beklenmedik Halden Sorumluluk 
141
C. Kanundan Doğan Bir Müteselsil Sorumluluk: Birlikte Ödünç
Alanların Sorumluluğu 
142
D. Ödünç Alanın Sözleşme Dışı Sorumluluğu: Motorlu Araç İşleten
veya Hayvan Bulunduran Olarak Üçüncü Kişilere Karşı
Sorumluluğu 
145
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİ
§ 6. SONA ERME SEBEPLERİ 
149
I. GENEL OLARAK 
149
II. SONA ERME SEBEPLERİ 
151
A. Kanunda Yer Alan Sona Erme Sebepleri 
151
1. Sürenin Sona Ermesi 
151
2. Kullanım Amacıyla İlgili Sona Erme Sebepleri 
152
a. Kullanım Amacının Gerçekleşmesi 
152
b. Kullanım Amacının Gerçekleşmesi İçin Gerekli Sürenin
Aşılması 
155
3. Sözleşmeye Aykırılık Nedeniyle Sona Erme 
156
4. Ödünç Verenin İvedi Gereksinimi Nedeniyle Sona Erme 
158
a. Genel Olarak 
158
b. Koşulları 
159
aa. Gereksinimin Sözleşmenin Kurulmasından Sonra
Ortaya Çıkması ve Önceden Öngörülememiş Olması 
159
bb. Önceden Öngörülemeyen İvedi Bir Gereksinim
Olması 
160
cc. Ödünç Verenin Kendisinin veya Yakınının Gereksinimi
Olması 
162
c. Feshin Sonuçları 
163
5. Süre ve Kullanım Amacının Belirlenmemiş Olması Halinde
Fesih Yoluyla Sona Erme 
163
6. Ödünç Alanın Ölümü 
167
B. Haklı Sebeple Fesih 
169
C. Diğer Sona Erme Sebepleri 
170
1. Sözleşmenin Ödünç Alan Tarafından Sona Erdirilmesi 
170
2. Bozucu Şartın Gerçekleşmesi 
172
3. Ödünç Verenin ve Alanın İflasının Sona Ermeye Etkisi 
172
4. Ödünç Konusu Şeyin Mülkiyetinin El Değiştirmesi 
173
5. Bağışlama ve Kira Sözleşmesi Hükümlerine Kıyasen Sona
Ermesi 
176
a. Genel Olarak 
176
b. Bağışlama Sözleşmesi Hükümlerine Kıyasen Sona Erme 
176
c. Kira Sözleşmesi Hükümlerine Kıyasen Sona Erme 
177
D. Özel Bir Sona Erme Meselesi: Ödünç Konusu Şeyin “Aile Konutu”
Olması Halinde Sona Erme 
179
1. Genel Olarak 
179
2. Konutun Ana Baba veya Üçüncü Kişiler Tarafından Eşlere
Karşılıksız Olarak Bırakılmasının Hukuki Niteliği ve Sonuçları 
179
3. Ödünç Alanların Boşanması Halinde Sona Erme 
183
a. Genel Olarak 
183
b. Aile Konutu ile Ödünç Sözleşmesinden Doğan Şahsi Hak
ve Mülkiyetten Doğan Ayni Hak Arasındaki İlişki 
184
c. Yargıtay Uygulaması 
185
d. Değerlendirmemiz 
185
4. Fesih Bildiriminin Muhatabı ve Müteselsil Sorumluluk Sorunu 
188
5. Sağ Kalan Eşin Aile Konutunu Kullanması Halinde Sona Erme 
191
III. FESİH YOLUYLA SONA ERMEDE FESİH BİLDİRİMİ 
193
§ 7. SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİNİN HÜKÜM VE SONUÇLARI 
195
I. ÖDÜNÇ ALANIN ÖDÜNÇ KONUSU ŞEYİ GERİ VERME BORCU 
195
A. Genel Olarak 
195
B. Geri Verme Borcunun Kapsamı 
196
1. Kural: Aynen Geri Verme 
196
2. İstisna: Olağan Kullanımdan Kaynaklı Eskime ve Bozulmalar 
198
3. Ödünç Konusu Şeyden Elde Edilen Ürünlerin Geri Verilip
Verilmeyeceği Sorunu 
200
4. Sözleşmeye Aykırı Olarak Elde Edilen Gelirlerin Geri Verilmesi
Sorunu 
203
C. Geri Verme Borcunun Hiç veya Gereği Gibi İfa Edilmemesinin
Sonuçları 
204
D. Geri Verme Borcunun Muhatabı ve Geri Vermekle Yükümlü Kişi 
206
E. Geri Verme Zamanı ve İfa Yeri 
207
1. Geri Verme Zamanı 
207
2. İfa Yeri 
209
II. SONA ERMEYE BAĞLI OLARAK ÖDÜNÇ VERENİN –GERİ İSTEME
DIŞINDAKİ– DİĞER HAKLARI İLE ÖDÜNÇ ALANIN HAKLARI 
210
A. Ödünç Verenin Hakları 
210
1. Kötüleşme ve Değer Azalması Nedeniyle Tazminat Talep Etme
Hakkı 
210
2. Kiraya Verenin Hapis Hakkına İlişkin Hükmün (TBK m. 336)
Kıyasen Uygulanıp Uygulanmayacağı Sorunu 
210
B. Ödünç Alanın Hakları 
212
1. Yaptığı Olağanüstü Giderler Nedeniyle Tazminat Talep Etme
Hakkı 
212
2. Söküp Alma Hakkı 
215
3. Alıkoyma Hakkı 
218
III. ZAMANAŞIMI 
220
A. Geri Verme Borcuna İlişkin Zamanaşımı 
220
B. Geri Verme Borcu Dışındaki Diğer Taleplere İlişkin Zamanaşımı 
221
1. Kısa Zamanaşımı Süresi 
221
2. Zamanaşımının Başlangıç Anı 
224
SONUÇ 
225
KAYNAKÇA 
231