Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel Kişiler) Prof. Dr. M. Kemal Oğuzman, Prof. Dr. Özer Seliçi, Prof. Dr. Saibe Oktay Özdemir  - Kitap
23. Baskı, 
Aralık 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
17x25
Sayfa:
494
Barkod:
9786256134539
Kapak Türü:
Ciltli
Yayınevi:
Fiyatı:
675,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Bu basıyı mevzuat değişikliği yönünden güncelleyerek yapıyoruz. Kitaba çok sayıda olan Anayasa Mahkemesi kararları ve güncel Yargıtay kararları işlenmiştir. Her basıda olduğu gibi belli ölçüde öğretideki gelişmelere de yer verilmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Gerçek Kişiler
.
Tüzel Kişiler
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER 
GİRİŞ 
Sayfa 
1. Kişiler Hukukunun Anlamı ve Yeri 1 
2. Kişi ve Kişilik Kavramı 1 
a) Kişi 1 
b) Kişilik 3 
3. Kişiler Hukukuna İlişkin Mevzuat. 3 
4. Kişiler Hukukuna İlişkin Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları 5 
5. Kişiler Hukukuna Hâkim Olan Genel İlkeler. 6 
a) Eşitlik ilkesi 6 
b) Özgürlük ilkesi. 7 
c) Kişiye saygı ve kişiliğin korunması ilkesi 7 
BÖLÜM I 
GERÇEK KİŞİLER 
§ 1. KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI VE SONA ERMESİ 
I. KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI.11 
1. Kişiliğin kazanılma anı11 
a) Tam olarak doğmak: .11 
b) Sağ olarak doğmak: 12 
2. Ceninin Durumu 14 
a) Döllenme anne karnında ise. 14 
b) Döllenme anne rahmi dışında ise. 18 
3. Henüz Ana Rahmine Düşmemiş Olanların Hukuki Durumu 21 
II. KİŞİLİĞİN SONA ERMESİ 22 
1. Ölüm 22 
a) Biyolojik ölüm. 22 
b) Beyinsel ölüm 23 
c) İsteğe bağlı olarak ölümün sağlanması mümkün müdür? . 25 
2. Ölüme Bağlanan Hukuki Sonuçlar. 27 
3. Cesedin Durumu. 29 
4. Ölüm Karinesi. 31 
a) Uygulanma esasları 32 
b) Ölüm karinesinin sonuçları 33 
5. Gaiplik Kararı. 34 
a) Genel olarak. 34 
aa) Gaiplik kararı isteyebilmek için gerekli şartlar. 34 
aaa) Ortadan kaybolma 34 
bbb) Kaybolan kimsenin ölümü kuvvetli şekilde olası görünmelidir. 35 
ccc) Belirli süreler geçmiş olmalıdır 36 
bb) Gaiplik kararı istemeye yetkili olanlar 37 
cc) Gaiplik kararı vermeye görevli ve yetkili mahkeme. 37 
dd) Mahkemece uygulanacak usul 38 
ee) Gaiplik kararı ve sonuçları 39 
aaa) Miras Hukukuna ilişkin sonuçlar. 40 
bbb) Aile Hukukuna ilişkin sonuçlar 42 
ff) Gaiplik kararının hükümsüzleşmesi 43 
b) Özel olarak. 43 
III. SAĞLIĞIN VE ÖLÜMÜN İSPATI. 44 
1. Genel Kural. 44 
2. İspat Kuralları. 44 
a) Doğum ve ölümün ispatı 44 
b) Kayıt bulunmadığı durumda ispat 45 
c) Birlikte ölüm karinesi. 45 
§ 2. HAK EHLİYETİ 
I. ANLAMI 47 
II. HAK EHLİYETİNİN TEMEL İLKELERİ 47 
III. HAK EHLİYETİNİN SINIRLANDIĞI HALLER 49 
1. Yaş. 49 
2. Cinsiyet. 50 
3. Evlilik 51 
4. Yabancılık . 53 
5. Ayırt Etme Gücüne (Temyiz Kudretine) Sahip Bulunmayanların Durumu 54 
6. Akıl Hastalığı 55 
7. Haysiyetsiz Hayat ve Mahkûmiyet. 55 
8. Yabancı Hukukun Uygulanması 55 
§ 3. FİİL EHLİYETİ 
I. KAVRAM. 56 
II. FİİL EHLİYETİNİN ÇEŞİTLİ GÖRÜNÜMLERİ 57 
1. Hukuka Uygun Fiillerde Fiil Ehliyeti. 58 
a) Hukuki işlemlerde 58 
b) Hukuki işlem benzerlerinde ve yöneltilmesi gerekli irade beyanlarına muhatap olma. 58 
c) Maddi fiiller 59 
d) Usuli işlem ehliyeti 60 
2. Hukuka Aykırı Fiiller Açısından Fiil Ehliyeti. 60 
III. TAM FİİL EHLİYETİ İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR 60 
1. Ayırt Etme Gücü (Temyiz Kudreti). 61 
a) Kavram. 61 
b) Akla uygun biçimde davranabilme yeteneği 62 
c) Akla uygun biçimde davranmayı engelleyen sebepler 64 
aa) Yaş küçüklüğü. 65 
bb) Akıl hastalığı. 65 
cc) Akıl zayıflığı 66 
dd) Sarhoşluk. 67 
ee) Benzer sebepler. 67 
d) Ayırt etme gücünün göreceliliği. 68 
e) İspat yükü. 71 
2. Ergin Olmak 74 
a) Normal erginlik 75 
b) Evlenme sonucu ergin olma. 75 
c) Mahkeme kararı ile ergin kılınma (yargısal–kazaî rüşt). 77 
aa) Aranan şartlar 78 
aaa) On beş yaşın tamamlanmış olması. 78 
bbb) Küçüğün isteğinin bulunması. 78 
ccc) Küçük velâyet altında ise, velisinin rızasının alınmış olması 79 
ddd) Çocuk vesayet altında ise vesayet ve denetim makamının izninin alınmış olması. 80 
eee) Erginlik kararının küçüğün menfaatine uygun olması. 80 
bb) Karar ve etkisi. 80 
3. Kısıtlı Olmamak 81 
a) Kısıtlama sebepleri. 82 
aa) Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı 83 
bb) Savurganlık, alkol veya uyuşturucu bağımlılığı, kötü yaşama tarzı, kötü yönetim 84 
cc) Bir yıl veya daha uzun süreli hapis cezasına mahkûmiyet 85 
dd) İlgilinin talebi 85 
b) Kısıtlamanın etkisi. 86 
c) Danışman atanması 86 
IV. TAM EHLİYET ŞARTLARINDAKİ EKSİKLİKLERİN ETKİSİ 87 
1. Ayırt Etme Gücünün Bulunmaması 87 
2. Ergin Olmamak. 88 
3. Kısıtlı Olmak 88 
4. Kendisine Danışman Atananlar. 89 
V. EHLİYET AÇISINDAN KİŞİLERİN SINIFLANDIRILMASI 90 
1. Tam Ehliyetliler. 90 
2. Tam Ehliyetsizler 90 
a) Genel olarak. 90 
b) İşlem ehliyeti açısından tam ehliyetsizlerin durumu 91 
aa) Tam ehliyetsizin işlemlerinin hükümsüzlüğü kuralı. 91 
bb) Kesin hükümsüzlük kuralının istisnaları. 95 
aaa) İradeden bağımsız doğan hukuki sonuçlar. 95 
bbb) Ayırt etme gücünden yoksun olan kimsenin yaptığı evlilik. 96 
ccc) Ayırt etme gücüne sahip olmayan kimsenin ölüme bağlı tasarrufları 96 
ddd) Hükümsüzlüğün örtülü boşluk oluşturması veya hükümsüzlüğü ileri sürmenin hakkın kötüye kullanılması teşkil etmesi 96 
eee) Geçersiz hizmet sözleşmesinin tarafı olması 97 
cc) Tam ehliyetsizin temsil edilmesi. 98 
aaa) Genel olarak. 98 
bbb) Kişiye sıkı sıkıya bağlı haklar 98 
dd) Sorumluluk ehliyeti açısından tam ehliyetsizlerin hukuki durumu. 101 
aaa) Genel olarak. 101 
bbb) Hakkaniyet sorumluluğu 101 
ccc) Geçici olarak ayırt etme gücünü kaybedenlerin durumu 102 
ddd) Borca aykırı davranışlar. 103 
3. Sınırlı Ehliyetsizler. 104 
a) Genel olarak. 104 
b) Hukuki işlem ehliyeti açısından sınırlı ehliyetsizlerin durumu. 105 
aa) Yasal temsilcinin rızasına bağlı işlemler. 105 
aaa) Genel olarak. 105 
bbb) Rızanın kim tarafından verileceği 108 
ccc) Rızanın verilme zamanı, şekli ve kapsamı. 109 
ddd) Rızanın hükmü112 
eee) Sınırlı ehliyetsizin kendisini tam ehliyetli gibi göstermesi.113 
bb) Sınırlı ehliyetsizlerin, yasal temsilcinin rızasına bağlı olmadan yapabileceği işlemler114 
aaa) Şahsen kullanılacak haklar114 
bbb) Karşılıksız kazanmalar117 
ccc) Sınırlı ehliyetsizin temsilci olabilmesi118 
ddd) Ehliyetin genişlediği durumlar119 
cc) Sınırlı ehliyetsizlerin hiç yapamayacakları işlemler. 120 
dd) Sınırlı ehliyetsizlerin temsil edilmesi 120 
b) Sınırlı ehliyetsizlerin hukuka aykırı fiillerinden sorumluluğu. 121 
4. Sınırlı Ehliyetliler 121 
§ 4. KİŞİSEL DURUM 
I. GENEL BAKIŞ 124 
II. KİŞİNİN ADI. 125 
1. Genel Bilgiler 125 
2. Adın Çeşitleri 126 
a) Soyadı. 126 
b) Öz ad 127 
c) Müstear ad (takma ad, mahlâs, pseudonyme) 127 
d) Lakap 128 
e) Ticaret unvanı. 128 
f) Diğer meslek, soyluluk işareti vb. unvanlar. 128 
g) İnternet ortamında kullanılan adlar 129 
3. Adın Kazanılması 129 
a) Soyadının kazanılması. 129 
aa) Soybağı yoluyla. 130 
aaa) Evlilik içi doğan çocuk. 130 
bbb) Evlilik dışı doğan çocuk. 130 
ccc) Boşanan anne küçük çocuğunun soyadını değiştirebilir mi? . 132 
bb) Evlenme yoluyla 134 
aaa) MK m. 187 ve yargı kararları. 134 
bbb) Boşanan eşin soyadı. 137 
cc) Evlat edinilme yoluyla 138 
dd) İdari karar ile. 138 
ee) Soyadı seçme yoluyla 139 
b) Öz adın kazanılması. 139 
aa) Evlilik içi çocuk 139 
bb) Evlilik dışı doğan çocuk 140 
cc) Ana–babası bilinmeyen çocuklar. 140 
c) Müstear adın kazanılması. 140 
d) Lakabın kazanılması 141 
4. Adın Değiştirilmesi. 141 
a) Adın değişmezliği kuralı 141 
b) Ad değişikliğini haklı kılan sebepler. 142 
aa) Ad ve soyadının değiştirilmesi 142 
bb) Küçük çocuğun soyadının değiştirilmesi 145 
cc) Anne baba adının değiştirilmesi 146 
c) Usul 147 
d) Adın değiştirilmesine itiraz 150 
e) Adın değiştirilmesinin sonuçları 150 
a) Adın kullanılmasının çekişmeye yol açması halinde koruma 151 
b) Adın haksız kullanılması halinde koruma 151 
c) Kişiliği koruyan davalardan yararlanma 152 
III. HISIMLIK 152 
1. Kavram . 152 
2. Kan Hısımlığı . 153 
a) Anlamı 153 
aa) Üstsoy–altsoy hısımlığı 153 
bb) Yansoy hısımlığı 154 
b) Hısımlık derecesi 154 
c) Kan hısımlığına bağlanan hukuki sonuçlar 154 
aa) Evlenme yasağı. 155 
bb) Dernekte oy kullanma yasağı 155 
cc) Vasi olmada. 155 
dd) Mirasçılık 155 
ee) Nafaka ödeme yükümlülüğü. 155 
ff) Tanıklıktan kaçınma 156 
gg) Hâkimin davaya bakma yasağı ve davaya bakmaktan kaçınabilmesi. 156 
3. Kayın Hısımlığı. 156 
a) Anlamı 156 
b) Kayın hısımlığının derecesi. 157 
c) Kayın hısımlığının hukuki sonuçları 157 
4. Evlat Edinmeden Doğan Hısımlık 157 
IV. YERLEŞİM YERİ 158 
1. Kavram ve Önemi 158 
2. Yerleşim Yerinin Gerekliliği İlkesi ve Yerleşim Yerinin Çeşitleri 159 
a) İsteğe bağlı yerleşim yeri. 160 
aa) Oturulan yer. 160 
bb) Oturulan yerde sürekli kalma–yerleşme–niyeti 161 
b) İtibari yerleşim yeri 165 
c) Yasal yerleşim yeri. 165 
aa) Velayet altındaki çocuklar. 166 
bb) Vesayet altındaki kimseler. 167 
3. Yerleşim Yeri Adresi. 168 
4. Yerleşim Yerinin Tekliği İlkesi . 169 
V. KİŞİSEL DURUM SİCİLLERİ 170 
1. Anlamı ve Düzenleniş Tarzı 170 
2. Nüfus Hizmetleri Teşkilatı 171 
3. Nüfus Kütükleri ve Tutulması. 171 
a) Aile kütüğü. 172 
b) Özel kütükler 173 
aa) Doğum kütüğü. 173 
bb) Ölüm kütüğü 173 
cc) Evlenme kütüğü. 174 
dd) Boşanma kütüğü 174 
ee) Kayıt düzeltmeleri kütüğü. 174 
ff) Diğer kişisel durum değişiklikleri kütüğü. 174 
gg) Yabancılar kütüğü 175 
4. Sicili Tamamlayıcı Kayıtlar ile Kişisel Durum Değişikliklerinin Kütüğe İşlenmesi. 175 
5. Kütükteki Yanlışın Düzeltilmesi. 175 
6. Nüfus Kütüklerine İlişkin İlkeler . 179 
a) Sicil kayıtlarının bütünlüğü ilkesi 179 
b) Kamuya kapalılık (gizlilik) ilkesi 180 
c) Nüfus kayıtlarının ispat gücü. 181 
7. Kişisel Durum Kütüklerini Tutan Memurların Sorumluluğu 181 
§ 5. KİŞİLİĞİN KORUNMASI 
I. GENEL OLARAK KİŞİLİK VE KİŞİLİĞİN KORUNMASI. 183 
II. KİŞİLİK HAKLARININ NİTELİKLERİ 186 
III. KİŞİLİK HAKKININ KAPSAMI 188 
1. Genel Olarak. 188 
2. Kişilik Hakkının Konusu Olan Değerler. 190 
a) Ad. 190 
b) Hayat, sağlık ve vücut tamlığı 191 
aa) Tıbbi müdahaleler. 195 
bb) Organ ve doku nakli 197 
cc) Cinsel faaliyete ilişkin müdahaleler 200 
aaa) Üreme faaliyetleri. 200 
bbb) Cinsiyet değişikliği. 202 
c) Faaliyet ve yaşamını düzenleme özgürlüğü. 205 
d) Haysiyet ve onur 207 
e) Resim ve ses. 215 
f) Kişinin sırları 219 
g) Özel hayat 220 
IV. KİŞİLİĞİN KORUNMASI YOLLARI 227 
1. Kişiliğin Hukuki İşlemle Saldırıya Karşı Korunması. 228 
a) MK m. 23’ün kapsamı. 228 
b) MK m. 23 hükmünün uygulanma alanı. 232 
aa) MK m. 23/f. 1 ve 23/f. 3 232 
bb) MK m. 23/f. 2 233 
aaa) Genel olarak. 233 
bbb) Ekonomik özgürlüğe ilişkin kişilik hakkının MK m 23/f. 2 ile korunması. 235 
c) MK m. 23/f. 1 ve f. 2’ye aykırılığın yaptırımı. 239 
2. Kişiliğin Haksız Fiil Teşkil Eden Saldırılara Karşı Korunması 242 
a) İlke . 242 
b) Hukuka aykırılık 243 
c) Hukuka aykırılığı kaldıran sebepler. 244 
aa) Kişilik hakkı zedelenen kimsenin rızası (mağdurun rızası) 244 
aaa) Genel olarak. 244 
bbb) Tıbbi müdahalelerde rıza (onay) 246 
ccc) Diğer haller. 250 
bb) Üstün nitelikte özel yarar 251 
aaa) Mağdura ait üstün özel yarar 251 
bbb) Üçüncü kişiye ait üstün özel yarar. 254 
ccc) Faile ilişkin üstün özel yarar 254 
cc) Üstün nitelikte kamu yararı. 255 
dd) Kanunun verdiği yetki. 274 
aaa) Genel olarak. 274 
bbb) Dilekçe hakkının ya da hak arama yetkisinin kullanılması 274 
ccc) TBMM üyelerinin dokunulmazlıkları 275 
ddd) Meşru müdafaa. 276 
d) Kişilik haklarına saldırılan kişiye tanınan dava hakları. 276 
aa) Genel olarak 276 
bb) Davacı ve davalı sıfatı. 278 
cc) Davalar 281 
aaa) Saldırıya son verilmesi davası 281 
bbb) Saldırı tehlikesinin önlenmesi davası. 283 
ccc) Saldırının hukuka aykırılığının tespiti davası. 285 
ddd) Maddi tazminat davası 289 
eee) Manevi tazminat davası 290 
fff) Saldırıdan elde edilen kazancın verilmesi davası. 297 
dd) Kişilik hakkına hukuka aykırı saldırı sebebiyle açılacak dâvalarda yetkili mahkeme 298 
BÖLÜM II 
TÜZEL KİŞİLER 
§ 1. GİRİŞ 
I. TÜZEL KİŞİ KAVRAMI. 303 
II. TÜZEL KİŞİLİK KAZANILMASININ KOŞULLARI. 304 
1. Örgütlenme Unsuru. 304 
2. Sürekli Amaç Unsuru . 305 
3. Bağımsızlığa Hukuken İmkân Verilmesi 305 
III. TÜZEL KİŞİLİĞİN NİTELİĞİ 306 
1. Farazi Kişilik Teorisi. 307 
2. Gerçek Kişilik Teorisi. 307 
3. Amaç (Gaye) Kişiliği Teorisi ve Soyutlama Teorisi. 308 
IV. TÜZEL KİŞİLERİN ÇEŞİTLERİ 309 
1. Kamu Hukuku Tüzel Kişileri 310 
2. Özel Hukuk Tüzel Kişileri 311 
a) Kazanç paylaşmak amacı güden tüzel kişiler.311 
b) Kazanç paylaşmak amacı gütmeyen tüzel kişiler.311 
3. Kamu İktisadi Teşebbüsleri 312 
V. TÜRK HUKUKUNDA TÜZEL KİŞİLERİN DÜZENLENİŞ TARZI 313 
VI. TÜZEL KİŞİLERDE “ARADAN SIZMA” VEYA “PERDENİN KALDIRILMASI” TEORİSİ. 315 
§ 2. TÜZEL KİŞİLERE İLİŞKİN GENEL KURALLAR 
I. TÜZEL KİŞİNİN KURULUŞU. 318 
1. Çeşitli Kuruluş Sistemleri. 318 
a) Serbest kuruluş sistemi. 318 
b) İzin sistemi. 318 
c) Tescil sistemi 319 
2. Türkiye’de Yürürlükte Olan Sistem 319 
II. TÜZEL KİŞİLERİN HAK EHLİYETİ 322 
1. Sadece Gerçek Kişilere Özgü Olan Haklar. 323 
2. Sadece Tüzel Kişilere Özgü Olan Haklar. 323 
3. Hem Gerçek Kişilerin Hem Tüzel Kişilerin Yararlanacağı Haklar. 324 
a) Malvarlığı haklarında. 325 
aa) İntifa hakkı 325 
bb) Oturma hakkı. 326 
cc) Mirasçı olma ve miras bırakma. 326 
dd) Alacak ve borç sahibi olma. 326 
b) Zilyetlik 326 
c) Kişisel haller bakımından. 327 
aa) Ad 327 
bb) Yerleşim yeri (ikametgâh). 327 
cc) Uyrukluk 328 
dd) Kişiliğin korunması. 329 
III. TÜZEL KİŞİLERİN FİİL EHLİYETİ 331 
1. Genel Bakış 331 
2. Tüzel Kişilerde Fiil Ehliyetinin Başlangıcı ve Fiil Ehliyetsizliği. 332 
3. Tüzel Kişilerin Organları 333 
a) Organ kavramı 333 
b) Organ, temsilci ve yardımcı kişi 335 
c) Organ çeşitleri 337 
aa) Karar organı – Yürütme organı 337 
bb) Zorunlu organ – İhtiyarî organ. 337 
cc) İç organ – Dış organ. 338 
dd) Fert organ – Kurul organ 338 
ee) Resmi organ –Fiili organ– Görünüşte (fonksiyonel) organ 338 
4. Organın Fiilinin Tüzel Kişiye İzafesi 339 
a) Hukuki işlemler açısından 339 
b) Hukuka aykırı fiiller açısından. 341 
aa) Organın borca aykırı davranışı 341 
bb) Organın haksız fiili 342 
IV. TÜZEL KİŞİLERİN SONA ERMESİ. 345 
1. Tasfiye. 346 
2. Tahsis (Özgüleme) 348 
§ 3. DERNEKLER 
I. GİRİŞ 351 
II. DERNEK KAVRAMI VE ÇEŞİTLERİ. 354 
1. Kavram 354 
2. Çeşitleri. 354 
a) Ticari işletme işleten ve işletmeyen dernekler. 355 
b) Alelade dernekler – Kamuya yararlı dernekler. 356 
c) Dernekler–Üst kuruluş (Dernek birlikleri: federasyonlar, konfederasyonlar) 358 
III. DERNEKLERDE ÜYE UNSURU 359 
1. Dernek Üyeliği 359 
2. Üyelik Şartları. 361 
a) Normal üyelik için aranan şartlar. 361 
aa) Kamu hizmeti görevlilerinin derneklere üye olmaları 362 
bb) Çocuk derneklerine üyelik 362 
cc) Yabancıların derneklere üye olmaları 363 
dd) Tüzükte belirlenmiş olan şartlar 363 
b) Kurucu üyelik için aranan şartlar. 363 
aa) Fiil ehliyetine sahip olmak 364 
bb) Dernekler Kanunu m. 3/2’de sayılanlardan olmamak. 364 
cc) Çocuk derneklerinde. 364 
3. Üyelik Sıfatının Kazanılması 364 
4. Üyeliğe Bağlı Hak ve Yükümlülükler. 367 
a) Üyelik hakları. 367 
aa) Katılma hakları 368 
aaa) Oy hakkı. 368 
bbb) Genel kurulu toplantıya davet ettirme hakkı 369 
ccc) Genel kurul toplantısında gündeme ek madde koydurma hakkı 370 
bb) Yararlanma hakları 370 
cc) Koruma hakları 371 
aaa) Derneğin amacını koruma hakkı 371 
bbb) Şikâyet hakkı 372 
ccc) İstifa (dernekten çekilme) hakkı. 372 
ddd) İtiraz hakkı 372 
b) Üyelik yükümlülükleri. 377 
aa) Sadakat yükümlülüğü 377 
bb) Ödenti (aidat) ödeme borcu. 378 
cc) Derneğin amacına uygun davranmak 380 
5. Üyelik Sıfatının Sona Ermesi 380 
a) Üyelik sıfatının kendiliğinden sona ermesi 380 
b) Üyenin dernekten çekilmesi (istifa). 381 
c) Üyenin dernekten çıkarılması (ihraç). 382 
aa) Çıkarma sebepleri 383 
aaa) Çıkarma tüzükte düzenlenmişse. 383 
bbb) Çıkarma hakkında tüzükte hiçbir hüküm öngörülmemişse 384 
bb) Dernekten çıkarılan üyenin itiraz hakkı 384 
aaa) Çıkarma sebepleri tüzükte düzenlenmemişse. 384 
bbb) Çıkarma sebepleri veya çıkarma tüzükte düzenlenmişse. 385 
d) Üyelik sıfatının sona ermesinin sonuçları 386 
IV. DERNEKTE AMAÇ (GAYE) UNSURU 387 
1. Kavram 387 
2. Amacın, Kanuna ve Ahlâka Aykırı Olmaması 388 
a) Genel olarak. 388 
b) Çocuk dernekleri için sınırlandırılmış amaçlar 389 
c) Amacın imkânsız olmaması. 389 
V. DERNEĞİN TÜZEL KİŞİLİĞİ 390 
1. Derneğin Kuruluşu 390 
a) Tüzüğün hazırlanması 390 
aa) Tüzük kavramı. 391 
bb) Tüzüğün içeriği. 391 
b) Tüzüğün idareye verilmesi. 392 
c) Kurulmaları ve faaliyetleri izne bağlı dernekler 394 
d) Kuruluşa etkili olmayan düzen hükümleri. 394 
aa) Kuruluş bildirisi ve tüzüğün incelenmesi 394 
bb) İlk genel kurul toplantısı. 395 
cc) Dernek kütüğüne kayıt 395 
2. Derneğin Organları 395 
a) Genel kurul. 396 
aa) Genel kurulun toplanması. 397 
aaa) Olağan toplantı. 397 
bbb) Olağanüstü toplantı. 397 
bb) Çağrı usulü 399 
cc) Toplantı yeter sayısı 399 
dd) Toplantı yeri 400 
ee) Toplantının yapılış usulü. 400 
ff) Gündem ve genel kurulun yetkileri. 401 
gg) Genel kurulda karar alınması 402 
b) Yönetim kurulu 402 
aa) Yönetim kurulunun oluşumu ve görevinin sona ermesi 402 
bb) Yönetim kurulunun görev ve yetkileri 404 
c) Denetim kurulu 405 
3. Derneğin Faaliyeti. 406 
a) Faaliyeti kısıtlayıcı ve yasaklayıcı hükümler. 406 
b) Kolluk kuvvetlerinin dernek faaliyetlerine müdahale yetkisi 409 
4. Derneğin Devlet Tarafından Denetlenmesi. 410 
5. Derneğin Sona Ermesi.411 
a) Sona erme şekli.411 
aa) Derneğin kendi kendini feshetmesi411 
bb) Derneğin kendiliğinden sona ermesi (infisah, kendiliğinden dağılmış sayılma) 412 
aaa) Derneğin aciz haline düşmesi. 412 
bbb) Yönetim kurulunun tüzüğe göre kurulmasına imkân kalmaması. 413 
ccc) Genel kurulun toplanması için gerekli yeter sayının bulunmaması yüzünden olağan genel kurul toplantısının üst üste iki defa yapılamaması. 413 
ddd) Derneğin amacının gerçekleşmesi veya gerçekleşmesinin imkansızlaşması veya şartların kaybolması. 414 
eee) İlk genel kurul toplantısının yapılmaması ve zorunlu organların kurulmaması. 414 
fff) Sürenin dolması 414 
cc) Derneğin mahkeme kararı ile feshedilmesi. 415 
aaa) Derneğin amacının kanuna yahut ahlâka aykırı hale gelmesi (MK m. 89). 415 
bbb) Kuruluştaki kanuna aykırılık ve eksikliklerin giderilmemesi 415 
ccc) Suç sebebiyle derneğin kapatılması. 417 
b) Sona ermenin sonuçları 418 
§ 4. VAKIF 
I. GİRİŞ 420 
II. VAKIF KAVRAMI. 423 
III. VAKFIN ÇEŞİTLERİ. 424 
1. Yeni Vakıflar 424 
2. Kamuya Yararlı Vakıflar 425 
3. Çalıştırılanlara ve İşçilere Yardım Vakıfları 428 
a) İki taraflı (katılmalı), çalıştırılanlara ve işçilere yardım vakıfları 430 
b) Tek taraflı, çalıştırılanlara ve işçilere yardım vakıfları. 431 
c) Ortak esaslar. 431 
4. Aile Vakıfları 431 
5. Mazbut Vakıflar 432 
6. Mülhak Vakıflar 433 
7. Cemaat Vakıfları . 434 
8. Esnaf Vakıfları. 436 
IV. VAKIFTA MAL UNSURU 436 
1. Tahsis Edilecek Malvarlığı Değerleri . 436 
2. Vakfedilen Malın Değiştirilmesi 439 
V. MALIN USULÜNE GÖRE BELİRLİ VE SÜREKLİ BİR AMACA TAHSİSİ (VAKIF KURMA İŞLEMİ) 440 
1. Amaç (Gaye) 441 
a) Amaç kanuna, ahlâka ve milli menfaatlere aykırı olmamalıdır. 444 
b) Amaç imkânsız olmamalıdır 444 
c) Amaç belirli olmalıdır 447 
d) Amaç devamlı olmalıdır. 448 
2. Malvarlığının Tahsisi . 449 
3. Vakıf Kurma İşlemi. 449 
a) Vakıf kurma işleminin şekli. 449 
aa) Sağlıkta vakıf kurma. 450 
bb) Ölüme bağlı tasarrufla vakıf kurma. 450 
b) Vakıf kurma işleminde ehliyet. 450 
aa) Sağlıkta vakıf kurma. 451 
bb) Ölüme bağlı tasarrufla vakıf kurma. 451 
c) Vakıf kurma işleminin içeriği. 452 
d) Vakıf kurma işleminin geri alınması 454 
e) Mirasçıların ve alacaklıların itiraz hakkı. 455 
VI. VAKIFTA TÜZEL KİŞİLİK UNSURU. 456 
1. Tüzel Kişiliğin Kazanılması 456 
a) Tescil 456 
b) Mahkeme siciline tescilin hukuki sonuçları. 459 
aa) Tüzel kişiliğin kazanılması 459 
bb) Vakfın tahsis olunan malları ve hakları kazanması. 460 
2. Vakfın Yönetimi ve Örgütü. 462 
a) Genel olarak. 462 
b) Örgütün tamamlattırılması. 464 
c) Yönetimin değiştirilmesi 465 
d) Yönetim organlarının görevleri 466 
e) Vakıf yöneticilerinde aranan nitelikler ve yöneticilerin yönetimden uzaklaştırılmaları 469 
f) Görevden alınmanın sonuçları. 471 
3. Vakıf Senedinin Değiştirilmesi. 472 
4. Vakıfların Uluslararası Faaliyetleri ve Şube, Temsilcilik ve İrtibat Bürosu Açmaları. 475 
5. Yurt Dışındaki Vakıfların Türkiye’deki Faaliyetleri 475 
6. Vakfın Denetimi 476 
a) Genel olarak. 476 
b) İktisadi işletme ve iştiraklerin denetimi. 479 
7. Vakfın Sona Ermesi. 480 
a) Vakfın kendiliğinden sona ermesi (vakfın dağılması) 480 
bb) Kanun gereğince sona erme 481 
b) Vakfın mahkeme kararı gereği sona ermesi (vakfın dağıtılması) 484 
aa) Amacın kanuna aykırı olması. 484 
c) Alacaklıların veya saklı pay sahibi mirasçıların itirazı üzerine sona erme 485 
8. Vakfın Sona Ermesinin Sonuçları. 485 
a) Tasfiye 485 
b) Tahsis. 485 
c) Sona eren vakfın kaydının silinmesi ve ilân edilmesi 486 
Yararlanılan Eserler. 487