KİRA SÖZLEŞMESİNİN HAZIRLANMASI
I. KİRA SÖZLEŞMELERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
21
A. Kira Sözleşmesi Nedir?
21
B. Kira Sözleşmelerinin Türleri Nelerdir?
23
C. Kira Sözleşmelerinin Özellikleri Nelerdir?
25
D. Kira Sözleşmelerinde Bulunması Gereken Olmazsa Olmaz Unsurlar Nelerdir?
27
1. Kiralanan Bir Eşyanın Varlığı
28
a. Yap – Demirbaş Listesi Yap
29
b. Yap – Kiralananı Belirli veya Belirlenebilir Olan Bir Sözleşme Yap
30
c. Yapma – Tüketilebilen Bir Eşya İçin Kira Sözleşmesi Yapma
31
2. Kiralananın Kullanımının ve Ondan Yararlanılmasının Kiracıya Bırakılmış Olması
31
a. Yap – Kira bedeli Belirli veya Belirlenebilir Olan Bir Sözleşme Yap
33
b. Yapma – Kira bedelinin Düşük Gösterildiği İkinci Bir Sözleşme Yapma
34
4. Tarafların Karşılıklı Anlaşması
34
a. Yap – Yazılı Anlaşma Yap
35
E. Kira Sözleşmesinin Süresi Ne Kadar Olmalıdır?
37
1. Yapma – Çok Uzun Süreli Kira Sözleşmesi Yapma
42
F. Kira Sözleşmesinin Tarafları Kimlerdir?
43
a. Yap –Yasal Temsilciden Onay veya İzin Al
43
b. Yap – Eşin Rızasını Al
45
c. Yap – Devlet İhale Kanunu’na Tabi İşler İçin Maliye Bakanlığı’ndan İzin Al
45
d. Yap–Kiralanan Üzerinde Birden Fazla Kişinin Mülkiyet Hakkı Olması Durumuna Dikkat Et
45
e. Yapma – Kiraya Verenin Yetkili Olup Olmadığına Bakmadan Kira Sözleşmesi Yapma
48
a. Yap – Vasinin ve Vesayet Makamının İznini Al
50
b. Yap – Eşin Rızasını Al
50
c. Yap– Anonim Şirketlerde Kira Sözleşmesi İçin Genel Kuruldan Onay Al ve Ticaret Siciline Tescil Ettir
51
II. TARAFLARIN BORÇLARI İLE İLGİLİ SÖZLEŞMEYE HÜKÜM KOYARKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?
52
A. Kiraya Verenin Borçları
52
1. Kiraya Verenin Kiralananı Teslim Borcu
52
a. Yap – Kiralananı Sözleşmedeki Kullanım Amacına Elverişli Şekilde Bulundur
54
b. Yap –Teslim Tarihini Sözleşmeye Yaz
55
c. Yapma –Teslimin İmkansızlaşacağını Bile Bile Sözleşme Yapma
55
d. Yapma – Sözleşmeye Kiracı Aleyhine Hükümler Koyma
56
2. Vergi ve Benzeri Yükümlülüklere Katlanma Borcu
57
a. Yap– Vergi ve Benzeri Yükümlülüklerden Kimin Sorumlu Olacağını Belirle
57
3. Yan Giderlere Katlanma Borcu
60
a. Yap – Yan Giderlere Kimin Katlanacağını Belirle
60
b. Yapma – Yan Gider Sayılmayan Bir Gideri Sözleşmede Yan Gider Olarak Belirleme
63
c. Yap – Yan Gider Ödeme Zamanını Belirle
64
4. Kiraya Verenin Kiralananın Ayıplarından Dolayı Sorumluluğu
64
a. Yapma – Kiralananda Bulunmayan Nitelikleri Vadetme
69
b. Yapma – Kiralananın Ayıplı Olduğunu Bile Bile Sözleşme Yapma
70
c. Yap – Kiralananı İncele
72
d. Yap – Kiraya Verenin Sorumluluğu Sınırlandırılmak İsteniyorsa Bunun İçin Sözleşmeye Hüküm Koy
73
5. Kiraya Verenin Üçüncü Kişilerin Kiralananda İleri Sürdüğü Haklar Nedeniyle Sorumluluğu
74
a. Kiraya Verenin Zapttan Sorumluluğu
74
aa. Yap – Kiraya Verenin Sorumluluğu Sınırlandırılmak İsteniyorsa Sözleşmeye Hüküm Koy
76
bb. Yapma – Üçüncü Kişinin Üstün Hakkını Bile Bile Sözleşme Yapma
77
b. Üçüncü Kişinin Kira Sözleşmesi Kurulmasından Sonra Üstün Hak Sahibi Olması Halinde Kiraya Verenin Sorumluluğu
79
aa. Kiralananın El Değiştirmesi
79
aaa. Yapma – Kiracı Aleyhine Düzenleme Yapma
80
bbb. Yap – Kira bedelinin Peşin Olarak Ödeneceği Kararlaştırılmışsa Bunu Kira Sözleşmesine Yaz
80
ccc. Yapma – Kamulaştırılacağı Bilinen Bir Kiralananı Kiraya Verme
81
ddd. Yap – İpotekli Taşınmazı Kiralarken Dikkat Et
82
bb. Üçüncü Kişinin Kiralananda Sınırlı Aynı Hak Elde Etmesi
83
aaa. Yapma – Kiracı Aleyhine Düzenleme Yapma
84
bbb. Yap –İntifa Hakkı Sahibiyle Sözleşme Yaparken Sözleşme Süresine Dikkat Et
84
cc. Kiracılık Hakkının Tapu Siciline Şerhi
85
aaa. Yap – Kiracılık Hakkını Tapu Siciline Şerh Ettir
85
bbb. Yap – Şerh Anlaşmasını Yazılı Yap
87
ccc. Yap –Şerhi Talep Yetkisinin Kiracıda Olduğuna Dair Sözleşmeye Hüküm Koy
88
ddd. Yap – Rehin Hakkı Söz Konusuysa Rehin Hakkı Sahibinden Onay Al
89
eee. Yap – Daha Uzun Bir Koruma İçin Uzun Süreli Kira Sözleşmesi Yap
89
dd. Kira Sözleşmesinin Kurulmasından Sonra Ticari İşletmenin Devri
90
aaa. Yap – Devir Durumunda Kiracılık Hakkının Ne Olacağını Sözleşmede Kararlaştır
90
1. Kira Bedelini Ödeme Borcu
91
a. Yap – Kira Bedelini Ödeme Zamanını Sözleşmeye Yaz
92
b. Yap–Kira Bedelinin Yabancı Para Cinsinden Ödenebilmesi İçin Sözleşmeye Hüküm Koy
95
c. Yapma –Türkiye’de Yerleşik Kişiler Arasında Yapılan Taşınmaz Kiralarında Kira Bedelini Yabancı Para Cinsinden Belirleme
96
d. Yap – Kira Bedelinin Banka Hesabına Ödeneceğini Sözleşmeye Yaz
97
e. Yap – Sözleşmede Temerrüt Faiz Oranı Kararlaştır
99
g. Yap – Kira Bedeli Artış Oranını Sözleşmede Belirle
103
h. Yap– Bir Yıldan Uzun Süreli Kira Sözleşmelerinde Sözleşme Süresi İçerisinde Kira Bedelinde Artış Yapılması İçin Sözleşmeye Hüküm Koy
107
ı. Yap – Sözleşmede Yeni Kira Döneminde Artış Yapılacağını Kararlaştır
109
i. Yapma – Kira Bedeli Ödeme Borcu ile İlgili Fesih İçin Öngörülen Süreyi Kısaltma
110
j. Yapma – Sözleşmeye Uyarlama Yapılamayacağına Dair Hüküm Koyma
111
k. Yapma – Hapis Hakkı ile İlgili Kiracı Aleyhine Düzenleme Yapma
114
2. Temizlik ve Bakım Giderlerini Ödeme Borcu
117
a. Yap – Temizlik ve Bakım Giderlerinden Kimin Sorumlu Olduğunu Kararlaştır
118
3. Kiracının Sözleşmeye Uygun ve Özenle Kullanma Borcu
119
a. Yapma – Kiracı Aleyhine ve Kiraya Veren Lehine Sözleşmeye Hüküm Koyma
121
b. Yap – Kiralananın Kullanım Amacını Sözleşmeye Yaz
121
c. Yap– Kiralananın Kullanımını Sınırlandırmak İçin Sözleşmeye Hüküm Koy
122
d. Yap – Kiralananı Kullanma Yükümlülüğü İçin Sözleşmeye Hüküm Koy
124
e. Yap – Kiralananda Hayvan Beslenebilmesi İçin Sözleşmeye Hüküm Koy
126
4. Ayıpları Kiraya Verene Bildirme Borcu
127
a. Yapma – Sözleşmede Kiracı Aleyhine Düzenleme Yapma
128
5. Ayıpların Giderilmesine ve Kiralananın Gösterilmesine Katlanma Borcu
128
a. Ayıpların Giderilmesine Katlanma Borcu
129
aa. Yapma – Kiracı Aleyhine Sözleşmeye Hüküm Koyma
129
b. Kiralananın Gösterilmesine Katlanma Borcu
131
aa. Yapma – Kiracı Aleyhine Sözleşmeye Hüküm Koyma
132
6. Yan Giderleri Ödeme Borcu
132
a. Yap – Yan Giderleri Kimin Ödeyeceğini Sözleşmeye Yaz
133
b. Yap – Yan Giderlerin Ödeme Zamanını Belirle
134
III. KİRALANANDA YENİLİK VE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI İLE İLGİLİ SÖZLEŞMEYE HANGİ HÜKÜMLER KOYULABİLİR?
135
A. Kiraya Veren Tarafından Yenilik ve Değişiklik Yapılması
135
1. Yapma – Kiracı Aleyhine Düzenleme Yapma
136
B. Kiracı Tarafından Yenilik ve Değişiklik Yapılması
136
1. Yap –Rızaya Rağmen Kiralananın Eski Haliyle İade Edilmesi İçin Sözleşmeye Hüküm Koy
138
2. Yap – Değer Artışı ile İlgili Sözleşmeye Hüküm Koy
139
3. Yap – Değer Artışının Nasıl Hesaplanacağını Sözleşmede Belirt
140
4. Yap – Değer Artışı Karşılığının Ne Zaman İsteneceğini Sözleşmeye Yaz
141
IV. KİRALANANIN ALT KİRAYA VERİLMESİ İLE İLGİLİ NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?
141
A. Yap – Alt Kira ile İlgili Sözleşmeye Hüküm Koy
144
B. Yapma – Alt Kira Sözleşmesi Yaparken Kiralananın Kullanım Amacını Değiştirme
145
C. Yapma – Asıl Kira Sözleşmesinden Daha Uzun Süreli Alt Kira Sözleşmesi Yapma
146
D. Yap – Konut ve Çatılı İşyeri Kiralarında Alt Kira İçin Rıza Al
148
E. Yapma – Asıl Kira Sözleşmesinde Bulunmayan Yetkileri Alt Kira Sözleşmesine Yazma
149
F. Yap – Kiraya Vereni Zarara Uğratmayacak Kişi ile Alt Kira Sözleşmesi Yap
150
V. KİRA SÖZLEŞMESİNİN DEVRİ KONUSUNDA SÖZLEŞME YAPILIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
151
A. Yapma – Kiracı Aleyhine Düzenleme Yapma
153
B. Yap – Rızanın Verilmesi Gereken Süreyi Sözleşmeye Yaz
154
VI. TAKASTAN FERAGAT YASAĞI
154
A. Yapma – Takastan Feragat Edildiğine Dair Sözleşmeye Hüküm Koyma
154
VII. KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI BAKIMINDAN ÖZELLİK ARZ EDEN DURUMLAR
155
A. Konut ve Çatılı İşyeri Kavramı
155
B. Bağlantılı Sözleşme Yapma Yasağı
159
1. Yapma – Kira Sözleşmesinin Varlığını Başka Bir Sözleşmeye Bağlama
159
C. Depozito Verilmesi
162
1. Yap – Depozito Ödeneceğini Sözleşmeye Yaz
165
2. Yapma – Üç Aydan Fazla Depozito Bedeli Kararlaştırma
165
3. Yap – Depozitonun Ne Şekilde Ödeneceğini Sözleşmeye Yaz
166
4. Yapma– Depozitoyu Elden Verme
166
D. Kiracı Aleyhine Düzenleme Yasağı
167
1. Yapma – Kiracıya Kira Bedeli ve Yan Giderler Haricinde Ödeme Yükümlülüğü Getirme
168
2. Yapma – Kira Bedeli Konusunda Cezai Şart Kararlaştırma
168
3. Yapma – Sözleşmeye Muacceliyet Kaydı Koyma
169
A. Yap – Hayvanlardan Elde Edilecek Ürünlerin Kime Ait Olacağını Belirle
171
B. Yap – Hayvanın Uğradığı Zarardan Kimin Sorumlu Olacağını Belirle
172
C. Yap – Sözleşmenin Her Zaman Feshedilme Tehlikesine Karşı Sözleşmeye Hüküm Koy
173
KİRA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ
I. GENEL HÜKÜMLERE GÖRE KİRA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERME HALLERİ
175
1. Yap – Sözleşmenin Kendiliğinden Sona Ermemesi İçin Sözleşmeye Hüküm Koy
177
2. Yapma –Sözleşmenin Belirsiz Süreliye Dönüşmemesi İçin Zımni Anlaşma Yapma
178
1. Yap – Fesih Bildirimi Yap
181
2. Yap – Taşınmaz ve Taşınır Yapı Kiralarında Altı Aylık Fesih Dönemi ve Üç Aylık Fesih Bildirim Süresine Uyarak Fesih Yap
182
3. Yap – Taşınır Kiralarında Üç Gün Önceden Fesih Bildirimi Yap
183
4. Yapma – Fesih Bildirim Süresini Kısaltma
184
C. Sözleşmeye Uygun Kullanma ve Özenle Kullanma Borcuna Aykırılık Nedeniyle Sözleşmenin Feshi
184
1. Yap – Esaslı İhlalin Varlığı Halinde Sözleşmeyi Feshet
185
2. Yap – Konut ve Çatılı İşyeri Kiralarında Kiracıya Yazılı İhtar Gönder
186
3. Yap – Yazılı İhtarın İçeriğinde Bulunması Gereken Hususlara Dikkat Et
187
4. Yap – Yazılı İhtarı Makul Bir Sürede Gönder
188
5. Yap – Konut ve Çatılı İşyeri Kiralarında Kiracıya En Az Otuz Gün Süre Ver
188
6. Yap –Sözleşmenin Derhal Feshedilebileceği Durumlarda Süre Vermeden Sözleşmeyi Feshet
189
7. Yap – Yazılı Fesih Beyanı ile Sözleşmeyi Feshet
190
D. Kira Bedelini Ödeme Borcuna Aykırılık Nedeniyle Sözleşmenin Feshi
192
1. Yap – Kiralananı Teslim Et ve Muaccel Olan Borçlar İçin Fesih Yap
194
2. Yap –Kiracıya Yazılı İhtar Çek ve Süre Ver
195
3. Yapma – İhtarda Yasal Süreden Daha Az Bir Süre Verme
198
4. Yap – İhtarnameye Sözleşmenin Feshedileceğini ve Borcun Miktarını Açıkça Yaz
199
5. Yap – İhtarla Verilen Süre İçerisinde Eksiksiz Ödeme Yap
200
6. Yap – Süre Dolduktan Sonra Yazılı Fesih Bildirimi Yap
202
7. Yap – Fesih Bildirimini Makul Sürede Yap
204
E. Ayıp Nedeniyle Sözleşmenin Feshi
204
1. Yap – Önemli Ayıplarda Sözleşmeyi Feshet
205
2. Yap – Kiraya Verene Süre Ver
206
3. Yap – Ayıp Giderilmezse Fesih Beyanında Bulun
207
F. Kiraya Verenin Teslim Borcuna Aykırılık Nedeniyle Sözleşmenin Sona Ermesi
208
G. Olağanüstü Fesih Yolu ile Sözleşmenin Sona Ermesi
208
1. Önemli Sebeple Fesih
209
a. Yap –Çekilmezlik Söz Konusuysa Sözleşmeyi Feshet
210
b. Yap – Fesih Bildirimini Yasal Fesih Bildirim Sürelerine Uyarak Yap
211
c. Yap – Fesih Bildirimini Makul Sürede Yap
212
a. Yapma – Kiraya Veren ve Kiracı Aleyhine Düzenleme Yapma
213
b. Yap – Güvence İçin Kiracıya ve İflas Masasına Yazılı Bir İhtar Çekerek Süre Ver
214
c. Yap – Süre Geçtikten Sonra Fesih Bildirimi Yap
215
a. Yap – Tüm Mirasçılarla Birlikte Fesih Yap
218
b. Yap – Yazılı Fesih Beyanı Yap
218
c. Yap – Yasal Fesih Dönemi ve Yasal Fesih Bildirim Süresinde Fesih Yap
218
II. KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRA SÖZLEŞMELERİNİN SONA ERMESİ
219
A. Sözleşmenin Fesih bildirimi ile Sona Ermesi
219
1. Kiracının Sözleşmeyi Feshetmesi
221
a. Yap – Sözleşmenin Uzamaması İçin En Az On Beş Gün Önceden Bildirim Yap
221
b. Yap – Fesih Bildirimini Yazılı Yap
222
c. Yap – Kefaletin Uzama Dönemlerinde Devam Etmesi İçin Sözleşmeye Hüküm Koy
223
d. Yap – Belirsiz Süreli Sözleşmelerde Yasal Fesih Dönemi ve Fesih Bildirim Süreleri İçinde Fesih Yap
224
e. Yap – Aile Konutuna İlişkin Sözleşmenin Feshi İçin Eşin Rızasını Al
225
2. Kiraya Verenin Sözleşmeyi Feshetmesi
226
a. Yap – Belirli Süreli Sözleşmelerde On Yıllık Uzama Süresi Geçtikten Sonra Fesih Yap
226
b. Yap – Belirsiz Süreli Sözleşmelerde On yıl Sonra Yasal Fesih Bildirim Sürelerine Uyarak Fesih Yap
227
c. Yap – Yazılı Fesih bildirimi Yap
228
d. Yap – Fesih bildirimini Hem Kiracıya Hem Eşine Gönder
228
B. Sözleşmenin Tahliye davası ile Sona Ermesi
229
1. Kiraya Verenden Kaynaklanan Tahliye davası Sebepleri
231
a. Kiraya Verenin ve Yeni Malikin İhtiyacı Nedeniyle Tahliye Nasıl Yapılır?
232
aa. Yap – İhtiyaç Gerçek ve Samimi İse Tahliye Davası Aç
233
bb. Yap – Yeni Malikin Tahliye Hakkını Engellemek İçin Kiracılık Hakkını Tapuya Şerh Ettir
235
cc. Yap – Sadece Kanunda Sayılan Kişilerin İhtiyaçları İçin Tahliye Davası Aç
236
ee. Yap – Davayı Süresinde Aç
240
ff. Yapma –Üç Yıl Geçmeden Kiralananı Başkasına Kiralama
243
b. Yeniden İnşa ve İmar Amacıyla Tahliye Nasıl Olur?
244
aa. Yap – Yeniden İnşa veya İmar Gerekli İse Tahliye Yap
245
cc. Yap – Davayı Süresinde Aç
248
dd. Yap – İmarca Tasdikli Mimari Projeyi ya da Avan Projeyi Mahkemeye Sun
249
ee. Yapma –Üç Yıl Geçmeden Kiralananı Başkasına Kiralama
250
2. Kiracıdan Kaynaklanan Tahliye Davası Sebepleri
253
a. Yazılı Tahliye Taahhüdü ile Tahliye Nasıl Olur?
253
aa. Yap – Kiralananın Tesliminden Sonra Yap
255
bb. Yap – Yazılı Taahhüt Yap
256
cc. Yapma – Beyaza İmza Atma
258
dd. Yap – Eşin Rızasını Al
258
ee. Yap – Temsilciye Özel Yetki Ver
259
ff. Yap – Tahliye Taahhüdüne Kiralananın Boşaltılacağı Tarihi Yaz
260
gg. Yap – Süresi İçerisinde İcra veya Dava Yoluna Başvur
260
b. İki Haklı İhtar ile Tahliye Nasıl Olur?
262
aa. Yap – Aynı Kira Yılı İçinde Farklı Aylara İlişkin İki Ayrı İhtar Gönder
262
bb. Yap – Haklı İhtar Yap
265
cc. Yap – İhtarı Yazılı Yap
266
ee. Yap – Davayı Süresi İçerisinde Aç
267
c. Kiracının veya Eşinin Konutunun Bulunması Halinde Tahliye Davası
269
aa. Yapma – Aynı İlçe ve Belde Sınırları İçerisinde Kiracının veya Eşinin Konutu Olduğu Bilinerek Sözleşme Yapılmışsa Tahliye Davası Açma
270
bb. Yap – Sözleşmeye Hüküm Koy
271
cc. Yap – Kiracının veya Eşinin Sahip Olduğu Konutun Oturmaya Elverişli Olması Halinde Tahliye Davası Aç
271
dd. Yap – Süresinde Dava Aç
273
III. KİRALANANIN ERKEN TAHLİYESİ
274
A. Yapma – Kiracı Aleyhine Düzenleme Yapma
275
B. Yap – Eşin Rızasını Al
276
C. Yap – Taşınmazlarda Anahtar Teslimi Yap
276
D. Yap – Yeni Bir Kiracı Bul
277
IV. KİRA SÖZLEŞMESİ SONA ERDİKTEN SONRA NELER YAPILMALIDIR?
281
A. Yap – Kiralananı İade Et
281
1. Yap – Kiralanan Ne Şekilde Kiralandıysa O Şekliyle İade Et
283
2. Yap – Kiralananın Teslim Anındaki Durumunu Sözleşmeye Yaz
285
3. Yapma – Kiracı Aleyhine Tazminat ve Cezai Şart Kararlaştırma
286
B. Yap – Kiralananı Gözden Geçir ve Eksiklikleri Kiracıya Hemen Bildir
287
C. Yap – Depozitoyu İade Et
289