KARAYOLLARI TRAFİK KANUNUNDAN DOĞAN
MOTORLU ARAÇ İŞLETENİN VE TEŞEBBÜS SAHİBİNİN
I. SORUMLULUĞUN HUKUKİ NİTELİĞİ VE KONUYA İLİŞKİN KAVRAMLAR
31
A. Sorumluluğun Hukuki Niteliği
31
1. Genel Olarak Hukuki Sorumluluk ve Kusur Sorumluluğu
31
2. Kusursuz Sorumluluk (Sebep Sorumluluğu)
33
a. Genel Olarak Kusursuz Sorumluluk ve Mahiyeti
33
b. 6098 Sayılı Borçlar Kanunundaki Kusursuz Sorumluluk Nedenleri
37
aa. Dikkat ve Özen İlkesinden Doğan Kusursuz Sorumluluk Nedenleri
37
bb. Hakkaniyet İlkesinden Doğan Kusursuz Sorumluluk Nedeni
38
cc. Tehlike Sorumluluğundan Doğan Kusursuz Sorumluluk Nedenleri
38
B. 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanununda İşleten Kavramı
40
aa. Motorlu Araç Sahibi
44
aaa. Araç Sahipliği Sıfatının Kazanılması
44
bbb. Harici Senetle Araca Zilyet Olanların Hukuki Durumu
50
ccc. Sahtecilik–Dolandırıcılıkla Araç Mülkiyetinin Kaybı
52
bb. Aracın Mülkiyeti Muhafaza Kaydıyla Alıcısı
57
cc. Aracın Uzun Süreli Kiracısı, Ariyet ve Rehin Alanı
58
c. Ortak İşleten Kavramı
66
C. İşletenin Bağlı Olduğu Teşebbüs Sahibi Kavramı
66
D. İşletenin Eylemlerinden Sorumlu Olduğu Kimseler
68
2. Diğer Yardımcı Kişiler
69
II. KAZAYA NEDEN OLAN ARACIN TRAFİK KAYDINA TEDBİR ŞERHİ VERİLMESİ VE ARACIN MUVAZAALI SATIŞININ İPTALİ
70
A. Kazaya Neden Olan Aracın Trafik Kaydına Tedbir Şerhi Verilmesi (KTK 85/II)
70
2. Hükmün Amacı ve Hukukî Konusu
71
3. Cumhuriyet Savcısının Şerh Verme Yetki ve Görevi
71
4. Maddenin Uygulama Şartları
72
6. Şerhin Süresi ve Kaldırılması
74
7. Kötü Niyetli Satışlara Karşı Koruma
75
8. Genel Hükümlere Göre Tedbir Kararı Verilmesi
76
Tedbir Uygulamasıyla İlgili Kararlar
76
B. Zarara Neden Olanın Aracının Borçtan Kurtulmak Maksadıyla Muvazaalı Olarak Satılması Nedeniyle Satışın İptali Davası
77
1. Muvazaalı Araç Satışının İptali Davası
77
2. Muvazaalı Satışın İptali Davasıyla İlgili Kararlar
78
III. KARAYOLLARI TRAFİK KANUNUNA GÖRE SORUMLULUĞUN GENEL ŞARTLARI
88
A. Zararın Varlığı Şartı
88
1. Zarar Kavramı ve Çeşitleri
88
a. Genel Olarak Zarar Kavramı
88
aaa. Kişiye İlişkin Zarar
89
bbb. Şeye (mala) İlişkin Zarar
90
2. Karayolları Trafik Kanunu Kapsamındaki Zararlar
91
3. Genel Hükümlere Tâbi Olan Zarar
91
a. Bazı Maddi Zararlar
91
B. Zararın Trafik Kazasından Doğması Şartı
95
1. Genel Olarak Trafik Kazası Kavramı
95
2. Trafik Kazasının Unsurları
96
a. Kazanın Karayolunda veya Karayolu Sayılan Yerlerde Meydana Gelmesi
97
aa. Karayolu ve Tanımı
97
bb. Karayolu Sayılan Yerler
99
cc. Dolaylı Olarak Karayolu Kabul Edilen Yerler
103
dd. Kaza Yerinin Karayolu veya Karayolu Sayılan Yerlerden Olmamasının Hüküm ve Sonuçları
104
aa. Tek Araba Kazaları
106
bb. Çok Birimli Trafik Kazaları
106
c. Olay Sonucu Kişiye veya Eşyaya İlişkin Bir Zarar Doğmalıdır
106
C. Kaza ve Zarara Motorlu Bir Aracın Neden Olması Şartı
106
D. Uygun İlliyet Bağı Bulunması Şartı
108
IV. MOTORLU ARACIN “İŞLETİLMESİ” SIRASINDA MEYDANA GELEN ZARAR NEDENİYLE SORUMLULUK (KTK 85/I)
110
A. Sorumluluğun Hukukî Niteliği
110
2. Aracın Hareket Halinde Olup Olmamasına Göre İşletme Kavramı
113
b. Duran Araçlarda İşletme Kavramı
114
C. KTK 85/I. Maddeye Göre Sorumluluğun Şartları
115
İşletenin Sorumluluğu İle İlgili Kararlar
117
1. Hukuk Genel Kurulu Kararları
117
2. Özel Daire Kararları
173
3. Önceki Tarihli Kararlar
173
V. İŞLETİLME HALİNDE OLMAYAN MOTORLU ARACIN NEDEN OLDUĞU ZARARDAN SORUMLULUK (KTK 85/III)
174
A. Sorumluluğun Hukukî Niteliği
174
B. KTK 85/III. Maddeye Göre Sorumluluğun Şartları
175
1. Sorumluluğun Genel Şartları
175
2. Sorumluluğun Özel Şartları
175
VI. KAZADAN SONRA YAPILAN YARDIM ÇALIŞMALARINDA YARDIM EDENİN MARUZ KALDIĞI ZARARDAN DOLAYI SORUMLULUK (KTK 85/IV)
186
VII. İŞLETENİN, ARACIN SÜRÜCÜSÜ VEYA YARDIMCI KİŞİLERİN KUSURLARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞU (KTK 85/V)
188
VIII. İŞLETENİN SORUMLULUKTAN KURTULMASI
198
A. Genel Kurtuluş Nedeni; Mücbir Sebep veya Ağır Kusur (KTK M. 86/1)
198
2. Sorumluluktan Kurtulma Şartları
198
a. Müşterek Ön Şartlar
198
b. Sorumluluktan Kurtuluşa İlişkin Seçimlik Şartlar
201
aa. Kazanın Münhasıran Zarar Görenin Ağır Kusurundan Meydana Gelmesi
201
bb. Kazanın Münhasıran Üçüncü Kişinin Ağır Kusurundan Meydana Gelmesi
202
cc. Kazanın Münhasıran Mücbir Sebepten Kaynaklanması
203
c. Umulmayan (Beklenmeyen) Hallerin Sorumluluğa Etkisi
204
B. Özel Kurtuluş Nedeni; Aracın Çalınması veya Gaspedilmesi (KTK M. 107)
206
İlgili Kararlar (M. 86/I)
207
IX. İŞLETENİN SORUMLULUĞUNUN AZALTILMASI
220
A. Zarar Görenin Kusuru Nedeniyle İşletenin Sorumluluğunun Azaltılması (KTK 86/II)
220
Zarar Görenin Bölüşük (Müterafik) Kusuruna İlişkin Kararlar
221
B. Hatır Taşıması veya Aracın Hatır İçin Verilmesi Nedeniyle Sorumluluğun Azaltılması (KTK 87/I)
233
1. Genel Olarak Hatır Taşıması ve Sonuçları
233
2. Hatır Taşımasında İndirimin Yeri ve Oranı
238
3. Motorlu Aracın Maliki ile İşleteni Arasındaki Sorumluluk
239
4. Araçta Taşınan Eşya Nedeniyle Sorumluluk
239
5. Hatır Taşımasında Genel Hükümlerin Uygulanmasının Sonuçları
240
Hatır Taşıması ile İlgili Kararlar
240
X. BİRDEN FAZLA ZARAR VERENİN ÜÇÜNCÜ KİŞİYE VE BİRBİRLERİNE KARŞI SORUMLULUĞU (KTK m. 88)
261
A. Üçüncü Kişiye Karşı (Müteselsil) Sorumluluk
261
B. Birbirlerine Karşı Sorumlulukları
266
C. Borçlar Kanunu’na Göre Müteselsil (Zincirleme/Dayanışmalı) Sorumluluk
268
1. 818 Sayılı Mülga Borçlar Kanununda Müteselsil Sorumluluk
268
2. 6098 Sayılı Borçlar Kanununda Müteselsil Sorumluluk
272
b. Müteselsil Sorumluluğun Hukuki Sonuçları
272
c. Müteselsil Borçlunun Rücu Hakkı
275
Müteselsil Sorumlulukla İlgili Kararlar
276
XI. BİRDEN ÇOK İŞLETENİN BİRBİRLERİNE VERDİKLERİ ZARARDAN DOLAYI SORUMLULUKLARI (KTK m. 89)
307
B. Kişiye İlişkin Zarardan Sorumluluk
308
C. Şeye (Eşyaya) İlişkin Zarardan Sorumluluk
309
D. İşletenlerin Birbirlerine Karşı Müteselsil Sorumlulukları
309
XII. MADDÎ VE MANEVÎ TAZMİNATIN BİÇİM VE KAPSAMI (KTK m. 90)
310
XIII. KARAYOLLARI TRAFİK KANUNUNDA SORUMLULUĞA İLİŞKİN ÖZEL DURUMLAR
316
A. Motorlu Araçların Römorkları ve Çekicilerle İlgili Sorumluluk (KTK 102)
316
1. Madde Metni ve Tanımlar
316
2. Çekicinin Neden Olduğu Zarardan Sorumluluk
317
3. Çekilen Römorkun (Yarı Römork ya da Karavanın) Neden Olduğu Zarardan Dolayı Sorumluluk
317
4. Çekilen Aracın Neden Olduğu Zarardan Dolayı Sorumluluk
318
B. Motorsuz Taşıtlar ile Motorlu Bisiklet Sürücülerinin Sorumluluğu (KTK M. 103)
327
1. Madde Metni ve Tanımlar
327
C. Motorlu Araçlarla İlgili Mesleki Faaliyette Bulunanların Sorumluluğu (KTK m. 104)
341
3. Sorumluluğun Şartları
343
D. Yarışlarla İlgili Sorumluluk (KTK M. 105)
365
2. Yarışçılarda, Onlarla Birlikte Araçta Bulunanlarda ve Araçlarında Meydana Gelen Zarar Nedeniyle Sorumluluk (KTK 105/2)
366
3. Üçüncü Kişilerin Uğrayacağı Zarardan Dolayı Sorumluluk (KTK 105/1)
366
4. Sigortanın Sorumluluğu
367
İlgili Yargıtay Kararları
367
E. Devlete ve Kamu Kuruluşlarına Ait Araçlardan Dolayı Sorumluluk (KTK M. 106)
369
1. Devletin İşleten Olarak Sorumluluğu
369
a. Motorlu Araç İşleteni ve Sahibi Olarak Sorumluluk
369
b. Devlet Demiryollarının Sorumluluğu
372
2. Devletin İdarî Eylem ve İşlemlerinden Dolayı Sorumluluğu
373
b. Karayolu Yapım ve Bakımı Nedeni ile Verilen Zararlar
374
c. Kişisel Kusur Nedeniyle Kamu Görevlilerinin Sorumluluğu
381
a. Devlet Demiryollarının Sorumluluğu ile İlgili Kararlar
384
b. İdarî Eylemlerden (Hizmet Kusuru) Sorumlulukla İlgili Kararlar
398
c. Devletin İşleten Olarak Sorumluluğu ile İlgili Kararlar
423
F. Çalınan veya Gasp Edilen Araçlarda Sorumluluk (KTK M. 107)
451
2. Sorumluluğun Genel Şartı Olarak Çalma veya Gasp Etme Eyleminin Varlığı
452
3. Çalan veya Gasp Edenin Sorumluluğu
453
4. İşletenin Sorumluluğu
455
a. İşletenin Sorumluluğu Kuralı
455
b. İşletenin Sorumlu Olduğu Kişiler
456
c. İşletenin Sorumluluktan Kurtulması
457
aa. Kusursuzluğun İspatı
457
bb. İşletenin Kusursuz Sayılması İçin Alması Gereken Tedbirler
457
d. İşletenin Rücu Hakkı
459
5. Çalınan veya Gasp Edilen Araç Sürücüsünün Sorumluluğu
460
6. Araçtaki Yolculara Karşı Sorumluluk
460
7. Çalınan ya da Gasp Edilen Araçlarla İlgili Güvence Hesabının Sorumluluğu
461
XIV. TEKNİK ARIZA VEYA BAKIM EKSİKLİĞİNDEN DOĞAN KAZALARDA HUKUKİ VE CEZAİ SORUMLULUK
487
A. Teknik Arıza ve Bakım Eksikliği Kavramları
487
C. Hukuki Sorumluluk (Tazminat Sorumluluğu)
490
1. Sürücünün Sorumluluğu
490
2. İşletenin Sorumluluğu
490
TRAFİK KAZALARI NEDENİYLE (DOĞRUDAN)
GENEL HÜKÜMLERE GÖRE SORUMLULUK HALLERİ
I. İŞLETEN OLMAYAN SÜRÜCÜNÜN SORUMLULUĞU
519
II. YAYALARIN VE DİĞER HAKSIZ FİİL FAİLLERİNİN SORUMLULUĞU
527
A. Yayaların Sorumluluğu
527
B. Haksız Fiil Faillerinin Sorumluluğu
530
İlgili Yargıtay Kararları
530
III. AYIPLI ARAÇ NEDENİYLE SATICININ VE ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞU
536
A. Genel Olarak 4077 Sayılı Kanundan Önceki Uygulama
536
B. 4077 Sayılı (Mülga) Tüketici Kanununa Göre Yapımcının Sorumluluğu
538
1. Genel Olarak Sorumluluğun Mahiyeti ve Kapsamı
538
2. Sorumluluğun Şartları
539
4. Hakların Yarışması
540
C. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna Göre Sorumluluk
541
2. Ayıplı Mal Kavramı
543
3. Tüketicinin Seçimlik Hakları
546
4. Zamanaşımı ve Görevli Mahkeme
555
5. Ayıplı Ürünün Tüketici veya Üçüncü Bir Kişiye Zarar Vermesi
556
D. 7223 Sayılı Ürün Güvenliği Kanuna Göre Sorumluluk
558
2. Sorumluluğun Kapsamı ve Hukuki Niteliği
561
4. Sorumluluktan Kurtuluş Nedenleri
565
Araç Satıcısı ve Üreticinin Ayıptan Doğan Sorumluluğuyla İlgili Kararlar
566
1. Hukuk Genel Kurulu Kararları
566
IV. TAŞIYICININ (NAKLİYECİNİN) SORUMLULUĞU
575
A. Sorumluluğun Hukuksal Kaynağı
575
B. Karayolu Taşıma Kanununa Göre Taşıyıcının Sorumluluğu
576
2. Taşımacının Sorumluluğu
577
a. Genel Olarak Sorumluluğun Hukuki Niteliği
577
b. Yolcu Taşımasında Sorumluluk
578
c. Eşya Taşımasında Sorumluluk
582
3. Hüküm Bulunmayan Durumda Uygulanacak Mevzuat
582
C. Ticaret Kanunu Hükümlerinde Taşıyıcının Sorumluluğu
583
1. Sorumluluğa İlişkin Kavramlar
583
c. Ara/Alt Taşıyıcı veya Fiili Taşıyıcı
585
d. Taşıma İşleri Komisyoncusu
587
2. Sorumluluğun Niteliği ve Kapsamı
590
3. Eşya Taşımasında Sorumluluk
593
4. Yolcu Taşımasında Sorumluluk
594
5. Zararın Saptanması
595
a. Eşya Taşımasında Zararın Saptanması
595
aa. Ziya Halinde Zararın Saptanması
595
bb. Hasar Halinde Zararın Saptanması
597
b. Yolcu Taşımasında Zararın Saptanması
597
aa. Maddî Zararların Saptanması
598
bb. Manevî Zararın Saptanması
598
6. Görevli ve Yetkili Mahkeme
599
D. Taşıyıcının Sorumluluğu ile İlgili Kararlar
602
1. Eşya Taşıması ile İlgili Kararlar
602
2. Yolcu Taşıması ile İlgili Kararlar
602
3. Trenle Taşımayla İlgili Kararlar (DDY’nin Sorumluluğu)
602
4. Faizle İlgili Kararlar
602
5. Zamanaşımı ile İlgili Kararlar
602
6. Yetki ve Görevle İlgili Kararlar
602
V. KÜÇÜK VE KISITLILARIN EYLEMLERİNDEN DOLAYI SORUMLULUK
603
A. Ev Başkanının Sorumluluğu (MK m. 369)
603
2. Ev Başkanı Kavramı
604
3. Sorumluluğun Şartları
607
a. Bir Zarar Doğmalıdır
607
b. Kurtuluş Kanıtı Getirilememiş Olmalıdır
608
c. Uygun İlliyet Bağı Bulunmalıdır
609
B. Temyiz Gücü Olmayanın Sorumluluğu (BK m. 65, 59)
610
2. Genel Olarak Sorumluluğun Mahiyeti
611
VI. ADAM ÇALIŞTIRANIN SORUMLULUĞU (BK m. 66)
618
B. Sorumluluğun Şartları
620
1. Sorumluluğun Genel Şartları
620
2. Sorumluğun Özel Şartları
621
C. Adam Çalıştıranın Yardımcı Kişiye Rücuu
623
VII. HAYVAN BULUNDURANIN SORUMLULUĞU (TBK m. 67)
642
B. Sorumluluğun Şartları
644
1. Hayvan Bulundurma İlişkisi
644
2. Zarar Hayvanın Hareketinden Doğmalıdır
646
3. Hayvan Bulunduranın Kurtuluş Kanıtı Getirmesi
647
C. Hayvan Bulunduranın Rücu Hakkı
650
TRAFİĞE İLİŞKİN SİGORTALAR VE GÜVENCE HESABI
I. ZORUNLU MALÎ SORUMLULUK (TRAFİK) SİGORTASI
661
1. Sigorta Kavramı ve Türleri Hakkında Genel Açıklama
661
2. Genel Olarak Trafik Sigortası
663
B. Zorunlu Malî Sorumluluk Sigortasının Kapsamı
667
2. Kazanın Oluştuğu Yer Yönünden
668
3. Sorumluluğun Türü Bakımından
668
4. Tazminatın (Zararın) Türü Bakımından
671
a. Genel Olarak Tazminatın (Teminatın) Kapsamı
671
b. Araçta Meydana Gelen Zararlar
672
c. Kişiye (Şahsa) İlişkin Zararlar (Tedavi, Bakım ve İşgöremezlik Zararları)
677
aa. Tedavi ve Bakıcı Giderleri
677
bb. Çalışma Gücünün Kaybı
680
d. Ölüme Bağlı Zararlar ve Destekten Yoksun Kalma Tazminatı
687
C. Sigorta Kapsamı Dışında Kalan Hususlar
692
1. Genel Olarak Kapsam Dışı Haller
692
2. İşleten veya Sürücünün Kazada Yaralanması veya Ölmesi
696
D. Gerçek Zararın Giderilmesi İlkesi
702
E. Tarafların Yükümlülükleri
705
1. Sigorta Ettirenin Yükümlülüğü
705
a. Sigorta Ettirenin Prim Ödeme Yükümlülüğü
705
b. Sigorta Ettirenin İhbar Yükümlülüğü
706
2. Sigortacının Ödeme Yükümlülüğü
707
F. İşletenin Değişmesi
709
G. Sigortacının Sorumluluktan Kurtulması veya Sorumluluğunun Azaltılması (KTK 86. Maddesinin Sigortacıya Uygulanması)
712
2. Zarar Görenlerin Çokluğu Durumunda Tazminatın İndirilmesi (m.96)
714
3. Tazminattan İndirim Nedenleri
715
H. Sigorta Alacağının İcra Takibine Konu Olması ve İnkâr Tazminatı
718
I. Görevli ve Yetkili Mahkeme
719
J. Zorunlu Malî Sorumluluk Sigortasında Faiz
723
K. Zorunlu Malî Sorumluluk Sigortasında Zamanaşımı
725
Zorunlu Malî Sorumluluk (Trafik) Sigortası ile İlgili Kararlar
727
1. Hukuk Genel Kurulu Kararları
727
2. Özel Daire Kararları
741
II. İHTİYARİ MALÎ SORUMLULUK SİGORTASI
741
B. Sigortacının Zararı Ödeme Yükümlülüğüne Hâkim Olan İlkeler
743
1. Sınırlı Sorumluluk İlkesi
743
2. Zararın Garameten Giderim İlkesi
743
3. Gerçek Zararın Ödenmesi İlkesi
744
4. Kusur Esasına Göre Sorumluluk İlkesi
744
C. İşletenin Değişmesi
744
D. Zarar Görene Karşı İleri Sürülemeyen Nedenler
744
F. İcra Takibi ve İcra İnkâr Tazminatı
745
İhtiyari Malî Sorumluluk Sigortası ile İlgili Kararlar
746
III. KARA ARAÇLARI KASKO SİGORTASI
747
A. Niteliği ve Kapsamı
747
B. Teminat Dışında Kalan Hususlar
750
1. Sözleşmede Aksi Düzenlenmemişse Teminat Dışı Kalan Hâller
750
2. Kesin Olarak Teminat Dışı Kalan Hâller
751
b. Ehliyetsiz Araç Kullanmak
752
c. Alkol veya Uyuşturucu Alarak Araç Kullanılması
753
d. İstiap Haddinden Fazla Yük veya Yolcu Taşınması
757
e. Kasıtla veya İhmalle (Kusurla) Verilen Zararlar
760
C. Sorumluluğun Başlangıcı
763
D. Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri
764
1. Rizikodan Önceki İhbar Yükümlülüğü
764
a. Sözleşmenin Kurulması Aşamasındaki Yükümlülük
764
b. Sözleşmenin Devamı Sırasındaki Yükümlülük
765
2. Rizikodan Sonraki İhbar Yükümlülüğü
766
3. Rizikodan Sonraki Diğer Yükümlülükler
767
E. Kasko Sigorta Tazminatının Belirlenmesi
769
a. Eksik Sigorta Hali
773
2. Aracın Hasarı veya Zıyaı (Tahribi) Halinde Tazminatın Belirlenmesi
774
3. Aracın Çalınması Halinde Tazminatın Belirlenmesi
777
F. Kasko Tazminatının Ödenmesi
779
I. Kasko Sigortasında Zamanaşımı
782
J. Kasko Sigortasında Faiz Alacağı
783
K. Sigorta Alacağının İcra Yoluyla Takibi ve İcra İnkâr Tazminatı
785
L. Araç Malikinin veya Menfaat Sahibinin Değişmesi
786
Kasko Sigortası ile İlgili Kararlar
786
IV. KARAYOLU YOLCU TAŞIMACILIĞI ZORUNLU KOLTUK FERDİ KAZA SİGORTASI
787
A. Sigortanın Niteliği ve Yasal Dayanağı
787
B. Sigortanın Tarafları
788
a. Taşıyıcı Motorlu Araç İşleteni
788
c. Sürücü Yardımcıları
789
C. Sigortanın Kapsamı
789
D. Sigortanın Karşıladığı Zararlar
791
E. Tarafların Yükümlülükleri
791
1. Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri
791
2. Sigortalının Yükümlülükleri
792
3. Sigortacının Yükümlülükleri
792
b. Sigortacının Ödeme Sorumluluğunun Şartları
792
bb. Ödenecek Bedelin Saptanması
793
F. Sigorta Alacağının Muacceliyeti
793
Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası İle İlgili Kararlar
794
V. KARAYOLU MAL TAŞIMA SİGORTALARI
794
1. Yurt İçi Taşıma Sigortalarıyla İlgili Kararlar
795
2. Yurt Dışı Taşıma Sigortalarıyla İlgili Kararlar
798
VI. ZORUNLU KARAYOLU TAŞIMACILIK MALİ SORUMLULUK SİGORTASI
810
A. Genel Olarak Yasal Dayanak ve Kapsam
810
B. Sigorta Teminat Kapsamı
811
1. Sigorta Teminatları
811
2. Sigorta Teminatı Dışında Kalan Hususlar
812
3. Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortasının, Zorunlu Trafik Sigortasına Önceliği Kuralı
813
C. Sorumluluktan Kurtuluş ve Tazminatın Azaltılması
813
1. Sorumluluktan Kurtuluş Nedenleri
813
2. Tazminatın Azaltılması Nedenleri
814
a. Zarar Görenin Kusuru
814
b. Hak Sahiplerinin Çokluğu
814
D. Sözleşmenin Kurulması ve Tarafların Yükümlülükleri
814
1. Sözleşmenin Kurulması ve Sona Ermesi
814
2. Sigortalının Değişmesi
814
3. Tarafların Yükümlülükleri
814
a. Sigortalının Yükümlülükleri
814
b. Sigortacının Teminatı Ödeme Yükümlüğü
815
c. Gerçek Zararın Ödenmesi İlkesi
815
E. Sigortacının Rücu Hakkı
815
G. Yetkili Mahkeme ve İcra Daireleri
817
Zorunlu Karayolu Taşımacılık MSS İle İlgili Kararlar
817
VII. GÜVENCE HESABI’NIN SORUMLULUĞU
818
B. Sorumluluğun Kapsamı
820
1. Güvence Hesabında Sorumluluğun Kapsamı
820
2. Mülga Garanti Sigortası Hesabıyla İlgili Hükümlere Göre Sorumluluğun Kapsamı
822
C. Güvence Hesabına Başvuruda İstenen Belgeler
824
D. Başvuru Adresi ve Dilekçe Örneği
825
E. Güvence Hesabına Karşı Dava Açılması
825
VIII. YEŞİL KART SİGORTASINDAN DOĞAN SORUMLULUK
827
A. Genel Olarak Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu ve Yabancı Plakalı Araçların Yeşil Kart Sigortası Nedeniyle Sorumluluğu
827
B. Kaza Sonrasında Yapılacak İşlemler
830
1. Türkiye’de Yabancı Plakalı Bir Aracın Kazaya Karışması Durumunda
830
2. Türk Plakalı Araçların Yurt Dışındaki Kazaları
831
Yeşil Kart Sigortası ve Motorlu Taşıtlar Bürosu İle İlgili Kararlar
832
IX. TRAFİK KAZASINDA YARALANANLARA SAĞLIK KURUMLARINDA YAPILAN TEDAVİ GİDERLERİNDEN DOLAYI SORUMLULUK
847
A. 6111 Sayılı Kanun Değişikliğinden Önce Güvence Hesabı ve Sigortaların Sorumlulukları
847
2. Değişiklikten Önceki Durumda Sorumlulukla İlgili Genel Açıklama
848
B. 6111 Sayılı Kanun Sonrası Sorumluluk Şekli
849
2. Kanundaki Sorumluluk Düzeni
850
X. SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU’NA BAŞVURU VE HAKEM KARARLARI
869
B. Sigorta Tahkim Komisyonu’na Başvuru
872
C. Hakem/Hakem Heyeti İnceleme Usulü
875
D. İtiraz ve Temyiz Yolları
879
E. Hakem veya Hakem Heyeti Kararlarının İcrası
886
Hakem Heyeti Kararlarıyla İlgili Yargıtay Kararları
887
I. SOSYAL SİGORTALAR KANUNUNA GÖRE RÜCU DAVALARI
889
A. 5510 Sayılı Kanuna Göre Sosyal Güvenlik Kurumunun Rücu Hakkı
889
1. 5510 Sayılı Kanunun İlgili Hükümleri
889
2. 5510 Sayılı Yasada Sosyal Güvenlik Kurumunun Rücu Hakkı
891
a. Genel Olarak Yasal Değişiklikler
891
b. 5510 Sayılı Yasaya Göre Kurumun Rücu Nedenleri
892
c. Sosyal Güvenlik Kurumunca Rücu Edilemeyecek Ödemeler
894
3. 5510 Sayılı Yasa ile Getirilen Rücu Nedenlerinin İncelenmesi
894
a. İş Kazası ve Meslek Hastalığı Nedeniyle İşverene Rücu
894
aa. Bildirim Yapılan Sigortalılar Nedeniyle Sorumluluk
894
bb. Süresinde Bildirilmeyen Sigortalılar Nedeniyle Sorumluluk
898
b. Üçüncü Kişilere Rücu
905
aa. İş Kazası ve Meslek Hastalığı Nedeniyle Üçüncü Kişinin Sorumluluğu
905
bb. Uzun Vadeli Sigorta Kolları Bakımından Üçüncü Kişinin Sorumluluğu
906
c. Genel Sağlık Sigortası Yardımları Nedeniyle Rücu
907
e. Birden Fazla Rücu Halinin Birleşmesi
912
f. Zamanaşımı ve Zaman Bakımından Uygulama
914
g. Genel Değerlendirme
915
B. 506 Sayılı Kanuna Göre Sosyal Sigortalar Kurumunun Rücu Hakkı
917
2. Trafik İş Kazası Nedeniyle Rücu Davası (SSK m. 26)
919
a. Rücu Davasının Konusu ve Tazminatın Belirlenmesi
919
aa. Genel Olarak 26. Maddeye Göre Sorumluluk
919
bb. Anayasa Mahkemesinin İptal Kararı Öncesi Uygulama
920
cc. Anayasa Mahkemesinin İptal Kararı ve Sonraki Uygulama
923
b. 506 Sayılı Yasada İş Kazası
925
d. Rücu Borçluları ve Davalıları
928
3. 506 Sayılı Kanunun 39. Maddesine Göre Rücu Davası
929
1. 506 Sayılı SSK’nın 26. Maddesi ile İlgili Kararlar
934
2. 506 Sayılı SSK’nın 39. Maddesi ile İlgili Kararlar
934
3. 5510 Sayılı Kanuna Göre Rücu Davaları İle İlgili Kararlar
934
a. 5510 Sayılı Kanunun 39. Maddesiyle İlgili Kararlar
934
b. 5510 Sayılı Kanunun 21. Maddesiyle İlgili Kararlar
934
II. 1479 SAYILI BAĞ–KUR KANUNUNA GÖRE RÜCU DAVALARI
934
A. 5510 Sayılı Kanun Değişikliği
934
B. BAĞ–KUR Kanunu ile İlgili Genel Açıklamalar
934
C. Rücu Alacağının Konusu ve Miktarı
935
G. Görevli ve Yetkili Mahkeme
937
III. ÖZEL SİGORTALARIN RÜCU DAVALARI
937
A. Zorunlu Malî Sorumluluk Sigortasında Sigortacının Rücu Davası
937
2. Sürücü Belgesiz (Ehliyetsiz) Araç Kullanılması
940
3. Ağır Kusur–Kasıt ya da Alkol veya Uyuşturucu Madde Kullanımı Nedeniyle Rücu
942
4. İstiap Haddinin Aşılması Nedeniyle Rücu
947
5. Olay Yerini Terk Nedeniyle Rücu
947
6. Rizikodan Sonra İhbar ve Diğer Yükümlülüklerin Yerine Getirilmemesi Nedeniyle Rücu Hakkı
948
7. Aracın Çalınması ya da Gasp Edilmesi Durumunda Rücu Hakkı
949
ZMSS Rücu Davaları İle İlgili Kararlar
951
1. Hukuk Genel Kurulu Kararları
951
2. Özel Daire Kararları
955
B. İhtiyari Malî Sorumluluk Sigortasında Sigortacının Rücu Davası
955
İhtiyari Malî Sorumluluk Sigortasında Rücu Davası ile İlgili Kararlar
955
C. KASKO Sigortasında Sigortacının Rücu Davası
967
Kasko Rücu Davaları ile İlgili Kararlar
971
D. Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortasında Sigortacının Rücu Davası
971
E. Kara Taşıma (Nakliyat) Sigortasında Sigortacının Rücu Davası
984
F. Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası Rücu Davası
994
2. Zarar Sorumlusu Üçüncü Kişiye Rücu
995
G. Güvence Hesabı’nın (Garanti Fonu) Rücu Davası
1003
1. İlgili Yasa ve Yönetmelik Hükümleri
1003
a. 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu
1003
b. Güvence Hesabı Yönetmeliği (RG. 26.7.2007–26594)
1004
3. Ödemelerin İadesi
1006
IV. ZARAR SORUMLUSUNA DEVLETİN RÜCU HAKKI
1023
A. Devletin Rücu Hakkının Yasal Dayanağı ve Hükümleri
1023
1. Devlete Ait Aracın Kazaya Karışması Nedeniyle Rücu Davaları
1025
2. 2330 Sayılı Nakdi Tazminat Yasasına Dayalı Rücu Davası
1039
YARGITAY UYGULAMASINDA TRAFİK KAZALARINDA
KUSURUN VE TAZMİNATIN BELİRLENMESİ
I. TAZMİNATIN BELİRLENMESİNE ESAS ALINAN KURALLARIN ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI İLE İLGİLİ KARARLAR
1051
II. İLLİYET BAĞI VE KUSURUN BELİRLENMESİYLE İLGİLİ KARARLAR
1056
A. İlliyet Bağı İle İlgili Kararlar
1056
B. Kusurun Belirlenmesiyle İlgili Kararlar
1063
C. Ceza Mahkemesi Kararı ve Kusur Raporunun Etkisi
1064
III. MADDİ TAZMİNATIN BELİRLENMESİYLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI
1073
A. Maddi Tazminatın Türleriyle İlgili Kararlar
1073
1. Destekten Yoksun Kalma Zararı İle İlgili Kararlar
1073
a. Destekten Yoksunluk Kavramı ve Hak Sahipleriyle İlgili Kararlar
1073
b. Desteğin Gelirinin ve Destek Miktarının Belirlenmesiyle İlgili Kararlar
1113
c. Destek Alma (Çalışma ve Yaşam) Süresi ile İlgili Kararlar
1120
d. Destek Paylarının Belirlenmesiyle İlgili Kararlar
1125
e. Tazminattan İndirim Nedenleriyle İlgili Kararlar
1132
f. Önceki Tarihli Diğer Kararlar
1140
2. Kazanç Kaybı – İşgöremezlik Zararı– Araç Mahrumiyeti ve Dolaylı Zararlar
1141
3. Çalışma Gücünün Kaybı (Sürekli İşgöremezlik Zararı) İle İlgili Kararlar
1163
4. Tedavi Giderleri ile İlgili Kararlar
1164
5. Maddî Zarar ve Araç Hasarına Bağlı Giderlerle İlgili Kararlar
1182
6. Ulaşım Gideri ile İlgili Kararlar
1202
7. Cenaze Giderleri ile İlgili Kararlar
1210
B. Maddi Tazminatın Belirlenmesiyle İlgili Kararlar
1212
1. Gerçek Zarar İlkesi İle İlgili Kararlar
1212
2. Zarar ve Tazminattan İndirim Nedenleri ve Usulü
1221
3. Zarar Verenin Bölüşük (Muterafik) Kusuru ile İlgili Kararlar
1240
4. Zararla İlgili Bilirkişi Raporları ile İlgili Kararlar
1240
5. Yabancı Araç Zararı – Yabancı Para ile Dava
1240
IV. MANEVÎ ZARAR VE TAZMİNATLA İLGİLİ KARARLAR
1240
A. Yasal Dayanak ve Kapsam
1240
B. Manevi Tazminatla İlgili Kararlar
1241
1. Manevî Tazminat ile İlgili Genel Nitelikli Kararlar
1241
2. Bölüşük (Müterafik) Kusurla İlgili Kararlar
1241
V. TAZMİNAT DAVALARINDA FAİZ UYGULAMASI
1241
A. 3095 Sayılı Kanunî Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun ve 4489 Sayılı Kanunla İlgili Açıklamalar
1241
1. 3095 Sayılı Kanun Metni
1241
2. 4489 ve 5335 Sayılı Kanunlarla Getirilen Değişiklikle İlgili Açıklamalar
1243
a. Kanunî Faiz ve Oranı
1243
c. Ticari Temerrüt Faizi
1244
d. Haksız Fiillerde Uygulanan Faiz Tür ve Oranı
1244
aa. Ticari Olmayan Alacaklarda Haksız Fiil Faizi
1244
e. Önceki Tarihli Faiz Alacaklarının Hesaplanması
1245
3. Bütçe Kanunu ile Yapılan Değişiklik
1246
B. Faiz Oranlarına İlişkin Tablolar
1247
1. Merkez Bankasınca Uygulanan Reeskont ve Avans Faiz Oranları
1247
2. Yıllara Göre Geçerli Kanunî Faiz ve Kanuni Temerrüt Faizi Oranları (3095–Md. 1, 2/1)
1248
3. Ticari Temerrüt (Kısa Vadeli Reeskont ve Avans) Faiz Oranları (3095– Md. 2/2)
1248
C. Faizle İlgili Kararlar
1249
1. 3095 Sayılı Kanun Uygulaması ile İlgili Kararlar
1249
2. Maddi Tazminatta Faiz Uygulamasıyla İlgili Kararlar
1261
3. Manevi Tazminatta Faiz Uygulaması ile İlgili Kararlar
1294
TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN DAVALARDA USULE VE
UYGULAMAYA İLİŞKİN KONULAR
I. SORUMLULUĞA İLİŞKİN ANLAŞMALAR VE İBRA
1297
A. Sorumluluğa İlişkin Anlaşma
1297
II. YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME
1327
2. Motorlu Araç Kazalarında Yetki
1328
Yetkili Mahkemeyle İlgili Kararlar
1333
Görevli Mahkeme İle İlgili Kararlar
1373
C. Yargı Yolu – İlgili Kararlar
1397
A. 6098 Sayılı Borçlar Kanununun 72. Maddesine Göre Zamanaşımı
1420
B. 818 Sayılı Borçlar Kanununun 60. Maddesine Göre Zamanaşımı
1420
2. Bir Yıllık Zamanaşımı Uygulaması
1421
a. Zararın Öğrenilmesi
1421
b. Failin (Sorumlunun) Öğrenilmesi
1423
3. On Yıllık Zamanaşımı Uygulaması
1423
4. Ceza Kanunundaki Zamanaşımının Uygulanması
1424
b. Uygulama Şartları
1426
aa. Zarar Veren Fiil Suç Teşkil Etmelidir
1426
bb. Ceza Zamanaşımı Süresi Daha Uzun Olmalıdır
1427
cc. Ceza Zamanaşımı Uygulamasında Karşılaşılan Sorunlar
1427
c. Zamanaşımının Kesilmesi
1428
bb. Hukuk Davasının Açılması ve Kesilme
1429
cc. Ceza Davasının Açılması veya Ceza Davasına Katılma
1429
C. 2918 Sayılı KTK’nın 109. Maddesine Göre Zamanaşımı
1432
2. Maddî ve Manevî Tazminat Ayrımı
1432
3. KTK 109. Maddenin Kapsamı
1433
a. Kapsamla İlgili Tartışmalar
1433
b. Yargıtay Uygulaması
1434
4. Zarar Görenin Tazminat Alacağı Yönünden Zamanaşımı
1436
a. Zararın ve Failin Öğrenilmesi
1436
b. İki Yıllık Zamanaşımı
1436
c. On Yıllık Zamanaşımı
1437
d. Ceza Davası Zamanaşımının Geçerli Olması
1437
bb. Türk Ceza Kanunu Hükümlerinde Ceza Davası Zamanaşımı
1439
cc. Ceza Davası Zamanaşımına Tabi Olmanın Sonuçları
1440
5. Zarar Görenin Sigortacıdan Alacağı Yönünden Zamanaşımı
1443
6. Rücu Davalarında Zamanaşımı
1444
7. Zamanaşımının Kesilmesi
1445
D. Zamanaşımı Def’inin İleri Sürülmesi
1445
Zamanaşımı İle İlgili Kararlar
1447
1. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararları
1447
2. Özel Daire Kararları
1465
3. Önceki Tarihli Diğer Kararlar
1551
IV. TRAFİK KAZALARINDA KEŞİF, BİLİRKİŞİ VE KUSUR DURUMU
1551
B. Olay Yerinde Keşif Yapılması
1552
2. Kazaya Karışan Araçların İncelenmesi
1553
C. Bilirkişi Raporu ve Kusurun Tespiti
1556
2. Bilirkişi Raporunun Hukuksal Kıymeti
1557
3. Kusur Durumunun Belirlenmesi
1557
D. Trafik Kazalarında Zabıtanın Yapması Gereken İşler
1560
E. Hız Sınırları, Hesaplamalar ve Tablolar
1561
2. Fren Mesafesinin Hesaplanması
1562
V. KAZA TESPİT TUTANAĞI VE HÜKÜMLERİ
1564
A. Genel Olarak Kaza Tespit Tutanağı
1564
B. Kaza Tespit Tutanağı ile İlgili Kararlar
1565
A. Genel Olarak Hasar ve Kusurun Tespiti ve Usulü
1578
B. Delil Tespitinin Şartları
1579
C. Delil Tespit Usulü ve Hükümleri
1579
D. Delil Tespiti ile İlgili Örnek Kararlar
1580
VII. TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN TAZMİNAT DAVALARI VE BİREYSEL BAŞVURU
1590
B. Yaşam Hakkının Korunması ve Tazminat Davaları
1591
1. Genel Olarak Yaşam Hakkı ve Devletin Yükümlülükleri
1591
2. Trafik Tazminat Davalarında Etkili Yol ve Mahkemelerin Yükümlülükleri
1594
C. Maddi ve Manevi Varlığını Koruma ve Geliştirme Hakkı Bağlamında Tazminat Davaları
1598
Bireysel Başvuru İle İlgili Kararlar
1599
1. AİHM Fatih Çakır ve Merve Nisa Çakır/Türkiye Kararı
1599
2. AYM Bireysel Başvuru Kararları
1609
a. Celal Kurnaz Başvurusu (B. No: 2019/17811, 2/5/2024)
1609
Özü: Tazminat miktarına dair ıslah dilekçesinin dikkate alınmaması
1609
b. Aydın Keskin Başvurusu (B. No: 2019/4746, 17/11/2021)
1609
Özü: Kazada etkisi olan ikinci aracın ve sürücüsünün araştırılmaması
1609
c. Özge Kibar Başvurusu (B. No: 2018/25600, 6/10/2021)
1609
Özü: Talebin ıslah ile artırılan kısmının zamanaşımı gerekçesiyle reddedilmesi
1609
d. Fatma Kılıç ve İbrahim Haldız Başvurusu (B. No: 2017/37387, 21/4/2021)
1609
Özü: Kazada idarenin hizmet kusurunun ağır nitelikli olmaması gerekçesiyle manevi tazminat talebinin reddinin ihlale yol açtığı hakkında
1609
e. İzzet Doğan Başvurusu (Başvuru No: 2018/31594, 10.12.2019)
1609
Özü: Tazminat davasının makul sürede ve hakkaniyetle yargılanmadığı iddiası
1609
f. Muğdat Ertürkmen Başvurusu (Başvuru No: 2019/22258, 2.12.2020)
1609
Özü: Makul sürede yargılanma hakkının ihlali iddiası
1609
EK – İLGİLİ MEVZUAT LİSTESİ
1611
A. Kanun ve Yönetmelikler
1611
B. Sigorta Genel Şartları
1612
C. Bakanlar Kurulu Kararı
1612