İDARİ YARGIDA İSTİNAF KANUN YOLU
İDARİ YARGILAMA USULÜNDE KANUN YOLLARI VE KESİN HÜKÜM
A. Genel Olarak Kanun Yolu Kavramı
23
1. Geniş Anlamda Kanun Yolu
26
2. Dar Anlamda Kanun Yolu
26
3. Kanun Yolunun Hukuki Mahiyeti
27
B. Kanun Yolunun Amacı ve Hukuk Devleti Açısından Önemi
28
1. Kanun Yollarının Amacı
28
2. Yargılama Yetkisini Elinde Bulunduran Merciler Tarafından Verilen Kararların Başka Bir Yargı Merci Tarafından Denetiminin Sağlanması
29
3. Uygulamada İçtihat Birliğinin Sağlanması
31
C. Kanun Yolu Çeşitleri
33
2. Olağanüstü Kanun Yolu
35
A. Genel Olarak Kesin Hüküm
36
B. Kesin Hüküm Çeşitleri
37
1. Şekli Anlamda Kesin Hüküm
37
2. Maddi Anlamda Kesin Hüküm
40
a. Şekli Anlamda Kesinleşen Dava ile Görülmekte Olan Davanın Taraflarının Aynı Olması Şartı
41
b. Şekli Anlamda Kesinleşen Dava ile Görülmekte Olan Davanın Sebebinin Aynı Olması Şartı
41
c. Şekli Anlamda Kesinleşen Dava ile Görülmekte Olan Davanın Konusunun
İDARİ YARGIDA OLAĞAN KANUN YOLLARINDAN İSTİNAF MÜESSESESİ
I. İSTİNAF KAVRAMI, İSTİNAF KANUN YOLUNUN SINIFLANDIRILMASI VE AMACI
43
A. İstinaf Kavramı ve Hukuki Mahiyeti
43
B. İstinafın Sınıflandırılması
44
1. Geniş Anlamda İstinaf
44
2. Dar Anlamda İstinaf.
44
C. İstinaf Kanun Yoluna Duyulan İhtiyacın Gerekçeleri
46
1. İdari Yargı Denetiminin Yetersizliği
46
2. İçtihat Birliğinin Sağlanması
46
II. İSTİNAF MÜESSESESİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ
47
A. Mukayeseli Hukukta İstinaf Müessesesinin Tarihsel Gelişimi
47
1. Fransız Hukukunda İstinaf
47
2. Alman Hukukunda İstinaf
51
3. İsveç Hukukunda İstinaf
52
B. Türkiye’de İstinaf Müessesesinin Tarihsel Gelişimi
53
1. Osmanlı Döneminde İstinaf
53
2. Cumhuriyet Döneminde İstinaf
55
C. Türk İdari Yargısında İstinaf Öncesi ve Sonrası Kanun Yolları
57
1. 6545 sayılı Kanun Öncesi İdari Yargıda Kanun Yolları
57
a. Olağan Kanun Yolları
57
b. Olağanüstü Kanun Yolları
68
aa. Yargılamanın Yenilenmesi
68
bb. Kanun Yararına Bozma
69
2. 6545 sayılı Kanun Sonrası İdari Yargıda Kanun Yolları
70
a. Olağan Kanun Yolları
70
b. Olağanüstü Kanun Yolları
74
aa. Yargılamanın Yenilenmesi
74
bb. Kanun Yararına Temyiz
74
III. TÜRK İDARİ YARGISINDA İSTİNAF KANUN YOLUNUN DİĞER KANUN YOLLARI İLE KARŞILAŞTIRILMASI
76
A. Olağan Kanun Yolları Kapsamında Karşılaştırma
76
1. İstinafın İtiraz Kanun Yolu ile Karşılaştırılması
76
2. İstinafın Temyiz Kanun Yolu ile Karşılaştırılması
77
3. İstinafın Olağanüstü Kanun Yolları ile Karşılaştırılması
80
C. İstinaf Kanun Yolunun Yararları ve Sakıncaları Hakkında İleri Sürülen Argümanlar
82
1. İstinaf Kanun Yolunun Yararları Hakkında İleri Sürülen Argümanlar
82
a. İstinaf Merciinde Görev Yapan Hâkimlerin Bilgi ve Tecrübesinin Daha
b. İstinaf İncelemesi Nedeniyle İlk Derece Mahkemelerince Yapılacak
Yargılamada Daha Dikkatli ve Özenli Olunarak Hakkaniyete Uygun ve
Doğru Kararlar Verileceği
84
c. İstinaf Sisteminin Kabulü Yargıyı Daha Güvenilir ve Adaletli Kılar
87
d. Danıştay’ın İş Yükü Azalacağı İçin İçtihat Mahkemesi Rolünü Daha Etkili ve Verimli Şekilde Yerine Getirecektir
88
e. İstinaf Sisteminde Maddi Yönden de İnceleme Yapılacak Olması Nedeniyle Yargılama Daha Teminatlı Olacaktır
90
f. İstinaf Yargılaması Erişim Açısından Kolaylık Sağlayacaktır
90
g. İstinaf Sistemi ile Yargı Düzeni ve Süreci Üç Dereceli Olacağı İçin Yargılama Daha Adil ve Güvenilir Olacaktır
91
h. İstinaf Sisteminin Kabulü ile Yargılama Süreci Daha Kısalacaktır
92
ı. İstinaf Sistemi ile Hukuk Birliği Sağlanacaktır
92
2. İstinaf Sisteminin Sakıncaları Hakkında İleri Sürülen Argümanlar
93
a. İstinaf Sisteminin Kabulü ile Yargılama Daha da Uzayacaktır
93
b. İstinaf Sistemi İçtihat Birliğini Bozacaktır
94
c. İstinaf Kanun Yolunda Yeniden Yargılama Yapılacak Olması İlk Derece
Mahkemesince Yapılan Yargılama ve Verilen Kararı Önemsiz Kılacaktır
95
d. İlk Derece Mahkemelerince Verilen Bazı Kararlara Karşı Kanun Yollarının Kapalı Olması Hak Arama Özgürlüğünü İhlal Etmektedir
96
e. İstinaf Sistemi İlk Derece Mahkemesi Hâkimlerini Etki Altında Bırakacaktır
97
f. İstinaf Mahkemelerinin Sayısının Az Olması Olumsuz Sonuçlara
g. Tarihi Köken Olarak İstinaf Hukuki İhtiyaçlardan Ziyade Siyasi Sebeplerle İhdas
Edilmiş Bir Kanun Yoludur
98
h. İstinaf Sistemi Davanın Tarafları Açısından Ek Mali Külfetlere
III. İSTİNAF KANUN YOLUNA BAŞVURMANIN ETKİLERİ
99
A. İstinafın Aktarıcı Etkisi
99
B. İstinafın Erteleyici Etkisi
101
IV. USUL KURALLARININ İSTİNAF KANUN YOLUNDAKİ GÖRÜNÜMÜ
102
A. Re’sen Araştırma İlkesinin İstinaf Yargılamasındaki Görünümü
102
B. İstinaf Kanun Yolunda Duruşma
106
C. İstinaf Kanun Yolunda Delil İkamesi
110
1. İstinaf Kanun Yolunda Bilirkişi Delili
110
2. İstinaf Kanun Yolunda Keşif Delili
112
3. İstinaf Kanun Yolunda Tanık Delili
113
4. İstinaf Kanun Yolunda Yemin Delili
115
5. İstinaf Kanun Yolunda İkrar Delili
116
6. İstinaf Kanun Yolunda Uzman Görüşü
117
D. İstinaf Kanun Yolunda İstinabe Usulü
117
E. İstinaf Kanun Yolunda Davaya Son Veren Taraf İşlemleri
120
1. İstinaf Kanun Yolunda Feragat
120
a. İstinaf Kanun Yolu Başvurusundan Feragat
121
c. Davadan Ek Karar Verilmek Suretiyle Feragat
127
2. İstinaf Kanun Yolunda Davanın Kabulü
129
3. İstinaf Kanun Yolunda Islah Müessesesi
130
BÖLGE İDARE MAHKEMELERİNİN TEŞKİLAT YAPISI VE İSTİNAF YARGILAMASI USULÜ
I. 6545 SAYILI KANUN KAPSAMINDA İSTİNAF MERCİİ OLAN BÖLGE İDARE MAHKEMELERİNİN
KURULUŞU, OLUŞUMU VE GÖREVLERİ
137
B. Bölge İdare Mahkemelerinin Teşkilat Yapısı
139
1. Bölge İdare Mahkemesi Başkanı ve Görevleri
140
2. Bölge İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulunun Oluşumu ve Görevleri
142
3. Bölge İdare Mahkemesi Daireleri ve Görevleri
144
4. Bölge İdare Mahkemesi Başkanı, Daire Başkanları ve Üyelerin Nitelikleri ve Atanmaları
151
5. Bölge İdare Mahkemesi Dairelerinin Toplantı ve Karar Alma Usulü
152
6. Bölge İdare Mahkemesi Adalet Komisyonu ve Müdürlüklerin Oluşumu ve Çalışma Düzenleri
153
II. İSTİNAF YARGILAMA USULÜ
154
A. İstinaf Yargılamasının Kapsamı
154
1. İstinaf Kanun Yoluna Konu Olabilecek Kararlar
154
a. Davanın Esası Hakkında Verilen Kararlar
154
b. Usule İlişkin Olarak Verilen Kararlar
158
c. Yargılamanın Yenilenmesi İstemleri Hakkında Verilen Kararlar
159
2. İstinaf Kanun Yoluna Kapalı Olan Kararlar
160
a. 2575 Sayılı Kanun’dan Kaynaklanan İstinaf Yargılamasına Tabi Olmayan İlk Derece Mahkemesi Kararları
160
b. İYUK’tan Kaynaklanan İstinaf Yargılamasına Tabi Olmayan İlk Derece
aa. İlk Derece Mahkemelerince Verilen Nihai Kararlar
161
aaa. İvedi Yargılama Usulüne Tabi Uyuşmazlıklar
161
bbb. İYUK’un 45. Maddesinin Birinci Fıkrası Kapsamında Olan
ccc. İYUK’un 15. Maddesinin Dördüncü Fıkrası Uyarınca Verilen
Görev ve Yetki Yönünden Ret Kararları
167
ddd. İYUK’un 15. Maddesinin Dördüncü Fıkrası Uyarınca Verilen
Dava Dilekçesinin Reddine Dair Kararlar
167
bb. İlk Derece Mahkemelerince Verilen Nihai Olmayan Kararlar
168
cc. Özel Yasal Düzenlemelerde Yer Alan Kurallar
169
aaa. 2559 sayılı Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu Kapsamındaki
bbb. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu
Kapsamındaki Uyuşmazlıklar
171
ccc. 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu Kapsamındaki Uyuşmazlıklar
171
ddd. Mülga Yahut Tadil Edildiği İçin Uygulanma Kabiliyeti Kalmayan
B. İstinaf Kanun Yolunda Görevli ve Yetkili Merci
174
C. İstinaf Başvurusunun Süresi
175
D. İstinaf Kanun Yoluna Başvurabilecekler
178
1. Hukuki Yarar–Menfaat İlişkisinin Bulunması
178
2. İstinaf Kanun Yolunda Müdahale
182
c. Davanın Asıl Tarafının İstinaf Kanun Yoluna Başvurmaması Halinde
Müdahilin İstinaf Kanun Yoluna Başvurup Başvuramayacağı Meselesi
187
E. İstinaf Kanun Yolu Başvurusunun Şekli ve Usulü
191
1. İstinaf Başvurusunun Şekli
191
a. İstinaf Dilekçesinin İçeriği
191
b. İstinaf Dilekçesinin Verileceği Yerler
193
c. İstinaf Dilekçesinin Verildiği Yerler Tarafından Yapılan İşlemler
195
aa. İstinaf Dilekçesinin Kayd ı
195
bb. İstinaf Dilekçesine İlişkin Yapılan İnceleme
195
aaa. İstinaf Dilekçesinin Verildiği Yerler Tarafından İstinaf
Dilekçesinin İYUK’un 3. Maddesi Kapsamında İncelenmesi
195
bbb. İstinaf Dilekçesinin Verildiği Yerler Tarafından İstinaf Harç ve
Posta Giderleri Kapsamında Yapılan İnceleme
196
ccc. İstinaf Dilekçesinin Verildiği Yerler Tarafından İstinaf
Başvurusunun Süre Aşımı Kapsamında İncelenmesi
196
F. İstinaf Başvurusu Kapsamında Tebligat İşlemlerinin Yapılması ve Dosyanın İlgili İstinaf Merciine Gönderilmesi
197
G. İstinaf Kanun Yolunda İstinaf İncelemesine Katılamayacak Olanlar
198
H. İstinaf Kanun Yoluna Başvurmanın Mahkeme Kararının Uygulanmasına Etkisi
199
III. İSTİNAF SEBEPLERİ
199
A. Görev ve Yetki Dışında Bir İşe Bakılmış Olunması
201
B. Hukuka Aykırı Karar Verilmiş Olunması
202
C. Usul Hükümlerinin Uygulanmasında Kararı Etkileyebilecek Nitelikte Hata veya Eksiklik Olması
204
IV. İSTİNAF İNCELEMESİ
205
A. İstinaf Başvurusunun Ön Koşullar Yönünden İncelenmesi
205
1. İstinaf Başvurusunun Yargı Çevresi Kapsamında İncelenmesi
205
2. İstinaf Başvurusunun Başvurunun Geldiği Dairenin Görevine Girip Girmediği Yönünden İncelenmesi
206
3. İstinaf Dilekçesinin İYUK 3. Madde Kapsamında İncelenmesi
207
4. İstinaf Harç ve Posta Giderleri Kapsamında İncelenmesi
207
5. İstinaf Başvurusunun Süre Aşımı Kapsamında İncelenmesi
208
6. İstinaf Başvurusuna Konu Karara Karşı İstinaf Yolunun Açık Olup Olmadığı Yönünden İnceleme
211
7. İstinafın Temyizin Şekil ve Usullerine Tabi Olması
213
B. İstinaf Başvurusunun Esastan İncelenmesi
215
2. Hukuki ve Maddi Denetimin Kapsamı
216
C. İstinaf Yargılamasında Dosyanın Tekemmülü
217
V. İSTİNAF KANUN YOLUNDA YÜRÜTMENİN DURDURULMASI
218
A. İstinaf Aşamasında Mahkeme Kararının Yürütmesinin Durdurulması
220
B. Davanın Kısmen veya Tamamen Kabulüne İlişkin İlk Derece Mahkemesi Kararlarına
Karşı İstinaf Kanun Yoluna Başvurulması Halinde Yürütmenin Durdurulması
221
C. Davanın Reddine İlişkin İlk Derece Mahkemesi Kararlarına Karşı İstinaf Kanun
Yoluna Başvurulması Halinde Yürütmenin Durdurulması
222
D. İstinaf Mercilerince İstinaf Aşamasında Verilen Yürütmenin Durdurulması Kararlarının Sonuçları
223
VI. İSTİNAF AŞAMASINDA İDDİA VE SAVUNMALARIN GENİŞLETİLMESİ VE DEĞİŞTİRİLMESİ
VII. İSTİNAF İNCELEMESİ SONUCUNDA VERİLECEK KARARLAR VE SONUÇLARI
227
A. İstinaf İncelemesi Sonucunda Verilecek Karar Çeşitleri
227
1. İstinaf Başvurusunun İncelenmeksizin Reddi Kararı
228
2. İstinaf Başvurusunun Reddi Kararı
230
3. Kararın Kaldırılması ve Gerekli İncelemeler Yapılarak Esas Hakkında Karar Verilmesi
232
4. Kararın Kaldırarak Dosyanın İlk Derece Mahkemesine Gönderilmesi Kararı
236
a. İlk Derece Mahkemelerince İlk İnceleme Üzerine Verilen Kararların
İstinaf Aşamasında İncelenmesi
244
b. Davaya Reddedilmiş veya Yasaklanmış Hâkim Tarafından Bakılması
Durumunun İstinaf Aşamasında İncelenmesi
245
c. Görev Hususunun İstinaf Aşamasında İncelenmesi
248
d. Yetki Hususunun İstinaf Aşamasında İncelenmesi
250
e. Gerekçeli Olarak (Düzelterek) İstinaf Başvurusunun Reddi Kararı
250
e. İstinaf Başvurusunun Kısmen Kabulüne, Kararın İlgili Kısmının Kaldırılmasına
ve Gerekli İncelemeler Yapılarak İlgili Kısma İlişkin Esas Hakkında Karar
Verilmesine ve Kısmen Reddi Kararı
256
f. İlk Derece Mahkemesi Kararındaki Maddi Hataların Düzeltilerek İstinaf
Başvurusunun Reddine Karar Verilmesi
257
g. Davadan Feragat Edilmesi, Davanın Kabul Edilmesi ya da Davanın Konusuz
Kalması Nedeniyle Karar Verilmesine Yer Olmadığına Dair Verilen Karar
259
B. İstinaf İncelemesi Sonunda Verilen Kesin Kararlar
260
C. İstinaf İncelemesi Sonunda Verilen Kesin Olmayan Kararlar
262
VIII. İSTİNAF KARARLARINA KARŞI BAŞVURU YOLLARI
264
A. İstinaf Kararlarına Karşı Temyiz Başvurusu
264
1. Temyiz Başvurusunun Bölge İdare Mahkemesince İncelenmesi
264
2. Temyiz İncelemesi Üzerine Danıştayca Verilebilecek Kararlar ve Bu Kararlara
Karşı Bölge İdare Mahkemesinin Tutumu
266
a. Danıştay Tarafından Bölge İdare Mahkemesi Kararının Onanması
267
b. Danıştay Tarafından Bölge İdare Mahkemesi Kararının Bozulması
268
aa. Danıştay Tarafından Verilen Bozma Kararı Üzerine Bölge İdare
Mahkemesince Verilebilecek Kararlar ve Kararların Sonuçları
270
aaa. Bozma Kararı Üzerine Bölge İdare Mahkemelerince Verilecek
bbb. Bozma Kararı Üzerine Bölge İdare Mahkemelerince Verilecek
Israr (Direnme) Kararı
275
B. İstinaf Kararlarına Karşı Kanun Yararına Temyiz Başvurusu
276
IX. BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ ARASINDA ORTAYA ÇIKAN GÖRÜŞ FARKLILIKLARININ
X. İSTİNAF İNCELEMESİ ÜZERİNE BÖLGE İDARE MAHKEMELERİNCE VERİLEN KARARLARIN
XI. İSTİNAF MERCİLERİNCE VERİLEN KARARLARIN ŞEKLİ, İÇERİĞİ VE GEREKÇESİ
290
A. İstinaf Mercilerince Verilen Kararların Şekli ve İçeriği
290
B. İstinaf Mercilerince Verilen Kararların Gerekçesi
291
İDARİ YARGI AÇISINDAN İSTİNAF KANUN YOLUNUN İŞLEVSEL OLUP–OLMADIĞI EKSENİNDE DEĞERLENDİRMELER, MUHTEMEL SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
I. İSTİNAF İNCELEMESİNİN “DOĞRUDANLIK İLKESİ” YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ
293
II. İSTİNAF İNCELEMESİNDE KULLANILAN “DAVA MALZEMELERİ” VE
“YENİDEN KARAR VERME” İÇERİĞİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME
294
III. İSTİNAF KANUN YOLUNDA KESİNLEŞEN KARARLAR ALEYHİNE GİDİLEBİLECEK OLAĞAN
KANUN YOLUNUN OLMAMASI YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME
296
IV. İSTİNABE KURUMUNUN İSTİNAF KANUN YOLUNDA UYGULANMASI YÖNÜNDEN
V. İSTİNAF KANUN YOLU BAŞVURULARININ PARASAL SINIR HUSUSU YÖNÜNDEN
VI. İSTİNAF KANUN YOLUNUN KABUL EDİLMESİNİN ADİL YARGILANMA HAKKI VE
HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ
301
VII. İSTİNAF KANUN YOLUNUN KABUL EDİLMESİNİN MAKUL SÜRE VE YARGIDA HEDEF
SÜRE İLKELERİNE ETKİSİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ
302
VIII. İSTİNAF KANUN YOLUNUN KABUL EDİLMESİYLE İÇTİHAT BİRLİĞİNİN SAĞLANIP
SAĞLANMAYACAĞI YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME
304
IX. DANIŞTAY’DA BULUNAN MEVCUT DOSYALAR YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME
306
A. İstinaf Mahkemelerinin (Bölge İdare Mahkemelerinin) Bölgesel Yakınlıkları ile
Sayılarının Artırılması Önerisi
307
B. Temyizi Mümkün Olan Bölge İdare Mahkemesi Kararlarına İlişkin Hükümler Yerine
Temyizi Mümkün Olmayan Bölge İdare Mahkemesi Kararlarına İlişkin Hükümlere Yer
C. Kanunda Öngörülen 5.000 TL ve 100.000 TL’yi Aşmayan Davalarda Verilen Kararlara
Karşı İstinaf ve Temyiz Kanun Yollarına Gidilemeyeceğine İlişkin Hükümler Yerine İhlal
Edilen Kanun Hükmünün Niteliğine Göre Belirleme Yapılması Önerisi
310
D. Aynı Konuda Farklı Bölge İdare Mahkemeleri Arasında Ortaya Çıkan İçtihat
Farklılıklarının Çözümünde Fransız İstinaf Sistemi Gibi Bir Sistemin Kabul Edilmesi
• İstinaf Başvuru Dilekçesi Örneği
315
• Bölge İdare Mahkemelerinin ve İlk Derece Mahkemelerinin Yargı Çevresine