§2. KONUNUN İNCELENİŞ BİÇİMİ
26
Birinci BölümGENEL OLARAK DENETİM VE BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM
I. DENETİM KAVRAMININ TANIMI
29
B. Anonim Ortaklıklarda
32
A. Yapılış Nedenine Göre Denetim Türleri
33
1. Zorunlu (Yasal) Denetim
33
2. İsteğe Bağlı Denetim
34
B. Amaçlarına Göre Denetim Türleri
34
3. Performans Denetimi
35
C. Denetçinin Statüsüne Göre Denetim Türleri
35
a) Bağımsız Dış Denetim
38
bb) İnceleme (Sınırlı Denetim)
40
cc) Özel Durumlarda Yapılan Denetim
41
D. Denetimin Yapıldığı Zamana Göre Denetim Türleri
43
1. Kuruluşta Yapılan Denetim
43
2. İşleyişte Yapılan Denetim
44
§4. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM KAVRAMI
45
I. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİMİN TANIMI
45
II. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİMİN AMAÇLARI
46
III. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİMİN İŞLEVLERİ
47
C. Caydırıcılık İşlevi
50
IV. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİMİN ÖZELLİKLERİ
51
§5. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM
53
I. AMERİKAN HUKUKUNDA BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM
53
A. Sarbanes-Oxley Kanunu
56
B. Sarbanes-Oxley Kanunu ile Sermaye Piyasası Kurulu Düzenlemelerinin Karşılaştırılması
60
II. AB HUKUKUNDA BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM
62
III. İNGİLİZ HUKUKUNDA BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM
68
§6. TÜRKİYE’DE BAĞIMSIZ DIŞ DENETİME İLİŞKİN YASAL DÜZENLEMELER
72
A. Yürürlükteki Düzenleme
72
B. Türk Ticaret Kanunu Tasarısının Değerlendirilmesi
73
II. SERMAYE PİYASASI KANUNU VE SPK TEBLİĞLERİ
77
A. Yürürlükteki Düzenlemeler
78
III. 3568 SAYILI SERBEST MUHASEBECİ, SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK KANUNU
79
IV. BANKALAR KANUNU VE MERKEZ BANKASI TEBLİĞLERİ
80
VII. FİNANSMAN VE FAKTORİNG ŞİRKETLERİ İLE İLGİLİ YASAL DÜZENLEMELER
84
VIII. DİĞER YASAL DÜZENLEMELER
85
İkinci BölümBAĞIMSIZ DIŞ DENETİM KURULUŞLARI VEBAĞIMSIZ DIŞ DENETİM SİSTEMİNİN İŞLEYİŞİ
§7. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM KURULUŞLARI
87
I. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM KURULUŞLARININ HUKUKİ YAPISI VE ÖZELLİKLERİ
87
1. Hisse Senetlerinin Nama Yazılı Olması
87
2. Kurucularına ve Ortaklarına İlişkin Sınırlamalar
89
II. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM KURULUŞLARININ KURULUŞ ŞARTLARI
91
III. KURULA BAŞVURU VE YETKİLENDİRME
92
IV. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM KURULUŞLARI HAKKINDAKİ YASAKLAR
93
A. Haksız Rekabet Yasağı
93
B. Ticaret ve Mesleğe Aykırı Faaliyet Yasağı
96
V. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM KURULUŞU DEĞİŞİMİ
97
§8. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM SİSTEMİNDE DENETÇİLER
100
I. DENETÇİ KAVRAMI VE DENETÇİ TÜRLERİ
100
2. Bağımsız Dış Denetçiler
101
II. BAĞIMSIZ DIŞ DENETÇİLER
102
A. Bağımsız Dış Denetim Sisteminde Denetçi Olabilme Koşulları
103
B. Bağımsız Denetim Kuruluşlarında Denetçi Kadroları
104
1. Sorumlu Ortak Başdenetçi
104
5. Denetçi Yardımcısı
106
C. Denetçilerin Mesleki Yeterliliğinin Sağlanması ve Geliştirilmesi
106
D. Denetçilerin Hizmet İçi Eğitimleri
108
I. YILLIK MALİ TABLOLAR
113
C. Öz Sermaye Değişim Tablosu
115
D. Nakit Akım Tablosu
115
II. ARA MALİ TABLOLAR
116
§10. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM STANDARTLARI, BAĞIMSIZ DENETİM ÇALIŞMASI VE RAPORLANMASINA İLİŞKİN ESASLAR
117
I. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM STANDARTLARI
117
A. Uluslararası Standartlar
118
B. Ulusal Standartlar
122
II. BAĞIMSIZ DENETİM ÇALIŞMASI VE RAPORLANMASINA İLİŞKİN ESASLAR
124
A. Bağımsız Denetim Teknikleri
125
B. Bağımsız Denetimin Planlanması
129
1. Denetlenecek Ortaklık Hakkında Bilgi Toplama
130
2. İç Kontrol Sisteminin Değerlendirilmesi
131
3. İç Denetim Biriminin Değerlendirilmesi
133
4. Denetim Riskinin Değerlendirilmesi
134
5. Önemlilik Sınırının Değerlendirilmesi
136
6. Muhasebe Politikalarının İncelenmesi, İlgililerle Denetim Faaliyeti Konusunda Görüşülmesi
138
7. Denetim Ekibinin Oluşturulması ve Koordinasyonun Sağlanması
138
8. Denetim Çalışmasının Bölümlere Ayrılması ve Denetim Programının Açıklanması
139
C. Kayıtların Tutulması
140
D. Denetim Bilgilerinin Toplanması ve Değerlendirilmesi
141
E. Denetimden Sorumlu Komiteler
144
§11. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM RAPORLARI
148
I. RAPORLARIN İÇERİĞİ
149
II. BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU ÇEŞİTLERİ
15 1
A. Olumlu Görüş Bildiren Rapor
151
B. Olumsuz Görüş Bildiren Rapor
151
C. Şartlı Görüş Bildiren Rapor
152
D. Görüş Bildirmeme Halinde Rapor
152
III. RAPORUN KESİNLEŞMESİ VE İLANI
152
Üçüncü BölümBAĞIMSIZ DIŞ DENETİM SÖZLEŞMESİ VEBAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARININ SORUMLULUĞU
§12. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM SÖZLEŞMESİ
155
A. Benzer Sözleşmelerle Karşılaştırılması
155
1. Hizmet Sözleşmesi ile Karşılaştırılması
155
2. Vekalet Sözleşmesi ile Karşılaştırılması
156
3. Eser (İstisna) Sözleşmesi ile Karşılaştırılması
158
II. SÖZLEŞMENİN KURULMASI
160
III. TARAFLARI VE ŞEKLİ
161
IV. SÖZLEŞMENİN UNSURLARI
163
V. SÖZLEŞMENİN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ
165
VI. BAĞIMSIZ DENETİMİN GEÇERLİLİĞİ
167
§13. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM İLİŞKİSİNİN SONA ERMESİ
168
I. SÖZLEŞME SÜRESİNİN SONA ERMESİ
168
II. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM KURULUŞU TARAFINDAN SÖZLEŞMENİN FESHİ
168
III. MÜŞTERİ TARAFINDAN DENETİM SÖZLEŞMESİNİN FESHİ
171
§14. BAĞIMSIZ DENETİM SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN YÜKÜMLÜLÜKLER
172
I. BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞUNUN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
172
A. Bağımsız Denetim Standartlarına Uygun Davranma
172
C. Genel Kurul Toplantılarına Katılmak
175
D. Çalışma Kâğıtlarının Saklanması
175
E. Mali Tabloların İlanını Takip Etmek
176
1. Genel Olarak Bağımsızlık İlkesi
177
2. Bağımsızlığı Ortadan Kaldıran Haller
182
G. Mesleki Özen ve Titizlik Gösterme Yükümlülüğü
185
II. DENETLENEN MÜŞTERİ ORTAKLIĞIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
187
§16. BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARININ SORUMLULUĞU
188
C. Sorumlu Olan Gerçek ve Tüzel Kişiler
193
2. Sorumlu Ortak Başdenetçi
195
3. Bağımsız Denetçiler
196
4. Müşteri Ortaklık Yönetim Kurulu
198
5. Müşteri Ortaklık Denetim Kurulu
200
D. Sorumluluğun Hukuki Niteliği ve Şartları
200
1. Müşteriye Karşı Sorumluluğun Hukuki Niteliği ve Şartları
201
a) BK. m.96’ya Göre Sorumluluk
202
aa) Denetim Sözleşmesinin Varlığı
202
bb) Denetim Sözleşmesinin İhlali
202
b) Yardımcı Şahısların Fiilinden Sorumluluk
206
2. Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluğun Hukuki Niteliği ve Şartları
207
3. Sorumluluğun Sınırlandırılması
209
E. Bağımsız Denetim Standartlarına Aykırılık
210
1. Bağımsız Denetim Standartları Kavramı
210
2. Bağımsız Denetim Standartlarına Aykırılık Halleri
211
a) Sözleşme Öncesi Kusurlu Davranış (Culpa in Contrahendo)
211
b) Denetim Raporunun Gerçeği Yansıtmaması
214
F. Sorumluluktan Kurtulma Halleri
217
1. Bağımsız Denetim Yapma Yükümlülüğünün Bulunmaması
217
2. Denetimin, Denetim Standartlarına Uygun Olması
217
3. Denetim Raporunun Önemli Olmayan Konularda Gerçeği Yansıtmaması
218
4. İlliyet Bağının Bulunmaması veya Kesilmesi
218
III. İDARİ SORUMLULUK
221
Ek 1: Tebliğ Kısımları ve Karşılık Gelen Uluslararası Bağımsız Denetim Standartları
233
Ek 2: Genel Bağımsız Denetim Sözleşmesi Örneği
236
Ek 3: Hile ve Usulsüzlük Risk Faktörlerine Örnekler
238
Ek 4: Hile ve Usulsüzlükten Kaynaklanan Önemli Yanlışlık Riskine Karşı Uygulanabilecek Bağımsız Denetim Tekniklerine Örnekler
243
Ek 5: Hile ve Usulsüzlük Belirtisi Olabilecek Durumlara İlişkin Örnekler
247
Ek 6: Mevzuata Aykırılığın Oluştuğu Durumlara Örnekler
249
Ek 7: Bağımsız Denetçinin Genel Bağımsız Denetim Stratejisi Oluştururken Göz Önünde Bulundurabileceği Hususlara İlişkin Örnekler
250
Ek 8: İşletmenin, Faaliyet Koşullarının ve Çevresiyle Olan İlişkilerinin Anlaşılması
253
Ek 9: İç Kontrol Sisteminin Unsurları
256
Ek 10: Önemli Yanlışlık Risklerinin Varlığını Gösteren Olaylar ve Durumlar
261
Ek 11: Kontrol Testlerinde Örnek Hacmini Etkileyen Faktörlere İlişkin Örnekler
263
Ek 12: Detay Testlerinde Örnek Hacmini Etkileyen Faktörlere İlişkin Örnekler
264
Ek 13: Örnek Seçim Yöntemleri
266
Ek 14: İşletme Yönetimi Teyit Mektubu Örneği
267
Ek 15/A.1: Bağımsız Denetim Raporu Örneği
269
Ek 15/A.2: Bağımsız Denetim Raporu Örneği (Emeklilik Yatırım Fonları Dahil Yatırım Fonları İçin)
271
Ek 15/B: Bağımsız Denetim Raporu Örneği
273
Ek 15/C: Bağımsız Denetim Raporu Örneği
275
Ek 16/A.1: Finansal Tablo Kalemlerine İlişkin Bağımsız Denetim Raporu Örneği
277
Ek 16/A.2: Finansal Tablo Kalemlerine İlişkin Bağımsız Denetim Raporu Örneği
278
Ek 16/B.1: Sözleşmeye Uygunluğa İlişkin Bağımsız Denetim Raporu Örneği
279
Ek 16/B.2: Sözleşmeye Uygunluğa İlişkin Bağımsız Denetim Raporu Örneği
280
Ek 16/C.1: Özet Finansal Tablolara İlişkin Bağımsız Denetim Raporu Örneği
281
Ek 16/C.2: Özet Finansal Tablolara İlişkin Bağımsız Denetim Raporu Örneği
282
Ek 16/D.1: Emeklilik Yatırım Fonunun Yatırım Performansı Konusunda Kamuya Açıklanan Bilgilere İlişkin Rapor Örneği
283
Ek 16/D.2: Emeklilik Yatırım Fonunun Varlıklarının Saklanmasına İlişkin Olumlu Görüş İçeren Rapor Örneği
284
Ek 16/D.3: Emeklilik Yatırım Fonunun İç Kontrol Sisteminin Durumuna İlişkin Olumlu Görüş İçeren Rapor Örneği
285
Ek 17/A: Ara Dönem Finansal Tabloların İncelenmesi Çalışmasında (Sınırlı Bağımsız Denetiminde) Göz Önünde Bulundurulabilecek Analitik İnceleme Teknikleri
286
Ek 17/B: İşletme Yönetimi Teyit Mektubu Örneği
287
Ek 17/C.1: Ara Dönem Finansal Tabloları Hakkında İnceleme Raporu Örnekleri (Genel Amaçlı Tam Set Finansal Tablolar)
289
Ek 17/C.2: Ara Dönem Finansal Tabloları Hakkında İnceleme Raporu Örnekleri (Özet Finansal Tablolar)
290
Ek 17/D.1: Finansal Raporlama Standartlarına Aykırı Durumların Varlığı Halinde Düzenlenecek Şartlı Sonuç İçeren İnceleme Raporu Örnekleri (Genel Amaçlı Tam Set Finansal Tablolar)
291
Ek 17/D.2: Finansal Raporlama Standartlarına Aykırı Durumların Varlığı Halinde Düzenlenecek Şartlı Sonuç İçeren İnceleme Raporu Örnekleri (Özet Finansal Tablolar)
292
Ek 17/E.1: İşletme Yönetiminden Kaynaklanmayan Sınırlamaların Varlığı Halinde Düzenlenecek Şartlı Sonuç İçeren İnceleme Raporu Örnekleri (Genel Amaçlı Tam Set Finansal Tablolar)
293
Ek 17/E.2: İşletme Yönetiminden Kaynaklanmayan Sınırlamaların Varlığı Halinde Düzenlenecek Şartlı Sonuç İçeren İnceleme Raporu Örnekleri (Özet Finansal Tablolar)
294
Ek 17/F.1: Finansal Raporlama Standartlarına Aykırı Durumların Varlığı Halinde Düzenlenecek Olumsuz Sonuç İçeren İnceleme Raporu Örnekleri (Genel Amaçlı Tam Set Finansal Tablolar)
295
Ek 17/F.2: Finansal Raporlama Standartlarına Aykırı Durumların Varlığı Halinde Düzenlenecek Olumsuz Sonuç İçeren İnceleme Raporu Örnekleri (Özet Finansal Tablolar)
296