Enflasyon Muhasebesi
1. Baskı,
Mart 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa Sayısı:
824
Kitabın Fiyatı:
1.000,00₺
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Enflasyon, fiyatlar genel seviyesinin belirli bir süre boyunca sürekli bir şekilde artmasıdır. Uzun süre devam eden yüksek enflasyonun makro ekonomide ve toplumda birçok olumsuz etkisi olmaktadır. Yüksek enflasyonun aile içi ilişkilere kadar birçok çok alanda ekonomik, sosyal ve psikolojik olumsuz etkileri bulunmaktadır. Yüksek enflasyon makro ekonomik açıdan gelir dağılımının bozulması, toplumun alım gücünün düşmesi gibi olumsuz etkileri bulunmaktadır.
Yüksek enflasyonun işletmelerin finansal tabloları üzerinde de olumsuz etkileri bulunmaktadır. Yüksek enflasyonun yaşandığı dönemlerde sunulan finansal tablolar, işletmelerin gerçek finansal durumunu yansıtmaktan uzaklaşır. Yüksek enflasyon işletmelerin finansal tablolarında fiktif kârlar raporlamalarına neden olur. Bu fiktif kârlar üzerinden ödenen vergiler, işletmelerin gerçek kazançlarının değil de özsermayelerinin vergilendirilmesine neden olur.
Yüksek enflasyonun finansal tablolar üzerindeki olumsuz etkileri muhasebe literatüründe "Enflasyon Muhasebesi", uluslararası finansal raporlama literatüründe "Endeksleme", vergi mevzuatımızda "Enflasyon Düzeltmesi" olarak isimlendirilen uygulama ile belirli ölçüde bertaraf edilebilmektedir.
Enflasyon düzeltmesi uzun bir aradan sonra 31.12.2023 tarihli bilançolara uygulanacaktır. Ülkemizde enflasyonun seyrinden enflasyon düzeltmesi uygulamasının belirli bir süre daha kullanılacağı görülmektedir.
Bu nedenle gerek literatüre katkı sağlamak gerekse uygulamacılara rehber olması açısından bu eser kaleme alınmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
Enflasyon Hakkında Genel Bilgiler
Enflasyon Muhasebesi Hakkında Genel Bilgiler
Enflasyon Muhasebesi Kayıtları
Vergi Usul Kanunu Açısından Enflasyon Muhasebesi
TMS 29 Açısından Enflasyon Muhasebesi
BOBİ FRS Açısından Enflasyon Muhasebesi
Standartların Karşılaştırılması
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
7
İÇİNDEKİLER
9
ŞEKİLLER LİSTESİ
25
KISALTMALAR
27
BİRİNCİ BÖLÜM
ENFLASYON HAKKINDA GENEL BİLGİLER
1.1. ENFLASYONUN TANIMI
29
1.2. ENFLASYON İLE İLİŞKİLİ KAVRAMLAR
33
1.2.1. DEFLASYON
33
1.2.2. STAGFLASYON
34
1.2.3. DEZENFLASYON
35
1.2.4. TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ
35
1.2.5. REFLASYON
36
1.2.6. İKTİSADİ HOŞNUTSUZLUK ENDEKSİ
36
1.2.7. ENFLASYON HEDEFLEMESİ
37
1.2.8. HAYAT PAHALILIĞI
38
1.3. ENFLASYONUN ÖLÇÜLMESİ
38
1.3.1. TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TÜFE)
40
1.3.2. YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (Yİ–ÜFE)
40
1.3.3. GSYİH DEFLATÖRÜ
41
1.4. ENFLASYONUN ÇEŞİTLERİ
42
1.4.1. NEDENLERİNE GÖRE ENFLASYON ÇEŞİTLERİ
42
1.4.1.1. Talep Enflasyonu
42
1.4.1.2. Maliyet Enflasyonu
44
1.4.1.3. Fiyat Enflasyonu
46
1.4.1.4. Yapısal Enflasyon
46
1.4.2. ARTIŞ HIZINA GÖRE ENFLASYON ÇEŞİTLERİ
47
1.4.2.1. Sürünen Enflasyon
47
1.4.2.2. Ilımlı Enflasyon
47
1.4.2.3. Yüksek Enflasyon
47
1.4.2.4. Hiperenflasyon
48
1.4.3. GELİŞME SÜREÇLERİNE GÖRE ENFLASYON ÇEŞİTLERİ
51
1.4.3.1.Açık Enflasyon
51
1.4.3.2.Gizli (Örtülü) Enflasyon
51
1.4.4. DİĞER ENFLASYON ÇEŞİTLERİ
52
1.4.4.1. Çekirdek Enflasyon
52
1.4.4.2. Beklenti Enflasyonu
53
1.4.4.3. Kronik Enflasyon
53
1.4.4.4. Skimpflasyon
53
1.4.4.5. Shrinkflasyon
54
1.4.4.6. Greedflation
55
1.5. ENFLASYONUN MALİYETLERİ
55
1.5.1. KARAR ALMA SÜRECİNDE ENFLASYONUN MALİYETİ
55
1.5.2. YATIRIM SÜRECİNDE ENFLASYONUN MALİYETİ
56
1.5.3. KREDİ PİYASASINDA ENFLASYONUN MALİYETİ
56
1.5.4. İŞGÜCÜ PİYASASINDA ENFLASYONUN MALİYETİ
56
1.5.5. TOPLUMSAL ALANDA ENFLASYONUN MALİYETİ
56
1.5.6. DIŞ PİYASALARDA ENFLASYONUN MALİYETİ
57
1.6. ENFLASYONUN NEDENLERİ
57
1.7. ENFLASYONUN DÜŞÜRÜLMESİ
58
1.8. ENFLASYONUN İŞLETMELER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
60
1.9. ENFLASYONUN FİNANSAL TABLOLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
61
1.9.1. ENFLASYONUN BİLANÇO ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
64
1.9.2. ENFLASYONUN GELİR TABLOSU ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
73
1.10. ENFLASYONUN MUHASEBESİNİN TEMEL KAVRAMLARI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
76
1.10.1. ENFLASYONUN SOSYAL SORUMLULUK KAVRAMINA ETKİSİ
76
1.10.2. ENFLASYONUN İŞLETMENİN SÜREKLİLİĞİ KAVRAMINA ETKİSİ
76
1.10.3. ENFLASYONUN MALİYET ESASI KAVRAMINA ETKİSİ
77
1.10.4. ENFLASYONUN TUTARLILIK KAVRAMINA ETKİSİ
77
1.10.5. ENFLASYONUN TAM AÇIKLAMA KAVRAMINA ETKİSİ
78
1.10.6. ENFLASYONUN İHTİYATLILIK KAVRAMINA ETKİSİ
78
1.10.7. ENFLASYONUN PARAYLA ÖLÇME KAVRAMINA ETKİSİ
79
İKİNCİ BÖLÜM
ENFLASYON MUHASEBESİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
2.1. ENFLASYON MUHASEBESİNİN TANIMI
81
2.2. ENFLASYON MUHASEBESİNİN AMACI VE GEREKLİLİĞİ
90
2.2.1. ENFLASYON MUHASEBESİNİN AMACI
90
2.2.2. ENFLASYON MUHASEBESİNİN GEREKLİLİĞİ
93
2.3. ENFLASYON MUHASEBESİ YÖNTEMLERİ
96
2.3.1. KISMİ DÜZELTME YÖNTEMLERİ
96
2.3.1.1. Yeniden Değerleme
97
2.3.1.1.1. Yeniden Değerleme Kavramı
97
2.3.1.1.2. Yeniden Değerleme Uygulamaları
100
2.3.1.1.2.1. Sürekli Yeniden Değerleme
100
2.3.1.1.2.1.1. Yasal Düzenleme
100
2.3.1.1.2.1.2. Yeniden Değerleme Yapabilecek Mükellefler
101
2.3.1.1.2.1.3. Yeniden Değerlemeye Tabi Tutulabilecek İktisadi
Kıymetler
102
2.3.1.1.2.1.4. Değerlemeye Tabi Tutulamayacak İktisadi Kıymetler
102
2.3.1.1.2.1.5. Yeniden Değerlemeye Esas Değer
103
2.3.1.1.2.1.6. Yeniden Değerleme Oranı
103
2.3.1.1.2.1.7. Yeniden Değerleme Yapabilme Zamanı
104
2.3.1.1.2.1.8. Geçici Vergi Dönemlerinde Yeniden Değerleme
105
2.3.1.1.2.1.9. Özel Hesap Dönemine Tabi Mükelleflerin Durumu
105
2.3.1.1.2.1.10. Yeniden Değerleme Uygulaması
105
2.3.1.1.2.1.11. Yeniden Değerlemenin Envanter Defterine
Kaydedilmesi
107
2.3.1.1.2.1.12. Enflasyon Düzeltmesi Açısından Yeniden Değerleme
108
2.3.1.1.2.1.13. Özel Fon Hesabındaki Tutarların Başka Bir Hesaba
Aktarılması veya İşletmeden Çekilmesi
108
2.3.1.1.2.1.14. Yeniden Değerlemeye Tabi Tutulan Sabit Kıymetlerin
Elden Çıkarılması
109
2.3.1.1.2.2. Tek Seferlik Yeniden Değerleme
109
2.3.1.1.2.2.1. Yasal Düzenleme
109
2.3.1.1.2.2.2. Yeniden Değerlemeye Tabi Tutulabilecek İktisadi
Kıymetler
111
2.3.1.1.2.2.3. Yeniden Değerlemeye Esas Değer
112
2.3.1.1.2.2.4. Yeniden Değerleme Oranı
112
2.3.1.1.2.2.5. Yeniden Değerleme Uygulaması
112
2.3.1.1.2.2.6. Vergi Uygulaması
113
2.3.1.1.2.2.7. Özel Fon Hesabındaki Tutarların Başka Bir Hesaba Aktarılması veya İşletmeden Çekilmesi
113
2.3.1.1.2.2.8. Yeniden Değerlemeye Tabi Tutulan Sabit Kıymetlerin Elden Çıkarılması
114
2.3.1.1.3. Yeniden Değerlemenin Muhasebeleştirilmesi
114
2.3.1.1.4. Örnek Uygulama
114
2.3.1.2. Azalan Bakiyeler Yöntemi ile Amortisman Ayrılması
119
2.3.1.3. Sabit Kıymet Yenileme Fonu
121
2.3.1.4. Son Giren İlk Çıkar (LIFO) Stok Değerleme Yöntemi
123
2.3.1.5. Alacak ve Borç Senetleri Reeskontu
126
2.3.1.6. İştirak Hissesi Satış Kazancı İstisnası
127
2.3.2. GENEL NİTELİKLİ YÖNTEMLER
128
2.3.2.1. Genel Fiyat Düzeyi Yöntemi
128
2.3.2.2. Cari Maliyet Yöntemi
132
2.3.2.3. Karma Yöntem
137
2.3.2.4. Yöntemlerin Karşılaştırılması
138
2.4. DÜNYADA ENFLASYON MUHASEBESİNİN TARİHÇESİ
140
2.4.1. GENEL AÇIKLAMA
140
2.4.2. ÇEŞİTLİ ÜLKELERDEKİ ENFLASYON MUHASEBESİ UYGULAMALARI
141
2.4.2.1. Amerika Birleşik Devletleri
141
2.4.2.2. Almanya
142
2.4.2.3. Arjantin
142
2.4.2.4. Avustralya
142
2.4.2.5. Brezilya
143
2.4.2.6. Fransa
143
2.4.2.7. Güney Afrika
145
2.4.2.8. Hollanda
145
2.4.2.9. İngiltere
146
2.4.2.10. İsrail
146
2.5. TÜRKİYE’DE ENFLASYON MUHASEBESİNİN TARİHÇESİ
146
2.5.1. GENEL AÇIKLAMA
146
2.5.2. SERMAYE PİYASASI KURULU DÜZENLEMELERİ
147
2.5.3. BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU (BDDK) DÜZENLEMELERİ
152
2.5.4. TÜRKİYE MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURULU (TMUDESK) DÜZENLEMELERİ
152
2.5.5. VERGİ USUL KANUNU’NDA YAPILAN DÜZENLEMELER
153
2.5.6. KAMU GÖZETİMİ KURUMU DÜZENLEMELERİ
163
2.5.7. KAMU İDARELERİNDE ENFLASYON DÜZELTMESİ UYGULAMASI
164
2.6. TÜRKİYE’DE ENFLASYON MUHASEBESİ İLE İLGİLİ YASAL ÇERÇEVE
165
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ENFLASYON MUHASEBESİ KAYITLARI
3.1. ENFLASYON MUHASEBESİNDE KULLANILAN MUHASEBE HESAPLARI
169
3.1.1. GENEL AÇIKLAMA
169
3.1.2. VERGİ USUL KANUNU’NUN MÜKERRER 298. MADDESİ İLE SÜREKLİLİK ARZ EDEN DÜZELTME İŞLEMİNE İLİŞKİN MUHASEBE HESAPLARI
170
3.1.3. VERGİ USUL KANUNUNUN GEÇİCİ 25. MADDESİ KAPSAMINDA DÜZELTME İŞLEMİNE İLİŞKİN MUHASEBE HESAPLARI
174
3.2. ENFLASYON DÜZELTMESİ MUHASEBE KAYITLARI
174
3.2.1. VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜK HESAPLARININ DÜZELTME KAYITLARI
174
3.2.2. YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM İŞLERİ HESAPLARININ DÜZELTME KAYITLARI
175
3.2.3. SERMAYE HESABININ DÜZELTME KAYITLARI
178
3.2.4. ENFLASYON DÜZELTMESİ İLE İLGİLİ KÂR ZARAR KAYITLARI
179
3.2.4.1. 31.12.2023 Tarihli Enflasyon Düzeltmesi ile İlgili
179
3.2.4.1.1. Varlık ve Yükümlülük Hesapları
179
3.2.4.1.2. Sermaye Hesabı
180
3.2.4.1.3. Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım İşleri Hesapları
180
3.2.4.2. 2024 ve Sonraki Yıllarda Yapılacak Enflasyon Düzeltmesi ile İlgili
181
3.2.4.2.1. Varlık ve Yükümlülük Hesapları
181
3.2.4.2.2. Sermaye Hesabı
183
3.2.4.2.3. Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım İşleri Hesapları
184
3.2.5. YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM İŞLERİNDE REEL OLMAYAN FİNANSMAN MALİYETİ
186
3.2.6. YABANCI PARA İLE YAPILAN YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM İŞLERİ
187
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
VERGİ USUL KANUNU AÇISINDAN ENFLASYON MUHASEBESİ
4.1. GENEL AÇIKLAMA
189
4.2. ENFLASYON MUHASEBESİNİN KOŞULLARI
194
4.3. ENFLASYON DÜZELTMESİNİN KAPSAMI
195
4.3.1. ENFLASYON DÜZELTMESİ YAPMAK ZORUNDA OLANLAR
195
4.3.1.1. Koşullar Kapsamında Enflasyon Düzeltmesi Yapmak Zorunda Olanlar
195
4.3.1.1.1. Faaliyetlerine Öteden Beri Devam Eden İşletmeler
195
4.3.1.1.2. Yeni İşe Başlayan İşletmeler
196
4.3.1.1.3. Bilanço Esasına Geçiş ve Çıkış
197
4.3.1.1.4. Özel Durumlar
198
4.3.1.2. Sürekli Olarak Enflasyon Düzeltmesi Yapmak Zorunda Olanlar 199
4.3.2. SEÇİMLİK HAK OLARAK ENFLASYON DÜZELTMESİ YAPABİLECEK OLANLAR
201
4.3.3. ENFLASYON DÜZELTMESİ YAPAMAYACAK OLANLAR
201
4.4. ENFLASYON MUHASEBESİNİN UYGULANACAĞI DÖNEM
203
4.4.1. TAKVİM YILI
203
4.4.2. ÖZEL HESAP DÖNEMİ
205
4.5. ENFLASYON MUHASEBESİ UYGULAMASININ SONA ERMESİ
206
4.6. ENFLASYON MUHASEBESİ SÜRECİ
207
4.7. DÜZELTMEYE TABİ OLACAK FİNANSAL TABLOLAR
209
4.8. DÜZELTMEYE TABİ OLACAK KIYMETLER
210
4.9. PARASAL VE PARASAL OLMAYAN HESAP KALEMLERİ
212
4.9.1. PARASAL VE PARASAL OLMAYAN HESAP AYRIMI
212
4.9.1.1. Parasal Hesap Kalemleri
213
4.9.1.2. Parasal Olmayan Hesap Kalemleri
222
4.9.2. PARASAL VE PARASAL OLMAYAN HESAP KALEMLERİNİN ENFLASYON MUHASEBESİNE ETKİSİ
228
4.10. DÜZELTMEYE ESAS OLAN TARİHLER
236
4.11. KULLANILACAK FİYAT ENDEKSİ
239
4.12. KATSAYILAR
240
4.12.1. DÜZELTME KATSAYISI
240
4.12.2. ORTALAMA DÜZELTME KATSAYISI
244
4.12.3. TAŞIMA KATSAYISI
245
4.13. DÜZELTME İŞLEMİNDE ESAS ALINACAK TUTARLAR
247
4.14. REEL OLMAYAN FİNANSMAN MALİYETİNİN HESAPLANMASI
249
4.14.1. GENEL AÇIKLAMA
249
4.14.2. REEL OLMAYAN FİNANSMAN MALİYETİ İÇEREN HESAP KALEMLERİ
256
4.14.3. REEL OLMAYAN FİNANSMAN MALİYETİ HESAPLAMA YÖNTEMLERİ
258
4.14.3.1. Borç Tutarının Esas Alınması Yöntemi
258
4.14.3.1.1. ROFM Tutarının Aktifleştirilen Finansman Maliyetinden Küçük Olması Durumu
259
4.14.3.1.2. ROFM Tutarının Aktifleştirilen Finansman Maliyetinden Büyük Olması Durumu
266
4.14.3.1.3. ROFM Oranının Negatif Olması Durumu
267
4.14.3.1.4. Yabancı Para Üzerinden Borçlanmalar
268
4.14.3.1.5. Birden Fazla Hesap Dönemine Yayılan Borçlanmalar
269
4.14.3.2. Toplam Finansman Maliyetinin Esas Alınması Yöntemi
272
4.14.3.2.1. ROFM Oranının (1)’den Büyük Olması Durumu
275
4.14.3.2.2. ROFM Oranının Negatif Olması Durumu
279
4.14.4. KREDİLER İLE İLGİLİ BAZI FİNANSMAN GİDERLERİ
279
4.14.5. YENİDEN DEĞERLEMEYE TABİ TUTULMUŞ İKTİSADİ KIYMETLERDE ROFM
279
4.14.6. TOPLULAŞTIRILMIŞ YÖNTEMLERLE ROFM
280
4.14.7. ROFM’NİN TEVSİKİ
280
4.15. PARASAL KAZANÇ/KAYIP (ENFLASYON DÜZELTMESİ KÂR / ZARARI )
280
4.16. ENFLASYON DÜZELTMESİ ÖNCESİ HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
281
4.17. ENFLASYON DÜZELTMESİNDE TEMEL İLKELER
284
4.18. BİLANÇODAKİ HESAP KALEMLERİNDE ENFLASYON DÜZELTMESİ
285
4.18.1. VARLIKLARIN DÜZELTİLMESİ
285
4.18.1.1. Menkul Kıymetlerin Düzeltilmesi
285
4.18.1.2. Verilen Depozito ve Teminatlar
287
4.18.1.3. Stokların Düzeltilmesi
289
4.18.1.3.1. Genel Açıklama
289
4.18.1.3.2. Stoklarda Düzeltmeye Esas Tutarlar
293
4.18.1.3.3. Stoklarda Enflasyon Düzeltmesi Yöntemleri
293
4.18.1.3.3.1. Gerçek Yöntem
295
4.18.1.3.3.2. Toplulaştırılmış Yöntemler
297
4.18.1.3.3.2.1. Basit Ortalama Yöntem
300
4.18.1.3.3.2.2. Hareketli Ağırlıklı Ortalama Yöntem
301
4.18.1.3.3.2.3. Stok Devir Hızı Yöntemi
305
4.18.1.3.3.2.4. Yöntemlerin Karşılaştırılması
309
4.18.1.3.3.3. Üretim İşletmelerinde Stokların Enflasyon Düzeltmesi
310
4.18.1.3.3.3.1. Gerçek Yöntem
312
4.18.1.3.3.3.2. Toplulaştırılmış Yöntemler
313
4.18.1.3.4. Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulan Stokların Satılması
316
4.18.1.4. Verilen Sipariş Avanslarının Düzeltilmesi
318
4.18.1.5. Gelecek Aylara/Yıllara Ait Giderler ve Gelir Tahakkuklarının
Düzeltilmesi
321
4.18.1.6. Mali Duran Varlıkların Düzeltilmesi
321
4.18.1.6.1. Bağlı Menkul Kıymetler
322
4.18.1.6.2. İştirakler
323
4.18.1.6.3. Bağlı Ortaklıklar
326
4.18.1.7. Maddi Duran Varlıkların Düzeltilmesi
326
4.18.1.7.1. Genel Açıklama
326
4.18.1.7.2. Yeniden Değerlemeye Tabi Tutulmuş Maddi Duran Varlıklar
330
4.18.1.7.3. Arazi ve Arsalar
339
4.18.1.7.4. Yer Altı ve Yer Üstü Düzenleri
339
4.18.1.7.5. Binalar
340
4.18.1.7.6. Tesis Makine ve Cihazlar
342
4.18.1.7.7. Taşıtlar
344
4.18.1.7.8. Demirbaşlar
348
4.18.1.8. Birikmiş Amortismanların Düzeltilmesi
349
4.18.1.8.1. 31.12.2023 Tarihli Bilançolarda Birikmiş Amortismanların
Düzeltilmesi
350
4.18.1.8.2. 2024 ve Sonraki Hesap Dönemlerinde Birikmiş Amortismanların Düzeltilmesi
355
4.18.1.9. Yapılmakta Olan Yatırımların Düzeltilmesi
357
4.18.1.9.1. 31.12.2023 Tarihi İtibarıyla Devam Eden Yatırımların Düzeltilmesi
358
4.18.1.9.2. 01.01.2024 Tarihinden Önce İlgili Aktif Hesaba Aktarılan Yatırımların Düzeltilmesi
359
4.18.1.10. Maddi Olmayan Duran Varlıkların Düzeltilmesi
361
4.18.1.10.1. Haklar
362
4.18.1.10.2. Şerefiye
363
4.18.1.10.3. Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri
363
4.18.1.10.4. Araştırma ve Geliştirme Giderleri
364
4.18.1.10.5. Özel Maliyetlerin Düzeltilmesi
369
4.18.1.10.6. Birikmiş Amortismanlar
370
4.18.1.11. Özel Tükenmeye Tabi Varlıkların Düzeltilmesi
371
4.18.1.11.1. Arama Giderlerinin Düzeltilmesi
371
4.18.1.11.2. Hazırlık ve Geliştirme Giderlerinin Düzeltilmesi
372
4.18.1.11.3. Birikmiş Tükenme Paylarının Düzeltilmesi
373
4.18.1.12. Finansal Kiralama İşlemlerinin Düzeltilmesi
374
4.18.1.13. Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulan Parasal Olmayan Kıymetlerin Satılması
375
4.18.1.13.1. Amortismana Tabi Kıymetlerin Satılması
375
4.18.1.13.2. Amortismana Tabi Olmayan Kıymetlerin Satılması
376
4.18.2. YÜKÜMLÜLÜKLERİN DÜZELTİLMESİ
377
4.18.2.1. Alınan Depozito ve Teminatların Düzeltilmesi
377
4.18.2.2. Alınan Sipariş Avanslarının Düzeltilmesi
379
4.18.2.3. Karşılıkların Düzeltilmesi
381
4.18.2.4. Gelecek Aylara/Yıllara Ait Gelirler ve Gider Tahakkuklarının Düzeltilmesi
383
4.18.3. ÖZSERMAYE HESAPLARININ DÜZELTİLMESİ
383
4.18.3.1. Genel Açıklama
383
4.18.3.1.1. Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulacak Özsermaye Kalemleri
385
4.18.3.1.2. Enflasyon Düzeltilmesine Tabi Tutulmayıp Aynen Korunacak Olan Özsermaye Kalemleri
387
4.18.3.1.3. Enflasyon Düzeltilmesine Tabi Tutulmayıp Kapatılacak Olan Özsermaye Kalemleri
387
4.18.3.2. Sermayenin Düzeltilmesi
391
4.18.3.2.1. Sermaye Artırımlarının Düzeltilmesi
393
4.18.3.2.2. Sermaye Azaltımlarının Düzeltilmesi
395
4.18.3.3. Sermaye Düzeltmesi Olumlu ve Olumsuz Farkları
397
4.18.3.4. Sermaye Yedeklerinin Düzeltilmesi
399
4.18.3.4.1. Hisse Senetleri İhraç Primlerinin Düzeltilmesi
399
4.18.3.4.2. Hisse Senedi İptal Kârlarının Düzeltilmesi
400
4.18.3.4.3. M.D.V. Yeniden Değerleme Artışları
401
4.18.3.4.4. Kayda Alınan Emtia Özel Karşılığının Düzeltilmesi
401
4.18.3.5. Kâr Yedeklerinin Düzeltilmesi
404
4.18.3.5.1. Yasal Yedeklerin Düzeltilmesi
405
4.18.3.5.2. Statü Yedeklerinin Düzeltilmesi
406
4.18.3.5.3. Olağanüstü Yedeklerin Düzeltilmesi
407
4.18.3.5.4. Özel Fonların Düzeltilmesi
408
4.18.3.5.4.1. Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulacak Özel Fonlar
409
4.18.3.5.4.1.1. Sabit Kıymet Yenileme Fonu
410
4.18.3.5.4.1.2. Girişim Sermayesi Fonu
411
4.18.3.5.4.1.3. Taşınmaz ve İştirak Satış Kazancı İstisnası
411
4.18.3.5.4.1.4. Sat–Kirala–Geri Al İşlemlerinden Doğan Kazanç İstisnası
412
4.18.3.5.4.1.5. Kira Sertifikası İhracı Amacıyla Varlık ve Hakların Satışından Doğan Kazanç İstisnası
413
4.18.3.5.4.1.6. Vergi Barışı Kanunları Kapsamında İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi Sonucu Pasifte Oluşan Fonlar
413
4.18.3.5.4.1.7. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu Kapsamında Oluşturulan Fonlar
415
4.18.3.5.4.1.8. Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun Kapsamında Oluşturulan Fonlar
416
4.18.3.5.4.1.9. Varlık Barışı Kanunları Kapsamında Parasal Olmayan Kıymetlerden Kaynaklı Pasifte Oluşan Fonlar
416
4.18.3.5.4.1.10. Sermaye Tamamlama Fonu
419
4.18.3.5.4.2. Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmayacak Özel Fonlar
420
4.18.3.5.4.2.1. Yurtdışından Getirilerek Sermaye Olarak Konulan Yabancı Paralar Kapsamında Oluşan Özel Fonlar
420
4.18.3.5.4.2.2. Avrupa Birliği Projesi Karşılığı Sağlanan Hibeler
420
4.18.3.5.4.2.3. 5746 Sayılı Kanun Kapsamında Sağlanan Hibeler
421
4.18.3.5.4.2.4. Varlık Barışı Kanunları Kapsamında Parasal Kıymetlerden Kaynaklı Pasifte Oluşan Fonlar
422
4.18.3.5.4.2.5. Sermaye Avansı
422
4.18.3.5.4.3. Kapatılacak Olan Özel Fonlar
422
4.18.3.6. Örnek Uygulama
423
4.18.4. YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM MALİYETLERİNİN DÜZELTİLMESİ
429
4.18.4.1. Genel Açıklama
429
4.18.4.2. Örnek Uygulama
437
4.18.4.2.1. 31.12.2023 Tarihli Enflasyon Düzeltmesi
439
4.18.4.2.2. 2024 Yılı Maliyetlerinin ve Hakedişlerinin Muhasebeleştirilmesi 446
4.18.4.2.3. 31.03.2024 Tarihli Enflasyon Düzeltmesi
446
4.18.4.2.4. Geçici Kabulden Sonra Yapılacak Muhasebe Kayıtları
455
4.18.5. GEÇMİŞ YILLAR KÂRLARI
456
4.18.6. GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI
457
4.18.7. DÖNEM NET KÂRI/ZARARI
457
4.18.8. HESAP DÖNEMLERİ ARASI KARŞILAŞTIRMA
460
4.19. ENFLASYON DÜZELTMESİ UYGULAMASININ VERGİ ETKİSİ
464
4.19.1. GENEL AÇIKLAMA
464
4.19.2. ÖZKAYNAK YAPISININ VERGİ ETKİSİ
466
4.19.3. BİLANÇO YAPISININ VERGİ ETKİSİ
478
4.19.4. DÜZELTMEYE ESAS TARİHLERİN VERGİ ETKİS İ
485
4.19.5. AMORTİSMAN GİDERİNİN VERGİ ETKİSİ
489
4.20. ENFLASYON DÜZELTMESİ İLE İLGİLİ ÖZELLİKLİ DURUMLAR
494
4.20.1. VERGİ USUL KANUNU AÇISINDAN GİDER KABUL EDİLMEYEN KARŞILIKLARDA ENFLASYON DÜZELTMESİ
494
4.20.2. ENFLASYON DÜZELTMESİNİN FİNANSMAN GİDER KISITLAMASINA ETKİSİ
495
4.20.3. ENFLASYON DÜZELTMESİNİN ÖRTÜLÜ SERMAYE MÜESSESESİNE ETKİSİ
497
4.20.4. FİYATI DEVLET TARAFINDAN BELİRLENEN MALLAR
499
4.20.5. ENFLASYON DÜZELTMESİ YAPMAK DURUMUNDA OLMAYANLAR TARAFINDAN VERİLEN VEYA ALINAN AVANSLAR
499
4.20.6. BİRLEŞME PRİMİ
499
4.21. GELİR/KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMESİ ÜZERİNDE YAPILACAK İŞLEMLER
500
4.21.1. İNDİRİLEMEYEN GEÇMİŞ YILLAR MALİ ZARARLARINI
500
4.21.2. GEÇMİŞ YILLAR MALİ ZARARLARININ ENFLASYON DÜZELTMESİ
500
4.21.3. KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLERİN BEYANI
500
4.21.4. VERGİDEN İSTİSNA EDİLMİŞ KAZANÇLARIN BEYANI
501
4.21.5. AMORTİSMAN SÜRESİ BİTMEMİŞ OLAN KIYMETLERE İLİŞKİN ROFM
502
4.22. HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI’NIN ENFLASYON DÜZELTMESİ İLE İLGİLİ YETKİLERİ
503
4.22.1. ENFLASYON DÜZELTMESİ YAPILACAK FİNANSAL TABLOLARI BELİRLEME
503
4.22.2. PARASAL OLMAYAN KIYMETLERİN BELİRLENMESİ
504
4.22.3. DÜZELTME İŞLEMİNDE ESAS ALINACAK TARİHLERİ BELİRLEME
504
4.22.4. FARKLI ENDEKS BELİRLEME
504
4.23. İZLEYEN DÖNEM BAŞLANGIÇ DEĞERLERİ
505
4.24. SONRAKİ DÖNEM BİLANÇOLARININ DÜZELTİLMESİ
505
4.25. ENFLASYON DÜZELTMESİ YAPMA VE KAYIT ZAMANI
508
4.26. ENFLASYON DÜZELTMESİ YAPMAMANIN YAPTIRIMI
508
4.27. UYGULAMALAR
510
4.27.1. BAŞLANGIÇ BİLANÇOSUNUN (31.12.2023) DÜZELTİLMESİ UYGULAMALARI
510
4.27.1.1. Uygulama–1
510
4.27.1.2. Uygulama–2
518
4.27.1.3. Uygulama–3
530
4.27.1.4. Uygulama–4
542
4.27.1.5. Uygulama–5
555
4.27.1.6. Uygulama–6
574
4.27.2. SONRAKİ DÖNEM BİLANÇOLARININ (2024 VE SONRASI) DÜZELTİLMESİ UYGULAMALARI
612
4.27.2.1. Uygulama–7
612
4.27.2.2. Uygulama–8
640
BEŞİNCİ BÖLÜM
TMS 29 AÇISINDAN ENFLASYON MUHASEBESİ
5.1. GENEL AÇIKLAMA
663
5.2. STANDARDIN AMACI
664
5.3. STANDARDIN KAPSAMI
665
5.4. YÜKSEK ENFLASYONLU EKONOMİ
666
5.5. FİNANSAL TABLOLARIN DÜZELTİLMESİ
667
5.5.1. DÜZELTME ÖNCESİ YAPILMASI GEREKEN İŞLEMLER
671
5.5.2. TARİHİ MALİYET ESASINA GÖRE HAZIRLANMIŞ FİNANSAL TABLOLARIN DÜZELTİLMESİ
687
5.5.2.1. Finansal Durum Tablosu (Bilanço)
687
5.5.2.2. Kapsamlı Gelir Tablosu
691
5.5.2.3. Net Kârdaki Kazanç veya Kayıp
692
5.5.3. CARİ MALİYET ESASINA GÖRE HAZIRLANMIŞ FİNANSAL TABLOLARIN DÜZELTİLMESİ
692
5.5.3.1. Finansal Durum Tablosu (Bilanço)
692
5.5.3.2. Kapsamlı Gelir Tablosu
692
5.5.3.3. Net Kârdaki Kazanç veya Kayıp
693
5.5.3.4. Vergiler
693
5.5.3.5. Nakit Akış Tablosu
694
5.5.3.6. Karşılaştırmalı Rakamlar
695
5.5.3.7. Konsolide Finansal Tablolar
695
5.5.4. FİNANSAL TABLO KALEMLERİNİN DÜZELTİLMESİ
696
5.5.4.1. Bilanço Kalemlerinin Düzeltilmesi
698
5.5.4.1.1. Finansal Yatırımlar
698
5.5.4.1.1.1. Borçlanma Araçları
698
5.5.4.1.1.2. Özkaynak Araçları
699
5.5.4.1.1.3. Bireysel Finansal Tablolarda Finansal Yatırımlar
700
5.5.4.1.2. Stoklar
701
5.5.4.1.2.1. Ticari Mallar
702
5.5.4.2.1.1.1. Stok Devir Hızı Yöntemi
702
5.5.4.2.1.1.2. İlk Giren İlk Çıkar (FIFO) Yöntemi
704
5.5.4.1.2.2.1. Stok Devir Hızı Yöntemi
708
5.5.4.1.2.2.2. İlk Giren İlk Çıkar (FIFO) Yöntemi
713
5.5.4.1.3. Canlı Varlıklar
714
5.5.4.1.4. Verilen Avanslar
715
5.5.4.1.5. Verilen Depozito ve Teminatlar
717
5.5.4.1.6. Gelecek Döneme Ait Giderleri
717
5.5.4.1.7. Maddi Duran Varlıklar
718
5.5.4.1.8. Aktifleştirilen Borçlanma Maliyetleri
724
5.5.4.1.9. Maddi Olmayan Duran Varlıklar
725
5.5.4.1.10. Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller
726
5.5.4.1.11. Kullanım Hakkı Varlıklar
728
5.5.4.1.12. Müşteri Sözleşmelerinden Doğan Varlıklar.
732
5.5.4.1.13. Varlıklarda Değer Düşüklüğü
732
5.5.4.1.14. Alınan Avanslar
732
5.5.4.1.15. Gelecek Döneme Ait Gelirler
734
5.5.4.1.16. Müşteri Sözleşmelerinden Doğan Yükümlülükler
735
5.5.4.1.17. Özkaynaklar
735
5.5.4.1.17.1. Sermaye
735
5.5.4.1.17.2. Hisse Senetleri İhraç Primleri
738
5.5.4.1.17.3. Geri Alınan Paylar
739
5.5.4.1.17.4. Yeniden Değerleme Değer Artışları
739
5.5.4.1.17.5. Kârdan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler
740
5.5.4.1.17.6. Geçmiş Yıllar Kârları/Zararları
740
5.5.4.1.17.7. Dönem Kâr/Zararı
742
5.5.4.1.18. Ertelenmiş Vergi
742
5.5.4.2. Gelir Tablosu Kalemlerinin Düzeltilmesi
745
5.5.4.2.1. Düzeltme Yöntemleri
747
5.5.4.2.2. Satışlar
750
5.5.4.2.3. Parasal Olmayan Varlık Satış Kârları
753
5.5.4.2.4. Satışların Maliyeti
755
5.5.4.2.5. Amortisman Giderleri
760
5.5.4.2.6. Giderler
761
5.6. PARASAL POZİSYON KAZANÇ/KAYIPLARI
763
5.7. ÖZKAYNAK DEĞİŞİM TABLOSU
768
5.8. ENFLASYON DÜZELTMESİ SONRASINDA FİNANSAL TABLOLARIN DÜZENLENMESİ
769
5.9. YÜKSEK ENFLASYON DÖNEMİNİN SONA ERMESİ
771
5.10. İŞLETMELER TARAFINDAN YAPILMASI GEREKEN AÇIKLAMALAR
772
ALTINCI BÖLÜM
BOBİ FRS AÇISINDAN ENFLASYON MUHASEBESİ
6.1. GENEL AÇIKLAMA
777
6.2. FİNANSAL TABLOLARIN ENFLASYONA GÖRE DÜZELTİLMESİ
780
6.2.1. FİNANSAL DURUM TABLOSUNUN ENFLASYONA GÖRE DÜZELTİLMESİ
781
6.2.1.1. Parasal Kalemlerin Düzeltilmesi
781
6.2.1.2. Parasal Olmayan Kalemlerin Düzeltilmesi
782
6.2.1.3. Borçlanma Maliyetleri İçerisinde Yer Alan Enflasyon Etkisi
783
6.2.1.4. Özkaynakların Düzeltilmesi
783
6.2.2. KÂR VEYA ZARAR TABLOSUNUN ENFLASYONA GÖRE DÜZELTİLMESİ
784
6.2.3. NET PARASAL POZİSYON KÂRI VEYA ZARARI
784
6.2.4. NAKİT AKIŞ TABLOSUNUN ENFLASYONA GÖRE DÜZELTİLMESİ
785
6.2.5. KARŞILAŞTIRMALI FİNANSAL BİLGİLER
785
6.2.6. KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR
785
6.2.7. ENFLASYON MUHASEBESİNİN UYGULANDIĞI RAPORLAMA DÖNEMLERİNDE DÖNEM BAŞINDAKİ ERTELENMİŞ VERGİ TUTARININ HESAPLANMASI
786
6.3. YÜKSEK ENFLASYONUN SONA ERMESİ
786
6.4. AÇIKLAMALAR
787
YEDİNCİ BÖLÜM
STANDARTLARIN KARŞILAŞTIRILMASI
EKLER
795
Ek 1– Parasal Kıymetler
795
Ek 2– Parasal Olmayan Kıymetler
796
Ek 3– Reel Olmayan Finansman Maliyeti İhtiva Edebilen Kıymetler
797
Ek 4– Düzeltmeye Esas Tarihler
798
Ek 6– Yİ–ÜFE Düzeltme Katsayıları (Aralık 2023)
801
Ek 8– TÜFE Düzeltme Katsayıları (Aralık 2023)
803
Ek 9– Ortalama Ticari Kredi Faiz Oranları
804
Ek 10– Bilanço Hesaplarının 31.12.2023 Tarihli Enflasyon Düzeltmesi Muhasebe Süreci
805
Ek 11– Bilanço Hesaplarının 2024 ve Sonraki Dönemlerde Enflasyon Düzeltmesi Muhasebe Süreci
806
Ek 12– Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım İşleri Hesaplarının 31.12.2023 Tarihli Enflasyon Düzeltmesi Muhasebe Süreci
807
Ek 13– Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım İşleri Hesaplarının 2024 ve Sonraki Dönemlerde Enflasyon Düzeltmesi Muhasebe Süreci
808
Ek 14– Enflasyon Düzeltmesi ile İlgili Olarak 555 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinde Mükelleflerin Tercihine Bırakılan İhtiyari Durumlar
809
Ek 15– Özsermaye Kalemlerinin Enflasyon Düzeltmesi
810
KAYNAKÇA
811
Kitabın Fiyatı:
1.000,00₺
Temin süresi 2-3 gündür.
Bu kitaplar da ilginizi çekebilir
Genel Muhasebe (MYO)
Zeynep Ferhan Aydoğan
Genel Muhasebe
Mehmet Ali Feyiz
Genel Muhasebe
Ferhat Sayım
Genel Muhasebe
Tolga Uysal, Mehmet Şenlik
Hakkımızda
|
Uluslararası Yayınevi Belgesi|
2023 Kaynakça Dokümanı|
Kişisel Verilerin Korunması |
Üyelik|
Siparişlerim|
İade Politikası|
İletişim