Enerji Ekonomisi Kavram – Kuram – Piyasa ve Modeller Dr. Levent Aydın  - Kitap

Enerji Ekonomisi

Kavram – Kuram – Piyasa ve Modeller

3. Baskı, 
Mayıs 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
476
Barkod:
9786253810672
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
485,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Diğer Baskılar
2. baskı
Eylül 2020
485,00
485,00 (%0)
Kitabın Açıklaması
Gözden geçirilmiş ve güncellenmiş 3. baskısını yapan bu kitap, enerji sektöründe uzun yıllar görev yapmış ve akademide enerji ekonomisi dersleri vermiş yazarın bilgi ve deneyimlerine dayanarak hazırlanmıştır.
Fosil kökenli ve yenilenebilir enerji piyasaları, enerji talebi ve arzı ile yatırımlar gibi konuları üç ana kısımda ele alan kitap, toplam 17 bölümden oluşmaktadır. Ekonomi temelli olsa da toplum ve doğa bilimlerinden kavramlarla zenginleştirilen içerik, hem öğrencilere hem de enerji alanında çalışan uzmanlara hitap etmektedir.
Kitap, model, grafik ve sayısal örneklerle desteklenen anlatımıyla enerji ekonomisinin temel kavramlarını ve analiz araçlarını sade ve anlaşılır bir dille sunmaktadır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Enerji ve Enerji Ekonomisi Kavramı
.
Enerjinin Tarihçesi
.
Petrol, Gaz, Kömür ve Elektrik Piyasaları
.
Yenilenebilir Enerji Piyasaları
.
Enerji Talebi Analizi ve Yönetimi
.
Enerji Arzı Ekonomisi
.
Enerji Yatırımları
.
Enerjide Gelecek Sözleşme Piyasaları
.
Petrol Rafinesi ve Taşımacılık
.
Petrol ve Doğal Gaz Geçiş Darboğazları
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
5
Tablolar ve Şekiller Listesi 
17
Kısaltmalar 
25
BÖLÜM 1
ENERJİ VE EKONOMİSİNE GİRİŞ
1.1 ENERJİ EKONOMİSİ 
27
1.2 ENERJİ VE TEMEL BİLİMLER 
29
1.2.1 Enerji ve Kimya 
29
1.2.2 Enerji ve Biyoloji 
30
1.2.3 Enerji ve Fizik 
30
1.2.4 Enerji ve Mühendislik 
31
1.3 ENERJİNİN TANIMI 
31
1.4 ENERJİNİN KORUNUMU 
32
1.5 ENERJİNİN BİÇİMLERİ 
33
1.5.1 Potansiyel Enerji 
33
1.5.2 Kinetik Enerji 
34
1.6 ENERJİ KAYNAKLARI VE SINIFLANDIRILMASI 
35
1.6.1 Birincil ve İkincil Enerji Kaynakları 
36
1.6.2 Konvansiyonel ve Konvansiyonel Olmayan Enerji 
37
1.6.3 Yenilenebilir ve Yenilenemeyen Enerji 
37
1.6.4 Ticari ve Ticari Olmayan Enerji 
38
1.7 ENERJİ KULLANIMI YERLERİ 
38
1.8 ENERJİ AKIMI VE BİRİMLERİ 
39
1.9 ENERJİNİN TARİHÇESİ 
42
1.10 ENERJİ POLİTİKASI TANIMI 
46
1.10.1 Enerji Politikasının Özellikleri 
48
1.10.2 Politika Türleri 
51
1.10.3 Reaktif ve Proaktif Politika 
52
KISIM 1
ENERJİ PİYASALARI
ENERJİ PİYASALARININ ÖZELLİKLERİ 
55
BÖLÜM 2
KÖMÜR PİYASASI
2.1 GİRİŞ 
57
2.2 KÖMÜR ÜRETİMİ, TÜKETİMİ VE TİCARETİ 
59
2.2.1 Üretim 
59
2.2.2 Tüketim 
60
2.2.3 Kömür Ticareti ve Taşımacılığı 
63
2.2.4 Kömür Rezervleri 
64
2.2.5 Kömürün Fiyatı 
66
2.3 KÖMÜR PİYASALARI VE REKABETÇİ PİYASA MODELİ 
67
2.3.1 Bir Rekabetçi Piyasa Modeli Örneği: Kömür Arz ve Talebi 
70
2.3.2 Kömür Piyasasında Talep Esnekliği 
76
2.3.3 Arz Esnekliği: Rekabetçi Kömür Piyasalarında Vergi ya da Sübvansiyon Uygulaması 
79
BÖLÜM 3
PETROL PİYASASI
3.1 GİRİŞ 
83
3.2 HAM PETROLÜN ÖZELLİKLERİ 
84
3.3 YOĞUN REKABET ORTAMINDA PETROL ŞİRKETLERİ 
85
3.3.1 Standart Oil’in Tekelleşmesi ve Dağılması 
85
3.3.2 Petrol Endüstrisinin Küresel Piyasalara Yayılması 
86
3.4 HAM PETROL FİYATININ OLUŞUMU 
87
3.5 PETROL ÜRETİMİ VE TÜKETİMİ 
90
3.6 REZERV VE KAYNAKLAR 
94
3.7 PETROL İHRAÇ EDEN ÜLKELER ÖRGÜTÜ (OPEC) 
101
3.7.1 Oligopol Piyasa ve HHI 
101
3.7.2 OPEC: Kartel ve Oyun Teorisi 
102
3.7.3 OPEC: Birden Fazla Ülkeye Sahip Kartel 
107
3.7.4 OPEC’in Talep ve Marjinal Gelir Eğrisi 
114
3.7.5 OPEC: Piyasa Paylaşan Lider Ülke 
117
3.7.6 OPEC: Düşük Maliyetli ve Hakim Ülke Liderliği 
120
3.7.6.1 Düşük Maliyetli Fiyat Lideri Modeli 
121
3.7.6.2 Egemen veya Dominant Ülkenin Liderliği 
124
3.7.7 OPEC: Limit fiyatlama 
127
BÖLÜM 4
DOĞAL GAZ PİYASASI
4.1 GİRİŞ 
131
4.2 DOĞAL GAZ ÜRETİMİ VE TÜKETİMİ 
133
4.2.1 Rezervler 
133
4.2.2 Üretimi ve Tüketimi 
135
4.2.3 Doğal Gaz Ticareti 
139
4.3 AVRUPA GAZ PİYASASI VE OYUN TEORİSİ 
145
4.3.1 Cournet Duopolü 
146
4.3.2 Düopolün Rekabetçi Piyasayla Karşılaştırılması 
148
4.3.2.1 Rekabetçi ve Düopol Piyasası ile Tekel karşılaştırması 
150
4.3.2.2 Avrupa Gaz Piyasası için Stackelberg Modeli 
151
4.4 ASYA PASİFİK DOĞAL GAZ PİYASALARI: GİRDİ PİYASASINDA LNG MONOPSONU, ÇIKTI PİYASASINDA REKABETÇİ 
152
4.5 DOĞAL GAZ PİYASASI VE İŞLEM EKONOMİSİ 
156
4.6 DOĞAL GAZIN FİYATLAMA KURALLARI 
157
4.6.1 Parmak Kuralı (Yaklaşık Hesaplama) 
157
4.6.2 Parite ve Net Sürüm Fiyatlaması 
158
4.6.3 Doğal Gazın Anlık (Spot) Fiyatları 
158
4.7 KAYA GAZI 
163
BÖLÜM 5
ELEKTRİK PİYASASI
5.1 GİRİŞ 
165
5.2 ELEKTRİK PİYASASININ MODELLEMESİ 
169
5.2.1 Maliyetler 
169
5.2.2 Yük Döngüsü 
172
5.2.3 Azalan Maliyet Endüstrilerinde Tekel 
172
5.3 DOĞAL TEKELDE HÜKÜMET POLİTİKALARI 
176
5.3.1 Karlılık Oranı Regülasyonu (Rate of Return Regulation) 
176
5.3.2 Tavan Fiyat Düzenlemesi 
180
5.3.3 Göreli Rekabet 
181
5.5 ELEKTRİK SİSTEMİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİ 
181
5.5.1 Alternatif Elektrik Üretim Seçenekleri 
184
5.5.2 Üretim Kapasite Rezervi 
186
BÖLÜM 6
YENİLENEBİLİR ENERJİ PİYASALARI
6.1 GİRİŞ 
187
6.2 NÜKLEER ENERJİ 
188
6.2.1 Giriş 
188
6.2.2 Nükleer Enerji Piyasaları 
194
6.2.3 Nükleer Santrallerin Ekonomisi 
196
6.3 HİDROELEKTRİK PİYASALARI 
198
6.3.1 Giriş 
198
6.3.2 Hidro Santralin Temel Denklemleri 
199
6.3.3 Küresel Hidro Güç Kullanımı 
201
6.3.4 Küçük Hidroelektrik Santralleri 
203
6.4 RÜZGÂR ENERJİSİ 
203
6.4.1 Giriş 
203
6.4.2 Rüzgâr Gücü Kapasitesi ve Üretimi 
206
6.5 GÜNEŞ ENERJİSİ 
210
6.5.1 Giriş 
210
6.5.2 Güneş Panelleri ve Güneş Piyasaları 
212
6.6 JEOTERMAL ENERJİ 
215
6.6.1 Giriş 
215
6.6.2 Doğrudan Kullanımın Ekonomisi 
219
6.6.3 Elektrik Üretimi ve Doğrudan Kullanımın Gelecekteki Kullanımı 
221
6.6.4 Jeotermal Elektrik Üretim Projesi Gelişimi 
222
6.7 BİYOKÜTLE VE BİYOYAKITLAR 
223
6.7.1 Giriş 
223
6.7.2 Standartları ve Özellikleri 
225
6.7.3 Biyoyakıtların Üretimi 
226
6.7.3.1 Biyobenzin Yakıtı ve Karışımları 
227
6.7.3.2 Etanolün Bölgesel Üretimi ve Kullanımı 
228
6.7.3.2.1 Brezilya'da Etanol Yakıtı 
228
6.7.3.2.2 Amerika Birleşik Devletleri'nde Biyobenzin Yakıtı 
228
6.7.3.3 Biyodizel Üretimi 
229
6.7.4 Termal İşlemler 
230
6.7.4.1 Piroliz 
230
6.7.4.2 Gazlaştırma 
231
6.7.4.3 Yanma 
231
6.7.5 Biyolojik İşlemler 
232
6.7.5.1 Anaerobik sindirim 
232
6.7.5.2 Fermantasyon 
232
6.7.5.3 Yosun 
233
6.7.6 Biyoyakıtların Ekonomisi 
233
6.8 OKYANUS ENERJİSİ 
234
6.8.1 Giriş 
234
6.8.2 Dalga Enerjisi 
234
6.8.3 Gelgit Akıntıları 
237
6.8.4 Gelgit Sürüklenmesi 
238
6.8.5 Açık Deniz Enerji Kaynaklarının Görünümü 
241
6.8.5.1 Açık Denizlerde Petrol ve Doğal Gaz 
243
6.8.5.2 Açık Denizlerde Elektrik 
244
6.8.5.3 Açık Denizlerde Petrol ve Doğal Gaz Maliyetleri 
250
6.9 YAKIT PİLİ VE HİDROJEN ENERJİSİ 
258
6.9.1 Giriş 
258
6.9.2 Yakıt Pilinin Çalışma Prensibi 
260
KISIM 2
ENERJİ TALEBİ VE ANALİZİ
BÖLÜM 7
ENERJİ TALEBİ TEORİSİ
7.1 GİRİŞ 
265
7.2 ENERJİ SERMAYE İLİŞKİSİ 
267
7.3 ENERJİ TALEBİNİN MİKRO EKONOMİK TEMELİ 
268
7.3.1 Tüketici Enerji Talep Eğrisinin Elde Edilişi: Fayda Maksimizasyonu 
268
7.3.2 Gelirdeki Artışa Tüketicinin Tepkisi 
272
7.3.3 Piyasa Talep Eğrisinin Elde Edilmesi 
273
7.4 ÜRETİCİNİN ENERJİ GİRDİSİYLE MALİYET MİNİMİZASYONU 
275
BÖLÜM 8
ENERJİ TALEBİ ANALİZİ
8.1 GİRİŞ 
279
8.2 ESNEKLİK DEĞERLERİNDEN ENERJİ TALEBİ 
281
8.3 ENERJİ YOĞUNLUĞUNDAN ENERJİ TALEBİ 
283
8.4 ENERJİ TALEBİ FAKTÖR ANALİZİ 
286
8.5 ENERJİ YOĞUNLUĞUNDA DEĞİŞİM 
291
8.6 ENERJİ TALEP ANALİZİNDE EKONOMETRİK YAKLAŞIM 
293
8.6.1 Zaman Serisi Modelleri 
293
8.7 YAPISAL VE İNDİRGENMİŞ MODELLER 
294
8.8 AYRIŞTIRILMIŞ DÜZEYDE ENERJİ TALEBİ 
296
BÖLÜM 9
SEKTÖREL ENERJİ TALEBİ ANALİZİ
9.1 ULAŞIM YAKIT TALEBİ MODELİ 
299
9.1.1 Araç Sahipliği Modellemesiyle Enerji Talep Analizi 
300
9.1.2 Ulaşım Enerji Talep Modelinin Nihai Kullanıcı Analizi 
302
9.1.3 Ulaşım Sektöründe Enerji Tüketim Değişkenin Ayrıştırılması 
306
9.2 KONUT VE TİCARET SEKTÖRÜNDE ENERJİ TALEBİ 
307
9.2.1 Konutlarda Enerji Talebinin Ekonometrik Analizi 
308
9.2.2 Konut ve Ticari Sektörlerde Enerji Talebinin Ayrıştırılması 
309
9.3 ENDÜSTRİYEL ENERJİ TALEBİ 
309
9.3.1 Enerji Talebi ve Yoğunluklarına Ayrışması 
310
BÖLÜM 10
YAYGIN OLARAK KULLANILAN ENERJİ TALEP MODELLERİ
10.1 MAED MODELİ 
313
10.2 LEAP MODELİ 
316
10.3 NEMS TALEP MODÜLÜ 
318
10.4 WEM TALEP MODELLEMESİ 
319
BÖLÜM 11
GİRDİ–ÇIKTI TALEP ANALİZİ
11.1 KAVRAMSAL ÇERÇEVE 
321
11.2 GİRDİ–ÇIKTI TABLOSU 
322
11.3 STANDART GİRDİ–ÇIKTI TABLOSU 
325
11.4 ENERJİ TALEBİNDE GİRDİ–ÇIKTI ANALİZİ 
329
11.5 GİRDİ–ÇIKTI MODELİ İLE ENERJİ SEKTÖRÜN BAĞINLAŞMA ETKİLERİ 
335
11.5.1 Doğrudan İleri ve Geri Bağlantı Etkileri 
335
11.5.2 Toplam İleri ve Geri Bağlantı Etkileri 
336
BÖLÜM 12
ENERJİ TALEP YÖNETİMİ
12.1 GİRİŞ 
343
12.2 ENERJİ TALEP YÖNETİMİ 
345
12.3 YÜK YÖNETİMİ 
347
12.4 ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE ENERJİ TASARRUFU 
349
12.5 ENERJİ TASARRUFU POTANSİYELİ 
351
12.5.1 Binalarda ve Isıtma ve Soğutma Sistemlerinde Enerji Verimliliği 
351
12.5.2 Aydınlatma Sistemlerinde ve Elektrikli Cihazlarda Enerji Verimliliği 
352
12.5.3 Ev Aletlerinde Enerji Verimliliği 
352
12.5.4 Ulaşımda Enerji Verimliliği 
354
12.5.5 Sanayide Enerji Verimliliği 
354
12.6 ENERJİ VERİMLİLİĞİ EKONOMİSİ VE POLİTİKALARI 
355
12.7 ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE EKONOMİ VERİMLİLİĞİ 
357
12.8 ENERJİ VERİMLİLİĞİNİN FAYDA–MALİYET ANALİZİ 
359
KISIM 3
ENERJİ YATIRIMLARI
BÖLÜM 13
YATIRIM PROJELERİNİN EKONOMİK ANALİZİ
13.1 PROJELERİN EKONOMİK ANALİZİ 
363
13.2 EKONOMİK ANALİZ YÖNTEMLERİ 
364
13.2.1 Basit Karlılık Oranı (BKO) 
366
13.2.2 Geri Ödeme Süresi 
367
13.2.3 Net Bugünkü Değer Yöntemi (NBD) 
368
13.2.4 Net Bugünkü Değer Oranı Yöntemi 
372
13.2.5 İç Karlılık Oranı Yöntemi (İKO) 
372
13.2.6 NBD ile İKO’nun Karşılaştırılması 
374
13.3 ENERJİ PROJELERİNİN ÖZELLİKLERİ 
374
13.4 ENERJİ PROJELERİNDE BELİRSİZLİK VE RİSK 
375
BÖLÜM 14
FOSİL YAKITLARIN ARZI EKONOMİSİ
14.1 GİRİŞ 
381
14.2 ARAŞTIRMA, KEŞİF VE ARAMA FAALİYETLERİ 
382
14.3 PETROL ARAMADA JEOFİZİK YÖNTEMLER 
383
14.3.1 Yüzey Coğrafi Çalışmalar 
383
14.3.2 Gravite Yöntemi 
384
14.3.3. Sismik Yöntem 
384
14.4 SİSMİK VERİLERİN TOPLANMASI 
385
14.5 SONDAJ AŞAMASI 
385
14.6 TÜRKİYE’DE ARAMA FAALİYETLERİ 
387
14.7 ARAMA FAALİYETLERİ EKONOMİSİ 
392
14.8 YATIRIM KARARI 
393
14.9 ARAMA PROJELERİNDE GETİRİLER VE RİSKLER 
395
14.10 KAYNAK SINIFLAMASI 
402
14.11 HAM PETROL, DOĞAL GAZ VE KÖMÜRÜN SINIFLANDIRILMASI 
404
14.12 ÜRETİM 
405
14.12.1 Petrol Üretimi 
405
14.12.2 Yüksek Petrol Fiyatlarının Petrol İhraç Eden Ülkeler Üzerine Etkileri 
408
14.12.2.1 Beklenmedik (Windfall) Kazançlar 
408
14.12.3 Gaz Üretimi 
412
14.12.4 Kömür Üretimi 
414
BÖLÜM 15
YENİLENEMEYEN KAYNAKLAR EKONOMİSİ
15.1 TÜKETİM ZAMANININ ŞİMDİ VEYA GELECEK BOYUTU 
415
15.2 TÜKENEBİLİR KAYNAKLARIN ÇIKARIMININ BASİT MODELİ 
417
15.2.1 Kaynakların Tüketilmesinde Tekel Etkisi 
418
BÖLÜM 16
ENERJİDE GELECEK SÖZLEŞME PİYASALARI VE
ENERJİ BORSASI
16.1 GİRİŞ 
423
16.2 GELECEK SÖZLEŞME TÜRLERİ 
425
16.3 GELECEK PİYASALARINI KULLANANLAR VE AMAÇLARI 
427
16.4 OPSİYONLAR 
427
16.5 ENERJİDE GELECEK SÖZLEŞMELERİ 
428
16.6 ENERJİ GELECEK SÖZLEŞMELERİ İLE RİSKTEN KAÇINMA 
431
BÖLÜM 17
PETROL RAFİNERİ VE PETROL TAŞIMACILIĞI EKONOMİSİ
17.1 PETROL RAFİNERİSİ 
437
17.2 PETROLÜN ÜRETİM MALİYETLERİ 
439
17.3 RAFİNERİ KARLARINI MAKSİMİZE EDEN DOĞRUSAL PROGRAMLAMA MODELİ 
441
17.4 DÜNYA PETROL VE TRANSİT DAR GEÇİT NOKTALARI 
445
17.4.1 Petrol Tankeri Boyutları 
447
17.4.2 Hürmüz Boğazı 
448
17.4.3 Malakka Boğazı 
450
17.4.4 Süveyş Kanalı/ Sumed Boru Hattı 
452
17.4.5 Bab–el Mandeb Geçişi 
455
17.4.6 Türk Boğazları 
456
17.4.7 Panama Kanalı 
457
17.4.8 Danimarka Boğazları 
460
17.4.9 Ümit Burnu 
461
Kaynakça 
463
Kavramlar Dizini 
471