Dördüncü Baskıya Önsöz
11
2. E–TİCARETİN HIZLA YAYGINLAŞMASININ TEMEL DİNAMİKLERİ
44
2.2. Toplumsal Değişim ve Ekonomik Gelişim
44
2.3. Teknolojik Gelişim
45
2.4. İnternetin Yaygınlaşması
46
2.5. Bilgi Ekonomisinin Oluşması
50
2.6. Kolay Ulaşılabilirlik, Uygun Fiyat ve Kesintisiz Hizmet Sunması
52
2.7. E–ticaretin Tüketim Toplumu İmgelerine Cevap Vermesi
52
3. E–TİCARET VE HUKUK İLİŞKİSİ
56
3.2. Bilgi Ekonomisi ve Hukuk
57
3.3. Dünyada E–ticaret ve E–ticaretin Hukuki Boyutu
58
3.4. Türkiye’de E–ticaret ve E–ticaretin Hukuki Boyutu
59
3.5. Yeni Bir Hukuk Alanı Olarak E–ticaret Hukuku ve Niteliği
63
4. E–TİCARETİN TEKNOLOJİK VE HUKUKİ ALTYAPISI
65
4.1. E–ticaretin Teknolojik Alt Yapısı
65
4.2. E–ticaretin Hukuki Alt Yapısı
66
4.2.1. 6563 Sayılı ETDHK’nın Yürürlüğe Girmesi
67
4.2.1.1. E–ticaret Kanununun Amacı
69
4.2.1.2. E–ticaret Kanununun Kapsamı
70
4.2.2. Elektronik Ticaret Hukukunun Diğer Hukuk Dallarıyla İlişkisi
71
4.3. E–ticaret ve E–Pazarlama Kavramlarının Hukuki Boyutu
72
4.3.5. E–ticaret Tutundurma Faaliyetleri
76
4.3.5.3. Ticari İletiler
79
4.3.5.4. Ticari Uygulamalar
81
5. ELEKTRONİK TİCARET MODELLERİ
83
5.2. B2B – İşletmeler Arası E–ticaret Modeli
83
5.3. B2C – İşletme ile Tüketici Arasında
83
5.4. C2C – Tüketici ile Tüketici Arasında
84
5.5. B2G – İşletme ile Devlet Arasında
85
5.6. G2C – Devlet ile Tüketici Arasında
85
6. E– TİCARETTE ÖDEME SİSTEMLERİ
86
6.2.1. Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun Uyarınca E–Para ve Ödeme Hizmetleri
88
6.2.2. Elektronik Para Kuruluşları ve Elektronik Paranın İhracı
91
6.3. Bitcoin ve Benzeri Kripto Para Sistemleri
91
6.5. Kredi Kartları ve Sanal Kartlar
95
6.6. E–ticarette Kapıda Ödeme
97
7. ELEKTRONİK TİCARETTE GÜVENLİK VE KARŞILAŞILAN SORUNLAR
98
7.3.2. E–Sertifika Hizmet Sağlayıcısının Yükümlülükleri
102
7.3.3. E–Sertifika Hizmet Sağlayıcısının Hukuki Sorumluluğu
102
7.4. E–ticarette Güven Damgası
103
8. E–TİCARETE İLİŞKİN AB DİREKTİFLERİ
108
8.2. AB’nin 2000/31 Sayılı Elektronik Ticaret Direktifi
108
8.2.2. AB’nin 2000/31 Sayılı Direktifinin E–ticarete İlişkin Üye Devletlere Getirdiği Yükümlülükler
110
8.3. Mesafeli Sözleşmelere İlişkin 97/7EC Sayılı AB Direktifi ve Tüketici Haklarına İlişkin 2011/83/EU sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Direktifi
112
8.4. Elektronik İletişimde Mahremiyetin Korunmasına İlişkin 2002/58 Sayılı AB Direktifi
113
8.5. AB’nin 2000/46/EC Sayılı Elektronik Para Kuruluşların Kurulmasına, Faaliyete Geçmesine ve Koruyucu Denetimine İlişkin Konsey Direktifi
114
8.6. 2016/679 Sayılı Genel Veri Koruma Tüzüğü
115
8.6.2. Genel Veri Koruma Tüzüğü’nün Getirdiği Temel Yenilikler
117
1. E–TİCARETİN HUKUKİ DÜZENLENİŞİ
123
1.2. E–ticaret Kanununda Düzenlenmiş Temel Kavramlar
126
1.2.2. E–ticaret Kanunu Amaç ve Kapsamı
126
1.2.3. Ticari İletişim
127
1.2.4. Ticari Elektronik İleti
128
1.2.5. Hizmet Sağlayıcı ve Aracı Hizmet Sağlayıcı
128
1.2.6. Elektronik İleti Alıcısı
129
1.3. Ticari İletişime İlişkin Esaslar
130
1.4. E–ticarette Hizmet Sağlayıcısının Bilgi Verme Yükümlülüğü
131
1.5. E–ticarette Aracı Hizmet Sağlayıcısının Yükümlülükleri
134
1.6. Aracı Hizmet Sağlayıcının E–ticaret Lisansı Alma Yükümlülüğü
138
1.7. E–ticarette Aracı Hizmet Sağlayıcı ve Hizmet Sağlayıcının İşlem Rehberi Yükümlülüğü
139
1.8. E–ticarette Siparişe İlişkin Esaslar
140
1.9. Alıcılara Elektronik İleti Gönderebilme Şartları
142
1.9.2. Ticari Elektronik İleti Gönderebilmek İçin Onay Alma Usulü
144
1.9.3. Ticari Elektronik İletilerin İçeriği
148
1.9.4. Onay Gerektirmeyen Durumlar
149
1.9.5. Alıcının Elektronik İletiyi Reddetme Hakkı ve Bildirim Yöntemi
151
1.9.6. İleti Yönetim Sistemi
152
1.10. E–ticaret Kanunu KVKK İlişkisi
153
1.11. İspat Yükü ve Kayıtları Saklama Süresi
154
1.12. Şikayet ve Şikayetin Sonuçlandırılması ile Denetim
155
1.13. E–ticarette Haksız Ticari Uygulamalar
157
1.14. Cezai Müeyyideler ve İdari Yaptırımın Uygulanması
158
1.15. İdari Yaptırıma Karşı Kanun Yolu
160
2. İNTERNET ORTAMINDA YAPILAN YAYINLARIN DÜZENLENMESİ VE BU YAYINLAR YOLUYLA İŞLENEN SUÇLARLA MÜCADELE EDİLMESİ HAKKINDA KANUNUN E–TİCARETE ETKİLERİ
163
2.1.1. İçerik Sağlayıcılarının Yükümlülükleri
169
2.1.2. Yer Sağlayıcılarının Yükümlülükleri
169
2.1.3. Erişim Sağlayıcılarının Yükümlülükleri
170
2.1.4. Toplu Kullanım Sağlayıcılarının Yükümlülükleri
172
2.2. İnternet Ortamında Yapılan Yayınlar ve Erişimin Engellenmesi
174
2.2.1. Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hallerde İçeriğin Çıkarılması veya Erişimin Engellenmesi
179
2.2.2. İçeriğin Yayından Çıkarılması ve Erişimin Engellenmesi
180
2.2.3. Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Eden İçeriğe Erişimin Engellenmesi
181
3. ELEKTRONİK HABERLEŞME KANUNU’NUN E–TİCARETE ETKİSİ
183
3.2. E–ticarette Alan Adı ve Önemi
185
3.3. Şebekeler Üstü Hizmet
188
4. ELEKTRONİK İMZA KANUNUNUN E–TİCARETE ETKİSİ
189
4.2. Elektronik İmzanın Geçerliliği ve İspat Gücü
191
4.3. İnternet Sitesi Kimlik Doğrulama Sertifikası ve Diğer Elektronik Sertifikalar
192
5. BANKA KARTLARI VE KREDİ KARTLARI KANUNU HÜKÜMLERİNİN E–TİCARETE ETKİLERİ
193
6. KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI VE E–TİCARET
194
6.1. Kişisel Verilerin Korunmasının Kısa Tarihçesi
194
6.2.2. Veri Süjesi/İlgili Kişi
202
6.2.3. Kişisel Verilerin İşlenmesi
203
6.2.4. Veri Sorumlusu
204
6.2.6. Özel Nitelikli Kişisel Veri
205
6.2.8. Veri Kayıt Sistemi
208
6.2.9. Anonim Hale Getirme
208
6.3. Kişisel Verilerin İşlenmesinde Temel İlkeler
208
6.3.2. Hukuka ve Dürüstlük Kuralına Uygun Olma
209
6.3.3. Doğru ve Gerektiğinde Güncel Olma
209
6.3.4. Belirli Açık ve Meşru Amaçlar için İşleme
210
6.3.5. İşlendikleri Amaçla Bağlantılı Sınırlı ve Ölçülü Olma
211
6.3.6. İlgili Mevzuatta Öngörülen veya İşlendikleri Amaç için Gerekli Olan Süre Kadar Muhafaza Etme
212
6.4. Kişisel Veri İşleme Şartları
212
6.4.1. Açık Rıza Alarak Kişisel Veri İşleme
212
6.4.2. Kanunlarda Açıkça Öngörülmesi
213
6.4.3. Fiili İmkansızlık
214
6.4.4. Sözleşmenin Kurulması veya İfasıyla Doğrudan İlgi Olması
214
6.4.5. Hukuki Yükümlülüğün Yerine Getirmesi
214
6.4.6. Veri Sahibinin Kişisel Verisini Alenileştirmesi
215
6.4.7. Bir Hakkın Tesisi veya Korunması için Veri İşlemenin Zorunlu Olması
216
6.4.8. Veri Sorumlusunun Meşru Menfaati
217
6.5. Veri Sorumlusunun Yükümlülükleri
217
6.5.1. Aydınlatma Yükümlülüğü
217
6.5.2. Kişisel Verileri Silme İmha Etme veya Anonimleştirme Yükümlülüğü
219
6.5.3. Veri Güvenliğini Sağlama Yükümlülüğü
221
6.5.4. Veri Sahibine Etkin Başvuru İmkanının Sunulması Yükümlülüğü
223
6.5.5. Veri Sorumluları Siciline Kayıt Yükümlülüğü
224
6.5.6. Veri Sorumlusunun Veri İhlalini Bildirim Yükümlülüğü
227
6.5.7. Veri Envanteri Hazırlama Yükümlülüğü
227
6.6. Kişisel Verilerin Aktarılması
228
6.6.1. Yurt İçinde Aktarma
228
6.6.2. Yurt Dışına Aktarma
230
6.7. Kişisel Verilerin Güvenliğinin Sağlanması
231
6.8. Veri Sorumluları Siciline Kayıt
233
6.9. Kişisel Verilerin Korunmasında Suçlar ve Kabahatler
233
7. E–TİCARETTE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI
238
7.2. Bir Fikri Yansımanın Eser Sayılmasının Koşulları
240
7.2.1. FSEK Kapsamında Eser Sayılmanın Şekli Şartı
240
7.2.2. FSEK Kapsamında Eser Sayılmanın Subjektif Şartı
241
7.2.3. FSEK Kapsamında Eser Sayılmanın Objektif Şartı
241
7.3. E–ticaret Programlarının ve Veri Tabanlarının Fikri Mülkiyet Kapsamında Korunması
242
8. E–TİCARETTE MARKALAŞMA VE MARKA VE PATENT HAKKININ KORUNMASI
244
8.1. E–ticarette Markalaşma ve Marka Hakkı
244
8.1.1. Marka Olarak Tescil Edilebilecek İşaretler ve Mutlak Ret Nedenleri
247
8.1.2. Marka Başvuruları Tescil ve Hakkın Yayımlanması
249
8.1.3. E–ticarette Markaya Konu Edilecek Hususlar ve Marka Hakkı İhlalleri
250
8.2. E–ticarette Patent Hakları
251
8.3. E–ticaret Sitelerinde Gerçekleşen Telif Hakkı İhlallerine Uygulanacak Hukuk
253
9. E–TİCARETTE REKABET İHLALLERİ VE HAKSIZ REKABET
256
9.2. E–ticarette Haksız Rekabet
259
9.3. E–ticarette Rekabet İhlalleri
262
9.3.2. E–ticarette İlgili Pazar Tanımı
263
9.3.2.1. İlgili Ürün Pazarı
264
9.3.2.2. İlgili Coğrafi Pazar
264
9.3.3. E–ticarette Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar
265
9.3.4. E–ticarette Yatay İşbirliği Anlaşmaları
269
9.3.5. E–ticarette Rekabeti Bozucu Dikey Anlaşmalar
271
9.3.6. Muafiyetler ve Uygulanacak İdari Yaptırımlar
272
10. E–TİCARETİN VERGİSEL BOYUTU
275
10.2. E–ticarette Vergilendirilme İlkeleri
277
10.3. E–ticaretin Vergi Hukukumuza Etkisi ve E–ticaret Girişimcisinin Vergisel Yükümlülükleri
280
10.4. Dijital Hizmet Vergisi
283
1.1. Bir Tarafa ve İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmeler
292
1.2. Elektronik Sözleşmelerde Şekil
295
1.3. Elektronik Sözleşmelerde İspat
296
1.4. Elektronik Ortamında Kurulan Sözleşme Türleri
298
1.4.1. Mal Satımına Yönelik Sözleşmeler
298
1.4.2. Dijital Ürün Satımına Yönelik Sözleşmeler
298
1.4.3. Hizmet Sunumuna Yönelik Sözleşmeler
298
1.4.4. Bilgi Teminine ve Uzaktan Eğitime Yönelik Sözleşmeler
299
2. E–TİCARETTE TÜKETİCİ HUKUKU SÖZLEŞMELERİ
300
2.2. E–ticaret Tüketici Sözleşmelerinde Haksız Şartlar
302
2.2.1. Haksız Şartların Değerlendirilmesi
306
2.2.2. Haksız Şartların Sözleşmeye Etkisi
306
2.2.3. Haksız Şartların Denetimi
307
3. MESAFELİ SÖZLEŞMELER
309
3.2. Mesafeli Sözleşmelerde Ön Bilgilendirme Yükümlülüğü
313
3.3. Mesafeli Sözleşmelerde Ön Bilgilendirme Yöntemi
315
3.4. Ön Bilgilerin Teyidi ve Yükümlülükler
316
3.5. Mesafeli Sözleşmelerin İfası ve Teslimat
316
3.6. Mesafeli Sözleşmelerde Cayma Hakkı
318
3.6.1. Cayma Hakkının Kullanılmasının Sonuçları ve Tüketicinin Yükümlülükleri
319
3.6.2. Satıcı veya Sağlayıcı ile Aracı Hizmet Sağlayıcının Yükümlülükleri
320
3.6.3. Cayma Hakkının Kapsamı Dışında Tutulan İşlemler
321
4. FİNANSAL HİZMETLERE İLİŞKİN MESAFELİ SÖZLEŞMELER
323
4.2. Finansal Hizmetlere İlişkin Sözleşmelerde Ön Bilgilendirme ve Yöntemi
325
4.3. Finansal Hizmetlere İlişkin Mesafeli Sözleşmenin Düzenlenmesi ve Tüketiciye Sunulması
327
4.4. Finansal Hizmetlere Cayma Hakkının Kullanımı ve Tarafların Yükümlülükleri
327
4.4.1. Cayma Hakkının Kullanımı
328
4.4.2. Finansal Hizmet Sağlayıcısının Yükümlülükleri
329
4.4.3. Tüketicinin Yükümlülükleri
329
5. DEVRE TATİL VE UZUN SÜRELİ TATİL HİZMETİ SÖZLEŞMELERİ
330
5.2. Devre Tatil ve Uzun Süreli Tatil Sözleşmelerinde Ön Bilgilendirme
333
5.3. Sözleşmenin Şekli ve İçeriği
333
5.4. Devre Tatil ve Uzun Süreli Tatil Sözleşmelerinde Cayma Hakkı ve Hakkın Kullanılması
334
6. PAKET TUR SÖZLEŞMELERİ
337
6.2. Paket Tur Sözleşmelerinde Bilgilendirme Yükümlülüğü
338
6.3. Sözleşme İçeriğinin Değiştirilmesi ve Paket Turun İptali
339
7. ABONELİK SÖZLEŞMELERİ
342
7.2. Abonelik Sözleşmelerinin Zorunlu İçeriği
344
7.3. Abonelik Sözleşmelerinde Sağlayıcının Yükümlülükleri
348
8. E–TİCARET TEDARİK SÖZLEŞMELERİNİN BORÇLAR KANUNU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
349
8.2. E–ticaret Sözleşmelerinde Genel İşlem Koşulu
350
8.2.1. Sözleşmedeki Genel İşlem Koşullarının Yazılmamış Sayılması
352
8.2.2. Genel İşlem Koşullarının Yorumlanması
353
8.2.3. Genel İşlem Koşullarında İçerik Denetimi
353
9. E–TİCARET TEDARİK SÖZLEŞMELERİNİN TİCARET KANUNU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
355
E–TİCARETTE TÜKETİCİ HUKUKU
1.1. Ülkemizde Tüketici Haklarının Gelişim Süreci
360
1.1.1. 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun Yürürlüğe Girmesi
360
1.1.2. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun Yürürlüğe Girmesi
361
1.2. Tüketici Kanununda Düzenlenmiş Temel Kavramlar
362
1.2.2. Tüketici İşlemi
363
1.2.3. İthalatçı, Satıcı ve Sağlayıcı
366
1.2.4. Kalıcı Veri Saklayıcısı
366
1.3. Tüketiciyi Korumanın Amacı ve Kapsamı
367
1.4. Tüketicinin Korunmasına İlişkin Temel İlkeler
368
1.5. Tüketici Sözleşmelerdeki Haksız Şartlar
368
2. E–TİCARETTE ALINAN MALIN AYIPLI ÇIKMASI HALİNDE TÜKETİCİNİN HAKLARI
371
2.3. Ayıplı Maldan Doğan Sorumluluk
379
2.4. Ayıplı Mala İlişkin İspat Yükü
380
2.5. Ayıplı Maldan Kaynaklı Tüketicinin Seçimlik Hakları
382
2.6. Ayıplı Maldan Doğan Sorumlulukta Zamanaşımı
386
3. E–TİCARETTE ALINAN HİZMETİN AYIPLI ÇIKMASI HALİNDE TÜKETİCİNİN HAKLARI
388
3.2. Ayıplı Hizmetten Kaynaklı Sorumluluk
391
3.3. Ayıplı Hizmet Halinde Tüketicinin Seçimlik Hakları
392
3.4. Ayıplı Hizmette Zamanaşımı
393
4. E–TİCARETTE TİCARİ REKLAMLAR VE HAKSIZ TİCARİ UYGULAMALAR
394
4.1. Ticari Reklamlar
394
4.1.1. Ticari Reklamlarda Temel İlkeler ve Örtülü Reklam Yasağı
394
4.1.2. Reklamlarda Doğruluk ve Dürüstlük
395
4.1.3. Karşılaştırmalı Reklamlar
397
4.2. Ticari Reklamların Denetimi
399
4.2.1. Ticari Reklamların İdare Tarafından Denetlenmesi
400
4.2.2. Ticari Reklamların Özdenetimi
403
4.2.3 Ticari Reklamlara İlişkin İdari Kararların Yargısal Denetimi
403
4.3. Haksız Ticari Uygulama Yasağı
404
4.3.2. Aldatıcı Eylemler
405
4.3.3. Aldatıcı İhmaller
406
4.3.4. Saldırgan Ticari Uygulamalar
406
5. E–TİCARETTE FİYAT ETİKETİNDE UYULMASI GEREKEN HUKUK KURALLARI
408
5.2. E–ticarette Satışa Sunulan Mallarda Etiket Bulunma Zorunluluğu
409
5.3. Etiket, Tarife ve Fiyat Listelerinin Biçim ve Kapsamı
411
6. TANITMA VE KULLANMA KILAVUZU
414
7. GARANTİ SORUMLULUĞU
416
7.3. Garanti Belgesinin Sağladığı Haklar
419
7.3.1. Garanti Belgesinin İçeriği
421
7.3.2. Garanti Belgesi Verme Yükümlülüğüne Uymamanın Sonuçları
421
7.4. İhtiyari Garanti Taahhüdü
422
7.4.1. İhtiyari Garanti Taahhüdünün Kapsamı
423
7.4.2. İhtiyari Garanti Taahhüdünün Süresi
424
7.5. Garantiye İlişkin Uygulamadan Örnekler ve Malın El Değiştirmesinin Garantiye Etkisi
425
7.5.1. Malın El Değiştirmesinin Garantiye Etkisi
425
7.5.2. Fiş ve Faturanın Garanti Belgesi Yerine Geçip Geçmeyeceği
426
7.5.3. Zorunlu Garanti Kapsamındaki Bir Malın Garanti Belgesini Vermeden Satış Yapılması
427
7.5.4. Garanti Süresi İçinde Sık Sık Arızalanan Maldan Doğan Tüketicinin Seçimlik Hakları
428
7.6. Yenilenmiş Ürünlerde Garanti
428
8. SATIŞ SONRASI HİZMETLER
430
9. TÜKETİCİ KURUM VE KURULUŞLARI
432
9.1. Tüketici Konseyi
432
9.1.2. Tüketici Konseyinin Görevleri
432
9.2.2. Reklam Konseyinin Görevleri
434
9.3. Tüketici Hakem Heyeti
435
9.3.2. Tüketici Hakem Heyetlerinin Kuruluşu
437
9.3.3. Tüketici Hakem Heyetlerinin Görev ve Yetki Alanı
438
9.3.4. Tüketici Hakem Heyetlerinin Başvuru
441
9.3.5. Tüketici Hakem Heyetlerinin Çalışma Şekli
442
9.3.6. Tüketici Hakem Heyetlerinin İnceleme Şekli
443
9.3.7. Tüketici Hakem Heyeti Kararlarının Niteliği ve Kapsamı
445
9.3.8. Tüketici Hakem Heyeti Kararlarına İtiraz
445
10. TÜKETİCİ MAHKEMELERİ
447
10.2. Yetkili Tüketici Mahkemesi
449
10.3. Tüketici Mahkemelerinin Görev Alanı
450
10.3.1. Tüketici Mahkemelerinin Tüketici Hakem Heyetleri Yönünden Görev Alanı
451
10.3.2. Tüketici Mahkemelerinin Görev Alanına Giren Hususlar
452
10.4. Tüketici Mahkemelerinin Niteliği
455
10.5. Tüketici Mahkemelerinde Yargılama Usulü
456
10.5.2. Basit Yargılamada Delillerin İkamesi
457
10.5.3. Basit Yargılamada Ön İnceleme ve Tahkikat
457
Küçük E–ticaret ve E–ticaret Hukuku Sözlüğü
459