Devletler Özel Hukukunda Refakatsiz Çocuklar Dr. Alper Akgül  - Kitap

Devletler Özel Hukukunda Refakatsiz Çocuklar

1. Baskı, 
Nisan 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
396
Barkod:
9786050518405
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
400,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Türk hukukunda da refakatsiz çocuk kavramı, YUKK m.3/1/1'de "sorumlu bir kişinin etkin bakımına alınmadığı sürece, kanunen ya da örf ve âdet gereği kendisinden sorumlu bir yetişkinin refakati bulunmaksızın Türkiye ye gelen veya Türkiye 'ye giriş yaptıktan sonra refakatsiz kalan çocuk" olarak tanımlanmıştır. Dahası, bu çocuklar YUKK m.3/l/m ile özel ihtiyaç sahibi yabancılardan kabul edilmiş, kendilerine sağlanacak olan korumaya ilişkin ilkeler ve kurallar YUKK m.66'da özel bir hükme konu olmuştur.
Böylece kanun koyucu, refakatsiz çocukların mevcut durumları ve özel bir koruma ihtiyaçları olduğu düşüncesiyle bu çocuklar bakımından özel düzenlemeler sevk etme ihtiyacı duymuştur. Bununla birlikte, YUKK'un yürürlüğe girişinin üzerinden yaklaşık on yıl geçmesine rağmen, refakatsiz çocukların Türk hukuku açısından hukukî durumu ile onların tarafı olabilecekleri yabancı unsurlu özel hukuk uyuşmazlıklarına yönelik bir çalışmanın yapılmadığı da görülmektedir. Zira refakatsiz çocukların bu zamana kadar genellikle yabancılar hukuku kitaplarında genel hatlarıyla veya çocukların korunmasını konu eden uluslararası göç hukukuna ilişkin çalışmalarda'3 sınırlı olarak incelendiği, detaylı bir çalışmaya konu olmadığı görülmektedir.
İşte bu çalışmada Türk hukukunda ilk olarak YUKK ile yasal olarak tanımlanan refakatsiz çocuk kavramına istinaden refakatsiz çocukların Türk devletler özel hukuku bakımından durumları incelenecektir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Refakatsiz Çocuklar ve Korunması
.
Yabancılar ve Vatandaşlık Hukuku Bakımından Refakatsiz Çocuklar
.
Kanunlar İhtilafı ve Milletlerarası Usul Hukuku Açısından Refakatsiz Çocuklar
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER 
ÖNSÖZ . 5 
KISALTMALAR . 17 
GİRİŞ 21 
BİRİNCİ BÖLÜM 
REFAKATSİZ ÇOCUKLAR VE KORUNMASI 
GENEL OLARAK . 33 
ÇOCUK VE ÇOCUKLUK 34 
Uluslararası Hukukta 34 
Çocuk Haklarına Dair Sözleşme Öncesi Dönem 34 
Çocuk Haklarına Dair Sözleşme . 36 
Genel Olarak Çocuk Haklarına Dair Sözleşme . 36 
Çocuk Kavramı ve Çocukluğun Başlangıcı ve Bitişi 37 
Diğer Uluslararası Sözleşmelerde Çocuk Kavramı . 39 
Ulusal Hukukta Çocuk ve Çocukluk 40 
Farklı Disiplinlerde Çocuk ve Çocukluk 42 
Çocukluğun Sona Ermesinin –Konumuz Bakımından– Önemi . 43 
III. REFAKATSİZ ÇOCUK OLGUSUNUN ORTAYA ÇIKIŞI 44 
Göç ve Göç Hareketlerinin Etkisi . 44 
Göçün Kaçınılmaz Bir Sonucu Olarak Refakatsiz Çocuklar . 51 
REFAKATSİZ ÇOCUK KAVRAMI 55 
Tanım 55 
Şartları ve Temel Özellikleri 60 
Refakatsiz Çocukların Ülkeye Girişinin Yasal Olmasının Gerekmemesi 61 
Ailesinden Ayrı Düşmüş Çocuklardan Farkı 62 
REFAKATSİZ ÇOCUKLARIN KORUNMASINA İLİŞKİN TEMEL İLKELER . 63 
Genel Olarak . 63 
Refakatsiz Çocuğun Temel Hak ve Hürriyetlerinin Belirlenmesi İlkesi 65 
Ayrımcılık Yasağı İlkesi . 67 
Ç. Refakatsiz Çocuğun Yüksek Yararı İlkesi 70 
Yaşama, Hayatta Kalma ve Gelişme Hakkına Saygı İlkesi . 73 
Kişisel Görüşlerini Açıkça İfade Edebilme Hakkına Saygı İlkesi . 74 
Geri Gönderilmeme İlkesi 77 
Özel Hayatın Korunması Hakkına Saygı İlkesi 80 
Ğ. Aile Birleşimi Hakkına Saygı İlkesi . 82 
REFAKATSİZ ÇOCUKLARIN “YABANCI” OLMASI . 85 
İKİNCİ BÖLÜM 
YABANCILAR VE VATANDAŞLIK HUKUKU BAKIMINDAN REFAKATSİZ ÇOCUKLAR 
GENEL OLARAK . 89 
TÜRK YABANCILAR HUKUKUNDA REFAKATSİZ ÇOCUKLARIN TABİ OLDUĞU HUKUKÎ REJİM 92 
Türkiye’deki Refakatsiz Çocuklara Sağlanacak Koruma . 92 
Genel Olarak . 92 
Uluslararası Koruma . 93 
Genel Olarak . 93 
Refakatsiz Çocukların Uluslararası Koruma Sürecinde Esas Alınması Gereken Temel Prensipler 94 
Uluslararası Koruma Prosedürünün Başlaması . 96 
ç. İlk İnceleme ve Kayıt Altına Alınma 97 
Refakatsiz Çocuğun Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Korumasına Alınması . 98 
Uluslararası Koruma Başvurusunun Değerlendirilmesi Süreci . 99 
Refakatsiz Çocuklarla Mülakat Yapılması. 99 
Kimlik ve Refakatsizlik Olgusunun Tespiti 101 
iii. Yaş Tespiti . 103 
Uluslararası Koruma Sürecinin Tamamlanması ve Karar 109 
Refakatsiz Çocuğa Tanınacak Uluslararası Koruma Statüsü . 110 
Uluslararası Koruma Sürecinde Refakatsiz Çocukların Yasal Temsili 113 
ğ. Uluslararası Koruma Sürecinde ve Sonrasında Refakatsiz Çocukların Korunmasına Yönelik Tedbirler 115 
Geçici Koruma Kapsamındaki Suriyeli Refakatsiz Çocukların Durumu 119 
Refakatsiz Çocukların Temel Hak ve Özgürlükleri 121 
Genel Olarak . 121 
Refakatsiz Çocukların Türkiye’ye Giriş ve Türkiye’de İkamet Hakkı 124 
Refakatsiz Çocukların Sosyal Hak ve Özgürlükleri . 127 
Refakatsiz Çocukların Eğitim Hakkı. 127 
Refakatsiz Çocukların Sağlık Hizmetlerinden Yararlanma Hakkı . 129 
Sosyal Yardım ve Hizmetlere Erişim Hakkı . 130 
ç. Refakatsiz Çocukların Çalışma ve İş Piyasasına Erişim Hakkı . 131 
Refakatsiz Çocukların Aile Birleşimi Hakkı 134 
Refakatsiz Çocukların Kişi Dokunulmazlığı ve Sınırları . 136 
Refakatsiz Çocukların Kişi Dokunulmazlığının Kapsamı 136 
Ülkeye Giriş ve Geri Gönderilmeme Hakkı 138 
Refakatsiz Çocukların Sınır Dışı Edilmesi 139 
Refakatsiz Çocukların Gönüllü Geri Dönüşü 142 
ç. Refakatsiz Çocukların İade Edilmesi 144 
III. REFAKATSİZ ÇOCUKLARIN TÜRK VATANDAŞLIK HUKUKU BAKIMINDAN DURUMLARI 146 
Vatandaşlık Hakkı ve Refakatsiz Çocuklar Arasındaki İlişki 146 
Refakatsiz Çocukların Türk Vatandaşlığı Tanınmasının Gerekli Olup Olmadığı (Olumlu ve Olumsuz Yönleri) 150 
Refakatsiz Çocukların Türk Vatandaşlığını Kazanması . 154 
Genel Olarak . 154 
Türkiye’de Doğmuş Olma Karinesine İstinaden Türk Vatandaşlığını Kazanması 156 
Karinenin Refakatsiz Çocuklar İçin Uygulanabilir Olup Olmadığı . 156 
Karinenin Kapsamı, Uygulanma Usulü ve Şartları . 160 
Karineye İstinaden Türk Vatandaşlığının Kazanılması Anı 162 
ç. Karinenin Aksinin İspatı İçin Süre Öngörülmüş Olmamasının Sakıncaları . 163 
Refakatsiz Çocukların Türk Vatandaşlığını Sonradan Kazanabileceği Hâller . 165 
Genel Olarak . 165 
Refakatsiz Çocukların Bakımından Uygulanabilir Nitelikte Olmayan Vatandaşlık Kazanma Yolları . 167 
Refakatsiz Çocukların İstisnaî Yolla Türk Vatandaşlığını Kazanması . 171 
ç. Refakatsiz Çocukların Evlât Edinilme Yoluyla Türk Vatandaşlığını Kazanması 175 
Ç. Refakatsiz Çocukların Türk Vatandaşlığını Kaybetmesi . 177 
Genel Olarak . 177 
Türkiye’de Doğmuş Olma Karinesine Çürütülmesi Hâlinde 178 
İstisnaî veya Evlât Edinilme Yoluyla Kazanılan Vatandaşlığın İptali veya Geri Alınması. 179 
Refakatsiz Çocukların Seçme Hakkı ile Türk Vatandaşlığını Kaybetmesi . 181 
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 
KANUNLAR İHTİLAFI VE MİLLETLERARASI USUL HUKUKU AÇISINDAN REFAKATSİZ ÇOCUKLAR 
GENEL OLARAK . 183 
REFAKATSİZ ÇOCUKLAR VE YABANCILIK UNSURU . 186 
III. REFAKATSİZ ÇOCUKLARIN YASAL TEMSİLİ . 192 
Türk Hukukunda Refakatsiz Çocukların Korunması Konusunda Vesâyet veya Benzeri Bir Müesseseye Duyulan İhtiyaç 192 
Türk Hukukunda Refakatsiz Çocuklar Bakımından Vesâyet Müessesesinin Uygulanabilir Olup Olmadığı . 199 
Genel Olarak . 199 
Mukayeseli Hukukta Durum . 200 
Türk Hukukunda Durum . 203 
Ç. Refakatsiz Çocukların vesâyeti Hakkında Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi . 209 
Genel Olarak . 209 
MÖHUK Hükümleri Uyarınca Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi . 210 
1996 Tarihli Sözleşme Kapsamında Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi . 214 
Ç. Refakatsiz Çocukların Vesâyetine İlişkin Davalarda Uygulanacak Hukuk . 219 
Genel Olarak . 219 
MÖHUK’a Göre Uygulanacak Hukukun Tespiti . 220 
1996 Tarihli Sözleşmeye Göre Uygulanacak Hukukun Tespiti . 223 
Yetkili Kılınan Yabancı Hukukun Uygulanmasını Engelleyen Hâller . 226 
Kamu Düzeni Müdahalesi . 226 
Doğrudan Uygulanan Kurallar 228 
Refakatsiz Çocukların Vesâyetine İlişkin Yabancı Kararların Tanınması 229 
Genel Olarak . 229 
MÖHUK’a Göre Refakatsiz Çocukların Vesâyetine İlişkin Yabancı Kararların Tanınması 231 
1996 Tarihli Sözleşmeye Refakatsiz Çocukların Vesâyetine İlişkin Yabancı Kararların Tanınması 239 
REFAKATSİZ ÇOCUKLARIN EVLÂT EDİNİLMESİ 243 
Konunun Önemi . 243 
Refakatsiz Çocukların Türkiye’de Evlât Edinilmesi 249 
Evlât Edinme Kararı Vermeye Yetkili Mahkemenin Tespiti . 249 
Genel Olarak . 249 
Yetkili Mahkemenin MÖHUK m.40 Uyarınca Tespiti 251 
Yetkili Mahkemenin MÖHUK m.41 Uyarınca Tespiti 254 
Uygulanacak Hukukun Tespiti . 255 
Genel Olarak . 255 
Evlât Edinme Ehliyeti ve Şartlarına 
Uygulanacak Hukukun Tespiti 257 
Evlât Edinmenin Şekline Uygulanacak Hukukun Tespiti 262 
ç. Evlât Edinmenin Hüküm ve Sonuçlarına Uygulanacak Hukukun Tespiti 263 
Kamu Düzeni Müdahalesi ve Çocuğun Üstün Yararı İlkesi . 264 
Refakatsiz Çocukların Yabancı Ülkede Evlât Edinilmesi . 266 
Genel Olarak . 266 
Yabancı Evlât Edinme Kararlarının MÖHUK Uyarınca Tanınması 267 
Refakatsiz Çocukların 1993 tarihli Sözleşme Kapsamında Evlât Edinilmesi . 271 
Sözleşme Hakkında Genel Bilgi . 271 
Sözleşmede Öngörülen Uluslararası Evlât Edinme Prosedürü . 274 
Sözleşme Uyarınca Verilen Evlât Edinme Kararlarının Türkiye’de Tanınması . 277 
REFAKATSİZ ÇOCUKLARIN KİŞİLİK HAKLARININ KORUNMASINA İLİŞKİN DAVALAR 279 
Genel Olarak . 279 
Refakatsiz Çocukların Kişilik Haklarının Korunmasına İlişkin Davalarda Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi 282 
Genel Olarak . 282 
MÖHUK m.40’ın Atfı Uyarınca Yer İtibariyle Yetkili Türk Mahkemesinin Tespiti 283 
İç Hukuktaki Yer İtibariyle Yetki Kuralları Arasındaki İlişki 283 
Genel Yer İtibariyle Yetki Kuralı Uyarınca Yetkili Mahkemenin Tespiti . 285 
Özel Yer İtibariyle Yetki Kuralları Uyarınca Yetkili Mahkemenin Tespiti . 286 
Refakatsiz Çocukların Kişilik Haklarının Korunmasına İlişkin Davalarda Uygulanacak Hukukun Tespiti. 288 
Genel Olarak . 288 
Kişilik Haklarının Medya ve Kitle İletişim Araçları ile İhlali Hâlinde Uygulanacak Hukukun Tespiti . 290 
Kişilik Haklarının Kişisel Verilerin İşlenmesi Suretiyle İhlali Hâlinde Uygulanacak Hukuk . 292 
MÖHUK m.34 Uyarınca Uygulanacak Hukukun Tespiti . 294 
Yetkili Kılınan Yabancı Hukukun Uygulanmasını Engelleyen Hâller . 295 
Ç. Refakatsiz Çocukların Kişilik Haklarının Korunmasına İlişkin Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi 297 
REFAKATSİZ ÇOCUKLARIN MALVARLIĞINA İLİŞKİN HUKUKİ SONUÇ DOĞURABİLECEK UYUŞMAZLIKLAR . 301 
Nafaka 301 
Konunun Önemi 301 
Refakatsiz Çocuğun Nafaka Talebini Türkiye’de İleri Sürmesi Halinde Yetkili Mahkeme ve Uygulanacak Hukukun Tespiti . 303 
Yetkili Mahkemenin Tespiti . 303 
Uygulanacak Hukukun Tespiti 306 
Genel Olarak 306 
1956 ve 1973 Tarihli Lahey Sözleşmelerinin Kapsamına Giren Nafaka Talepleri Bakımından 308 
1956 Sözleşme Bakımından. 308 
1973 Sözleşme Bakımından. 309 
1956 ve 1973 Tarihli Lahey Sözleşmelerinin Uygulama Alanına Girmeyen Nafaka Talepleri Bakımından 312 
Yabancı Ülkede Refakatsiz Çocuk Lehine Verilen 
Nafaka Kararlarının Türkiye’deki Hukuki Sonuçları . 313 
Genel Olarak . 313 
Yabancı Nafaka Kararlarının Uluslararası Sözleşmeler Uyarınca Tanınması ve Tenfizi 315 
1958 Tarihli Sözleşme Bakımından 315 
1973 tarihli Sözleşme Bakımından 315 
iii. 2007 Tarihli Sözleşme Bakımından 317 
Refakatsiz Çocukların Nafaka Alacaklarının Milletlerarası Tahsili . 318 
Miras . 322 
Konunun Önemi 322 
Refakatsiz Çocuğun Tarafı Olduğu Miras Uyuşmazlıklarında Yetkili Mahkemenin Tespiti 324 
Genel Olarak . 324 
MÖHUK m.43 Uyarınca Yetkili Mahkemenin Tespiti 325 
MÖHUK m.40 Uyarınca Yetki Mahkemenin Tespiti 327 
Refakatsiz Çocuğun Tarafı Olduğu Miras Uyuşmazlıklarında Uygulanacak Hukuk 328 
Genel Olarak . 328 
MÖHUK m.20/1’in Kapsamına Giren Uyuşmazlıklar Bakımından . 330 
MÖHUK m.20/2’nin Kapsamına Giren Uyuşmazlıklar Bakımından . 331 
ç. Refakatsiz Çocuk Lehine Yapılan Ölüme Bağlı Tasarrufların Geçerliliğine Uygulanacak Hukuk 333 
Yetkili Kılınan Yabancı Hukukun Uygulanmasını Engelleyen Haller 337 
Yabancı Ülkede Refakatsiz Çocuğun Tarafı Olduğu Miras Davaları Sonucunda Verilen