Cumhuriyet Savcısının Kamu Davasını Açmada Takdir Yetkisi Serkan Meraklı  - Kitap

Cumhuriyet Savcısının Kamu Davasını Açmada Takdir Yetkisi

1. Baskı, 
Eylül 2014
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
194
Barkod:
9789750229633
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
355,00
İndirimli (%59):
145,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Cumhuriyet savcısının kamu davasını açmada sahip olduğu takdir yetkisi 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile ceza takibatı sistemimize girmiş bir kurumdur. Bu yönüyle teorik temelleri ülkemizde bugüne kadar tartışma konusu olmaktan uzak kalmıştır. Bu durum söz konusu yeniliklerin uygulamada sağlıklı bir şekilde işleyebilmesi bakımından tehlike yaratmaktadır. Bu tehlikenin ortaya çıkmaması konunun geniş kapsamlı olarak ele alınmasına ve bu konuda tartışma ortamı sağlanmasına bağlıdır.
Bu amaca yönelik olarak elinizde yer alan bu çalışmada kanun koyucunun Cumhuriyet savcısına kamu davasını açmada tanıdığı takdir yetkisinin dayanakları, çeşitli hukuk sistemlerindeki görünüm şekilleri, teorik temelleri, uygulama bakımından önem arz eden yönleri ve savcılık makamının yapısı karşısında uygulamada ortaya çıkabilecek sorunlar incelenmiştir. İncelenen düzenlemelerin hukukumuz bakımından yeni olması bu düzenlemelerin verimliliğinin artırılması bakımından çeşitli önerilerin dile getirilmesini de gerekli kılmıştır. Cumhuriyet savcısına kamu davasını açmada takdir yetkisi tanınmasına yönelik hükümlerin işletilmesi halinde sağlanacak pratik faydalar göz önüne alındığında söz konusu çalışma konuya daha çok ilgi gösterilmesinin sağlanmasını amaçlamaktadır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Bir Muhakeme Makamı Olarak Savcılığın Konumu ve İlgili İlkeler Işığında Savcılık Makamının Yapısı
.
Takdir Yetkisi Kavramı, İlgili İlkeler, Kovuşturma Mecburiyetinin Sınırlandırılabilirliği, Takdir Yetkisinin Düzenlenme Şekilleri, Kanunumuzun Kabul Ettiği Sistem ve Takdir Yetkisi Bakımından Özellik Gösteren Hususlar
.
Hukukumuzda Cumhuriyet Savcısına Kamu Davasının Açılmasında Takdir Yetkisi Tanınan Haller ve Bu Yöndeki Önerilerimiz
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Sunuş 
7
Önsöz 
9
Kısaltmalar 
19
Birinci BölümBİR MUHAKEME MAKAMI OLARAK SAVCILIĞIN KONUMU VE İLGİLİ İLKELER IŞIĞINDA SAVCILIK MAKAMININ YAPISI
I. SAVCILIK MAKAMININ MUHAKEMEDEKİ KONUMU 
21
II. İLGİLİ İLKELER IŞIĞINDA SAVCILIK MAKAMININ YAPISI 
25
A. Savcılık Faaliyetinin Tek Başlılığı İlkesi 
25
1. Anlamı 
25
2. Savcılık Faaliyetinin Tek Başlılığı İlkesinin Etkileri 
25
a. Dış Emir Yetkisi 
25
b. Adalet Bakanı Karşısında Cumhuriyet Savcısının Konumu 
26
B. Savcılık Faaliyetinin Bütünlüğü İlkesi 
29
1. Anlamı 
29
2. Savcılık Faaliyetinin Bütünlüğü İlkesinin Etkileri 
30
a. Ülkemizde Mevcut Hukuki Düzenlemeler Karşısında Uygulanmakta Olan Durum 
30
aa. İç Emir Yetkisi 
30
bb. Astın Adli Faaliyeti Yerine Getirmedeki Özerkliği 
32
cc. Üstün (Cumhuriyet Başsavcısının) Konumu 
33
dd. Emir Verme Yetkisinin Sınırları 
34
aaa. Kovuşturma Mecburiyeti İlkesi 
34
bbb. Cumhuriyet Savcısına Takdir Yetkisi Tanınan Haller 
34
ccc. Hukuka Aykırı Emir 
35
ddd. Duruşma Savcısının Duruşmadaki Faaliyetine İlişkin Olarak Emir Verilebilmesi Hususu 
35
b. Ülkemizdeki Mevcut Uygulamaya İlişkin Eleştirilerimiz 
36
İkinci BölümTAKDİR YETKİSİ KAVRAMI, İLGİLİ İLKELER,KOVUŞTURMA MECBURİYETİNİN SINIRLANDIRILABİLİRLİĞİ, TAKDİR YETKİSİNİN DÜZENLENME ŞEKİLLERİ,KANUNUMUZUN KABUL ETTİĞİ SİSTEM VETAKDİR YETKİSİ BAKIMINDAN ÖZELLİK GÖSTEREN HUSUSLAR
I. TAKDİR YETKİSİ KAVRAMI 
45
II. İLGİLİ İLKELER 
48
A. Kovuşturma Mecburiyeti İlkesi 
48
1. Terim 
48
2. Anlamı 
50
3. Görev Dışında Öğrenilen Suç Hususu 
53
B. Maslahata Uygunluk İlkesi 
55
1. Terim 
55
2. Tarihî Gelişimi 
56
3. Anlamı 
58
III. KOVUŞTURMA MECBURİYETİ İLKESİNİN SINIRLANDIRILABİLİRLİĞİNE İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER 
62
A. Kovuşturma Mecburiyetinin Kağıt Üstünde Kaldığı Eleştirisi 
62
B. Cumhuriyet Savcısının Siyasî Etki Altına Alınması İhtimali 
64
C. Hukuk Devleti İlkesinin Gerçekleştirilmesi 
67
1. Genel Olarak 
67
2. Kanun Önünde Eşitlik İlkesi 
67
3. Erkler Ayrılığı İlkesi 
70
4. Ceza Kanunlarının Belirliliği İlkesi 
73
5. Kanunsuz Ceza Olmaz İlkesinin (Nullum Crimen Sine Lege) Diğer Yüzü Olup Olmadığı 
76
D. Hukuk Politikası Mülahazaları 
77
1. Genel Olarak 
77
2. Cezalandırmanın Genel Önleme Amacı 
77
3. Cezalandırmanın Özel Önleme Amacı 
80
4. Mağdurun Menfaatlerini de Göz Önüne Alarak Onun Tatmin Edilmesi Amacı 
82
E. Adliyenin İşyükünün Azaltılmasının Sağlanması 
85
F. Ceza Hukukunun Son Çare Olma Özelliği 
86
G. Ölçülülük İlkesi 
89
H. Ara Değerlendirme 
91
IV. CUMHURİYET SAVCISINA TANINAN TAKDİR YETKİSİNİN MUHAKEME KANUNLARINDA DÜZENLENME ŞEKİLLERİ VE KANUNUMUZUN KABUL ETTİĞİ SİSTEM 
96
A. Maslahata Uygunluk İlkesinin Kural Olduğu Haller 
96
B. Cumhuriyet Savcısına Tanınan Takdir Yetkisinin İstisna Olarak Kabul Edildiği Haller 
100
C. Kanunumuzun Kabul Ettiği Sistem 
104
V. TAKDİR YETKİSİ BAKIMINDAN ÖZELLİK GÖSTEREN HUSUSLAR 
105
A. Cumhuriyet Savcısına Kamu Davası Açma Konusunda Takdir Yetkisi Tanıyan Hükümlerin Mutlaka Kanun ile Düzenlenmesi Gerekliliği 
105
B. Kabahatlerin Takibatı Bakımından Kovuşturma Mecburiyetinin Geçerli Olup Olmadığı Sorunu 
106
C. Cumhuriyet Savcısına Kamu Davasının Açılması Bakımından Tanınan Takdir Yetkisi ile Şahsî Dava Arasındaki İlişki 
107
Üçüncü BölümHUKUKUMUZDA CUMHURİYET SAVCISINA KAMU DAVASININ AÇILMASINDA TAKDİR YETKİSİ TANINAN HALLER VEBU YÖNDEKİ ÖNERİLERİMİZ
I. HUKUKUMUZDA CUMHURİYET SAVCISINA KAMU DAVASININ AÇILMASINDA TAKDİR YETKİSİ TANINAN HALLER 
109
A. Genel Olarak 
109
B. Maddî Ceza Hukukuna Dayanan Takdir Yetkisi 
110
1. Cezayı Kaldıran Şahsî Sebep Olarak Etkin Pişmanlık Hükümlerinin Uygulanmasını Gerektiren Koşulların Varlığı (CMK m. 171/1) 
110
a. Türk Ceza Kanunu’nda Etkin Pişmanlık Kavramı 
110
b. Etkin Pişmanlığın Varlığına Dayanılarak Kamu Davası Açılmayabilmesi İçin Gerekli Olan Şartlar 
111
aa. İşlenen Fiil Bakımından Türk Ceza Kanunu Özel Hükümler İçerisinde Etkin Pişmanlık İle İlgili Düzenleme Mevcut Olmalıdır 
111
bb. Fail Bizzat Pişmanlık Göstermiş Olmalıdır 
111
cc. İşlenen Fiil İle İlgili Olarak Düzenlenen Etkin Pişmanlık Hükmü Faile Hiç Ceza Verilmemesini Gerektirmelidir 
113
c. Cumhuriyet Savcısına Tanınan Takdir Yetkisinin Türk Ceza Kanunu m. 184/5’te Düzenlenen Etkin Pişmanlık Hükmü Bakımından Uygulanabilirliği 
114
d. Cumhuriyet Savcısına Tanınan Takdir Yetkisinin Türk Ceza Kanunu m. 221’de Düzenlenen Etkin Pişmanlık Hükmü Bakımından Uygulanabilirliği 
115
2. Şahsî Cezasızlık Sebebinin Varlığı (CMK m. 171/1) 
115
a. Şahsî Cezasızlık Sebebi Kavramı 
115
b. Şahsî Cezasızlık Sebebinin Varlığına Dayanılarak Kamu Davası Açılmayabilmesi İçin Gerekli Olan Şartlar 
117
3. Ceza Muhakemesi Kanunu m. 171/1’e İlişkin Ortak Açıklamalar 
120
a. Hükmün Anlamı ve Amacı 
120
b. Ceza Muhakemesi Kanunu m. 171/1’de Cezayı Kaldıran Şahsî Sebep Olarak Etkin Pişmanlık veya Şahsî Cezasızlık Sebebinin Varlığından Başka Herhangi Bir Kritere Yer Verilmemiş Olmasının Sakıncalı Olup Olmadığı Hususu 
121
c. Ceza Muhakemesi Kanunu m. 171/1’de Yer Verilen Düzenlemenin Kıyas Yoluyla Faile Ceza Verilmemesini Gerektiren Diğer Sebeplere de Uygulanabilirliği Sorunu 
123
d. Ceza Muhakemesi Kanunu m. 171/1’e Dayanarak Kamu Davası Açılmayan Hallerde Cumhuriyet Savcısının Vereceği Karar 
124
e. Cumhuriyet Savcısının Ceza Muhakemesi Kanunu m. 171/1’e Dayanarak Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı Verdiği Hallerde Ayrıca Müsadere Talebinde Bulunabilmesi Hususu 
125
f. Suçların İçtimaı Halinde Ceza Muhakemesi Kanunu m. 171/1’in Uygulanabilirliği 
126
g. Cumhuriyet Savcısının Takdir Yetkisine Dayanarak Vereceği Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararının Kesin Hüküm Niteliğinde Olmaması 
126
h. Ceza Muhakemesi Kanunu m. 171/1’in Cumhuriyet Savcısına Takdir Yetkisi Tanıyan Diğer Düzenlemeler İle İlişkisi 
128
ı. Ceza Muhakemesi Kanunu m. 171/1’e Dayanılarak Verilen Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına Karşı İtiraz Olanağının Bulunmadığı Hususu 
128
C. Muhakeme Hukukuna Dayanan Takdir Yetkisi: Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kurumu (CMK m. 171/2- 5) 
132
1. Hükmün Anlamı ve Amacı 
132
2. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kurumunun Anayasa’ya Aykırı Olup Olmadığı Hususu 
135
3. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesinin Düzenlenme Şekilleri 
137
4. Koşulları 
138
a. Objektif Koşul (Suç Bakımından) 
138
aa. İsnat Edilen Suç Soruşturulması ve Kovuşturulması Şikayete Bağlı Bir Suç Olmalıdır (CMK m. 171/2) 
138
bb. İsnat Edilen Suç Üst Sınırı Bir Yıl veya Daha Az Süreli Hapis Cezasını Gerektiren Suçlardan Olmalıdır (CMK m. 171/2) 
138
b. Sübjektif Koşul (Şüpheli Bakımından) 
140
aa. Genel Olarak 
140
bb. Şüpheli Daha Önce Kasıtlı Bir Suçtan Dolayı Hapis Cezası İle Mahkûm Olmamış Bulunmalıdır (CMK m. 171/3- a) 
140
cc. Yapılan Soruşturma Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Halinde Şüphelinin Suç İşlemekten Çekineceği Kanaatini Vermelidir (CMK m. 171/3- b) 
141
dd. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Şüpheli ve Toplum Açısından Kamu Davası Açılmasından Daha Yararlı Olmalıdır (CMK m. 171/3- c) 
142
ee. Suçun İşlenmesiyle Mağdurun veya Kamunun Uğradığı Zarar Aynen İade, Suçtan Önceki Hale Getirme veya Tazmin Suretiyle Tamamen Giderilmelidir (CMK m. 171/3- d) 
144
aaa. Zararın Türü 
144
bbb. Üçüncü Kişilerin Zararın Giderilmesine Etkisi 
145
ccc. Zararın Tespit Edilmesi 
146
5. Ceza Muhakemesi Kanunu m. 171’de Yer Verilen Koşullar Aranmaksızın Kamu Davasının Açılmasının Ertelenebileceği Haller 
146
a. Ceza Muhakemesi Kanunu m. 171’de Yer Verilen Koşullar Aranmaksızın Kamu Davasının Açılmasının Ertelenebileceği Suç Tipleri 
146
b. 6352 Sayılı Kanun’da Öngörülen Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kurumunun Uygulama Koşulları 
148
6. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesinin Uzlaşma Hükümleri İle İlişkisi 
149
7. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi- Önödeme İlişkisi 
151
8. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kararını Verecek Makam 
152
9. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenme Süresi 
153
10. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kararının Denetimi 
153
11. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesinin Sonucu 
154
12. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kararının Kaydedilmesi 
155
13. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kararı Verilen Hallerde Cumhuriyet Savcısının Ayrıca Müsadere Talebinde Bulunabilmesi Hususu 
155
14. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesine İlişkin İstatistikî Verilerin Değerlendirilmesi 
156
II. CUMHURİYET SAVCISINA TAKDİR YETKİSİ TANINMASI YÖNÜNDEKİ ÖNERİLERİMİZ 
159
A. Ceza Muhakemesi Kanunu m. 171/1 Bakımından 
159
1. Cumhuriyet Savcısının Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına Karşı İtiraz İmkanı Getirilmelidir 
159
2. İddianamenin Kabulü İle Duruşma Evresi Arasında Mahkemeye de Düşme Kararı Verme Yetkisi Tanınmalıdır 
160
B. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Bakımından 
161
1. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Sadece Takibi Şikayete Bağlı Suçlarla Sınırlı Olarak Uygulanmaktan Çıkarılmalıdır 
161
2. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesinin Koşulları Arasında Hapis Cezası İle Birlikte veya Seçimlik Olarak Adlî Para Cezası Öngörülen Hallere de Açıkça Yer Verilmelidir 
162
3. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi İle Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kurumlarının Koşulları Arasında Yeknesaklık Sağlanmalıdır 
162
4. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi İle Önödeme Kurumlarının Sınırları Birbirlerinden Keskin Bir Şekilde Ayrılmalıdır 
163
5. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kararı Verilen Haller Bakımından Suçtan Zarar Görene Şahsî Dava Açma İmkanı Tanınmalıdır 
163
6. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kurumunun Sınırlarının Daha Fazla Genişletilmesi Yerine Kovuşturmanın Ertelenmesi Kurumuna Yer Verilmelidir 
164
C. Cumhuriyet Savcısı Dışındaki Kurum ve Kişilere Tanınan Takdir Yetkisi Bakımından 
166
D. Yurtdışında İşlenen Suçlar Bakımından 
167
Sonuç 
169
Kaynakça 
183
Kavramlar Dizini 
193