Delillerin Toplanmasında Hâkim ve Mahkemenin Rolü

Ceza muhakemesinde delillerin toplanması sürecinde hakimin ve mahkemenin rolünü konu alan bu çalışma, delillerin toplanmasına ilişkin genel esaslar, soruşturma evresinde sulh ceza hâkiminin ve kovuşturma evresinde mahkemenin delillerin toplanmasındaki işlev, görev ve yetkilerinin incelendiği üç bölümden oluşmaktadır.

Birinci bölümde, temel kavram, yöntem ve sistemler, delilleri toplamakla görevli mercinin mahiyetiyle dolaylı olarak bağlantılı olan belirli haklar ve muhakeme ilkelerinin ilişkisi, bir bütün olarak maddi gerçeğin re'sen araştırılması ilkesi ve delillerin toplanması faaliyetinde rol üstlenen muhakeme süjelerinin ayırt edici özellikleri ele alınmıştır, ikinci bölümde, soruşturma evresine özgü ilkeler arasında yer alan araştırma mecburiyeti ilkesi ile kamu davasının mecburiliği ilkesinin delillerin hâkim tarafından toplanması olgusuyla ilişkisi, sulh ceza hâkiminin delillerin toplanmasına karar vermek hususunda olağan ve istisnai durumlardaki yetkileri ve belirli delil toplama işlemlerinin kararlaştırılması ve icrası bakımından üstlendiği rol incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise delil toplama faaliyetiyle bağlantılı kovuşturma ilkeleri, kovuşturma evresinde delil toplanmasına ihtiyaç duyulması ve avukatın delil toplaması sorunları ile ceza mahkemesinin delil toplama niteliğindeki belirli işlemler bakımından görev ve yetkileri değerlendirilmiştir. Sonuç kısmında, konunun sistemsel, ilkesel ve pratik yansımalarına ilişkin ulaşılan tespitler ortaya konulmuş; yasal ve uygulamaya ilişkin önerilerde bulunulmuştur.