Ceza Muhakemesi Hukukunda Çapraz Sorgu (Doğrudan Soru Yöneltme) Doç. Dr. Jur. Burcu Dönmez  - Kitap

Ceza Muhakemesi Hukukunda Çapraz Sorgu

(Doğrudan Soru Yöneltme)

2. Baskı, 
Mart 2019
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
496
Barkod:
9789750253690
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Ceza Muhakemesi Hukukunda Çapraz Sorgu, Türk ceza muhakemesi sistemine 5271 sayılı CMK ile girmiş, özellikle savunma makamının, silahların eşitliği ilkesi kapsamında maddi gerçeğin araştırılması ve delillerin gerçekliği ve güvenilirliğini sınaması amacıyla kullandığı faydalı bir muhakeme aracı haline gelmiştir. CMK m.201'de düzenlenen "doğrudan soru yöneltme" işlemi, kanunun yürürlüğe girdiği bu on dört yıllık süre içerisinde, ilk derece mahkemeleri ve istinaf mahkemelerindeki duruşmalarda büyük ilerleme kaydetmiştir.
Eserde çapraz sorgunun mukayeseli hukuktaki düzenleme ve uygulaması Türk hukuk sistemi ile karşılaştırılarak tartışılmıştır. Önceki kaynakça, yerli ve yabancı kaynaklar bakımından güncellenmiş ve yenilenmiştir. Ayrıca CMK uygulamaları, Yargıtay içtihatları, Anayasa Mahkemesi kararları, AİHM içtihatları kapsamında tartışılmıştır. Kitabın 12 yıl sonraki bu ikinci baskısında, yeni bir başlık olarak gizli tanıklara soru sorma hakkı ve uygulaması eklenmiş, tüm konular yüksek mahkeme yargı kararları ve AİHM içtihatları ile zenginleştirilmiş, geçen süre içerisinde uygulamanın geldiği nokta hakkında bilgi verilmiştir.
Uygulamadaki en sıkıntılı konulardan bir tanesi soru sorma teknik ve taktiklerinin bilinmemesidir. Bu nedenle eserde doğrudan soru yöneltme, sadece teorik olarak değil pratik uygulama ve soru örnekleri ile şekillendirilmiş; soru sorma teknik ve taktiklerine ilişkin soru-cevap örnekleri arttırılmıştır. Ayrıca uygulayıcılara yol gösterici olması amacıyla, konuya ilişkin yüksek mahkeme kararları kitabın sonuna eklenmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Kavram, Çapraz Sorguya Hakim Olan Ceza Muhakemesi İlkeleri, Ceza Muhakemesine Hakim Olan Sistemler, Tarihçe ve Çapraz Sorgunun İnsan Hakları Bakımından Önemi
.
Çapraz Sorgu Sistemine Katılanlar, Deliller, Usul, Türk Hukukundaki Düzenlemeler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
2. Basıya Önsöz 
7
Önsöz 
9
Kısaltmalar 
19
Giriş 
21
1. Bölüm
KAVRAM, ÇAPRAZ SORGUYA HAKİM OLAN
CEZA MUHAKEMESİ İLKELERİ, CEZA MUHAKEMESİNE HAKİM OLAN SİSTEMLER, TARİHÇE VE
ÇAPRAZ SORGUNUN İNSAN HAKLARI BAKIMINDAN ÖNEMİ
§1. KAVRAM 
23
I. Sorgu Kavramı 
23
A. Genel Olarak 
23
B. Dar Anlamda 
24
C. Geniş Anlamda 
25
D. Özellikleri 
26
II. Çapraz Sorgunun Tanımı ve Özellikleri 
27
III. Çapraz Sorgunun Amacı 
36
IV. Çapraz Sorgunun Konu ve Kişi Bakımından Sınır ve İstisnaları 
38
V. Sorgu ve Çapraz Sorgu Arasındaki Farklar 
42
VI. Delillerle İlişkisi 
48
§2. ÇAPRAZ SORGUYA HAKİM OLAN CEZA MUHAKEMESİ İLKELERİ 
53
I. Hukuk Devleti İlkesi 
53
II. Susma Hakkı 
58
III. İnsan Haysiyetinin Dokunulmazlığı İlkesi 
62
IV. Adil Yargılanma (Dürüst İşlem) İlkesi 
64
V. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi 
69
VI. Maddi Gerçeğin Araştırılması İlkesi 
71
VII. Vasıtasızlık İlkesi 
73
VIII. Sözlülük– Yazılılık İlkesi 
74
IX. Silahların Eşitliği İlkesi 
78
X. Meramını Anlatabilme İlkesi 
80
XI. Özel Hayatın Gizliliği İlkesi 
81
§3. CEZA MUHAKEMESİ SİSTEMLERİ 
83
I. İtham Sistemi, Tahkik Sistemi, Karma Sistem 
83
II. Taraf Muhakemesi Sistemi, Makam Muhakemesi Sistemi 
89
III. Türk Hukukundaki Durum 
91
§4. ÇAPRAZ SORGUNUN TARİHÇESİ 
92
II. Kıta Avrupası Ülkelerinde Gelişimi 
95
§5. AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİNDE ÇAPRAZ SORGU 
104
I. Genel Olarak 
104
II. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Bakış Açısı 
104
III. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Muhakemelerinde Çapraz Sorgu 
107
§6. İNSAN HAKLARI BAKIMINDAN ÇAPRAZ SORGU 
109
I. Genel Olarak 
109
A. Savunma Hakkı 
109
B. Temel Hak ve Özgürlüklerin Korunması Hakkı 
112
II. Önemi 
113
2. Bölüm
ÇAPRAZ SORGU SİSTEMİNE KATILANLAR,
DELİLLER, USUL, TÜRK HUKUKUNDAKİ DÜZENLEMELER
§1. ÇAPRAZ SORGU SİSTEMİNE KATILAN KİŞİLER BAKIMINDAN 
115
I. Savcı 
115
A. Genel Olarak 
115
B. Çapraz Sorgu Kuralları Çerçevesinde Savcının Amacı ve Sorumlulukları 
121
II. Avukat 
124
A. Genel Olarak 
124
B. Çapraz Sorgu Kuralları Çerçevesinde Avukatın Sorumlulukları 
132
III. Hakim 
134
A. Genel Olarak 
134
B. Meslekten Hakim – Meslekten Olmayan Hakim 
138
C. Çapraz Sorgu Kuralları Çerçevesinde Hakimin Sorumlulukları 
140
IV. Şüpheli veya Sanık 
143
A. Genel Olarak 
143
B. Çapraz Sorgu Bakımından 
147
1. Mukayeseli Hukuk Düzenlemeleri 
147
2. Türk Hukuku Düzenlemeleri 
150
V. Tanık 
152
A. Genel Olarak 
152
B. Tanığın Çapraz Sorgu Bakımından Önemi ve Konumu 
158
C. Tanığın Beyanda Bulunma Yükümlülüğü ve Yaptırımları 
160
D. Gizli Tanık 
163
1. Mevcut Düzenleme 
164
2. AİHM’in Yaklaşımı 
169
3. Anayasa Mahkemesinin Bakış Açısı 
173
4. Gizli Soruşturmacının Gizli Tanık Olarak Dinlenmesi 
179
E. Tanığın Güvenilirliğinin Denetlenmesi 
180
VI. Bilirkişi 
180
A. Genel Olarak 
180
B. Bilirkişilerin Çapraz Sorgusu 
183
§2. DELİLLER 
188
1. Kavram 
188
II. Çapraz Sorgu Bakımından Delillerin İncelenmesi 
190
A. Genel Olarak 
191
B. Hatalar 
193
1. Olaya İlişkin Hatalar 
194
a. Gözlem Hataları 
194
aa. Olayın Özelliklerinden Kaynaklanan Gözlem Hataları 
195
bb. Çevresel Koşullardan Kaynaklanan Gözlem Hataları 
199
cc. Tanığın Kişisel Özelliklerinden Kaynaklanan Gözlem Hataları 
199
b. Hafızadan Kaynaklanan Hatalar 
202
2. Kimlik Teşhisine İlişkin Hatalar 
207
a. Görsel Kimlik Teşhisi 
209
b. Dolaylı Deliller (Tali Deliller) 
215
C. Gözleme ve Hafızaya Dayalı Delillerin Sınanması 
218
D. Yalanlar 
222
1. Genel Olarak 
222
2. Yalan Söyleyen Tanıkların Sınıflandırılması 
227
a. İddia Makamı Tanıkları 
228
b. Savunma Makamı Tanıkları 
231
c. Tarafsız Tanıklar 
232
3. Yalan Konuları 
232
4. Yalan Çeşitleri 
233
a. Gerçeğe Tamamen Aykırı Olan Açıklamalar 
233
b. Tereddütlü ve Kaçamak Cevaplar Vermek Suretiyle Söylenen Yalanlar 
234
c. Bazı Önemli Gerçeklerin Atlanması Suretiyle Oluşan Yalanlar 
236
d. Yanlış Nitelendirmelerde Bulunmak Suretiyle Oluşturulan Yalanlar 
237
5. Yalanın Tespiti 
239
III. Delil Yasakları 
240
§3. USUL 
246
I. Genel Olarak 
246
II. Birinci Aşama Doğrudan Soru Sorma 
250
A. Genel Olarak 
250
B. Doğrudan Soru Sorma Faaliyetinin Amaçları ve Özellikleri 
250
1. Dava Teorisi 
252
2. Kavranılır Olmak 
253
a. Konuşma 
254
b. Yer 
254
c. İnsanlar 
255
d. Düzenleme ve Kronolojik Sıralandırma 
255
e. Görsel Yardımlar 
256
f. Tekrarlar 
256
g. Delilin Zenginleştirilmesi 
257
h. Delilin Kendi İçinde Detaylandırılması 
257
3. İkna Edici Olmak 
258
a. Hikaye 
259
b. Gerçeklik 
259
c. Canlandırma 
260
d. Ayrıntı Seçimi 
260
e. Zayıf Noktalar 
260
4. Sorular 
261
a. Genel Olarak 
261
b. Doğrudan Soru Sorma Aşamasında Sorulacak Soruların Niteliği 
264
aa. Ucu Açık Sorular 
265
bb. Yönlendirici Sorular 
265
aaa. Genel Olarak 
265
bbb. İstisnaları 
268
cc. Yanıltıcı Sorular 
271
5. Çapraz Sorguya Hazırlık 
272
a. Zayıf Noktaların Ortaya Çıkarılması 
272
aa. Zayıf Noktaların Ortaya Çıkarılmasının Avantajları 
273
bb. Zayıf Noktaların Ortaya Çıkarılmasının Dezavantajları 
273
cc. Sonuçları 
274
b. Delillerin Desteklenmesi 
275
aa. İfadenin Gerçeği Yansıtması Bakımından Güvenilirliğinin Artırılması 
276
aaa. Gözleme İlişkin Eksiklikler 
276
bbb. Hafızaya İlişkin Eksiklikler 
276
ccc. Tanığa Güvenin Sağlanması 
277
bb. Tanığın Kişiliğine İlişkin Güvenilirliğinin Sağlanması 
278
III. İkinci Aşama (Karşı Tarafın Tanığa Soru Sorması) Dar Anlamda Çapraz Sorgu 
281
A. Genel Olarak 
281
B. Ne Zaman Çapraz Sorgu Yapılmalıdır? 
282
C. Tanıklarla Yüzleşme 
285
1. Genel Olarak 
285
2. Tanıklarla Yüzleşme Hakkının Amacı ve Tabiatı 
286
3. Tanıkla Yüzleştirmenin Önemi ve Kuralın İstisnaları 
286
D. Çapraz Sorguya Hazırlık 
287
1. Makul Süre 
287
2. Olay Yeri İncelemesi 
290
3. Tanık İle İlgili Bilgilerin Araştırılması 
290
4. Davada İzlenecek Stratejinin Ana Hatlarının Oluşturulması 
292
E. Çapraz Sorguda İzlenecek Strateji 
292
1. Amaçların Tespit Edilmesi 
292
2. Çapraz Sorgu Uygulanacak Tanıklar 
294
3. Çapraz Sorgu Konuları 
295
4. Çapraz Sorgunun Sırası–Düzeni 
297
5. Kısalık 
299
6. Hikaye 
299
7. Mahkeme ve Tanık Arasında Kurulacak Denge 
300
F. Sorular 
300
1. Amaç 
300
2. Soru Kalıpları (Şekilleri) 
304
3. Kontrol 
304
4. Yönlendirici Sorular 
305
5. Açıklık 
307
6. Cevapların Tekrar Edilmesi 
308
7. Yanıltıcı Sorular 
308
8. Soruların Sırası 
310
9. Sorgulamanın Hızı 
310
G. Teknikler 
311
1. Genel Olarak 
311
2. Yapıcı Çapraz Sorgu Tekniği 
312
a. Genel Olarak 
312
b. Vurgu Tekniği 
314
c. Yeni Bir Anlam ve Bakış Açısı Oluşturma Tekniği 
315
d. Yeni Gerçeklerin Ortaya Çıkarılması Tekniği 
316
e. Alternatif Dava Tekniği 
317
3. Yıkıcı Çapraz Sorgu Tekniği 
318
a. Genel Olarak 
318
b. Delilin Etkisiz Hale Getirilmesi 
319
c. Çelişki 
321
d. Ne Zaman Yıkıcı Çapraz Sorgu Uygulanmalıdır? 
321
aa. Yıkıcı Çapraz Sorgu Uygulanmaması Gereken Haller (Negative Indications) 
322
bb. Yıkıcı Çapraz Sorgu Uygulanması Gereken Haller (Positive Indications) 
322
e. Ne Zaman Durulmalıdır? 
323
f. Tanıklara Yıkıcı Çapraz Sorgu Tekniği Uygulanırken Nelere Dikkat Edilmelidir? 
324
aa. Genel Olarak 
324
bb. Yanılan Tanıklar Bakımından 
325
cc. Yalancı Tanıklar Bakımından 
329
IV. Üçüncü Aşama (Re–Examination) Yeniden Soru Sorma 
334
A. Genel Olarak 
334
B. Kapsamı 
335
V. Dördüncü Aşama (Re–cross Examination) Yeniden Çapraz Sorgu 
337
§4. TÜRK HUKUKUNDAKİ DÜZENLEMELER 
338
I. Eski Ceza Muhakemeleri Usul Kanunundaki Düzenlemeler 
338
II. Yeni Ceza Muhakemesi Kanunundaki Düzenlemeler 
340
A. Genel Olarak 
340
B. Özellikleri 
342
1. Doğrudan Soru Yöneltebilecek Süjeler 
342
2. Doğrudan Soru Yöneltilecek Süjeler 
346
3. Doğrudan Soru Yöneltmenin Uygulanacağı Aşama 
349
4. Doğrudan Soru Yöneltmenin Sırası 
351
5. Doğrudan Soru Yöneltmenin Kapsamı ve Sınırları 
353
C. Doğrudan Soru Yöneltme Faaliyeti Sırasında Uygulayıcıların Dikkat Etmesi Gerekli Olan Noktalar 
356
D. Uygulamada Yaşanması Beklenen Sıkıntılar 
364
Sonuç (Genel Değerlendirme ve Öneriler) 
371
Konuya İlişkin Yargı Kararları 
389
Kaynaklar 
485
Kavramlar Dizini 
495