SAVUNMA HAKKININ SINIRLANDIRILMASI
I. HÜKÜM İÇİN ÖNEMLİ OLAN HUSUSLARDA MAHKEME KARARI İLE SAVUNMA HAKKININ SINIRLANDIRILMIŞ OLMASI (M.289/ (1)–H)
19
1. Hükme Etkisi Olmayan Sınırlamalar Bozma Nedeni Değildir
19
2. Sınırlandırmanın Sanık Aleyhinde Olması Gerekir
19
3. Sınırlandırma Mahkeme Kararıyla Açık veya Örtülü Olabilir
19
5. Temyiz İsteminde Yer Almasa Dahi Yargıtay’ca Resen Bozma Nedeni Yapılır
20
6. Duruşma Yapılması Zorunluluğuna Riayet Edilmemesi ve Savunma Hakkının Kısıtlanması “Kanun Yararına Hükmün Bozulması” Denetimine Tabi Olabilir
20
SAVUNMA HAKKININ SINIRLANDIRILMASINA İLİŞKİN
I. İDDİANAMENİN TEBLİĞİ VE ÇAĞRI–TEBLİĞ GÜNÜ İLE DURUŞMA GÜNÜ ARASINDAKİ ASGARİ SÜRE–DURUŞMAYA ARA VERİLMESİNE HAKKI OLDUĞUNUN SANIĞA HATIRLATILMASI ZORUNLULUĞU (CMK M.176; 190/2)
31
1. İddianame ile Çağrı Kağıdı Tebliğ Edilmelidir
31
2. Tebliğ ile Duruşma Günü Arasında En Az Bir Haftalık Süre Bulunmalıdır
32
3. Bir Haftalık Süre Geçmeden Celse Açılmışsa Sanığa Duruşmaya Ara Verilmesini İstemeye Hakkı Olduğu Hatırlatılmalıdır
32
4. Müdafie, Duruşma Günü Tebliğ Edilmelidir
33
5. Mazereti Kabul Edilen Müdafie Müteakip Celse Günü Bildirilmelidir
33
II. MÜDAFİİN VEKİLLİKTEN ÇEKİLDİĞİNİN SANIĞA BİLDİRİLMESİ GEREĞİ (AVUKATLIK KANUNU M.41)
42
1. Müdafiin İstifa Keyfiyetinin Sanığa Tebliği Gerekir
42
2. Müdafiin Yargılama Evresinde Savunma Olanağını Yitirmiş Olduğunun Sanığa Bildirilmesi Gerekir
44
III. MÜDAFİ GÖREVLENDİRİLMESİ (CMK M.150)
46
1. Vekaletnameli Müdafii Varsa Sanığa Zorunlu Müdafi Görevlendirilmesine Gerek Yoktur
49
2. Sanık; Çocuk, Kendini Savunamayacak Kadar Malul veya Sağır Dilsiz, ya da Yüklenen Suçun Alt Sınırı 5 Yıl Hapisten Fazla İse İstemi Aranmaksızın Müdafi Görevlendirilmesi Zorunludur
50
3. Müşterek Suçtan Yargılanan Sanıkların Menfaatleri Zıt İse Her Birine Ayrı Müdafi, Zıt Değilse Hepsine Tek Bir Müdafi Görevlendirilir
52
4. Müdafi Görevlendirmede Yetkili Merci
54
5. Zorunlu Müdafiin Duruşmada Hazır Olma Mecburiyeti
54
6. Vekaletnameli Müdafiin Son Oturuma Katılmaması
55
7. Uyarlama Yargılamasında Müdafiin Çağrılması Ya Da Görevlendirilmesi
58
8. Müdafi Hazır Olmadan Hüküm Kurulması
58
8. Sanığın Duruşmadan Dışarı Çıkarılması Halinde Gerektiğinde Zorunlu Müdafi Görevlendirilmesi
59
IV. SANIĞA MÜDAFİ (AVUKAT) TUTMA OLANAĞININ TANINMAMASI
1. Sanığa İstediği Takdirde Müdafi Tutma İmkanı Verilmelidir
121
2. Müdafie Savunma İçin Makul Süre Tanınmalıdır
122
D. Yargıtay Kararları
126
V. SAVUNMAYI ETKİLEYEN KANITLARIN TOPLANMASI İSTEMİNİN GEÇİŞTİRİLMESİ (CMK M.207)
127
1. Sanık ve Müdafiin Gösterdiği Kanıtların Toplanması
127
2. İstem Reddedilince Tanık veya Uzman Kişinin Duruşmaya Getirilip Dinletilebileceği
129
D. Yargıtay Kararları
130
VI. DİNLEME VE OKUMADAN SONRA DİYECEĞİN SORULMASI (CMK 215)
134
1. Duruşmada Okutturulan Belgelere Karşı Sanıktan Diyeceğinin Sorulması
134
2. Bozma Kararına Karşı Yalnızca Müdafiden Diyeceği Sorulup, Hazır Bulunan Sanıktan Sorulmaması
135
3. Sanığa Esas Hakkında Savunma Olanağı Tanınmalıdır
135
D. Yargıtay Kararları
137
VII. DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE SON SÖZ (CMK 216)
141
1. Son Söz Duruşmada Hazır Olan Sanığa Mutlaka Verilmelidir
142
2. Bozmaya Karşı Diyeceklerinin Sanıktan Sorulması Son Söz Sorulduğu Anlamına Gelmez
142
3. Davada Her Bir Sanığa Ayrı Ayrı Son Söz Hakkı Kullandırılmalıdır
145
4. Hüküm Beraat İse, Son Söz Hakkı Verilmediği Gerekçesiyle Hüküm Bozulmaz
146
D. Yargıtay Kararları
149
VIII. OTURUMUN ZORUNLU KAPALI YAPILMASI KURALININ İHLALİ (CMK 185)
159
1. Duruşma Genel Olarak Açık Yapılır
159
2. Duruşmanın Kapalı Yerine Açık Yapılması Telafisi Mümkün Olmadığı İçin Bozma Nedeni Sayılmaz
160
3. Duruşmanın Açık Yerine Kapalı Yapılması ve Hükmün de Açık Yerine Kapalı Tefhim Olunması Savunma Hakkının Kısıtlanması Sayılır
160
D. Yargıtay Kararları
163
IX. ALEYHE BOZMAYA KARŞI SANIĞA DİYECEĞİ SORULMADAN KARAR VERİLMESİ (CMK 307).
170
1. Aleyhe Bozmaya Karşı Sanık Mutlaka Dinlenmelidir
170
2. Lehe Bozmada Tebligat Gönderilmeli, Sanık Gelmezse Karar Verilmelidir
172
3. Göreve İlişkin Bozmada Sanık Dinlenmelidir
172
4. Kabule Göre Bozma Uyarı ve Öğreti Niteliğindedir
172
D. Yargıtay Kararları
174
X. SANIĞIN DURUŞMADAN BAĞIŞIK TUTULMASI (CMK 196)
183
1. Kural: Sanığın Yokluğunda Duruşma Yapılamaz
183
2. Sorgusu Yapılmadan Beraat Kararı Verilemez
184
3. Sanığın Yokluğunda Duruşma Yapılabilecek Haller
184
4. Duruşmadan Bağışık Tutulma İstekle Mümkündür
184
5. İstinabe Suretiyle Savunmanın Aldırılması
185
6. Zorunlu Sebepler Dolayısıyla Yargılandığı Suçtan Başka Yer Cezaevinde Tutuklu Kişi
187
D. Yargıtay Kararları
190
XI. SANIĞIN YOKLUĞUNDA DURUŞMA YAPILMASI VE MEŞRUHATLI DAVETİYE TEBLİĞİ (CMK 195)
203
1. Sanığın Yokluğunda Duruşma Yapılabilmesi İçin Cezanın Yalnız veya Birlikte Adli Para Cezası veya Müsadereyi Gerektirmesi Gerekir
203
2. Çağrı Kağıdının Sanığa Yöntemince Tebliğ Şarttır
204
3. Uyarı, Çağrı Kağıdında Açıkça Yazılı Olmalıdır
205
D. Yargıtay Kararları
207
XII. SORGUDAN ÖNCE SANIĞA HAKLARININ HATIRLATILMAMASI (CMK 191, 147)
219
1. Sorgudan Önce Sanığa Hakları Hatırlatılacaktır
220
2. İddianamenin Kabulü Kararı ve İddianame Okunacaktır
221
3. Susma Hakkını Sanık Kullanabilecektir
222
5. Görevsizlik Kararı Okunurken Sanığa Hakları Hatırlatılacak mıdır?
227
6. Bozmadan Sonra İddianamenin Okunmasının Zorunlu Olduğu Durum
229
D. Yargıtay Kararları
237
XIII. DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ (CMK M.11)
265
1. Birleştirme İçin Bağlantı Aranır
265
2. Birleştirme Yasağının Bulunması Hali
265
3. Birleştirilen Her Dava Yönüyle Savunma Alınacaktır
266
D. Yargıtay Kararları
266
XIV. SUÇUN NİTELİĞİNİN DEĞİŞMESİ NEDENİYLE “EK SAVUNMA” HAKKININ VERİLMEMESİ (CMK 226)
268
2. Açılmayan Davada Ek Savunma Hakkı Verilemez
269
3. Değişen Suç Niteliğine Göre Ek Savunma Hakkı Verilir
269
4. Ek Savunma ile Ek İddianame Birbirinden Farklıdır
271
5. Ek Savunma İçin İstem Halinde Süre Verilir
272
D. Yargıtay Kararları
276
XV. TERCÜMAN BULUNDURULACAK HALLER (CMK M.202)
286
D. Yargıtay Kararları
289
XVI. DİĞER SAVUNMA HAKKINI SINIRLANDIRILAN YASAL DÜZENLEMELER
291
A. Tebliğnamenin Tebliği (CMK m.297/3, 4, 5)
291
4. Yargıtay Kararları
292
B. Tanık ve Bilirkişinin Dinleneceği Günün Bildirilmesi–Doğrudan Soru Yöneltme
4. Yargıtay Kararları
305
UYGULAMALI SAVUNMA HAKKININ KISITLANMASI
1. BAZI OTURUMLARIN GİZLİ YERİNE AÇIK YAPILMASI
307
2. GÖREVSİZ MAHKEMEDEKİ SORGUSU İLE YETİNİLMESİ
307
3. İDDİANAME VE KABULÜ KARARI OKUNMADAN SANIĞIN SORGUYA ÇEKİLMESİ
307
4. DURUŞMA AÇILMASINA KARAR VERİLDİĞİ HALDE HÜKÜMLÜ VE MÜDAFİİ ÇAĞRILMADAN HÜKÜM KURULMASI
307
5. SAVUNMASINI ASIL MAHKEMEDE YAPACAĞINI BİLDİREN SANIĞIN TALİMAT MAHKEMESİNDE SAVUNMASININ ALINMASI
308
6. TALİMAT MAHKEMESİNCE SANIĞA ESAS MAHKEMESİNDE İFADESİNİ VERİP VERMEYECEĞİNİN SORULMAMASI
308
7. UYARLAMA YARGILAMASINDA MÜDAFİİN SAVUNMASIYLA YETİNİLEREK HÜKÜM KURULMASI
308
8. UYARLAMA YARGILAMASINDA TUTUKLU HÜKÜMLÜNÜN TALİMATLA İFADESİNİN ALINMASI
309
9. AYNI YARGI ÇEVRESİ İÇİNDE BAŞKA SUÇTAN HÜKÜMLÜ BULUNAN KİŞİNİN DURUŞMADA HAZIR EDİLMEMESİ
309
10. YARGILANDIĞI SUÇTAN TUTUKLU SANIĞIN SON OTURUMA GETİRTİLMEDEN HÜKÜM KURULMASI
309
11. ALT SINIRI BEŞ YILDAN FAZLA OLAN BİR SUÇTAN DOLAYI İSTİNABE YOLUYLA SORGUSUNUN ALDIRILMASI
310
12. YARGI ÇEVRESİ DIŞINDAKİ SANIK ADRESİNE YAPILAN AÇIKLAMALI DAVETİYE TEBLİĞİ İLE YETİNİLMESİ
310
13. DURUŞMADAN BAĞIŞIK TUTULMAYI İSTEYİP İSTEMEDİĞİ SORULMADAN TALİMATLA SORGUSUNUN YAPILMASI
311
14. AYNI YER CEZAEVİNDE BAŞKA SUÇTAN TUTUKLU KİŞİNİN DURUŞMAYA GETİRİLMEMESİ
311
15. TALİMATLA ALINMIŞ SORGU TUTANAĞININ ESAS MAHKEMECE DURUŞMADA OKUNMAMIŞ OLMASI
311
16. YARGILANDIĞI SUÇTAN TUTUKLU BULUNMAYAN SORGUSU YAPILMIŞ SANIĞIN YOKLUĞUNDA HÜKÜM VERİLMESİ
311
17. MENFAAT ZITLIĞINDA AYNI MÜDAFİ TARAFINDAN TEMSİL EDİLME
312
18. ZORUNLU YA DA VEKALETNAMELİ MÜDAFİİN SON OTURUMDA HAZIR BULUNMAMASI
312
19. SANIĞIN GÖREVSİZ MAHKEMEDEKİ SORGUSU İLE YETİNİLMESİ
313
20. MÜDAFİİN TEVSİİ TAHKİKAT TALEBİNİN REDDİ ÜZERİNE, SAVUNMA OLANAĞI TANINMADAN HÜKÜM KURULMASI
313
21. YARGILANDIĞI SUÇTAN TUTUKSUZ OLAN SANIĞIN SON OTURUMDA HAZIR BULUNDURULMAMASI
314
22. SANIĞIN SAVUNMASININ CMUK YÜRÜRLÜK EVRESİNDE ALINMASIYLA YETİNİLMESİ
314
23. VEKALETNAMELİ MÜDAFİ DURUŞMAYA ÇAĞRILMASI–GELMEDİĞİ TAKDİRDE ZORUNLU MÜDAFİ ATANMASI
314
24. UYARLAMA YARGILAMASINDA HÜKÜMLÜNÜN İFADESİ ALINMADAN MÜDAFİİ HUZURUNDA HÜKÜM KURULMASI
315
25. UYARLAMANIN DURUŞMALI YERİNE EVRAK ÜZERİNDE YAPILMASI SURETİYLE SAVUNMA HAKKININ KISITLANMASI
315
26. EVVELCE DİNLENMESİ REDDEDİLEN ANCAK DURUŞMAYA GETİRİLEN TANIĞIN DİNLENMEMESİ
316
27. ESAS HAKKINDA SAVUNMA İÇİN SÜRE İSTEYEN SANIĞA ZAMANAŞIMI YAKLAŞTIĞI GEREKÇESİYLE SÜRE VERİLMEDEN SAVUNMA YAPMAYA ZORLANMASI
317
28. SANIĞA DEĞİŞEN SUÇ VASFI NEDENİYLE EK SAVUNMA İÇİN İSTEDİĞİ SÜRENİN VERİLMEMESİ SURETİYLE HÜKÜM KURULMUŞ OLMASI
318
29. MÜDAFİİN DOSYAYI İNCELEMEK İÇİN SÜRE İSTEMİNİN DAVANIN GELDİĞİ AŞAMA NEDENİYLE REDDEDİLMESİ
319
30. KARŞI ÇIKMASINA RAĞMEN SANIĞIN İSTİNABE MAHKEMESİNDE SAVUNMA YAPMAYA ZORLANMASI
320
31. GÖREVSİZLİK KARARINA KARŞI SORGUSU YAPILMADAN MAHKUMİYET HÜKMÜ VERİLMESİ
321
32. SANIĞIN HAKLARI HATIRLATILMADAN MAHKUMİYET HÜKMÜ KURULMASI
321
33. İDDİANAMEDE FİİL ANLATILMADAN SAVUNMA ALINIP HÜKÜM KURULMASI
323
ADİL YARGILANMA HAKKI KAPSAMINDA
SAVUNMA HAKKININ KISITLANMASINA İLİŞKİN
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARLARI
2. İNSAN HAKLARI VE ANA HÜRRİYETLERİ KORUMAYA DAİR SÖZLEŞME
Yazarın Yayımlanmış Eserleri
381