I. BORÇLAR HUKUKU’NA EGEMEN OLAN TEMEL İLKELER 3
A) İrade Özerkliği (Serbestîsi) İlkesi . 3
E) Üçüncü Kişi Aleyhine Borç Kurulamaması İlkesi 5
II. BORÇ İLİŞKİSİ VE BORÇ KAVRAMLARI İLE BORÇ İLİŞKİSİNİN UNSURLARI . 8
A) Borç İlişkisi ve Borç Kavramları 8
1. Borç İlişkisi Kavramı 8
B) Borç İlişkisinin Unsurları . 9
1. Geniş Anlamda Borç İlişkisinin Unsurları 9
a) Sözleşmenin Tarafları 9
b) Yükümlülükler ve Haklar 10
aa) Edim Yükümlülükleri ve Diğer Yükümler 10
aaa) Edim Yükümlülükleri 11
i. Aslî edim Yükümlülükleri . 11
ii. Yan Edim Yükümlülükleri 11
iii. Talî Edim Yükümlülükleri . 12
iv. Fer’i Edim Yükümlülükleri 12
bb) Geniş Anlamda Borç İlişkisinden Doğan Haklar 13
aaa) Geniş Anlamda Borç İlişkisinden Doğan Birincil Haklar . 13
bbb) Geniş Anlamda Borç İlişkisinden Doğan İkincil Haklar (Düzenleme Hakları) 14
i. Yenilik Doğuran Haklar . 14
ii. Borç İlişkisinden Doğan Def’iler 15
2. Dar Anlamda Borç İlişkisinin Unsurları . 17
bb) Alacaklının Borç İlişkisinden Doğan Hakları . 18
d) Dar Anlamda Borcun Konusu: Edim 20
aa) Verme–Yapma–Yapmama Edimi Ayrımı 20
bb) Ani–Dönemli–Sürekli Edim Ayrımı 20
cc) Bölünebilen–Bölünemeyen Edim Ayrımı 20
dd) Maddi–Şahsi Edim Ayrımı 21
III. BORÇ VE SORUMLULUK 21
I. SÖZLEŞMENİN HUKUKİ NİTELİĞİ: HUKUKİ İŞLEM 29
B) Hukuki İşlemin Unsurları . 31
C) Hukuki İşlemin Türleri . 31
1. Özel Hukukun Hangi Alanına İlişkin Olduklarına Göre . 31
2. Etkilerini Sağlararasında veya Ölümden Sonra Meydana Getirmelerine Göre (Sağlararası Hukuki İşlem – Ölüme Bağlı Hukuki İşlem) . 32
3. Malvarlığı Üzerinde Yaptıkları Etkiye Göre (Taahhüt İşlemi – Tasarruf İşlemi) 33
4. Sebebe Bağlı Olup Olmamalarına Göre (Sebebe Bağlı İşlem – Sebepten Soyut İşlem) 36
5. Kazandırıcı Olup Olmamasına Göre (Borçlandırıcı İşlem – Kazandırıcı İşlem) . 38
6. Sebebin Gösterilmiş Olup Olmamasına Göre (Sebebi Gösterilmiş İşlem – Sebebi Gösterilmemiş İşlem) 38
7. Taraf Sayısına Göre (Tek Taraflı Hukuki İşlem – İki ve Çok Taraflı Hukuki İşlem) 40
II. SÖZLEŞMENİN MEYDANA GELMESİ 42
1. Kavram ve Unsurları . 42
2. Önerinin Hükmü: Önerinin Bağlayıcılığı 46
a) Genel Olarak Öneriyle Bağlılık . 46
b) Önerinin Geri Alınması (Öneriden Dönme) 48
c) Ölüm veya Ehliyetin Kaybının Öneriyle Bağlılığa Etkisi 49
1. Kavram ve Unsurları . 50
2. Kabul Beyanının Yapılış Tarzı, Örtülü Kabul ve Susmanın Kabul Anlamına Gelip Gelmediği . 53
b) Susmanın Kabul Anlamına Gelip Gelmediği . 54
aa) Ana Kural: Susmanın Örtülü Red Anlamına Gelmesi 54
bb) İstisna: Susmanın Örtülü Kabul Anlamına Gelmesi . 54
D) Sözleşmenin Tamamlandığı ve Hüküm İfade Ettiği An . 56
2. Hazırlar (Karşı Karşıya Bulunan Şahıslar) Arasında Kurulan Sözleşmede . 56
3. Hazır Olmayan (Uzakta Bulunan Şahıslar, Gaipler) Arasında Kurulan Sözleşmede 57
4. Açık Bir Kabul Beyanının Aranmadığı Sözleşmelerde . 58
III. SÖZLEŞMENİN GEÇERLİLİK ŞARTLARI 59
A) Uyulmaması Halinde Sözleşmenin Kesin Hükümsüzlüğüne Neden Olan Geçerlilik Şartları 59
1. Tarafların Hukuki İşlem Ehliyetine Sahip Olması 59
2. Sözleşmenin Emredici Hükümlere, Genel Ahlâka, Kişilik Haklarına, Kamu Düzenine Aykırı Olmaması ve Sözleşmenin Konusunun İmkânsız Olmaması . 63
b) Emredici Hükümlere Aykırılık 64
d) Kişilik Haklarına Aykırılık 67
e) Kamu Düzenine Aykırılık . 67
f) Sözleşmenin Konusunun Başlangıçtan İtibaren İmkânsız Olması . 68
3. Sözleşmenin Muvazaalı Olmaması . 73
aa) Genel Olarak Muvazaanın Türleri . 73
bb) Mutlak Muvazaa ve Nispi Muvazaa Kavramları 74
d) Sözleşmenin Niteliğinde Muvazaanın Hüküm ve Sonuçları . 75
e) Bedel Muvazaası ve Hükmü 81
aa) Bedel Muvazaası Kavramı 81
bb) Bedel Muvazaasının Hükmü . 82
g) Muvazaada Üçüncü Kişilerin Korunması 85
h) Muvazaanın İnançlı İşlemden Farkı 85
4. Belli Bir Geçerlilik Şekli Öngörülmüşse Sözleşmenin Bu Şekle Uyularak Yapılmış Olması . 87
aa) Kanuni Şekle Tabi Tutmanın Sebepleri . 88
bb) Kanuni Şeklin Türleri . 89
i. Yazılı Şeklin Unsurları . 91
iii. Yazılı Şekle Tabi İşlemin Değiştirilmesi . 98
cc) Tahvil (Çevirme) . 100
d) Şekle Uyulmamasının Sonuçları . 103
aa) Kesin Hükümsüzlük Görüşü ve Diğer Görüşler 103
bb) Şekle Aykırılığın İleri Sürülmesinde Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı 104
5. Genel İşlem Koşullarına Getirilen Sınırlara Uyulmuş Olması 107
b) Genel İşlem Koşulu Kavramı ve Unsurları . 110
c) Genel İşlem Koşulu Olarak Nitelendirilmenin Sonuçları 110
aa) Yazılmamış Sayılma . 110
bb) Kesin Hükümsüzlük 112
cc) Dayatılan Tarafın Lehine Yorumlanma . 113
B) Uyulmaması Halinde Sözleşmenin İptalle Sakat Olmasına Neden Olan Geçerlilik Şartları 114
1. İrade Beyanlarının Sağlıklı Olması . 114
aa) Esaslı Yanılma Halleri 116
bb) Yanılmada Karşı Tarafın İyiniyetinin Rolü 122
cc) Esaslı Yanılmanın Sonuçları . 123
bbb) İptal Hakkının İleri Sürülmesinde Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı 126
ccc) Yanılmada Tazminat . 128
aa) Aldatmanın Şartları . 130
bb) Aldatmanın Sonuçları . 134
bbb) Aldatmada Tazminat 135
aa) Korkutmanın Şartları . 137
bb) Korkutmanın Sonuçları . 141
bbb) Korkutmada Tazminat 142
i. Korkutulanın Talep Edeceği Tazminat . 142
ii. Korkutulanın Ödemekle Yükümlü Tutulabileceği Tazminat 143
2. Aşırı Yararlanmanın Bulunmaması . 146
b) Aşırı Yararlanmanın Şartları . 147
c) Aşırı Yararlanmanın Sonuçları 151
aa) Sömürülenin Sahip Olduğu Haklar . 151
bb) Aşırı Yararlanmada Tazminat . 154
C) Bazı Sözleşmeler Bakımından Sözleşmenin Hüküm İfade Etmesi İçin Aranan Tamamlayıcı Unsurlar (Etkinlik Unsurları) 155
IV. SÖZLEŞMENİN GEÇERSİZLİĞİ 159
A) Genel Olarak Geçersizlik Kavramı ve Sözleşmenin Yokluğundan Farkı . 159
B) Kesin Hükümsüzlük Yaptırımı . 160
2. Kesin Hükümsüzlük Yaptırımının Özellikleri 161
3. Kesin Hükümsüzlüğün İleri Sürülmesinin Hakkın Kötüye Kullanılması Teşkil Etmesi . 161
2. İptal Hallerinde Sözleşmenin Geçerliliği Sorununa İlişkin Olarak İleri Sürülen Görüşler 164
3. İptal Yaptırımının Özellikleri 164
4. İptal Hakkının Hakkın Kötüye Kullanılması Teşkil Etmesi 166
5. Kesin Hükümsüzlük Yaptırımı İle İptal Yaptırımı Arasındaki Farklar ve Bu Yaptırımların Ortak Özellikleri . 166
D) Eksiklik (Noksanlık) 167
E) Kısmi Geçersizlik . 168
V. SÖZLEŞMENİN YORUMLANMASI, TAMAMLANMASI VE SÖZLEŞMEDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI 171
B) Sözleşmenin Yorumlanması . 171
2. Sözleşmenin Yorumlanmasında Teoriler . 172
3. Sözleşmelerin Yorumlanmasında Başvurulacak Kurallar 174
4. İrade ile Beyan Arasında Uygunsuzluk Bulunması Durumu . 174
C) Sözleşmenin Tamamlanması 178
D) Sözleşmede Değişiklik Yapılması (Sözleşmenin Uyarlanması, Emprevizyon) 180
VI. SÖZLEŞME YAPMA ZORUNLULUĞU . 184
B) Kanundan Doğan Sözleşme Yapma Zorunluluğu . 184
1. Kanundan Doğan Sözleşme Yapma Zorunluluğunun Bulunduğu Başlıca Haller . 184
C) Dürüstlük Kuralından Doğan Sözleşme Yapma Zorunluluğu 186
1. Dürüstlük Kuralından Doğan Sözleşme Yapma Zorunluluğunun Bulunduğu Hal 186
D) Sözleşme Yapma Vaadinden Doğan Sözleşme Yapma Zorunluluğu (Ön Sözleşmeden Doğan Sözleşme Yapma Zorunluluğu) 188
1. Sözleşme Yapma Vaadi (Ön Sözleşme) Kavramı ve Özellikleri 188
VII. İLAN YOLU İLE ÖDÜL SÖZÜ VERME 193
B) İlân Yolu İle Ödül Sözü Vermenin Türleri . 195
1. İlân Yolu ile Ödül Vaadi . 195
C) İlân Yoluyla Ödül Sözü Vermeden Dönme 197
VIII. BORCUN (KAZANDIRMANIN) SEBEBİ VE SEBEBİ GÖSTERİLMEKSİZİN YAZILI BORÇ KABULLENMESİ . 198
A) Borcun (Kazandırmanın) Sebebi 198
B) Sebebi Gösterilmeksizin Yazılı Borç Kabullenmesi (İkrarı) 200
B) Temsilin Unsurları ve Özellikleri . 206
1. Temsilin Unsurları 206
2. Temsilin Özellikleri 208
C) Temsil İlişkisinin Kurulması ve Benzer Hukuki İlişkilerden Farkı 212
1. Temsil İlişkisinin Kurulması . 212
2. Benzer Hukuki İlişkilerden Farkı 217
c) Acentelikten Farkı . 221
D) Temsil Yetkisinin Kapsamı 221
2. Temsil Yetkisinin Kapsamına İlişkin Çeşitli Ayrımlar . 222
a) Genel Yetki – Sınırlı Yetki – Özel Yetki Ayrımı 222
b) Aktif Yetki – Pasif Yetki Ayrımı 225
c) Tek Başına Yetki – Müteselsil Yetki – Birlikte Yetki Ayrımı . 225
3. Temsilcinin Kendi Kendisiyle İşlem Yapması ve Çifte Temsil 226
a) Temsilcinin Kendi Kendisiyle İşlem Yapması 226
E) Temsilcinin Yetkisini Kötüye Kullanması 229
F) Temsil Yetkisinin Sona Ermesi . 231
1. Temsil Yetkisini Sona Erdiren Sebepler . 231
2. Temsil Yetkisinin Sona Ermesinde İyiniyetli Üçüncü Kişilerin Korunması . 237
a) Temsilcinin Yetkinin Sona Erdiğini Bilmiyor Olması Halinde . 237
b) Temsilcinin Yetkinin Sona Erdiğini Biliyor Olması Halinde 238
aa) Temsil Yetkisinin, Temsil Edilen Tarafından Geri Alma Beyanıyla Sona Erdirildiği Durumlarda . 238
bb) Temsil Yetkisinin Kendiliğinden Sona Erdiği Durumlarda 240
b) Yetkisiz Temsilin Sonuçları 242
bb) Yetkisiz Olarak Temsil Edilenin Yapılan İşleme İcazet Vermesi Durumunda . 243
cc) Yetkisiz Olarak Temsil Edilenin Yapılan İşleme İcazet Vermeyi Reddetmesi Durumunda . 243
dd) Yetkisiz Olarak Temsil Edilenin Ne Açıkça İcazet Vermesi Ne De Açıkça İcazet Vermeyi Reddetmesi Durumunda . 244
I. KUSURA DAYANAN SORUMLULUK . 245
B) Kusura Dayanan Sorumluluğun Şartları . 246
2. Fiilin Hukuka Aykırı Olması 247
a) Hukuka Aykırılık Kavramı 247
b) Hukuka Uygunluk Sebepleri . 248
bb) Zarar Görenin Rızası . 249
cc) Kamu Hukukuna Dayanan Yetki . 250
dd) Özel Hukuka Dayanan Yetki 251
ee) Üstün Nitelikli Kamu Yararı 251
ff) Üstün Nitelikli Özel Yarar . 252
ii) Hakkını Korumak İçin Kuvvet Kullanma . 259
aa) Malvarlığı Zararı – Şahıs Varlığı Zararı 260
bb) Maddi Zarar – Manevi Zarar . 261
cc) Doğrudan Zarar – Dolaylı Zarar 262
ee) Mevcut Zarar – Müstakbel Zarar – Muhtemel Zarar . 264
ff) Fiili Zarar – Yoksun Kalınan Kâr . 264
4. Nedensellik Bağı (İlliyet Bağı) . 266
b) Nedensellik Bağına İlişkin Teoriler . 266
c) Birden Çok Sebebin Varlığında Nedensellik Bağı 268
aa) Ortak Nedensellik 269
bb) Yarışan (Birlikte) Nedensellik 270
cc) Alternatif (Seçimlik) Nedensellik 271
dd) Önüne Geçilen (Farazi) Nedensellik . 272
d) Nedensellik Bağının Kesilmesi . 273
C) Ahlâka Aykırı Fiillerden Sorumluluk . 280
II. KUSURA DAYANMAYAN SORUMLULUK 282
B) Kusura Dayanamayan Sorumluluğun Dayandığı Esas . 283
C) Kusura Dayanmayan Sorumlulukta Ek Kusur (Munzam Kusur) 285
D) Kusura Dayanmayan Sorumluluk Halleri . 287
2. Adam Çalıştıranın Sorumluluğu . 287
b) Sorumluluğun Uygulama Alanı . 288
c) Sorumluluğun Şartları . 288
3. Ev Başkanının Sorumluluğu . 293
b) Sorumluluğun Uygulama Alanı . 294
c) Sorumluluğun Şartları . 294
4. Hayvan İdare Edenin (Hayvan Bulunduranın) Sorumluluğu 299
b) Sorumluluğun Uygulama Alanı . 299
c) Sorumluluğun Şartları . 300
e) İdare Edilen Hayvanın Bir Taşınmaza Zarar Vermesi Durumunda Taşınmaz Zilyedine Tanınan Haklar ve Yükümlülükler 303
5. Araç İşletenin Sorumluluğu 304
bb) Sorumluluğun Dayandığı Esas ve Sorumluluğun Uygulama Alanı 305
cc) Sorumluluğun Şartları ve Rücu Hakkı . 307
c) İşletilme Halinde Olmayan Motorlu Aracın Sebep Olduğu Zarardan Sorumluluk 312
d) Gerçekleşen Trafik Kazasında Zarar Görenlere Yardım Edenlerin Uğradıkları Zararlardan Sorumluluk 313
e) Birden Fazla Motorlu Aracın Katıldığı Kazalarda Araç İşletenlerin Birbirlerine Karşı Sorumlulukları 313
f) Çalıntı veya Gasp Edilmiş Bir Aracın Neden Olduğu Zararlardan Sorumluluk . 314
g) Sorumsuzluk Anlaşması 315
6. Önemli Ölçüde Tehlike Arz Eden İşletmede İşletme Sahibinin ve İşletenin Sorumluluğu 317
c) Sorumluluğun Şartları 319
7. Yapı Malikinin Sorumluluğu 320
b) Sorumluluğun Uygulama Alanı . 320
c) Sorumluluğun Şartları . 322
f) Bina veya Yapı Eserinin Arz Ettiği Tehlikeyi Bertaraf Etme Yükümlülüğü . 327
8. Taşınmaz Malikinin Sorumluluğu . 327
c) Tazminat Sorumluluğunun Şartları ve Rücu Hakkı . 329
d) Tehlikenin Bertaraf Edilmesi Talebi . 332
9. Devletin Tapu Sicilinin Hukuka Aykırı Olarak Tutulmasından Doğan Sorumluluğu . 333
b) Sorumluluğun Uygulama Alanı . 334
c) Sorumluluğun Şartları . 334
III. MADDİ ZARARIN TAZMİNİ 336
A) Zararın Belirlenmesi . 336
2. Yararların Denkleştirilmesi (Yararların Mahsubu) . 338
3. Bedensel Zarar ve Ölüm Halinde Maddi Tazminatın Kapsamı . 340
b) Bedensel Zarar Halinde . 340
B) Tazminatın Belirlenmesi . 345
2. Tazminatın Şekli . 345
3. Tazminatın Miktarının Belirlenmesi . 346
b) İndirim Sebepleri . 347
aa) Failin Hafif Kusurlu Olması 347
bb) Zarar Görenin Rızası . 347
cc) Zarar Görenin Birlikte (Ortak, Müterafik) Kusuru 348
dd) Failin Yoksulluğa Düşecek Olması . 349
ee) Diğer İndirim Sebepleri . 349
C) Haksız Rekabet Halinde Maddi Zararın Tazmini . 349
D) Maddi Tazminat Davası . 350
2. Yetkili ve Görevli Mahkeme . 351
a) Zarar Görenin Açacağı Davada Zamanaşımı . 352
cc) Kusursuz Sorumlu Kişiye Karşı 353
b) Rücu Davasında Zamanaşımı 353
4. Tazminat Hükmünün Değiştirilmesi ve Geçici Ödemeler 355
a) Tazminat Hükmünün Değiştirilmesi 355
IV. MANEVİ ZARARIN TAZMİNİ 356
2. Bir Kimsenin Kişilik Haklarına Yönelik Hukuka Aykırı Bir Saldırı Bulunmalıdır 358
3. Bu Saldırı Neticesinde Manevi Zarar Doğmuş Olmalıdır . 359
4. Sorumlu Kişinin Sorumluluğuna Neden Olan Kusuru veya Kusuru Olmasa da Sorumlu Olmasına Neden Olan Bir Kusursuz Sorumluluk Normu Bulunmalıdır . 359
C) Manevi Tazminat Davası 360
2. Yetkili ve Görevli Mahkeme ile Zamanaşımı . 362
3. Tazminat Hükmünün Değiştirilmesi . 362
V. CEZA HÂKİMİNİN KARARININ HUKUK DAVASINA ETKİSİ 362
VI. BİRDEN ÇOK SORUMLULUK SEBEBİ VEYA BİRDEN ÇOK SORUMLU BULUNMASI 363
A) Bir Kişi Bakımından Birden Çok Sorumluluk Sebebinin Bulunması . 363
1. Bir Davranışın Hem Borca Aykırı Davranış Hem de Haksız Fiil Oluşturması . 363
2. Bir Kişinin Kusura Dayanmayan Sorumlulukta Kusurunun Bulunması . 364
3. Bir Kişinin Birden Fazla Kusura Dayanmayan Sorumluluk Hükmü Çerçevesinde Sorumlu Olması . 365
B) Bir Zarardan Birden Çok Kişinin Sorumluluğu 366
SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDEN DOĞAN BORÇLAR
I. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME KAVRAMI, İŞLEVİ VE TEMEL ÖZELLİKLERİ . 367
II. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMENİN ŞARTLARI . 368
E) Haklı Sebebin Bulunmaması 372
2. İfa Yoluyla Zenginleşmeler 372
b) İfa Sebebinin Hiç Bulunmaması 372
c) İfa Sebebinin Geçersiz Olması 373
d) İfa Sebebinin Gerçekleşmemiş Olması 375
e) İfa Sebebinin Sona Ermesi (Ortadan Kalkması) 376
3. İfa Dışı Zenginleşmeler . 379
III. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME TALEBİNİN ÇEŞİTLİ TALEPLER KARŞISINDAKİ DURUMU VE SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME TALEBİNİN İLERİ SÜRÜLEMEYECEĞİ HALLER . 380
A) Sebepsiz Zenginleşme Talebinin Çeşitli Talepler Karşısındaki Durumu . 380
2. Sebepsiz Zenginleşme Talebini Bertaraf Eden Talepler . 380
a) İstihkak Davasına İlişkin Talep . 380
b) Zilyetlik Davalarına İlişkin Talepler . 380
c) Gerçek Vekâletsiz İş Görme Talebi . 381
d) Sözleşmeye Dayanan Talep . 381
3. Sebepsiz Zenginleşme Talebiyle Yarışan Talepler . 382
a) Haksız Fiilden Doğan Talep 382
b) Gerçek Olmayan (Caiz Olmayan) Vekâletsiz İş Görmeden Doğan Talep . 382
B) Sebepsiz Zenginleşme Talebinin (veya Başka Bir Talebin) Bulunmadığı Durumlar . 383
2. Hukuka veya Ahlâka Aykırı Amaç Güdülerek Verilen Şeyler . 384
3. Eksik Borcun İfasında . 384
4. Borç Olmayan Şeyin Borçlu Olunmadığı Bilinerek İfasında 385
IV. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDE İADE BORCU . 386
B) İade Borcunun Kapsamı . 387
1. Sebepsiz Zenginleşenin İyiniyetli Olması Halinde . 387
2. Sebepsiz Zenginleşenin Kötüniyetli Olması Halinde 390
3. Zenginleşenin İade Sırasında İleri Sürebileceği Talepler 392
BORÇ İLİŞKİSİNİN HÜKÜMLERİ
I. İFANIN HUKUKÎ NİTELİĞİ, İFADA FİİL EHLİYETİ VE TASARRUF YETKİSİ, İFANIN UNSURLARI 396
B) İfanın Hukukî Niteliği 396
C) İfada Fiil Ehliyeti ve Tasarruf Yetkisi 398
1. İfada Fiil Ehliyeti 398
2. İfada Tasarruf Yetkisi . 399
a) Borcu İfa Edecek Kişi ve Üçüncü Kişinin İfası . 401
bb) Borcun Üçüncü Kişi Tarafından İfa Edilmesinin Sonuçları 402
aaa) Genel Kural: Borcun Sona Ermesi ve Rücu 402
bbb) İstisna: Borcun Sona Ermemesi ve Üçüncü Kişinin Alacaklıya Halef Olması 403
b) Borcun İfa Edileceği Kişi ve Üçüncü Kişiye İfa . 404
II. ÇEŞİTLİ EDİMLERİN İFASI . 408
A) Bölünebilen Edimlerde İfa (Kısmi İfa) . 408
B) Bölünemeyen Edimlerde İfa 410
C) Çeşit (Cins) ve Parça Borçlarında İfa . 411
1. Çeşit Borcu – Parça Borcu Ayrımı ve Mislî Eşya – Gayrımislî Eşya Ayrımı ile İlişkisi 411
2. Çeşit Borçlarında ve Parça Borçlarında İfa . 412
a) Çeşit Borçlarında İfa . 412
b) Parça Borçlarında İfa . 413
3. Sınırlı Çeşit Borcu Kavramı ve Bu Borçların İfası . 414
D) Seçimlik Borçlarda İfa . 414
E) Para Borçlarında İfa 416
2. Yasal Düzenlemeler Çerçevesinde Yasal Olduğu Durumlar Bakımından Yabancı Para Borçlarında İfa 418
a) Genel Kural ve İstisnası . 418
b) Yabancı Para Borcunun Vadesinde Ödenmemesi . 419
3. Para Borçlarında Faiz 420
4. Para Borçlarında Mahsup 423
b) Tek Bir Borcun Bulunduğu Hallerde Mahsup . 423
c) Birden Fazla Borcun Bulunduğu Hallerde Mahsup . 423
5. Para Borçlarında Ödemenin İspatı 424
III. İFA YERİ VE İFA ZAMANI . 425
2. İfa Zamanının Belirlenmesi 426
a) Muaccel Borç – Müeccel Borç 426
b) Özel Olarak Vadeye Bağlı Borçlar 427
bb) Vadeye Bağlı Borçlarda Sürenin Hesaplanması . 428
3. Zamanından Önce İfa 430
IV. KARŞILIKLI (TAM İKİ TARAFA) BORÇ YÜKLEYEN SÖZLEŞMELERDE İFA 430
B) Aynı Anda İfa Kuralı ve Ödemezlik Def’i . 431
C) Bir Tarafın Ödeme Güçsüzlüğü Halinde Diğer Tarafın Def’i ve Fesih Hakkı 431
V. ALACAKLI TEMERRÜDÜ VE BORCUN İFASINI ENGELLEYEN ALACAKLIYA İLİŞKİN DİĞER SEBEPLER . 433
A) Alacaklı Temerrüdü 433
a) Borçtan Kurtulma İmkânı 437
bb) Verme Borçlarında Borçtan Kurtulma İmkânı 438
aaa) Malı Tevdi Hakkı 438
iii. Tevdiyle Borcun Sona Ermesi ve İstisnası . 438
iv. Tevdinin İfadan Farkı . 439
bbb) Malı Sattırarak Bedeli Tevdi Hakkı 440
ii. Tevdiye Elverişsizlik 441
iii. Malı Sattırarak Bedelin Tevdiinde Usûl 441
cc) Yapma Borçlarında Borçtan Kurtulma İmkânı 442
B) Borcun İfasını Engelleyen Alacaklıya İlişkin Diğer Sebepler 445
BORCUN İFA EDİLMEMESİ (BORCA AYKIRI DAVRANIŞ)
II. BORCA AYKIRI DAVRANIŞ İLE CULPA IN CONTRAHENDO ARASINDAKİ İLİŞKİ 448
III. İFA DAVASI VE CEBRİ İCRA 449
B) Verme Tipi Borçlarda İfa Davası ve Cebri İcra 449
C) Yapma ve Yapmama Tipi Borçlarda İfa Davası ve Cebri İcra . 450
IV. BORCA AYKIRI DAVRANIŞIN TÜRLERİ VE HÜKÜMLERİ . 450
A) Kusurlu İfa İmkânsızlığı ve Hükümleri 450
B) Borcun Gereği Gibi İfa Edilmemesi (Kötü İfa) ve Hükümleri . 453
C) Temerrüt (Borçlu Temerrüdü) ve Hükümleri . 454
3. Hükümleri (Hukukî Sonuçları) . 459
b) Temerrüdün Genel Sonuçları 460
aa) Gecikme Tazminatı . 460
bb) Beklenmedik Hâlden (Kazadan) Sorumluluk (Beklenmedik Hâl Nedeniyle Ortaya Çıkan Zararları Tazmin Sorumluluğu) 462
c)Temerrüdün Para Borçlarına Özgü Sonuçları . 464
bb) Aşkın Zarar (Ek, Munzam Zarar) . 466
d) Temerrüdün Tam İki Tarafa Borç Yükleyen (Synallagmatik) Sözleşmelerdeki Sonuçları . 468
bb) Alacaklının Sahip Olduğu Haklar . 469
aaa) Genel Olarak Haklar . 469
bbb) Karşılıklı Borç Yükleyen Sözleşmelerde Temerrüde Özgü Hakların Özellikleri . 471
i. Karşılıklı Borç Yükleyen Sözleşmenin Sürekli Edim İçermeyen Ani Edimli Sözleşme Olması Halinde Uygulanması Gündeme Gelen Hakların Özellikleri 471
ii. Karşılıklı Borç Yükleyen Sözleşmenin Sürekli Edim İçermesi Haline Özgü Hakların Özellikleri . 475
cc) Hakların Kullanılması . 475
bbb) Seçimlik Hakların Kullanılmasına İlişkin Genel Özellik 476
ccc) Süre (Mehil) Tayinine İlişkin Özellikler . 476
ii. Süre (Mehil) Tayin Edilmesi Gerekmeyen Haller . 478
ddd) Seçimlik Hakların Kullanılmasında Zararın İspatı . 481
eee) Seçimlik hakların kullanılmasında kusurun rolü . 481
5. Kısmi Temerrüt ve Hukukî Sonuçları . 484
V. BORCA AYKIRI DAVRANIŞTA ZARAR VE ZARARIN HESAPLANMASI . 484
A) Borca Aykırı Davranışta Zarar Kavramı 484
B) Borca Aykırı Davranışta Zararın Hesaplanması . 486
2. Aynen İfadan Vazgeçerek Müspet Zararın Tazmininin Talep Edilmesi Halinde Zararın Hesaplanması 486
b) Temerrüde Düşülen Edimin Alacaklısı Kendi Edimini İfa Etmişse . 487
c) Temerrüde Düşülen Edimin Alacaklısı Kendi Edimini İfa Etmemişse . 487
3. Sözleşmeden Dönme ve Menfi Zararın Tazminin Talep Edilmesi Halinde Zararın Hesaplanması 488
C) Borca Aykırı Davranışta Tazminatın Kapsamının ve Şeklinin Belirlenmesi 489
VI. SORUMSUZLUK ANLAŞMASI 491
B) Borçlunun Sorumluluğa Neden Olabilecek Davranışı Gerçekleştiren Kişiye Göre Sorumsuzluk Anlaşmasının Türleri ve Bu Türlere Göre Anlaşmanın Geçerliliği . 492
2. Borçlunun Kendi Borca Aykırı Davranışından Sorumlu Olmayacağına İlişkin Sorumsuzluk Anlaşması ve Geçerliliği 493
3. Borçlunun Alacaklıya Karşı Yardımcı Kişinin Verdiği Zarardan Sorumlu Olmayacağına İlişkin Sorumsuzluk Anlaşması ve Geçerliliği 494
VII. BORÇLUNUN İFA YARDIMCILARININ FİİLİNDEN SORUMLULUĞU . 496
B) Sorumluluğun Şartları 497
C) Borçlunun İfa Yardımcılarının Eylemlerinden Sorumluluğunun Adam Çalıştıranın Sorumluluğuyla Karşılaştırılması . 501
3. Borçlunun Yanında Çalışan Kişinin Borcun İfası veya Borçtan Doğan Hakkın Kullanılmasında Alacaklıya Zarar Vermesi Durumu 502
BORÇLARIN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE ETKİSİ
I. ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN FİİLİNİ ÜSTLENME (ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN FİİLİNİ TAAHHÜT) . 506
C) Üçüncü Kişinin Edimini Taahhüt ile Kefalet Arasındaki Farklar . 509
II. ÜÇÜNCÜ KİŞİ YARARINA SÖZLEŞME . 510
B) Üçüncü Kişi Yararına Sözleşmenin Türleri ve Hükümleri . 511
a) Tam Üçüncü Kişi Yararına Sözleşmenin Hükümleri 511
b) Eksik Üçüncü Kişi Yararına Sözleşmenin Hükümleri . 513
C) Çalışana Gerçekleştirilecek Zararlara İlişkin Sorumluluk Sigortalarında Durum . 514
BORCUN VE BORÇ İLİŞKİSİNİN SONA ERMESİ VE ZAMANAŞIMI
BORCUN VE BORÇ İLİŞKİSİNİN SONA ERMESİ
I. BORCUN VE BORÇ İLİŞKİSİNİN SONA ERMESİ KAVRAMLARI 516
II. BORÇ İLİŞKİSİNİ SONA ERDİREN SEBEPLER 517
B) İkâle (Bozma Anlaşması) . 517
E) Özel Olarak Aşırı İfa Güçlüğüne Dayanan Dönme veya Fesih . 519
G) Borç İlişkisinin Yenilenmesi 522
III. BORCU SONA ERDİREN SEBEPLER 523
3. Kurulması ve Şekli 525
C) Birleşme (Alacaklı ve Borçlu Sıfatlarının Birleşmesi) . 526
4. Cari Hesap Sözleşmesinde Durum 531
5. Yenilemenin Sonuçları 531
E) İfa İmkânsızlığı . 531
a) Borcun Tamamına İlişkin Kusursuz İfa İmkânsızlığının Hükümleri . 532
b) Kısmi İfa İmkânsızlığının Hükümleri (Borcun Bir Kısmına İlişkin Kusursuz İfa İmkânsızlığının Hükümleri) 532
b) Karşılıklı Borçluluk . 534
aaa) Karşılıklı Borçluluk Bulunmadığından Takasın Mümkün Olmadığı Bazı Özel Durumlar 535
bbb) Karşılıklı Borçluluk Bulunmamasına Rağmen Takasın Mümkün Olduğu İstisnai Hâl 536
c) Borçlarda Özdeşlik 537
d) Takası İleri Sürecek Olanın Alacağının Muaccel Olması 537
bb) Bazı Özel Durumlarda Takas 538
aaa) Karşılıklı Borçlardan Birinin Eksik Borç Olması Durumu 538
bbb) Karşılıklı Borçlardan Birinin Müeccel Olması Durumu . 539
ccc) Karşılıklı Borçlardan Birinin Zamanaşımına Uğramış Olması Durumu . 539
i. Duruma İlişkin Temel Kural 539
ii. Zamanaşımında Uğramış Borçlarda Özel Durum . 540
3. Ancak Karşı Tarafın Rızasıyla Takas Edilebilecek Borçlar 542
4. Takasın Sonuçları . 543
I. ZAMANAŞIMI KAVRAMI . 544
B) Zamanaşımının Hak Düşürücü Süreden Farkı 545
II. ZAMANANAŞIMINA UĞRAMIŞ BORCUN ÖZELLİKLERİ . 545
III. REHİNLE TEMİN EDİLEN ALACAKLARDA ZAMANAŞIMI . 546
IV. ZAMANAŞIMI SÜRELERİ, ZAMANAŞIMI SÜRESİNİN BAŞLANGICI VE ZAMANAŞIMININ HESAPLANMASI . 547
A) Zamanaşımı Süreleri 547
B) Zamanaşımı Süresinin Başlangıcı . 548
C) Zamanaşımının Hesaplanması 549
V. ZAMANAŞIMININ DURMASI VE KESİLMESİ . 550
B) Zamanaşımının Durması . 550
C) Zamanaşımının Kesilmesi 551
2. Zamanaşımını Kesen Haller 552
a) Zamanaşımının Borçlunun Bir Fiiliyle Kesilmesi . 552
b) Zamanaşımının Alacaklının Bir Fiiliyle Kesilmesi . 552
c) Zamanaşımının Yargılama veya Takibe İlişkin Bir İşlemle veya Yargıcın Kararıyla Kesilmesi . 553
3. Zamanaşımının Kesilmesinin Hükümleri 553
a) Zamanaşımının Kesilmeden Sonra İşleyecek Yeni Süre Bakımından . 553
b) Zamanaşımının Kesilmesinin Borçlu Dışında Kalan Diğer Kişilere Etkisi Bakımından . 554
VI. ZAMANAŞIMI SÜRELERİNİN KESİNLİĞİ . 554
VII. ZAMANAŞIMINDAN VAZGEÇME 555
VIII. ZAMANAŞIMININ DOLMASININ HÜKÜMLERİ 556
BORÇ İLİŞKİSİNDE ÖZEL DURUMLAR
TESELSÜL (MÜTESELSİL BORÇLULUK VE MÜTESELSİL ALACAKLILIK)
II. BORÇLULAR ARASINDA TESELSÜL (MÜTESELSİL BORÇLULUK) . 558
C) Müteselsil Borçlulukta İlişkiler 560
1. Dış İlişki (Alacaklı ile Müteselsil Borçlular Arasındaki İlişki) . 560
a) Müteselsil Borçlulardan Her Birinin Borcun Tamamı Ödeninceye Kadar Alacaklıya Karşı Sorumlu Olması . 560
b) Müteselsil Borçlulardan Birinin Kişisel Eylemiyle Diğerlerinin Durumunu Ağırlaştıramaması . 561
c) Def’i ve İtirazlar . 562
aa) Ortak Def’i ve İtirazlar 562
bb) Kişisel Def’i ve İtirazlar . 562
2. İç İlişki (Müteselsil Borçlular Arasındaki İç İlişki) 563
b) Alacaklının Haklarına Halef Olma 563
III. ALACAKLILAR ARASINDA TESELSÜL (MÜTESELSİL ALACAKLILIK) . 564
KOŞULA (ŞARTA) BAĞLI BORÇLAR
II. KOŞULUN TÜRLERİ, KOŞULA BAĞLANAMAYAN İŞLEMLER, YASAK KOŞULLAR VE ANLAMSIZ VEYA RAHATSIZ EDİCİ KOŞULLAR 567
1. Geciktirici Koşul – Bozucu Koşul 567
2. Tesadüfi Koşul – İradi Koşul – Karma Koşul . 568
3. Olumlu (Müspet) Koşul – Olumsuz (Menfi) Koşul 568
B) Koşula Bağlanamayan İşlemler 569
D) Anlamsız veya Rahatsız Edici Koşullar . 570
III. GECİKTİRİCİ KOŞUL 571
B) Geciktirici Koşulun Hüküm ve Sonuçları . 571
BAĞLANMA PARASI, CAYMA PARASI, CEZA KOŞULU
I. BAĞLANMA PARASI (PEY AKÇESİ) 575
II. CAYMA PARASI (CAYMA AKÇESİ) 575
B) Ceza ile İfa Arasındaki İlişki 576
2. Seçimlik Ceza Koşulu ile İfaya Eklenen Ceza Koşulu 577
3. Dönme veya Fesih Cezası Bulunduğunun Kanıtlanması İmkânı 579
a) Genel Olarak Dönme veya Fesih Cezası ve Bu Cezanın Ceza Koşulu ile Cayma Parasından Farkı 579
aa) Genel Olarak Dönme veya Fesih Cezası . 579
bb) Dönme/Fesih Cezasının Ceza Koşulu ile Cayma Parasından Farkı 579
b) Borçlunun Cezanın Dönme/Fesih Cezası Olduğunu Kanıtlayabilme İmkânı 580
C) Ceza ile Zarar Arasındaki İlişki 580
D) Cezanın Miktarı ve İndirilmesi . 581
DAR VE GENİŞ ANLAMDA BORÇ İLİŞKİSİNDE TARAF DEĞİŞİKLİKLERİ
I. DAR ANLAMDA BORÇ İLİŞKİSİNDE TARAF DEĞİŞİKLİĞİ . 583
2. Alacağın Devri Kavramı, Devrin Hukukî Niteliği ve Devrin Kaynağı . 585
a) Alacağın Devri Kavramı 585
b) Alacağın Devrinin Hukukî Niteliği . 585
c) Alacağın Devrinin Kaynağı . 588
3. Alacağın Devrinin Geçerlilik Şartları . 589
4. Alacağın Devrinin Hükümleri ve Devredenin Devralana Karşı Sorumluluğu (Garanti Sorumluluğu) 593
a) Alacağın Devrinin Hükümleri . 593
b) Alacağı Devredenin Devralana Karşı Sorumluluğu 594
aa) Çeşitli Durumlarda Sorumluluk 594
bb) Sorumluluğun Kapsamı 596
5. Alacağın Devrinde Borçlunun Savunma İmkânları 596
b) Alacağın Devri İşleminden Doğan Def’i ve İtirazlar . 596
c) Borçlu ile Alacaklı Arasındaki Sözleşmeden Doğan Def’i ve İtirazlar . 597
d) Borçlunun Önceki Alacaklının Şahsına Karşı Sahip Olduğu Def’iler . 598
B) Borcun Nakli (Borcun Üstlenilmesi) 599
2. İç Yüklenme Sözleşmesi ile Borcun Üçüncü Kişi Tarafından İfasından Farkı . 599
a) İç Yüklenme Sözleşmesinden Farkı 599
b) Borcun Üçüncü Kişi Tarafından İfasından Farkı . 600
3. Borcun Nakli Sözleşmesinin Kurulması . 601
b) Üstlenen ve Alacaklının Karşılıklı İrade Beyanlarıyla Kurulması 602
aa) Borcu Üstlenenin Süreli Olarak Öneride Bulunması Durumunda . 602
bb) Borcu Üstlenenin Süresi Olarak Öneride Bulunması Durumunda 602
c) İç Yüklenme Sözleşmesinin Borçlu Tarafından Bildirilmesi Üzerine Alacaklının Bu Bildirime Rıza Göstermesiyle Kurulması 603
4. Borcun Nakli Sözleşmesinin Hükümleri . 603
5. Borcun Naklinde Borcu Üstlenen Kişinin Savunma İmkânları . 604
6. Borcun Naklinde Alacaklının Rızasının Aranmadığı Özel Durumlar . 607
a) Bir Malvarlığının veya İşletmenin Aktif ve Pasifleri ile Devri 607
b) İşletmelerin Birleşmesi 607
II. GENİŞ ANLAMDA BORÇ İLİŞKİSİNDE TARAF DEĞİŞİKLİĞİ 608
C) Sözleşmeye Katılma . 609